Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
BGM-71 TOW – ABŞ istehsalı, tank əleyhinə idarəolunan raket kompleksidir. Bu raketlər orduda olan özlərinə nisbətən daha kiçik SS.10 və ENTAC-ları əvəz etmək üçün istehsal olunub. Bu TƏİR həmçinin, gecə döyüşlərində istifadə olunan infra-qırmızı kamera ilə təchiz olunub.
| BGM-71 TOW | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| İstismar tarixçəsi | |
| İstismara başlanması | 1970 |
| İstifadə edilən döyüşlər |
|
| İstehsal tarixçəsi | |
| İstehsalçı | Raytheon Company |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1970-ci ildən istehsal olunmağa başlayan bu silah, hal-hazırda dünyada ən çox istifadə olunan tank əleyhinə raketlərdən biri hesab olunur. Silah hal-hazırda Raytheon şirkəti tərəfindən istehsal olunur.
Tarixi
1963-1968-ci illər arasında şirkəti həm qurudan, həm də havadan atıla biləcək XBGM-71A roketi üzərində işləyirdi. 1968-ci ildə tenderi qazanan Hughes şirkəti ilk istehsal olunan raketləri 1970-ci ildə ABŞ ordusuna təhvil verdi. 1972-ci ildə bu raket Şimali Vyetnam ordusunun hücumlarına cavab verən Cənubi Vyetnam ordusuna aid UH-1B helikopterlərinə yükləndi. TOW raketləri zaman keçdikcə daha da inkişaf etdirildi. İlk modernizasiya edilmiş TOW-2 modeli 1983, TOW-2A/B modeli 1987-ci ildən silahlanmaya qəbul olundu. 2001-ci ildən isə yeni nəsil raket üzərində çalışmalara başlandı.
Döyüşlərdə istifadə olunması
1972: Vyetnam müharibəsi
Bu raketlərdən ilk dəfə 1972-ci ildə Vyetnam müharibəsində istifadə olunmuşdur. 2 may 1972-ci ildə ABŞ tərəfindən dəstəklənən Cənubi Vyetnam ordusuna aid UH-1 helikopterlərinə quraşdırılmış TOW-lardan açılan atəş nəticəsində Şimali Vyetnam ordusuna aid bir neçə tank An Lok şəhəri yaxınlığında məhv edilmişdir. May ayının sonunda bu raketlərdən istifadə nəticəsində Şimali Vyetnam ordusuna aid 24 ədəd PT-76 yüngül tankları və T-54 əsas döyüş tankları məhv edilmişdir.
1982: Livan müharibəsi
İsrail ordusu tərəfindən bu müharibədə aktiv istifadə olunmuşdur. 11 iyulda TOW raketləri ilə silahlanmış İsrail ordusuna aid tank əleyhinə qruplar Suriya ordusuna aid Sovet istehsalı 11 ədəd T-72 tankını məhv etmişdir. Bu çox güman ki, ABŞ istehsalı tank əleyhinə silah ilə Sovet istehsalı tankların döyüş meydanında ilk qarşılaşması idi.
1980–1989: İran-İraq müharibəsi
1980-ci illərdə baş verən müharibə zamanı bu raketlər İran ordusu tərəfindən istifadə olunmuşdur.
İran ABŞ-dən 202 ədəd AH-1J helikopteri almışdır ki, bunun da 62 ədədi TOW raketləri ilə silahlanmışdır. İran ordusuna aid AH-1 və İraq ordusuna aid Mil Mi-24 helikopterləri arasında baş verən hava döyüşləri zamanı, İran HHQ-nə məxsus AH-1 helikopterləri TOW raketlərindən istifadə edərək bir neçə Mi-24 vurmuşdur.
1991: Körfəz müharibəsi
“Səhrada tufan” əməliyyatı zamanı ilk dəfə Böyük Britaniya ordusu tərəfindən istifadə edilmiş və İraq ordusuna aid bir neçə zirehli maşını məhv etmişdir.
1993: Somali
Moqadişu əməliyyatı zamanı, terrorçuların iclas keçirdiyi binaya ABŞ ordusuna məxsus AH-1 Kobra helikopterlərinə quraşdırılmış 16 ədəd raketdən atəş açılıb, nəticədə həmin binanın yaxınlığında yaşayan 54 nəfər mülki şəxs ( açıqlamasına əsasən) həlak olmuşdur.
22 iyul 2003-cü ildə ABŞ ordusuna aid maşınların üzərinə qurulmuş TOW raketlərindən istifadə nəticəsində Udey və Qusey Hüseyn qardaşları öldürülmüşdür.
2015-ci ilin oktyabrında Səudiyyə Ərəbistanı Azad Suriya Ordusuna 500 ədəd TOW göndərmişdir. 2014-cü ildən etibarən istifadə olunmasına dair məlumatlar var.
İstinadlar
- https://www.cartercenter.org/resources/pdfs/peace/conflict_resolution/syria-conflict/nationwideupdate-feb-28-2015.pdf.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
BGM 71 TOW ABS istehsali tank eleyhine idareolunan raket kompleksidir Bu raketler orduda olan ozlerine nisbeten daha kicik SS 10 ve ENTAC lari evez etmek ucun istehsal olunub Bu TEIR hemcinin gece doyuslerinde istifade olunan infra qirmizi kamera ile techiz olunub BGM 71 TOWOlke ABSIstismar tarixcesiIstismara baslanmasi 1970Istifade edilen doyusler Livan muharibesi 1982 d Iran Iraq muharibesi Korfez muharibesi Efqanistan muharibesi Suriyada vetendas muharibesiIstehsal tarixcesiIstehsalci Raytheon Company Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1970 ci ilden istehsal olunmaga baslayan bu silah hal hazirda dunyada en cox istifade olunan tank eleyhine raketlerden biri hesab olunur Silah hal hazirda Raytheon sirketi terefinden istehsal olunur Tarixi1963 1968 ci iller arasinda sirketi hem qurudan hem de havadan atila bilecek XBGM 71A roketi uzerinde isleyirdi 1968 ci ilde tenderi qazanan Hughes sirketi ilk istehsal olunan raketleri 1970 ci ilde ABS ordusuna tehvil verdi 1972 ci ilde bu raket Simali Vyetnam ordusunun hucumlarina cavab veren Cenubi Vyetnam ordusuna aid UH 1B helikopterlerine yuklendi TOW raketleri zaman kecdikce daha da inkisaf etdirildi Ilk modernizasiya edilmis TOW 2 modeli 1983 TOW 2A B modeli 1987 ci ilden silahlanmaya qebul olundu 2001 ci ilden ise yeni nesil raket uzerinde calismalara baslandi Doyuslerde istifade olunmasi1972 Vyetnam muharibesi Bu raketlerden ilk defe 1972 ci ilde Vyetnam muharibesinde istifade olunmusdur 2 may 1972 ci ilde ABS terefinden desteklenen Cenubi Vyetnam ordusuna aid UH 1 helikopterlerine qurasdirilmis TOW lardan acilan ates neticesinde Simali Vyetnam ordusuna aid bir nece tank An Lok seheri yaxinliginda mehv edilmisdir May ayinin sonunda bu raketlerden istifade neticesinde Simali Vyetnam ordusuna aid 24 eded PT 76 yungul tanklari ve T 54 esas doyus tanklari mehv edilmisdir 1982 Livan muharibesi Israil ordusu terefinden bu muharibede aktiv istifade olunmusdur 11 iyulda TOW raketleri ile silahlanmis Israil ordusuna aid tank eleyhine qruplar Suriya ordusuna aid Sovet istehsali 11 eded T 72 tankini mehv etmisdir Bu cox guman ki ABS istehsali tank eleyhine silah ile Sovet istehsali tanklarin doyus meydaninda ilk qarsilasmasi idi 1980 1989 Iran Iraq muharibesi 1980 ci illerde bas veren muharibe zamani bu raketler Iran ordusu terefinden istifade olunmusdur Iran ABS den 202 eded AH 1J helikopteri almisdir ki bunun da 62 ededi TOW raketleri ile silahlanmisdir Iran ordusuna aid AH 1 ve Iraq ordusuna aid Mil Mi 24 helikopterleri arasinda bas veren hava doyusleri zamani Iran HHQ ne mexsus AH 1 helikopterleri TOW raketlerinden istifade ederek bir nece Mi 24 vurmusdur 1991 Korfez muharibesi Sehrada tufan emeliyyati zamani ilk defe Boyuk Britaniya ordusu terefinden istifade edilmis ve Iraq ordusuna aid bir nece zirehli masini mehv etmisdir 1993 Somali Moqadisu emeliyyati zamani terrorcularin iclas kecirdiyi binaya ABS ordusuna mexsus AH 1 Kobra helikopterlerine qurasdirilmis 16 eded raketden ates acilib neticede hemin binanin yaxinliginda yasayan 54 nefer mulki sexs aciqlamasina esasen helak olmusdur Iraq muharibesi 2003 2011 22 iyul 2003 cu ilde ABS ordusuna aid masinlarin uzerine qurulmus TOW raketlerinden istifade neticesinde Udey ve Qusey Huseyn qardaslari oldurulmusdur 2011 Suriya vetendas muharibesi 2015 ci ilin oktyabrinda Seudiyye Erebistani Azad Suriya Ordusuna 500 eded TOW gondermisdir 2014 cu ilden etibaren istifade olunmasina dair melumatlar var Istinadlarhttps www cartercenter org resources pdfs peace conflict resolution syria conflict nationwideupdate feb 28 2015 pdf