Beloret rayonu

Beloret rayonu (başq. Белорет районы) — Rusiya Federasiyası, Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Beloretsk şəhəridir.

Beloret rayonu
Bayraq^[d] Gerb
53°50′ şm. e. 58°36′ ş. u.
Ölkə	Rusiya
İnzibati mərkəz	Beloretsk
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	20 avqust 1930
Sahəsi	11.302,58 km²
Hündürlük	691 m
Əhalisi
Əhalisi	▼100.356 nəf. (1 yanvar 2019)
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafi yerləşməsi

Başqırd (Cənubi) Uralının ən yüksək hissəsində, şimalda Çelyabinsk vilayəti ilə həmsərhəddir. Sahəsinə görə (11,501 km²) Başqırdıstanın ən böyük rayonudur.

Tarixi

1920-ci illərə qədər müasir Beloret vrayonunun ərazisi Orenburq vilayətinin Yuxarı Ural qəzasına daxil idi. Oktyabr Sosialist İnqilabından sonra, 1917-ci ildə ərazi Ufa vilayətinin Katay volostunun bir hissəsi olur. Sonra Başqırsıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Tamyan-Katay kantonuna daxil olur.

Beloret rayonu Başqırdıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının kantonlara bölünməsinin ləğv edildiyi və 48 rayonun yarandığı 20 avqust 1930-cu il tarixli "Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının inzibati bölgüsü haqqında" Ümumrusiya Rəyasət Heyətinin qərarı ilə qurulur. 1954-cü ildə qurulması planlaşdırılan Magnitoqorsk vilayətinin bir hissəsi olması plana salınır.

Başqırdlar və Kaqa, Avzyan kəndlərindən olan fabrik işçiləri Puqaçev qiyamının fəal iştirakçıları olmuşdur.

Əhalisi

Rusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə:

2024 - 100,69 min nəfər.

2035 - 95,44 min nəfər.

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə: ruslar - 59,8%, başqırdlar - 30,8%, tatarlar - 6,8%, digər millətlərdən olanlar - 2,6%.

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Beloretsk şəhər) rayon əhalisinin 63,69 % -i yaşayır.

İqtisadiyyat

Kənd təsərrüfatı torpaqlarının sahəsi 106,4 min hektardır (ümumi torpaq sahəsinin 9,2% -i Başqırdıstanın ən aşağı hissəsidir). Bunlardan əkin sahələri 25,3 min hektar, biçənəklər 55,7 min hektar, otlaqlar 25.4 min ha təşkil edir. Beloretsk Metallurgiya Zavodu uzun müddət şəhər meydana gətirən bir müəssisə olmasına baxmayaraq, hazırda şəhər özü bir metallurgiya istehsalı sənayesindən turizm mərkəzinə çevrilməkdədir. Burada Mratkino xizək kurortu fəaliyyət göstərir və otellər açılır.

Sosial sfera

Rayonda 53 ümumtəhsil məktəbi, o cümlədən 26 orta məktəb, 48 ictimai kitabxana, 52 klub müəssisəsi, 7 xəstəxana, Arski Kamen, Aqidel, Parus, Tengri tur bazaları, Abzak və Mratkino xizək mərkəzləri vardır.

İstinadlar

1. Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан — 2019. — səh. 62.
2. "Е. А. Фёдоров, трилогия «Каменный пояс» Книга вторая — «Наследники» Часть IV. Глава 2". demidov.grandfamil.net. (#parameter_ignored_suggest)^{[ölü keçid]}
3. Стратегия пространственного развития Российской Федерации на период до 2025 года (проект)
4. "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан. Т.5" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-20.