fbpx
Wikipedia

Balladalar (Şopen)

Polyak bəstəkar Frederik Şopenin 1831-1842-ci illər arasında yazdığı 4 ballada hal-hazırda piano repertuarının ən çətin əsərlərindən sayılmaqla yanaşı, bəstəkarın ərsəyə gətirdiyi ən gözəl əsərlər kimi də qiymətləndirilir.

Şopenin Delacroix tərəfindən çəkilmiş natamam portreti (1838)

Ballada termini instrumental musiqiyə ilk dəfə məhz Şopen tərəfindən gətirilmişdir. Şopenə qədər ballada yalnız şeir forması idi, musiqi olaraq isə yalnız vokal tərzdə ifa olunurdu. Şopenin yaratdığı, hər biri tək hissədən ibarət olan bu 4 əsər romantik musiqidə yenilik idi və romantik musiqinin sərhədlərini daha da genişləndirirdi. Romantik dövrün ən qüdrətli bəstəkarlarından olan List, Brams və s. bəstəkarlar da Şopenin yaratdığı bu tərzdən ilhamlanıb sonralar öz balladalarını yazmışlar.

Şopenin yaratdığı ballada tərzi özünə məxsus keyfiyyətləri ilə sonata tərzindən kəskin şəkildə fərqlənir. Məsələn, güzgü reprizası (rekapitulyasiya zamanı iki ekspozisiyonal melodiyanın əksinə verilməsi) kimi.

Əsərlərin 4-ü də ballada olmasına baxmayaraq, onlar bir-birilərindən ciddi surətdə fərqlənirlər, lakin müasir musiqi teoriyaçılarının fikrincə onların oxşar yanları da çoxdur. Məsələn, "ballada ölçüsü" adlanan musiqi ölçüsü, güzgü reprizası və struktural dominantlığın gecikdirilməsi kimi. Ümumiyyətlə, bu 4 ballada romantik dövrün ən qüvvətli əsərlərindəndir və romantik dövrün sərhədlərini aşaraq musiqiyə yeni bir rəng, zövq qatmış, onun inkişafında böyük rol oynamışdır. Bu əsərlər hələ də konsertlərdə sevilərək dinlənilir.

Həmin dövrdə Şopenin tənqidçisi hesab olunan və Şopenin əsərlərinin tənqidinə çox böyük əmək sərf edən Robert Şuman qeyd edir ki, Şopenin balladalarının ilham mənbəyi polyak şair Adam Mickiewiczin şeirləridir. Şumanın qeyd etdiyinə görə, bunu məhz Şopen onun özünə demişdir.

Ballada No.1

Şopenin ilk balladası olan Ballada No.1 G (sol) minor, Op.23 1831-ci ildə Vyanada yazılmağa başlamış və 1835-ci ildə Parisdə tamamlanmışdır.O, bu əsərini Baron von Stokhausenə həsr etmişdir.Robert Şuman öz xatirələrində bu əsər haqqında yazır:

"Şopen mənə yeni bir ballada verdi.Bu, onun istedadının zirvəsinə yaxın (amma zirvəsi yox) bir əsər idi və özünə bildirdim ki, əsərləri içində ən çox bəyəndiyim əsəri budur.Uzun bir sükutdan sonra Şopen "bunu eşitdiyimə şadam, çünki mən də bu əsərimi çox sevir və əziz saxlayıram" deyə vurğuladı."

Vətənindən uzaq düşməsi, ailəsinin qayğısı, hələ uşaqlıqdan çox həssas olması, Şopenin bu əsəri ərsəyə gətirməsində çox böyük rol oynamışdır.Bu əsər Şopenin gələcəyi, istedadı barəsində çox gözəl xəbər verirdi.

Ballada No.2

Şopen 1836-1839-cu illər arasında hazırladığı ikinci balladasını (F (fa) major, Op.38) Robert Şumana həsr etmişdir.Şuman öz yaradıcılığının ən gözəl əsəri olan Kreisleriananı Şopenə həsr etdikdən sonra Şopen də bu balladanı Şumana həsr etdi.Şuman əsəri bəyənməsinə baxmayaraq, ilk balladanı daha üstün tutduğunu və ikinci balladanın birincidən daha zəif olduğunu dedi.Əsəri ilham mənbəyi haqqında bir çox rəvayətlər olsa da, heç birinin doğruluğu təsdiqlənməmişdir.

Ballada No.3

Balladanın (A♭ major, Op.47) tarixi 1841-ci il olaraq qeyd edilir və Pauline de Noaillesə həsr olunmuşdur.Əsərin quruluşu, Jorj Sand ilə Malyorkada keçirdiyi günlərin birində yağışlı havadan ilhamlanıb yazdığı "Yağış damcısı" prelüdyasının quruluşuna bənzəyir.Əsərin ilham mənbəyi haqqında bir çox fikirlər söyənsə də, Şopenin Adam Mickiewiczin Świtezianka şeirindən ilhamlanıb yazması həqiqətə daha çox uyğun gəlir.4 balladanın içərisində ən sıx quruluşa malik olan ballada, majorda yazılmış ikinci balladadır.

Ballada No.4

1842-1843-cü illər arasında yazılan dördüncü ballada (F (fa) minor, Op. 52), Şopeni Parisdəki evində piano çalmağa dəvət edən və onu aristokratiya ilə tanış edən Baronessa Rotşildə həsr edilmişdir.Şopenin əsəri Adam Mickiewiczin şeirlərinin birindən ilhamlanıb yazdığı deyilir.Quruluşca digər 3 balladadan daha zərif, melanxolik xarakterə malik olmasına baxmayaraq, bir çox hissəsi partlayışı xatırladır.Sonluğu isə musiqi tarixinin ən gözəl sonluqlarından biridir və əsər bu sonluqla kuliminasiya nöqtəsinə çatır.

4 ballada içərisində həm texniki, həm musiqinin dəqiq ifası nöqteyi nəzərindən pianistlər tərəfindən Şopenin ən çətin əsəri hesab olunur, lakin düzgün ifa edildikdə qulağa bağışladığı təsir pianistlər üçün əvəzolunmazdır.

İngilis pianisti Con Oqdon öz xatirələrində qeyd edir:

"4-cü ballada Şopenin əsərləri içərisində ən qüvvətlisi, ən kəskini və ən zərifidir.İnana bilmirəm ki, əsər sadəcə 12 dəqiqədir, halbuki bu əsərin içərisində bütün bir həyatın təcrübəsi vardır."

balladalar, şopen, polyak, bəstəkar, frederik, şopenin, 1831, 1842, illər, arasında, yazdığı, ballada, hazırda, piano, repertuarının, çətin, əsərlərindən, sayılmaqla, yanaşı, bəstəkarın, ərsəyə, gətirdiyi, gözəl, əsərlər, kimi, qiymətləndirilir, şopenin, delac. Polyak bestekar Frederik Sopenin 1831 1842 ci iller arasinda yazdigi 4 ballada hal hazirda piano repertuarinin en cetin eserlerinden sayilmaqla yanasi bestekarin erseye getirdiyi en gozel eserler kimi de qiymetlendirilir Sopenin Delacroix terefinden cekilmis natamam portreti 1838 Ballada termini instrumental musiqiye ilk defe mehz Sopen terefinden getirilmisdir Sopene qeder ballada yalniz seir formasi idi musiqi olaraq ise yalniz vokal terzde ifa olunurdu Sopenin yaratdigi her biri tek hisseden ibaret olan bu 4 eser romantik musiqide yenilik idi ve romantik musiqinin serhedlerini daha da genislendirirdi Romantik dovrun en qudretli bestekarlarindan olan List Brams ve s bestekarlar da Sopenin yaratdigi bu terzden ilhamlanib sonralar oz balladalarini yazmislar Sopenin yaratdigi ballada terzi ozune mexsus keyfiyyetleri ile sonata terzinden keskin sekilde ferqlenir Meselen guzgu reprizasi rekapitulyasiya zamani iki ekspozisiyonal melodiyanin eksine verilmesi kimi Eserlerin 4 u de ballada olmasina baxmayaraq onlar bir birilerinden ciddi suretde ferqlenirler lakin muasir musiqi teoriyacilarinin fikrince onlarin oxsar yanlari da coxdur Meselen ballada olcusu adlanan musiqi olcusu guzgu reprizasi ve struktural dominantligin gecikdirilmesi kimi Umumiyyetle bu 4 ballada romantik dovrun en quvvetli eserlerindendir ve romantik dovrun serhedlerini asaraq musiqiye yeni bir reng zovq qatmis onun inkisafinda boyuk rol oynamisdir Bu eserler hele de konsertlerde sevilerek dinlenilir Hemin dovrde Sopenin tenqidcisi hesab olunan ve Sopenin eserlerinin tenqidine cox boyuk emek serf eden Robert Suman qeyd edir ki Sopenin balladalarinin ilham menbeyi polyak sair Adam Mickiewiczin seirleridir Sumanin qeyd etdiyine gore bunu mehz Sopen onun ozune demisdir Mundericat 1 Ballada No 1 2 Ballada No 2 3 Ballada No 3 4 Ballada No 4Ballada No 1 RedakteSopenin ilk balladasi olan Ballada No 1 G sol minor Op 23 1831 ci ilde Vyanada yazilmaga baslamis ve 1835 ci ilde Parisde tamamlanmisdir O bu eserini Baron von Stokhausene hesr etmisdir Robert Suman oz xatirelerinde bu eser haqqinda yazir Sopen mene yeni bir ballada verdi Bu onun istedadinin zirvesine yaxin amma zirvesi yox bir eser idi ve ozune bildirdim ki eserleri icinde en cox beyendiyim eseri budur Uzun bir sukutdan sonra Sopen bunu esitdiyime sadam cunki men de bu eserimi cox sevir ve eziz saxlayiram deye vurguladi Veteninden uzaq dusmesi ailesinin qaygisi hele usaqliqdan cox hessas olmasi Sopenin bu eseri erseye getirmesinde cox boyuk rol oynamisdir Bu eser Sopenin geleceyi istedadi baresinde cox gozel xeber verirdi Ballada No 2 RedakteSopen 1836 1839 cu iller arasinda hazirladigi ikinci balladasini F fa major Op 38 Robert Sumana hesr etmisdir Suman oz yaradiciliginin en gozel eseri olan Kreislerianani Sopene hesr etdikden sonra Sopen de bu balladani Sumana hesr etdi Suman eseri beyenmesine baxmayaraq ilk balladani daha ustun tutdugunu ve ikinci balladanin birinciden daha zeif oldugunu dedi Eseri ilham menbeyi haqqinda bir cox revayetler olsa da hec birinin dogrulugu tesdiqlenmemisdir Ballada No 3 RedakteBalladanin A major Op 47 tarixi 1841 ci il olaraq qeyd edilir ve Pauline de Noaillese hesr olunmusdur Eserin qurulusu Jorj Sand ile Malyorkada kecirdiyi gunlerin birinde yagisli havadan ilhamlanib yazdigi Yagis damcisi preludyasinin qurulusuna benzeyir Eserin ilham menbeyi haqqinda bir cox fikirler soyense de Sopenin Adam Mickiewiczin Switezianka seirinden ilhamlanib yazmasi heqiqete daha cox uygun gelir 4 balladanin icerisinde en six qurulusa malik olan ballada majorda yazilmis ikinci balladadir Ballada No 4 Redakte1842 1843 cu iller arasinda yazilan dorduncu ballada F fa minor Op 52 Sopeni Parisdeki evinde piano calmaga devet eden ve onu aristokratiya ile tanis eden Baronessa Rotsilde hesr edilmisdir Sopenin eseri Adam Mickiewiczin seirlerinin birinden ilhamlanib yazdigi deyilir Qurulusca diger 3 balladadan daha zerif melanxolik xaraktere malik olmasina baxmayaraq bir cox hissesi partlayisi xatirladir Sonlugu ise musiqi tarixinin en gozel sonluqlarindan biridir ve eser bu sonluqla kuliminasiya noqtesine catir 4 ballada icerisinde hem texniki hem musiqinin deqiq ifasi noqteyi nezerinden pianistler terefinden Sopenin en cetin eseri hesab olunur lakin duzgun ifa edildikde qulaga bagisladigi tesir pianistler ucun evezolunmazdir Ingilis pianisti Con Oqdon oz xatirelerinde qeyd edir 4 cu ballada Sopenin eserleri icerisinde en quvvetlisi en keskini ve en zerifidir Inana bilmirem ki eser sadece 12 deqiqedir halbuki bu eserin icerisinde butun bir heyatin tecrubesi vardir Menbe https az wikipedia org w index php title Balladalar Sopen amp oldid 6079912, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.