Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Baharlı (Baharden) — Türkmənistan ərazisində karst mağarası. Mağara Axal vilayətinin Baharlı şəhərindən 19 km cənub-şərqdə, Aşqabad şəhərinin 120 km-də, Kopetdağ dağlarının şimal ətəklərində yerləşir.
| Baharlı mağarası | |
|---|---|
| türkm. Baharly | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Dərinliyi | 69 m |
| Uzunluğu | 250 m |
| Sahəsi | 75 000 m² |
| Tipi | karst |
| Giriş sayı | 5 |
| İşıqlandırma | Elektrik |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Türkmənistan |
| Şəhər | |
| | |
Kəşf olunma tarixi
Mağara artıq XVIII əsrdən məlumdur. Mağara və daxilində olan göl haqqında ilk elmi məlumat 1886-cı ilə təsadüf edir. 1896-cı ildə yerli qəzetlərin birində mağara və göl haqqında geniş məlumat çap edilmiş və o vaxtdan bu ərazi aşqabadlıların sevimli məkanına çevrildi. 1976-cı ildə mağara geoloqlar tərəfindən araşdırılmış, sonralar isə Aşqabad speleoloqları mağaranı tədqiq etmiş. V.H. Dublyanski mağaranı geniş təsvir etmiş
Ümumi məlumat
Mağara Koy silsiləsində, Duqun dağı ətəyində yerləşir. Mağara girişindən 800 metr aralı, dərin dərə ilə Koy çayı axır. Bu çay mağara daxilindəki göl suyunun yer səthinə çıxışıdır. Beş girişi olan mağara əsas böyük əhəngdaşlı zaldan ibarətdir. Zal 55 metr dərinlikdə yerləşir. Eni 50 metr, uzunluğu 250 metr və hündürlüyü 26 metrdir. Mağara dibi meyillidir və çoxlu qırıntı məhsullarından və müxtəlif orqanizimlərə məxsus quanodan ibarətdir.. Mağaranın cənub-şərqində yer altı Kou-Ata gölü yerləşir. Gölün uzunluğu 75 metr, eni isə 23 metrdir. Dərinliyi 14 metr olan gölün sahəsi 3000 м²-dir. Suyun həcmi — 6,5 min м³-dir. Gölün suyu yetərincə yüksəkdir (37°С) və mineralaşma dərəcəsi azdır. Ortalama 2,63 q/l suda silisium turşusu (147 mq/l), stronsium (50,6 mq/l) və sulfid turşusu (10,5 mq/l) var. Ümumən 25 element aşkar olunmuş. Mağara havası yetərincə sulfid turşusu buxarı ilə doymuş. Nisbi rütubətlənmə 100 % yaxındır.
Mağara ölkə üzrə tanınmış istirahət mərkəzi hesab olunur. Mağara girişindən gölə qədər beton pilləkənlər mövcuddur. Xüsusi yerlərdə geniş müşahidə meydançaları qurulmuş. Elektriklə təchiz olunmuş mağaraya ekskursiyalar təşkil olunur. Qayıqla göldə üzmək mümkündür.«Koy-Ata» gölünün adı türkmən dilindən tərcümədə "mağaranın atası" mənasını verir. Göldə çimmək orqanizimə müsbət təsir göstərir və qan dövranını yaxşılaşdırır. Son on illikdə gölün su səviyyəsi yetərincə yüksəlmiş.
Faunası
Mağara daxilində yarasa, gəmircilər, göyərçin, daşğqarğası, dra-dra göycəqarğa və yaşayaır. Həmçinin onurğasızların 50 növünə mağara daxilində rast gəlinib. Orqanizimlərin qalıqları 1300 m² sahəyə, 670 м³ həcmə malikdir.
İstinadlar
- "Словарь современных географических названий". 2019-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-24.
- "Бахарденское подземное озеро". 2011-03-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-24.
- "Крупнейшие пещеры Средней Азии". 2021-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-24.
- "География. Современная иллюстрированная энциклопедия". 2019-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-24.
- "БСЭ". 2019-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-24.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-05-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-24.
- . 2017-11-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baharli Baharden Turkmenistan erazisinde karst magarasi Magara Axal vilayetinin Baharli seherinden 19 km cenub serqde Asqabad seherinin 120 km de Kopetdag daglarinin simal eteklerinde yerlesir Baharli magarasiturkm BaharlyUmumi melumatlarDerinliyi 69 mUzunlugu 250 mSahesi 75 000 m Tipi karstGiris sayi 5Isiqlandirma ElektrikYerlesmesi38 18 04 sm e 57 31 06 s u Olke TurkmenistanSeher BaharliBaharli magarasiKesf olunma tarixiMagara artiq XVIII esrden melumdur Magara ve daxilinde olan gol haqqinda ilk elmi melumat 1886 ci ile tesaduf edir 1896 ci ilde yerli qezetlerin birinde magara ve gol haqqinda genis melumat cap edilmis ve o vaxtdan bu erazi asqabadlilarin sevimli mekanina cevrildi 1976 ci ilde magara geoloqlar terefinden arasdirilmis sonralar ise Asqabad speleoloqlari magarani tedqiq etmis V H Dublyanski magarani genis tesvir etmisUmumi melumatMagara Koy silsilesinde Duqun dagi eteyinde yerlesir Magara girisinden 800 metr arali derin dere ile Koy cayi axir Bu cay magara daxilindeki gol suyunun yer sethine cixisidir Bes girisi olan magara esas boyuk ehengdasli zaldan ibaretdir Zal 55 metr derinlikde yerlesir Eni 50 metr uzunlugu 250 metr ve hundurluyu 26 metrdir Magara dibi meyillidir ve coxlu qirinti mehsullarindan ve muxtelif orqanizimlere mexsus quanodan ibaretdir Magaranin cenub serqinde yer alti Kou Ata golu yerlesir Golun uzunlugu 75 metr eni ise 23 metrdir Derinliyi 14 metr olan golun sahesi 3000 m dir Suyun hecmi 6 5 min m dir Golun suyu yeterince yuksekdir 37 S ve mineralasma derecesi azdir Ortalama 2 63 q l suda silisium tursusu 147 mq l stronsium 50 6 mq l ve sulfid tursusu 10 5 mq l var Umumen 25 element askar olunmus Magara havasi yeterince sulfid tursusu buxari ile doymus Nisbi rutubetlenme 100 yaxindir Magara olke uzre taninmis istirahet merkezi hesab olunur Magara girisinden gole qeder beton pillekenler movcuddur Xususi yerlerde genis musahide meydancalari qurulmus Elektrikle techiz olunmus magaraya ekskursiyalar teskil olunur Qayiqla golde uzmek mumkundur Koy Ata golunun adi turkmen dilinden tercumede magaranin atasi menasini verir Golde cimmek orqanizime musbet tesir gosterir ve qan dovranini yaxsilasdirir Son on illikde golun su seviyyesi yeterince yukselmis FaunasiMagara daxilinde yarasa gemirciler goyercin dasgqargasi dra dra goyceqarga ve yasayair Hemcinin onurgasizlarin 50 novune magara daxilinde rast gelinib Orqanizimlerin qaliqlari 1300 m saheye 670 m hecme malikdir Istinadlar Slovar sovremennyh geograficheskih nazvanij 2019 09 18 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 24 Bahardenskoe podzemnoe ozero 2011 03 14 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 24 Krupnejshie peshery Srednej Azii 2021 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 24 Geografiya Sovremennaya illyustrirovannaya enciklopediya 2019 09 18 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 24 BSE 2019 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 24 Arxivlenmis suret 2020 05 12 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 24 2017 11 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 24