Badminton və ya volan (fr. volant — uçan)—tennisə bənzər idman oyunu. 1992-ci ildən Olimpiya idman növü hesab olunur.
Badminton | |
---|---|
Xüsusiyyətləri | |
Oyunçu sayı |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Badminton adı İngiltərənin adından götürülüb. Qədim Malayyada yaranmış, sonralar Asiyanın başqa ölkələrinə yayılmışdır. İlk dəfə 1873-ci ildə İngiltərənin Badminton şəhərində Hindistandan qayıtmış ingilislər tərəfindən nümayiş etdirilmişdir.
Badminton oyunu tor ilə iki hissəyə bölünmüş düzbucaqlı meydançada keçirilir. Torun hündürlüyü 1 metr 55 santimetr olur. Meydançanın ölçüləri qoşa oynayanlar üçün uzunluğu 13 metr 40 santimetr eni 6 metr 10santimetr, tək-tək oynayanlar üçünsə uzunluğu 13 metr 40 sm eni 5 metr 20 santimetrdir.
Badminton üzərinə dəri çəkilmiş və taç şəkilli lələklərə malik, kütləsi 4 tam onda beş—7 qram olan probka top və kütləsi 135 — 190 qram olan tennis tipli raketka ilə oynanılır. Oyunda məqsəd topu meydançanın rəqibə aid hissəsinə salmaq, öz sahəsinə düşməyə imkan verməməkdir. Badminton oyunu 3, yaxud 5 hissədən ibarət olur (hər hissənin hesabı 15 xal qazanılanadək davam edir). Badminton qoşa və tək-tək oynanılır. Qaydalarının sadəliyinə, kiçik meydançada, çəmənlik və çimərliklərdə oynamaq imkanı olduğuna görə müasir badminton ən kütləvi idman oyunlarından birinə çevrilmişdir. Sıfır hesabında və çüt ədədli xallarda top sağdan çəpinə, tək ədədli xallarda isə soldan şaquli istiqamətdə ötürülür. Qoşa oyunlarda topu birinci olaraq sağdakı idmançı oyuna daxil edir, hər qazanılan xaldan sonra oyunçular yerlərini dəyişir. Badmintonnun inkişafına və yarışlarıi təşkilinə rəhbərlik edir. Üç ildən bir kişilər arasında Tomas kuboku, qadınlar arasında isə Uber kuboku uğrunda beynəlxalq miqyaslı badminton yarışları keçirilir. Hər il Uimbldon şəhərində İngiltərə birinciliyi uğrunda açıq badminton yarışları təşkil edilir.
Badmintonun yaranması
Badminton Qədim Malayyada yaranmış, sonralar Asiyanın bir çox ölkəsinə yayılmışdır. 1873-cü ildə Hindistandan qayıtmış hersoq Bofort özünün Badminton malikanəsində volan oyunu yarışları keçirmişdir. 1887-ci ildə Badminton həvəskarları klubu açılmış, 1893-cü ildə dünyada ilk Badminton təşkilatı Ümumingiltərə Badminton Assosiasiyası yaradılmışdır. 1934-cü ildə Beynəlxalq Badminton Federasiyası (İBF) təsis edilmişdir; 147 ölkəni birləşdirir (2004). Ən böyük beynəlxalq yarışlar: kişilər arasında – İBF-nin ilk prezidenti, dəfələrlə B.Britaniyanın Badminton üzrə çempionu və şahmat üzrə beynəlxalq usta (1950) C. Tomasın (1881–1972) şərəfinə yığma komandaların Tomas kuboku uğrunda dünya çempionatı (1947 ildən); qadınlar arasında – qadın koman dalarının Uber kuboku uğrunda dünya birinciliyi (1955 ildən). Şəxsi birincilik yarışları: ki şilər və qadınlar arasında Avropa (1968 ildən) və dünya (1977 ildən) birinciliyi; Qran-pri Dünya seriyası (1983 il -dən), mikst (qarışıq qoşa oyunlar) üzrə dünya çempionatı (1989 ildən) keçirilir, 1992 ildən Olimpiya Oyunlarının (Barselona) proqramına daxil edilmişdir. İlk Olimpiya turnirində ən yaxşı nəticəni İndoneziya idmançıları əldə etmişlər (2 qızıl, 2 gümüş, 1 bürünc medal). Sonrakı Olimpiya Oyunlarında Çin və Koreya idmançıları üstünlük qazanmışlar. Azərbaycanda badminton 20 əsrin 60-cı illərindən inkişaf edir. 1962 ildə ilk Bakı çempionatı keçirilmiş, Azərbaycan Badminton Federasiyası yaradılmışdır. S. Əliye va, Y. Əliyeva, R. Mu sayeva, Ş. Orucov, Q. Hadıyev, M. Orucov, A. Vəliyev, E. Şərafəddinova və b. SSRİ çempionatının qalibi və mükafatçıları olmuşlar. İslam Ölkələri Qadınlarının İdman Oyunlarında N. Mehdiyeva həm tək, həm də qoşa yarışlarda (S. Axundova ilə birlikdə) bürünc mükafata layiq görülmüşdür (1997).
Badmintonun faydaları
- Əzələ və sümükləri (daha çox ayaq və qol) gücləndirir;
- Çevikliyi artırır;
- Görmə qabiliyyətin artırır (volana fokuslanan göz əzələləri inkişaf edir);
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Badminton ve ya volan fr volant ucan tennise benzer idman oyunu 1992 ci ilden Olimpiya idman novu hesab olunur BadmintonXususiyyetleriOyuncu sayi Minimum 2Maksimum 4 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Badminton adi Ingilterenin adindan goturulub Qedim Malayyada yaranmis sonralar Asiyanin basqa olkelerine yayilmisdir Ilk defe 1873 ci ilde Ingilterenin Badminton seherinde Hindistandan qayitmis ingilisler terefinden numayis etdirilmisdir Badminton oyunu tor ile iki hisseye bolunmus duzbucaqli meydancada kecirilir Torun hundurluyu 1 metr 55 santimetr olur Meydancanin olculeri qosa oynayanlar ucun uzunlugu 13 metr 40 santimetr eni 6 metr 10santimetr tek tek oynayanlar ucunse uzunlugu 13 metr 40 sm eni 5 metr 20 santimetrdir Badminton uzerine deri cekilmis ve tac sekilli leleklere malik kutlesi 4 tam onda bes 7 qram olan probka top ve kutlesi 135 190 qram olan tennis tipli raketka ile oynanilir Oyunda meqsed topu meydancanin reqibe aid hissesine salmaq oz sahesine dusmeye imkan vermemekdir Badminton oyunu 3 yaxud 5 hisseden ibaret olur her hissenin hesabi 15 xal qazanilanadek davam edir Badminton qosa ve tek tek oynanilir Qaydalarinin sadeliyine kicik meydancada cemenlik ve cimerliklerde oynamaq imkani olduguna gore muasir badminton en kutlevi idman oyunlarindan birine cevrilmisdir Sifir hesabinda ve cut ededli xallarda top sagdan cepine tek ededli xallarda ise soldan saquli istiqametde oturulur Qosa oyunlarda topu birinci olaraq sagdaki idmanci oyuna daxil edir her qazanilan xaldan sonra oyuncular yerlerini deyisir Badmintonnun inkisafina ve yarislarii teskiline rehberlik edir Uc ilden bir kisiler arasinda Tomas kuboku qadinlar arasinda ise Uber kuboku ugrunda beynelxalq miqyasli badminton yarislari kecirilir Her il Uimbldon seherinde Ingiltere birinciliyi ugrunda aciq badminton yarislari teskil edilir Badmintonun yaranmasiBadminton Qedim Malayyada yaranmis sonralar Asiyanin bir cox olkesine yayilmisdir 1873 cu ilde Hindistandan qayitmis hersoq Bofort ozunun Badminton malikanesinde volan oyunu yarislari kecirmisdir 1887 ci ilde Badminton heveskarlari klubu acilmis 1893 cu ilde dunyada ilk Badminton teskilati Umumingiltere Badminton Assosiasiyasi yaradilmisdir 1934 cu ilde Beynelxalq Badminton Federasiyasi IBF tesis edilmisdir 147 olkeni birlesdirir 2004 En boyuk beynelxalq yarislar kisiler arasinda IBF nin ilk prezidenti defelerle B Britaniyanin Badminton uzre cempionu ve sahmat uzre beynelxalq usta 1950 C Tomasin 1881 1972 serefine yigma komandalarin Tomas kuboku ugrunda dunya cempionati 1947 ilden qadinlar arasinda qadin koman dalarinin Uber kuboku ugrunda dunya birinciliyi 1955 ilden Sexsi birincilik yarislari ki siler ve qadinlar arasinda Avropa 1968 ilden ve dunya 1977 ilden birinciliyi Qran pri Dunya seriyasi 1983 il den mikst qarisiq qosa oyunlar uzre dunya cempionati 1989 ilden kecirilir 1992 ilden Olimpiya Oyunlarinin Barselona proqramina daxil edilmisdir Ilk Olimpiya turnirinde en yaxsi neticeni Indoneziya idmancilari elde etmisler 2 qizil 2 gumus 1 burunc medal Sonraki Olimpiya Oyunlarinda Cin ve Koreya idmancilari ustunluk qazanmislar Azerbaycanda badminton 20 esrin 60 ci illerinden inkisaf edir 1962 ilde ilk Baki cempionati kecirilmis Azerbaycan Badminton Federasiyasi yaradilmisdir S Eliye va Y Eliyeva R Mu sayeva S Orucov Q Hadiyev M Orucov A Veliyev E Serafeddinova ve b SSRI cempionatinin qalibi ve mukafatcilari olmuslar Islam Olkeleri Qadinlarinin Idman Oyunlarinda N Mehdiyeva hem tek hem de qosa yarislarda S Axundova ile birlikde burunc mukafata layiq gorulmusdur 1997 Badmintonun faydalariEzele ve sumukleri daha cox ayaq ve qol guclendirir Cevikliyi artirir Gorme qabiliyyetin artirir volana fokuslanan goz ezeleleri inkisaf edir