Respublikanın çayları əsasən iki çay hövzəsinə — Volqa və Urala aiddir. Respublikanın şimal-şərqindəki kiçik çayların yalnız bir hissəsi — yuxarı hövzələri olan Uy, Miass və digərləri Ob hövzəsinə aiddir.
Ümumilikdə respublikada ümumi uzunluğu 57,366 kilometr olan 12 min 725 çay var.
Çayların sayı və uzunluğu
Çay kateqoriyaları
Uzunluq dərəcələri (km)
Çayların sayı
Ümumi uzunluq (km)
Ən kiçik
10-dan az
11 731
29 317
10—25
752
10 928
Kiçik
26—50
156
5473
51—100
58
3922
Orta
101—200
17
2340
201—300
4
898
301—500
3
1056
Böyük
501—1000
3
2002
1000-dən çox
1
1430
Ümumi
12 725
57 366
Belaya çaylarının sistemləri, Ural (Xəndəkləri ilə — Yanqelka, Böyük Qızıl, Xudolaz, Bolshaya Urtazymka və Tanalık) və Urals'ın ən böyük qolu — Sakmara çayı (Kurgashlı, Urman Zilair, Yalan Zilair, Bolshoy Servis və Maly Ikk) yağış axını yolları üç istiqamətdə — qərb, şərq və cənub.
Eyni zamanda, Ağidel çay sistemi Başqırd Uralının qərb yamacını dağətəyi zonalar, Ural çay sistemi — şərq yamacları, Sakmara çay sistemi — Cənubi Ural köpük bölgəsi ilə qurudur.
Respublikanın qərb hissəsindəki çaylar (eninə dizdən aşağıda Belaya çayı da daxil olmaqla) geniş Ural düzənliyinin incə dərələrinin dibi ilə axır və buna görə də sahilləri aşağı və kurs yavaş. Pribelskaya dağlıq düzən düzənliyində çay şəbəkəsinin sıxlığı 0,25-0,35 km / km², Ufa yaylasında isə 0,2-0,3 km / km² təşkil edir.
Ağidel çayında illik axın (çayın axını) həcmi 30 km³, çayda. Ufa — 12,3 km³, çayda Sime — 4.3 km³, çayda. Dyom — 1,49 km³, çayda. Tez Tanype — 1,5 km³, çayda. Ai — 2.65 km³, çayda. Yuryuzani — 1,95 km³.
Başqırdıstanın ən böyük çayları haqqında məlumat
rusca adı
Başqırdca adı
Uzunluğu, km ilə (respublika ərazisi daxil olmaqla)
Hovuz sahəsi, km² ilə (respublika ərazisi daxil olmaqla)