Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Mərkəzi Müqavilə Təşkilatı və ya SENTO (ing. The Central Treaty Organization — CENTO), 1958-ci ilədək Bağdad paktı — Böyük Britaniya və ABŞ-nin təşəbbüsü ilə yaradılan, 1955-1979-cu illərdə Yaxın və Orta Şərq ölkələrini birləşdirən hərbi-siyasi blok. Təşkilatın üzvləri Böyük Britaniya, Fransa, Türkiyə, İran, İraq (1958-dək) və Pakistan idi. ABŞ formal olaraq təşkilata üzv olmasa da, 1957-ci ildən onun əsas komitələrinin iştirakçısı olmuşdur.
| SENTO CENTO, СЕНТО, SENTO | |
|---|---|
 | |
| Yaranma tarixi | 24 fevral 1955 |
| Ləğvolma tarixi | 1979 |
| Mərkəzi | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
SENTO-nun əsası 24 fevral 1955-ci ildə Bağdadda İraq və Türkiyə arasında imzalanan hərbi paktla qoyulmuşdur. Aprelin 4-də Böyük Britaniya, 23 sentyabrda Pakistan, 3 noyabrda isə İran bu pakta qoşuldular. 1958-ci ildə İraq blokdan çıxdığını elan etdikdən sonra, 1959-cu ildə ABŞ-la İran, Pakistan və Türkiyə arasında birbaşa və ya dolayı "kommunizm aqressiyası"na qarşı əməkdaşlıq barədə ikitərəfli müqavilələr imzalandı. Bu müqavilələr SENTO-nun fəaliyyət göstərdiyi ərazilərdə sovetpərəst, qərb əleyhdarı və digər təxribatçı qüvvələrə qarşı həlledici rol oynayırdı.
XX əsrin 60-cı illərində və 70-ci illərinin əvvəllərində SENTO-ya üzv olan ölkələr arasında fikir ayrılıqları yaranmışdır. Bloka üzv olan müsəlman dövlətləri İsrailin ABŞ və digər qərb dövlətləri tərəfindən dəstəklənən fəaliyyətini tənqid edərək blok daxilində iqtisadi əməkdaşlığın gücləndirilməsini təklif edirdilər.
SENTO-nun əsas institutları — Daimi nazirlər şurası (sessiyalar hər il keçirilirdi), Katiblik və 4 komitə (hərbi, təxribatçı fəaliyyətlə mübarizə, iqtisadi və qarşılıqlı əlaqələr) idi. Blokun hərbi planlaşdırma üzrə birləşmiş qərargahı, həmçinin bəzi alt komitələri və texniki qrupları da mövcud idi.
1961-1979-cu illərdə təşkilatın mərkəz-qərargahı Ankarada yerləşirdi. Hərbi blok 1979-cu il İslam inqilabından sonra İranın, ardınca isə Pakistanın blokdan çıxması ilə fəaliyyətini dayandırmışdır .
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Merkezi Muqavile Teskilati ve ya SENTO ing The Central Treaty Organization CENTO 1958 ci iledek Bagdad pakti Boyuk Britaniya ve ABS nin tesebbusu ile yaradilan 1955 1979 cu illerde Yaxin ve Orta Serq olkelerini birlesdiren herbi siyasi blok Teskilatin uzvleri Boyuk Britaniya Fransa Turkiye Iran Iraq 1958 dek ve Pakistan idi ABS formal olaraq teskilata uzv olmasa da 1957 ci ilden onun esas komitelerinin istirakcisi olmusdur SENTO CENTO SENTO SENTOYaranma tarixi 24 fevral 1955Legvolma tarixi 1979Merkezi BagdadAnkara Vikianbarda elaqeli mediafayllarSENTO uzvu olan olkeler SENTO nun esasi 24 fevral 1955 ci ilde Bagdadda Iraq ve Turkiye arasinda imzalanan herbi paktla qoyulmusdur Aprelin 4 de Boyuk Britaniya 23 sentyabrda Pakistan 3 noyabrda ise Iran bu pakta qosuldular 1958 ci ilde Iraq blokdan cixdigini elan etdikden sonra 1959 cu ilde ABS la Iran Pakistan ve Turkiye arasinda birbasa ve ya dolayi kommunizm aqressiyasi na qarsi emekdasliq barede ikiterefli muqavileler imzalandi Bu muqavileler SENTO nun fealiyyet gosterdiyi erazilerde sovetperest qerb eleyhdari ve diger texribatci quvvelere qarsi helledici rol oynayirdi XX esrin 60 ci illerinde ve 70 ci illerinin evvellerinde SENTO ya uzv olan olkeler arasinda fikir ayriliqlari yaranmisdir Bloka uzv olan muselman dovletleri Israilin ABS ve diger qerb dovletleri terefinden desteklenen fealiyyetini tenqid ederek blok daxilinde iqtisadi emekdasligin guclendirilmesini teklif edirdiler SENTO nun esas institutlari Daimi nazirler surasi sessiyalar her il kecirilirdi Katiblik ve 4 komite herbi texribatci fealiyyetle mubarize iqtisadi ve qarsiliqli elaqeler idi Blokun herbi planlasdirma uzre birlesmis qerargahi hemcinin bezi alt komiteleri ve texniki qruplari da movcud idi 1961 1979 cu illerde teskilatin merkez qerargahi Ankarada yerlesirdi Herbi blok 1979 cu il Islam inqilabindan sonra Iranin ardinca ise Pakistanin blokdan cixmasi ile fealiyyetini dayandirmisdir Hemcinin baxNATO VMT SEATO ANZYUS Kollektiv mudafie