Belarus referendumu (1995)

1995 Belarus referendumu və ya dörd-suallı referendum — 14 may 1995 tarixində Belarus Respublikasının prezidenti Aleksandr Lukaşenko tərəfindən keçirilən ölkənin ilk referendumu. Referendumda dörd sual soruşuldu. Birinci sual Belarus və rus dilinin bərabər şəkildə istifadəsi, ikinci sual Rusiya Federasiyası ilə iqtisadi inteqrasiya, üçüncü sual Belarus dövlət bayrağının və dövlət gerbinin dəyişməsi, dördüncü sual isə, Ali Sovetin səlahiyyətlərinin Dövlət Prezidenti tərəfindən sonlandırılması idi. Referendumunda müvafiq olaraq 87%, 79%, 87% və 82% lehinə səs verilmişdir.

Mübahisəli referenduma faşist işğalı zamanı istifadə olunan bayraqlar və gerblər müzakirə mövzusu olmuşdur.

Suallar və nəticələr

Rus dilinin vəziyyəti

Birinci sual "Siz rus dilini Belarus dili ilə eyni statusa keçirməyi qəbul edirsiz?" idi.

Seçim	Səslər	%
Lehinə	4,017,273	86.8
Əleyhinə	613,516	13.2
Xətalı və ya boş səslər	192,693	–
Ümumi	4,823,482	100
Qeydiyyatdan keçmiş seçici/iştirakçı	7,445,820	64.8
Mənbə:

Rusiya ilə iqtisadi inteqrasiya

İkinci sual "Siz prezidentin Rusiya ilə iqtisadi inteqrasiyanı hədəfləyən hərəkətləri dəstəkləyirsinizmi?" idi

Seçim	Səslər	%
Lehinə	3,622,851	78.6
Əleyhinə	988,839	21.4
Xətalı və ya boş səslər	211,792	–
Ümumi	4,823,482	100
Qeydiyyatdan keçmiş seçici/iştirakçı	7,445,820	64.8
Mənbə:

Dövlət rəmzləri

Üçüncü sual "Yeni Belarus dövlət bayrağı və gerbinin tədqim edilməsiylə əlaqədar təklifi dəstəkləyirsiniz?" idi.

Choice	Votes	%
Lehinə	4,020,001	87.0
Əleyhinə	602,144	13.0
Xətalı və ya boş səslər	201,337	–
Ümumi	4,823,482	100
Qeydiyyatdan keçmiş seçici/iştirakçı	7,445,820	64.8
Mənbə:

Parlamentin vəzifədən azad edilməsi

Dördüncü sual "Siz Konstitusiyanın sistematik və ya ciddi pozulması hallarında Belarus Respublikasının Prezidenti tərəfindən Ali Sovetin plenar səlahiyyətlərinin erkən dayandırılmasını təmin edən Belarus Respublikasının fəaliyyət göstərən konstitusiyasına dəyişikliklərin edilməsi zəruriliyini dəstəkləyirsiniz?" idi

Choice	Votes	%
Lehinə	3,749,266	81.4
Əleyhinə	857,485	18.6
Xətalı və ya boş səslər	216,731	–
Ümumi	4,823,482	100
Qeydiyyatdan keçmiş seçici/iştirakçı	7,445,820	64.8
Mənbə:

Sonrası

Yeni konstitusiya dəyişikliklərinin tərəfdarı Aleksandr Lukaşenko, bu referendumun xüsusilə Böyük Vətən müharibəsi əsnasında əldə edilən qalibiyyətlə əlaqəli olduğunu vurğuladı və referandum nəticəsini qalibiyyət elan edərək "Vuruşduğunuz ölkənin bayrağını sizə geri qaytardıq. Sizə həm xatirəni həm də qüruru geri qaytardıq" ifadələrindən istifadə etdi. Yeni seçilən dövlət gerbinin Belarus xalqının sülhsevər təbiətini simvolikləştirdiyi deyilmişdir.

Həmçinin bax

• Belarus bayrağı
• Belarus gerbi

İstinadlar

1. Z. Szıbieka. Historia Białorusi 1795-2000. Lubnin. 2002.
2. (PDF). Rec.gov.by. 2016-10-11 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-07. (#parameter_ignored_suggest)
3. . Belarusguide.com. 2016-04-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-07. (#parameter_ignored_suggest)
4. Nohlen & Stöver, pp255-256
5. Vitali Silitski. . Belarus News and Analysis. 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-07. (#parameter_ignored); (#parameter_ignored_suggest)
6. . School-city.by. 2007-12-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-07. (#parameter_ignored_suggest)