991-ci ildə əsrlərdə xəlifə Əl-Qadirin taxta çıxmasından 1092-ci ildə Məlikşahın vəfatına qədər islam tarixi, həm dini, eyni zamanda siyasi mənada "keçid tarixi" kimi səciyələnə bilər. Xilafətin paytaxtında, davamını gur kütləvi toqquşmalarda və alimlərin mübahisələrində tapan çoxsaylı təlatümlər, adi həyat hadisələrindən daha artıq idi. İnkişafını izləməyə və anlamağa çalışanlar üçün, onlar nəinki sünnüliklə şiəliyin münasibətlərini, eləcə də hakimiyətin mənası aydınlaşdırar.
Buveyhilərin 945-ci ildə Bağdada varmasından sünnülərlə şiələr arasında toqquşmalar çoxaldı, və buveyhi əmirlərinin xəlifələr üzərindəki himayəsi bütövlükdə məhdud idi.
Əl-Qadirin hakimiyətindən(991-1031) yeni an müəyyən olundu: sünnəni müdafiə etmək və xəlifənin hakimiyətini bərpa etmək. Bunun üçün əlbəttə ki Əl-Qadir, xəlifələrə həmişə kifayət etməyən maddi vəsaitlərdən deyil, çevik diplomatiyadan və missioner fəaliyətindən( da'va) istifadə etməli idi.
994-cü ildə ilk mədrəsə sayılan və şiəliyin müdafiəsi üçün nəzərdə tutulan Sabur bin Ərdəşirin (Dar al-elm)inə qarşı, xəlifə əl-Hərbiyyə məhəlləsində xütbələrin də nəzərdə tutulduğu cümə məsçidi açdırdı.
O biri yandan, ciddi xalq təlatümləri, bağdadlı şiələrin xüsusi canfəşanlıqla qeyd etdikləri Aşura və Qədir Xum təntənələri ilə əlaqədar, 998-ci ildə alovlandı. Sünnülər buna qarşı iki tədbirə əl atdılar: Mus'eib bin Zubeyrin qəbrinin ziyarətinə, və Mağara günü bayramına(Yaum əl-qar). Birinci Mus'eibin qiyamçı əl-Muxtarın üzərindəki qələbəsinə, ikincisi, peyqəmbərin Əbu Bəkrlə rəqiblərindən gizlənməsi ilə bağlı, sirdən olan epizoda həsr olunmuşdur.
Səbəbi bu mərasimlər olan, 1002-ci ildə baş verən xalq təlatümləri, paytaxt küçələrində Əli və əl-Abbas partiyalarından olan silahlı adamların(ayyarun)toqquşmasına gətirdi. Nəticədə gələn il üçün nəzərdə tutulmuş bütün kütləvi mərasimlər qadağan olundu.
Dərin siyasi böhran və xəlifənin və buveyhi əmirinin hakimiyətlərinin zəifliyini göstərən olduqca ciddi insident 1003-cü ildə baş verdi. Şiələrə müsbət münasibəti ilə tanınan Buveyhi əmiri Baha ad Dövlə, Musa Kazımın nəslindən olan və imami aləmində ən nüfuzlu şəxs sayılan, Əbu Əhməd əl Musəviyə dört vəzifə: ziyarət əmiri, qazi-əl-qudad, hüququ pozuntuları üzrə tribunalın sədri və Talibilərin naibi vəzifələrini verəndə. Xəlifə Əbu Əhmədin üç sonuncu vəzifəsini eyni zamanda tutmasına razı oldu, lakin onun baş kazi vəzifəsini təsdiq etmədi.
İstinadlar
Avqust 01, 2021
bağdad, tarixi, əsrlər, redaktə991, ildə, əsrlərdə, xəlifə, qadirin, taxta, çıxmasından, 1092, ildə, məlikşahın, vəfatına, qədər, islam, tarixi, həm, dini, eyni, zamanda, siyasi, mənada, keçid, tarixi, kimi, səciyələnə, bilər, xilafətin, paytaxtında, davamını,. Bagdad tarixi X XI esrler Redakte991 ci ilde esrlerde xelife El Qadirin taxta cixmasindan 1092 ci ilde Meliksahin vefatina qeder islam tarixi hem dini eyni zamanda siyasi menada kecid tarixi kimi seciyelene biler Xilafetin paytaxtinda davamini gur kutlevi toqqusmalarda ve alimlerin mubahiselerinde tapan coxsayli telatumler adi heyat hadiselerinden daha artiq idi Inkisafini izlemeye ve anlamaga calisanlar ucun onlar neinki sunnulikle sieliyin munasibetlerini elece de hakimiyetin menasi aydinlasdirar Buveyhilerin 945 ci ilde Bagdada varmasindan sunnulerle sieler arasinda toqqusmalar coxaldi ve buveyhi emirlerinin xelifeler uzerindeki himayesi butovlukde mehdud idi El Qadirin hakimiyetinden 991 1031 yeni an mueyyen olundu sunneni mudafie etmek ve xelifenin hakimiyetini berpa etmek Bunun ucun elbette ki El Qadir xelifelere hemise kifayet etmeyen maddi vesaitlerden deyil cevik diplomatiyadan ve missioner fealiyetinden da va istifade etmeli idi 994 cu ilde ilk medrese sayilan ve sieliyin mudafiesi ucun nezerde tutulan Sabur bin Erdesirin Dar al elm ine qarsi xelife el Herbiyye mehellesinde xutbelerin de nezerde tutuldugu cume mescidi acdirdi O biri yandan ciddi xalq telatumleri bagdadli sielerin xususi canfesanliqla qeyd etdikleri Asura ve Qedir Xum tenteneleri ile elaqedar 998 ci ilde alovlandi Sunnuler buna qarsi iki tedbire el atdilar Mus eib bin Zubeyrin qebrinin ziyaretine ve Magara gunu bayramina Yaum el qar Birinci Mus eibin qiyamci el Muxtarin uzerindeki qelebesine ikincisi peyqemberin Ebu Bekrle reqiblerinden gizlenmesi ile bagli sirden olan epizoda hesr olunmusdur Sebebi bu merasimler olan 1002 ci ilde bas veren xalq telatumleri paytaxt kucelerinde Eli ve el Abbas partiyalarindan olan silahli adamlarin ayyarun toqqusmasina getirdi Neticede gelen il ucun nezerde tutulmus butun kutlevi merasimler qadagan olundu Derin siyasi bohran ve xelifenin ve buveyhi emirinin hakimiyetlerinin zeifliyini gosteren olduqca ciddi insident 1003 cu ilde bas verdi Sielere musbet munasibeti ile taninan Buveyhi emiri Baha ad Dovle Musa Kazimin neslinden olan ve imami aleminde en nufuzlu sexs sayilan Ebu Ehmed el Museviye dort vezife ziyaret emiri qazi el qudad huququ pozuntulari uzre tribunalin sedri ve Talibilerin naibi vezifelerini verende Xelife Ebu Ehmedin uc sonuncu vezifesini eyni zamanda tutmasina razi oldu lakin onun bas kazi vezifesini tesdiq etmedi Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Bagdad tarixi amp oldid 5046660, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
