fbpx
Wikipedia

Bazan

Bazan (fars. باذان) (Bazan ibn Sasan) — Sasanilər imperiyasının Yəməndə mərzibanı.

Həyatı

Həbəşistanın Yəmən valisi Əbrəhənin iki oğlu Məsruk ilə Yəksumun Yəməndəki yerli ərəblərə qarşı böyük bir zülm və qətli-ama girişməsi üzərinə Himyarilərin soyundan gələn Seyf ibn Zuyazan Həbəşlilərə qarşı Sasanilər imperiyasıdan yardım istəmiş, Kisra I Xosrov da (Ənuşirvani Adil 531-579), yaşlı və təcrübəli komandanlarından Vəhrizi kiçik bir orduyla Yəmənə göndərmişdi. Aparılan savaşda vali Məsruk öldürülmüş və Seyf ibn Zuyazan Sənada iqtidarı ələ keçirmişdi. Həbəşlilərin bir neçə il sonra Seyfi öldürmələri üzərinə Kisra, Vəhrizi dörd min əsgərlə təkrar Yəmənə göndərmişti. Ölümünə qədər Sənada Sasanilər valisi olaraq qalan Vəhrizdən sonra sırasıyla Mərziban, Təynucan, Xürrə Xosrov və Bazan vali olmuşdular.

Bazan iranlı əsgərlərin Yəmənli qadınlarla evlənməsi nəticəsində təşəkkül edən və Əbna adı verilən zümrəyə mənsubdu. peyğəmbərin dəvəti üzərinə müsəlman oldu. Onun müsəlman oluşuna dair xəbərlər, peyğəmbərin Kisraya (II Xosrova) göndərdiyi məktubla ilgili rəvayətlər arasında yer almaqdadır. peyğəmbər hicrətin 7- (628-ci) ildə Abdullah ibn Huzafə əs-Səhmiyi bir məktubla Kisra II Xosrov Pərvizə göndərmişdi. Kisra məktubda adının peyğəmbərin ismi-şərifindən sonra yazılmasına və çöldə yaşayan bir ərəbinöz dininə dəvət etməsinə qəzəblənərək məktubu yırtmış və Sənadaki valisi Bazana peyğəmbər haqqında ona bilgi verməsini, başqa bir rəvayətə görə isə onu yaxalayıb hüzuruna gətirməsini əmr etmişdir. Buna görə Bazan vəkilharcı Babaveyh ilə Xürrə Xosrovu Mədinəyə göndərdi. Babaveyh Bazanın məktubunu peyğəmbərə təqdim etdi. Elçiləri yaxşı qarşılayan peyğəmbər onları İslama dəvət etdi; fəqət qorxudan titrədiklərini görüncə də onun ertəsi gün gəlmələrini istədi. peyğəmbər o gəcə Xosrov Pərvizin oğlu tərəfindən öldürüldüyünü vəhy yoluyla öyrəndi. Ertəsi gün bu xəbəri elçilərə bildirdikdən sonra əyər Bazan müsəlman olursa idarəsindəki məmləkəti ona buraxaraq onu vali təyin edəcəyini söylədi.

Kisranın (II Xosrov Pərvizin) öldürüldüyünü öyrənən iki elçi Sənaya döndü. Elçilər duyduqları önəmli xəbəri və peyğəmbərin təklifini Bazana anlatdılar. Bazan Xosrovun öldürülmüş olduğuna dair xəbərin nəticəsini gözləməyə başladı. Yeni kisra Şirəveyh, Bazana yazdığı məktubda atasını nə üçün öldürdüyünü izah etdikdən sonra peyğəmbərə bir şey etməməsini və onun əmirlərini gözləməsini istəyirdi. Bazan bunun üzərinə müsəlman oldu. Onunla birlikdə Əbnalarla Səna xalqı da müsəlman oldular. Əsasən o sıralarda Yəmən valisi Bazan və Əbna, Kuran-ı Kərimin vuku bulacağını on yıl kadar öncə habər vərdiği Sasanilərin Bizans karşısındaki Ninova mağlubiyəti yüzündən yərli halk karşısında zor durumda kalmışlardı. Bazan Pəygambərin bu davətiylə müslüman olmayı kurtuluş için bir vəsilə kabul ətti və Sasanilərlə olan siyasi bağını kopardı.

Bazı rivayətlərdə, Bazanın müslüman olduğunu bildirmək üzərə Vəbr ibn Yuhannis ilə Firuz əd-Deyləmini Peyğəmbərə göndərdiyi və qonağının bağçasında, Sanadaki müsəlmanların ibadət və təhsilləri üçün, bugün Cami-i Kəbir olaraq bilinən məscidi tikdirdiyi zikr edilməkdədir.

Bazanın vəfatı üzərinə Həzrət peyğəmbər onun yerinə oğlu Şəhri vali təyin etdi. Ancaq yerli xalqın Əbnaya etirazı şəklində başladılan Yəməndəki irtidad harəkəti sırasında Əsvəd əl-Ansi Şəhri öldürdü.

İstinadlar

  1. bk. ər-Rum 30/1-5

bazan, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni, vikiləşdir. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bazan fars باذان Bazan ibn Sasan Sasaniler imperiyasinin Yemende merzibani Heyati RedakteHebesistanin Yemen valisi Ebrehenin iki oglu Mesruk ile Yeksumun Yemendeki yerli ereblere qarsi boyuk bir zulm ve qetli ama girismesi uzerine Himyarilerin soyundan gelen Seyf ibn Zuyazan Hebeslilere qarsi Sasaniler imperiyasidan yardim istemis Kisra I Xosrov da Enusirvani Adil 531 579 yasli ve tecrubeli komandanlarindan Vehrizi kicik bir orduyla Yemene gondermisdi Aparilan savasda vali Mesruk oldurulmus ve Seyf ibn Zuyazan Senada iqtidari ele kecirmisdi Hebeslilerin bir nece il sonra Seyfi oldurmeleri uzerine Kisra Vehrizi dord min esgerle tekrar Yemene gondermisti Olumune qeder Senada Sasaniler valisi olaraq qalan Vehrizden sonra sirasiyla Merziban Teynucan Xurre Xosrov ve Bazan vali olmusdular Bazan iranli esgerlerin Yemenli qadinlarla evlenmesi neticesinde tesekkul eden ve Ebna adi verilen zumreye mensubdu peygemberin deveti uzerine muselman oldu Onun muselman olusuna dair xeberler peygemberin Kisraya II Xosrova gonderdiyi mektubla ilgili revayetler arasinda yer almaqdadir peygember hicretin 7 628 ci ilde Abdullah ibn Huzafe es Sehmiyi bir mektubla Kisra II Xosrov Pervize gondermisdi Kisra mektubda adinin peygemberin ismi serifinden sonra yazilmasina ve colde yasayan bir erebinoz dinine devet etmesine qezeblenerek mektubu yirtmis ve Senadaki valisi Bazana peygember haqqinda ona bilgi vermesini basqa bir revayete gore ise onu yaxalayib huzuruna getirmesini emr etmisdir Buna gore Bazan vekilharci Babaveyh ile Xurre Xosrovu Medineye gonderdi Babaveyh Bazanin mektubunu peygembere teqdim etdi Elcileri yaxsi qarsilayan peygember onlari Islama devet etdi feqet qorxudan titrediklerini gorunce de onun ertesi gun gelmelerini istedi peygember o gece Xosrov Pervizin oglu terefinden oldurulduyunu vehy yoluyla oyrendi Ertesi gun bu xeberi elcilere bildirdikden sonra eyer Bazan muselman olursa idaresindeki memleketi ona buraxaraq onu vali teyin edeceyini soyledi Kisranin II Xosrov Pervizin oldurulduyunu oyrenen iki elci Senaya dondu Elciler duyduqlari onemli xeberi ve peygemberin teklifini Bazana anlatdilar Bazan Xosrovun oldurulmus olduguna dair xeberin neticesini gozlemeye basladi Yeni kisra Sireveyh Bazana yazdigi mektubda atasini ne ucun oldurduyunu izah etdikden sonra peygembere bir sey etmemesini ve onun emirlerini gozlemesini isteyirdi Bazan bunun uzerine muselman oldu Onunla birlikde Ebnalarla Sena xalqi da muselman oldular Esasen o siralarda Yemen valisi Bazan ve Ebna Kuran i Kerimin 1 vuku bulacagini on yil kadar once haber verdigi Sasanilerin Bizans karsisindaki Ninova maglubiyeti yuzunden yerli halk karsisinda zor durumda kalmislardi Bazan Peygamberin bu davetiyle musluman olmayi kurtulus icin bir vesile kabul etti ve Sasanilerle olan siyasi bagini kopardi Bazi rivayetlerde Bazanin musluman oldugunu bildirmek uzere Vebr ibn Yuhannis ile Firuz ed Deylemini Peygembere gonderdiyi ve qonaginin bagcasinda Sanadaki muselmanlarin ibadet ve tehsilleri ucun bugun Cami i Kebir olaraq bilinen mescidi tikdirdiyi zikr edilmekdedir Bazanin vefati uzerine Hezret peygember onun yerine oglu Sehri vali teyin etdi Ancaq yerli xalqin Ebnaya etirazi seklinde basladilan Yemendeki irtidad hareketi sirasinda Esved el Ansi Sehri oldurdu Istinadlar Redakte bk er Rum 30 1 5Menbe https az wikipedia org w index php title Bazan amp oldid 4240347, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.