fbpx
Wikipedia

Basqal

Avqust 05, 2021

Basqal — Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə.

Basqal
40°45′20″ şm. e. 48°23′47″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Region İsmayıllı rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 1.081 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 1500  nəfər
Basqal
Basqal

Coğrafiyası və İqlimi

 
Basqaldan bir görünüş

Basqal ölkənin mərkəzində və Bakı dan 150 km aralı, dəniz səviyyəsindən 1,081 metr yüksəklikdə yerləşir.Basqalın yaxınlığı əsasən təpəlik olsa da onun şimal-şərqi dağ və cənubu çökəkliklər ilə örtülmüşdür.Yaxın əraziləri əsasən əkənəklərdən ibarətdir.Demək olar Basqalın havası il boyu rütubətli və mülayim keçərək,ortalama illik yağıntı miqdarı isə burada 614 mm dir.

Tarixi

 
Basqal kəndinin əski məscidinin görünüşü arxadan

Tarixçilərin fikrincə, Basqal hələ dördüncü yüzillikdə mövcud olub. Qəsəbənin yerləşdiyi indiki ərazi qədim Alban dövlətinə mənsub olub. Qədim tarixi mədəniyyətə malik olan Basqal qala və məscidləri ilə çox məşhurdur. Mərhum akademik Ziya Bünyadovun fikrincə, "bas" və "qal" ifadələrinin birləşməsindən əmələ gələn basqal sözü qala bas, qala qur, qala ucalt mənalarını verir. Aparılan arxeoloji tədqiqatların nəticələrinə görə, Basqalın cənub – şərqində yerləşən antik və orta əsrə aid abidələrlə zəngin olan "qalalar" adlanan ərazi qədim insan məskəni olub.

Basqal qəsəbəsi 1932-1933-cü illərdə İsmayıllı rayonunun mərkəzi olub. Basqalın “Qalabaşı” məhəlləsi ərazisində qalınlığı bir neçə metrə çatan qala divarlarının üzləri bu günədək qalmaqdadır. Bunun XIV əsrdə tikildiyi güman edilir. “Basqal” toponimi təmiz türk sözüdür və “qala başı”, “qala qur”, “qala yarat”, “qala ucalt”, “baş qala” mənasını ifadə edir. Basqal Tarix – Mədəniyyət Qoruğuna XVII əsrə aid hamam və məscid kimi qədim abidələr aiddir. Basqal Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 28 iyul 1989-cu il tarixli 316 saylı qərarı ilə Dövlət Tarix və Mədəniyyət Qoruğu elan olunub.

2018-ci ilin 3 oktyabr tarixində “Basqal” Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu haqqında Azərbaycan Respublikası prezidenti İlham Əliyev sərəncam imzalamışdır.

İqtisadiyyatı

Qəsəbə əhalisi az da olsa sənətkarlıq, ticarət, qismən də heyvandarlıqla məşğul olur. Qədim dövrlərdən etibarən, Basqal ipək toxuculuğu sənətinin mərkəzi olub. Burda milli qadın ipək örtükləri - kəlağayı istehsal olunub. “Kəlağayı” fenomeninin tarixi və mədəni dəyərini təsdiq edən bir fakta nəzər salaq: 2014-cü ilin noyabrında UNESCO-nun 9-cu sessiyasında Azərbaycan kəlağayı sənəti dünyanın qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilmişdir.

İnfrastruktur

XIII-XIV əsrdən qəsəbədə kürəbənd-kanalizasiya sistemi qüsursuz fəaliyyət göstərir. 2015-ci ilin iyun ayının 25-də kəndə ilk dəfə olaraq təbii qaz verilmişdir. 2015-ci ildə Basqalçayın üzərində yeni körpü tikilib istifadəyə verilmişdir.

Təhsil

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 7 noyabr 2018-ci il tarixli Sərəncamı ilə İsmayıllı rayonunun Basqal qəsəbəsində 432 şagird yerlik yeni ümumtəhsil məktəbi binasının tikintisi üçün Azərbaycan Respublikasının 2018-ci il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinə ilkin olaraq 1 milyon manat ayrılmışdır.

Mədəniyyət

Azərbaycan milli rəqslərindən biri sayılan Basqalı bu qəsəbəyə aid dir.

Əhalisi

28 yanvar - 9 fevral 1897-ci il Ümumrusiya imperiyası siyahıyaalınmasına əsasən Bakı quberniyasının Şamaxı qəzasının Basqal kəndində hər iki cinsdən toplam 2.017 nəfər əhali yaşayırdı.

13-22 aprel 2009-cu il tarixində aparılmış Ümumazərbaycan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Basqal qəsəbəsində 1.480 nəfər (753 nəfəri kişilər, 727 nəfəri qadınlar) əhali yaşayır.AzStat-ın 1 yanvar 2013-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən qəsəbədə təxminən 1.5 min nəfər əhali yaşayır.

Tanınmış adamları

1925-cü ildə Basqalda anadan olmuşdur. Atasi – Səfərov Əlihüseyn, anası – Turə xanım. Bacılari: Arifə, Sünbül, Nazilə, Əzizə. Bəy nəslindən olduğuna gürə keşməkeşli repressiya illərində ailəsini qorumaq üçün “Hüseynov” soyadını götürmüşdür. 1941-ci ildə, 16 yaşı olarkan, yaşının az olmasına baxmayaraq, könüllü olaraq müharibəyə ketmiş və uğurlu döyüş yolu keçmişdir. Müharibədə göstərdiyi şücaətə görə “За боевые заслуги” və digər medallarla təltif olunmuşdur. 1942-ci ilin yazında Ukraynadakı kəsgin döyüşlərin birində ağır yaralanaraq Batumi hərbi hospitalına yerləşdirilmişdir. Həmin ilin payızında, ordudan tərxis olunaraq, evinə, Basqala qayıdır. Bir müddət Basqalda kolxozda mühasib işləyir. 1942-ci ildə anası və baciları ilə Bakıya köçür. 1948-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin hüquq fakultəsinə daxil olur və 1953-cü ildə həmin universiseti, əlaçı olaraq, fərqlənmə ilə bitirir.

1954-1957 – Azərbaycan SSR Mədəniyyət nazirliyi “Azərkitab” Baş kitab ticarəti idarəsi rəisinin müavini. Eyni zamanda həmin illər Xalq hakimi seçilir və müvəffəqiyyətlə bu sahədə fəaliyyət göstərir. Onun müəllifliyi ilə Azərbaycanın müxtəlif qəzet və jurnallarında məqalələr dərc olunur, 1956-cı ildə isə “Sovet məhkəməsi” kitabı nəşr olunur. Sonrakı illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Dövlət Mətbuat Komitəsinin İstehsalat və təchizat idarəsinin rəisi, “Azərnəşr” nəşriyyatının direktor müavini, Azərbaycan KP MK-nin “Kommunist” birləşdirilmiş nəşriyyatının direktor müavini vəzifələrində çalışır.

Böyük Vətən Meharibəsində alınmış ağır yaralar və kürək nayihəsində qalmış qumbara qəlpələri özünü bildirməyə başlayir. 1970 ilin yay aylarinda o ağır xəstələnir və həmin ilin oktyabr ayinda vəfat edir. Onun qısa, keşməkeşli, lakin uğurlu həyatı onu tanıyanların yaddaşlarında daim qalacaqdır.

Şəhidləri

  • Rəmzi Siyavuş oğlu Novruzov 1971.08.11-1992.09.02
  • İbrahim Hüseynov

Din

Qəsəbədə Basqal qəsəbə məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.

Şəkillər

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. https://www.stat.gov.az/menu/6/statistical_yearbooks/source/demoqraphy_2019.zip
  2. İsveçcə Vikipediya
  3. Basqal qəsəbəsi
  4. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
  5. Basqal haqqında məlumat
  6. Azərbaycan kəlağayı sənəti UNESCO-nun Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilib.
  7. Biləsuvar, Ağsu və İsmayıllı rayonlarının kəndlərinə təbii qaz verilmişdir. socar.az, 25.06.2015  (azərb.)
  8. İsmayıllı rayon icra hakimiyyəti
  9. İsmayıllı rayonunun Basqal qəsəbəsində yeni ümumtəhsil məktəbi binasının tikintisi ilə bağlı tədbirlər haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı. president.az, 07.11.2018  (azərb.)
  10. Norveçlilər Azərbaycan milli rəqsini ifa etdilər
  11. Первая всеобщая перепись населения Российской империи 1897 г. Под ред. Н.А.Тройницкого, "Города и поселения в уездах имеющий 2000 и более жителей", С.-Петербург, 1905 г., стр.90
  12. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: İsmayıllı rayonu 2012-05-11 at the Wayback Machine
  13. 2013-cü ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı"
  14. Eloğlumun hünəri
  15. İsmayıllı şəhidləri.
  16. Bəxtinə gün doğan Basqal
  17. MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR - 2016-cı ildə qeydiyyatdan keçənlər. scwra.gov.az  (azərb.)

Xarici Keçidlər

  • Bəxtinə gün doğan BASQAL
  • Посёлок Баскал
  • Sehrlidir bu Basqalın behişt gözlü hər guşəsi…
  • WITH LOVE FROM BASQAL – A KELEGAYI FAIRYTALE

Avqust 05, 2021
basqal, azərbaycan, respublikasının, ismayıllı, rayonunun, inzibati, ərazi, vahidində, qəsəbə, ölkə, azərbaycan, azərbaycanregion, ismayıllı, rayonutarixi, coğrafiyasımərkəzin, hündürlüyü, msaat, qurşağı, 00əhalisiəhalisi, 1500, nəfər, mündəricat, coğrafiyası,. Basqal Azerbaycan Respublikasinin Ismayilli rayonunun inzibati erazi vahidinde qesebe Basqal40 45 20 sm e 48 23 47 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRegion Ismayilli rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 081 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1500 1 neferBasqal Basqal Mundericat 1 Cografiyasi ve Iqlimi 2 Tarixi 3 Iqtisadiyyati 4 Infrastruktur 5 Tehsil 6 Medeniyyet 7 Ehalisi 7 1 Taninmis adamlari 7 2 Sehidleri 8 Din 9 Sekiller 10 Hemcinin bax 11 Istinadlar 12 Xarici KecidlerCografiyasi ve Iqlimi Redakte Basqaldan bir gorunus Basqal olkenin merkezinde ve Baki dan 150 km arali deniz seviyyesinden 1 081 metr yukseklikde yerlesir Basqalin yaxinligi esasen tepelik olsa da onun simal serqi dag ve cenubu cokeklikler ile ortulmusdur Yaxin erazileri esasen ekeneklerden ibaretdir Demek olar Basqalin havasi il boyu rutubetli ve mulayim kecerek ortalama illik yaginti miqdari ise burada 614 mm dir 2 Tarixi Redakte Basqal kendinin eski mescidinin gorunusu arxadan Tarixcilerin fikrince Basqal hele dorduncu yuzillikde movcud olub Qesebenin yerlesdiyi indiki erazi qedim Alban dovletine mensub olub Qedim tarixi medeniyyete malik olan Basqal qala ve mescidleri ile cox meshurdur Merhum akademik Ziya Bunyadovun fikrince bas ve qal ifadelerinin birlesmesinden emele gelen basqal sozu qala bas qala qur qala ucalt menalarini verir Aparilan arxeoloji tedqiqatlarin neticelerine gore Basqalin cenub serqinde yerlesen antik ve orta esre aid abidelerle zengin olan qalalar adlanan erazi qedim insan meskeni olub Basqal qesebesi 1932 1933 cu illerde Ismayilli rayonunun merkezi olub Basqalin Qalabasi mehellesi erazisinde qalinligi bir nece metre catan qala divarlarinin uzleri bu gunedek qalmaqdadir Bunun XIV esrde tikildiyi guman edilir Basqal toponimi temiz turk sozudur ve qala basi qala qur qala yarat qala ucalt bas qala menasini ifade edir Basqal Tarix Medeniyyet Qoruguna XVII esre aid hamam ve mescid kimi qedim abideler aiddir 3 Basqal Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin 28 iyul 1989 cu il tarixli 316 sayli qerari ile Dovlet Tarix ve Medeniyyet Qorugu elan olunub 2018 ci ilin 3 oktyabr tarixinde Basqal Dovlet Tarix Medeniyyet Qorugu haqqinda Azerbaycan Respublikasi prezidenti Ilham Eliyev serencam imzalamisdir 4 Iqtisadiyyati RedakteQesebe ehalisi az da olsa senetkarliq ticaret qismen de heyvandarliqla mesgul olur 5 Qedim dovrlerden etibaren Basqal ipek toxuculugu senetinin merkezi olub Burda milli qadin ipek ortukleri kelagayi istehsal olunub Kelagayi fenomeninin tarixi ve medeni deyerini tesdiq eden bir fakta nezer salaq 2014 cu ilin noyabrinda UNESCO nun 9 cu sessiyasinda Azerbaycan kelagayi seneti dunyanin qeyri maddi medeni irs siyahisina daxil edilmisdir 6 Infrastruktur RedakteXIII XIV esrden qesebede kurebend kanalizasiya sistemi qusursuz fealiyyet gosterir 2015 ci ilin iyun ayinin 25 de kende ilk defe olaraq tebii qaz verilmisdir 7 2015 ci ilde Basqalcayin uzerinde yeni korpu tikilib istifadeye verilmisdir 8 Tehsil RedakteAzerbaycan Respublikasi Prezidentinin 7 noyabr 2018 ci il tarixli Serencami ile Ismayilli rayonunun Basqal qesebesinde 432 sagird yerlik yeni umumtehsil mektebi binasinin tikintisi ucun Azerbaycan Respublikasinin 2018 ci il dovlet budcesinde nezerde tutulmus Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ehtiyat fondundan Azerbaycan Respublikasinin Tehsil Nazirliyine ilkin olaraq 1 milyon manat ayrilmisdir 9 Medeniyyet RedakteAzerbaycan milli reqslerinden biri sayilan Basqali bu qesebeye aid dir 10 Ehalisi Redakte28 yanvar 9 fevral 1897 ci il Umumrusiya imperiyasi siyahiyaalinmasina esasen Baki quberniyasinin Samaxi qezasinin Basqal kendinde her iki cinsden toplam 2 017 nefer ehali yasayirdi 11 13 22 aprel 2009 cu il tarixinde aparilmis Umumazerbaycan ehali siyahiyaalinmasina esasen Basqal qesebesinde 1 480 nefer 753 neferi kisiler 727 neferi qadinlar ehali yasayir 12 AzStat in 1 yanvar 2013 cu il tarixine olan resmi melumata esasen qesebede texminen 1 5 min nefer ehali yasayir 13 Taninmis adamlari Redakte Maqsud Elisimran oglu Cavadov 1902 1972 fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor emekdar elm xadimi emekdar muellim Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu SSRI dovrunun en yuksek mukafati olan Lenin iki defe Qirmizi Emek Bayragi ve Seref Nisani ordenleri ve diger fexri fermanlarla teltif olunmus gorkemli sexsiyyet ictimai siyasi xadim dovrunun canli ensiklopediyasi 21 elmi eserin ve 10 tedris vesaiti olan kitablarin muellifi deyerli ziyalimiz Azerbaycanin elm tarixinde yaddaslarda qalan bir sexsiyyet olmusdur Ebulhesen Elibaba oglu Elekberzade 1904 1986 nasir 1934 cu ilden AYB nin uzvu Azerbaycanin xalq yazicisi 1979 Azerbaycan Kinematoqrafiya Komitesinde bas redaktor muxtelif vaxtlarda iki defe Azerbaycan jurnalinda bas redaktor vezifelerinde islemisdir Boyuk Veten muharibesi istirakcisi doyus ve edebi ictimai fealiyyetine gore uc defe Qirmizi emek bayragi ordeni 1966 1971 1976 fexri fermanlar ve doyus medallari ile teltif edilmisdir Kazim Mirheyder oglu Ismayilov 1905 1981 Boyuk Veten muharibesi istirakcisi siyasi xadim Azerbaycan KP nin Naxcivan Vilayet Komitesinin birinci katibi Agdas ve Salyan rayon Partiya Komitelerinin birinci katibi Azerbaycan KP nin inzibati orqanlar sobesinin mudiri olmusdur O defelerle Azerbaycan Ali Sovetinin Naxcivan Muxtar Respublikasi Ali Sovetinin deputati secilmisdir K Ismayilov Lenin ordeni Qirmizi Emek bayragi Seref nisani ordenleri ve bir cox basqa medallarla teltif olunmusdur O Azerbaycan Respublikasinin 1 ci Dovlet katibi olmus Tofiq Ismayilovun atasidir Memmed Semed oglu Bagirov Partizan Mamed 1922 1997 Italiyanin Milli Qehremani Qizil Harribaldi Ulduzunun kavaleri Italiya dovletinin ali fexri mukafatina layiq gorulmus yegane azerbaycanli muharibe veteranidir M Bagirov Italiya seherlerinin azad olunmasina hesr edilmis Sohret ordeni Italiya 14 yubiley medali 2 fexri diplom II dereceli Veten muharibesi ordeni SSRI ile teltif edilmisdir 14 Huseynov Agaxelil Elihuseyn oglu 1925 1970 Boyuk veten muharibesinin istirakcisi muharibe veterani xalq hakimi Azerkitab Bas kitab ticareti idaresi reisinin muavini Azernesr nesriyyatinin direktor muavini Azerbaycan KP MK nin Kommunist birlesdirilmis nesriyyatinin direktor muavini olmusdur 1925 cu ilde Basqalda anadan olmusdur Atasi Seferov Elihuseyn anasi Ture xanim Bacilari Arife Sunbul Nazile Ezize Bey neslinden olduguna gure kesmekesli repressiya illerinde ailesini qorumaq ucun Huseynov soyadini goturmusdur 1941 ci ilde 16 yasi olarkan yasinin az olmasina baxmayaraq konullu olaraq muharibeye ketmis ve ugurlu doyus yolu kecmisdir Muharibede gosterdiyi sucaete gore Za boevye zaslugi ve diger medallarla teltif olunmusdur 1942 ci ilin yazinda Ukraynadaki kesgin doyuslerin birinde agir yaralanaraq Batumi herbi hospitalina yerlesdirilmisdir Hemin ilin payizinda ordudan terxis olunaraq evine Basqala qayidir Bir muddet Basqalda kolxozda muhasib isleyir 1942 ci ilde anasi ve bacilari ile Bakiya kocur 1948 ci ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin huquq fakultesine daxil olur ve 1953 cu ilde hemin universiseti elaci olaraq ferqlenme ile bitirir 1954 1957 Azerbaycan SSR Medeniyyet nazirliyi Azerkitab Bas kitab ticareti idaresi reisinin muavini Eyni zamanda hemin iller Xalq hakimi secilir ve muveffeqiyyetle bu sahede fealiyyet gosterir Onun muellifliyi ile Azerbaycanin muxtelif qezet ve jurnallarinda meqaleler derc olunur 1956 ci ilde ise Sovet mehkemesi kitabi nesr olunur Sonraki illerde Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin Dovlet Metbuat Komitesinin Istehsalat ve techizat idaresinin reisi Azernesr nesriyyatinin direktor muavini Azerbaycan KP MK nin Kommunist birlesdirilmis nesriyyatinin direktor muavini vezifelerinde calisir Boyuk Veten Meharibesinde alinmis agir yaralar ve kurek nayihesinde qalmis qumbara qelpeleri ozunu bildirmeye baslayir 1970 ilin yay aylarinda o agir xestelenir ve hemin ilin oktyabr ayinda vefat edir Onun qisa kesmekesli lakin ugurlu heyati onu taniyanlarin yaddaslarinda daim qalacaqdir Sehidleri Redakte Remzi Siyavus oglu Novruzov 1971 08 11 1992 09 02 15 Ibrahim Huseynov 16 Din RedakteQesebede Basqal qesebe mescidi dini icmasi fealiyyet gosterir 17 Sekiller Redakte Hemcinin bax RedakteBasqal qalasiIstinadlar Redakte https www stat gov az menu 6 statistical yearbooks source demoqraphy 2019 zip Isvecce Vikipediya Basqal qesebesi Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami Basqal haqqinda melumat Azerbaycan kelagayi seneti UNESCO nun Qeyri Maddi Medeni Irs uzre Reprezentativ Siyahisina daxil edilib Bilesuvar Agsu ve Ismayilli rayonlarinin kendlerine tebii qaz verilmisdir socar az 25 06 2015 azerb Ismayilli rayon icra hakimiyyeti Ismayilli rayonunun Basqal qesebesinde yeni umumtehsil mektebi binasinin tikintisi ile bagli tedbirler haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami president az 07 11 2018 azerb Norvecliler Azerbaycan milli reqsini ifa etdiler Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj imperii 1897 g Pod red N A Trojnickogo Goroda i poseleniya v uezdah imeyushij 2000 i bolee zhitelej S Peterburg 1905 g str 90 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Ismayilli rayonu Arxivlesdirilib 2012 05 11 at the Wayback Machine 2013 cu ilin evveline iqtisadi ve inzibati rayonlar elece de seher yasayis menteqeleri uzre ehalinin cins bolgusunde sayi Eloglumun huneri Ismayilli sehidleri Bextine gun dogan Basqal MUSELMAN DINI ICMALAR 2016 ci ilde qeydiyyatdan kecenler scwra gov az azerb Xarici Kecidler RedakteBextine gun dogan BASQAL Posyolok Baskal Sehrlidir bu Basqalin behist gozlu her gusesi WITH LOVE FROM BASQAL A KELEGAYI FAIRYTALEMenbe https az wikipedia org w index php title Basqal amp oldid 6032631, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.