fbpx
Wikipedia

Bataqlıq mərcanısı

Dekabr 02, 2021

Bataqlıq mərcanısı (lat. Oxycoccus palustris) — erikakimilər fəsiləsinin mərcanı cinsinə aid bitki növü.

?Bataqlıq mərcanısı
Oxycoccus palustris
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbə:Örtülütoxumlular
Sinif:İkiləpəlilər
Sıra:Erikaçiçəklilər
Fəsilə:Erikakimilər
Cins:Mərcanı
Növ: Bataqlıq mərcanısı
Elmi adı
Oxycoccus palustris

Şəkil
axtarışı
ITIS  505635
NCBI  516948
EOL  484408
GRIN  41047
IPNI  261956-2
TPL  kew-2457265

Oxycoccus palustris Pers. – Bataqlıq  mərcanı, (quşüzümü)

(Mərcanı, quşüzümü, bahar nəğməsi, durna balası, dördpərli bataqlıq quşüzümü

Botaniki xarakteristikası

Həmişəyaşıl kolcuq bitkisi olub, döşənən, sürünən vegetativ gövdəli olub, uzunluğu 80 sm-ə qədər olmaqla, üzərində çiçəklər və çətirşəkilli çiçəkqrupu vardır. Yarpaqları növbəli, qısasaplaqlı, dəricikli, aşağı kənarları bükülərək uzunsov-yumurtavari, yuxarı hissəsi parlaq, tünd-yaşıl, aşağıdan isə ağımtıl-göydən, mum rənginə qədər dəyişir. Çiçəkləri düzgün dördtilli olub, çiçək tacı çəhrayıdır. Meyvələri şirəli, tünd qırmızı olub, müxtəlif formalı (şarşəkilli, uzunsov-yumurtavari, armudşəkilli) göyümtül çalarlı və turş dadlıdır. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir. Meyvəsi avqustun sonundan oktyabrın ortalarına qədər yetişir və yaza qədər bitkinin üstündə qalır.

Sfaqnum, torf və cil-tüklücə-sfaqnum bataqlıqlarında, seyrək meşə, bəzən bataqlaşmış yerlərdə yaşayır.

Meyvəsi yetişməyə başlayandan (avqustun sonu) qar yağana qədər, yazda isə qar əriməyə başladıqda əl ilə toplamaq lazımdır. Əgər xammal yetişməmiş, yan tərəfi qırmızıdırsa keyfiyyəti və təsiri aşağı hesab olunur. Bunun saxlanılması mümkün hesab edilmir. Xammal toplanıldıqdan sonra təmizlənir və çeşidlərə ayrılır.

Bütünlüklə pöhrəlikləri xüsusən ərsinəbənzər və ya daraq formalı quşüzümünün qorunması məqsədəuyğundur. 

Səbətin çiləkəndən və ya çubuqdan hörülmüş hissələrinin çəkisi 30-60 kq olmaqla, 10°С-dən yüksək temperaturda, quru, yaxşı havalı olan yerlərdə saxlanılmalıdır. Payızda toplanılan giləmeyvələri bütün qışı saxlamaq mümkündür.

Tərkibi və təsiri

Meyvələrində bol üzvi turşular (2-5%): xinin, limon, alma və benzoy turşuları vardır. Meyvələrinin tərkibində şəkər (qlükoza, fruktoza, saxaroza), pektin maddələri (1,5%), efir yağları, azacıq askorbin turşusu (12-29 mq%), B qrup vitaminləri, flavonoidlər (kverçetin, rutin, hesperidin), aşı maddələri (4,9%), sərbəst katexin, antosian, triterpen birləşmələr, kalium, fosfor, kalsium, manqan və yod duzları, toxumlarının tərkibində isə 16-28% piyli yağlar vardır.

Mikrobəleyhinə və diuretik dərmandır.

Meyvələri qiymlətli qida və diuretik məhsuldur. Tərkibində çoxlu miqdarda olan benzoy turşusu mikrobəleyhinə, diuretik dərmandan başqa, müxtəlif böyrək, sidikyolu xəstəliklərinin müalicə və profilaktikasında istifadə edilir. Təzə giləmeyvələri mədə və mədəaltı vəzi sekresiyasını artırır. Temperatura hallarında tərqovucu vasitə kimi işlədilir. Sidiyin tərkibindəki urat və oksalat duzlarını əridərək yaxşı təmizləyir.

Təbii yayılması

Botaniki təsviri

Ekologiyası

Azərbaycanda yayılması

İstifadəsi

Ədəbiyyat

İstinadlar

  1. S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
  2. S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
  3. S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
  4. S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
  5. S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333

Dekabr 02, 2021
bataqlıq, mərcanısı, oxycoccus, palustris, erikakimilər, fəsiləsinin, mərcanı, cinsinə, bitki, növü, oxycoccus, palustriselmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəlilərsıra, erikaçiçəklilərfəsilə, erikakimilərcins, mərcanınöv, elmi, adıo. Bataqliq mercanisi lat Oxycoccus palustris erikakimiler fesilesinin mercani cinsine aid bitki novu Bataqliq mercanisiOxycoccus palustrisElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerSira ErikaciceklilerFesile ErikakimilerCins MercaniNov Bataqliq mercanisiElmi adiOxycoccus palustrisSekilaxtarisiITIS 505635NCBI 516948EOL 484408GRIN 41047IPNI 261956 2TPL kew 2457265Oxycoccus palustris Pers Bataqliq mercani qusuzumu Mercani qusuzumu bahar negmesi durna balasi dordperli bataqliq qusuzumu 1 Mundericat 1 Botaniki xarakteristikasi 2 Terkibi ve tesiri 3 Tebii yayilmasi 4 Botaniki tesviri 5 Ekologiyasi 6 Azerbaycanda yayilmasi 7 Istifadesi 8 Edebiyyat 9 IstinadlarBotaniki xarakteristikasi RedakteHemiseyasil kolcuq bitkisi olub dosenen surunen vegetativ govdeli olub uzunlugu 80 sm e qeder olmaqla uzerinde cicekler ve cetirsekilli cicekqrupu vardir Yarpaqlari novbeli qisasaplaqli dericikli asagi kenarlari bukulerek uzunsov yumurtavari yuxari hissesi parlaq tund yasil asagidan ise agimtil goyden mum rengine qeder deyisir Cicekleri duzgun dordtilli olub cicek taci cehrayidir Meyveleri sireli tund qirmizi olub muxtelif formali sarsekilli uzunsov yumurtavari armudsekilli goyumtul calarli ve turs dadlidir Iyun iyul aylarinda cicekleyir Meyvesi avqustun sonundan oktyabrin ortalarina qeder yetisir ve yaza qeder bitkinin ustunde qalir Sfaqnum torf ve cil tukluce sfaqnum bataqliqlarinda seyrek mese bezen bataqlasmis yerlerde yasayir 2 Meyvesi yetismeye baslayandan avqustun sonu qar yagana qeder yazda ise qar erimeye basladiqda el ile toplamaq lazimdir Eger xammal yetismemis yan terefi qirmizidirsa keyfiyyeti ve tesiri asagi hesab olunur Bunun saxlanilmasi mumkun hesab edilmir Xammal toplanildiqdan sonra temizlenir ve cesidlere ayrilir Butunlukle pohrelikleri xususen ersinebenzer ve ya daraq formali qusuzumunun qorunmasi meqsedeuygundur Sebetin cilekenden ve ya cubuqdan horulmus hisselerinin cekisi 30 60 kq olmaqla 10 S den yuksek temperaturda quru yaxsi havali olan yerlerde saxlanilmalidir Payizda toplanilan gilemeyveleri butun qisi saxlamaq mumkundur 3 Terkibi ve tesiri RedakteMeyvelerinde bol uzvi tursular 2 5 xinin limon alma ve benzoy tursulari vardir Meyvelerinin terkibinde seker qlukoza fruktoza saxaroza pektin maddeleri 1 5 efir yaglari azaciq askorbin tursusu 12 29 mq B qrup vitaminleri flavonoidler kvercetin rutin hesperidin asi maddeleri 4 9 serbest katexin antosian triterpen birlesmeler kalium fosfor kalsium manqan ve yod duzlari toxumlarinin terkibinde ise 16 28 piyli yaglar vardir 4 Mikrobeleyhine ve diuretik dermandir Meyveleri qiymletli qida ve diuretik mehsuldur Terkibinde coxlu miqdarda olan benzoy tursusu mikrobeleyhine diuretik dermandan basqa muxtelif boyrek sidikyolu xesteliklerinin mualice ve profilaktikasinda istifade edilir Teze gilemeyveleri mede ve medealti vezi sekresiyasini artirir Temperatura hallarinda terqovucu vasite kimi isledilir Sidiyin terkibindeki urat ve oksalat duzlarini eriderek yaxsi temizleyir 5 Tebii yayilmasi RedakteBotaniki tesviri RedakteEkologiyasi RedakteAzerbaycanda yayilmasi RedakteIstifadesi RedakteEdebiyyat RedakteIstinadlar Redakte S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 Menbe https az wikipedia org w index php title Bataqliq mercanisi amp oldid 6214493, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.