Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Çanaqçı (əvvəlki adı: Ağamalı) — Azərbaycan Respublikasının Gədəbəy rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 25 oktyabr 2011-ci il tarixli, 223-IVQ saylı Qərarı ilə Gədəbəy rayonunun Ağamalı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Ağamalı kəndi Çanaqçı kəndi adlandırılmış və Ağamalı kənd inzibati ərazi dairəsi Çanaqçı kənd inzibati ərazi dairəsi hesab edilmişdir.
| Çanaqçı | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 1.587 m |
| Saat qurşağı | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | AZ2111 |
| | |
Toponimikası
Kəndi 1929-cu ildə Gədəbəy rayonunun Çanaqçı yaylağından gələn hacılar, xanqullar, namazlar, səfirzalar, təkərlər, kəsəmənli, möylələr nəsillərinə mənsub ailələr salmışlar. Yaşayış məntəqəsi sovet dövlət xadimi Səməd ağa Ağamalıoğlunun şərəfinə "Ağamalı" adlandırılıb.
Tarixi
Çanaqçı dərəsi deyilən ərazi tarixə "Xınna dərəsi" adı ilə düşmüşdür. Xınna dərəsi Tovuz rayonunun Qovlar qəsəbəsindən Gədəbəy rayonunun Qızıltorpaq kəndinə qədər uzanan böyük bir ərazini əhatə edir. Deyilənlərə görə, "xınna" sözünün mənası "xınna" yox, hun tayfalarının adı ilə tarixə düşmüş və sonralar bu söz təhrif olunaraq "hunna", "xınna" kimi işlənmişdir.
Çar Rusiyasının havadarlığı ilə qondarma Ermənistan vilayəti yarandıqdan sonra ermənilər daha da fəallaşır və Xınna dərəsində azərbaycanlılara qarşı soyqırım hərəkatına başlayırlar. Belə ki, Xınna dərəsinə 2000 nəfərdən ibarət silahlı birləşmələrin yeridilməsi və dinc əhaliyə qarşı törədilən vəhşiliklər və işgəncələr bu gün də yaşlı nəslin yaddaşlarından silinmir.
Qadınlann saç hörüklərinin kəsilməsi, bärmaqlarından qızıl əşyaların kəsilərək götürülməsi, qulaq tanələrinin qoparılaraq çantalara doldurulması, uşaqların süngüdən keçirilməsi, qız-gəlinlərin və anaların acı fəryadları Xınna əhalisini bunlara qarşı ayağa qaldırmış və nəticədə düşmən ordusunun əsgərləri Dəlikdaş deyilən dərədə mühasirəyə alınmış, bir nəfər də olsun sağ qalmamışdır.
1920-ci ildə XI Qırmızı Ordu Azərbaycanı işğal edən zaman yenə də ermənilər öz havadarlarının köməyinə arxalanaraq Çanaqçı, Ağbaşlar, Dikdaş və s. Xınna kəndlərini mühasirəyə almış, insanları qara damlara dolduraraq həmin evlərə od vurmuşlar. Bu dəhşətli qırğından qurtulub sağ qalanlar isə ayağı yalın, başı açıq halda dağlara, daşlara, meşələrə çəkilərək salamat qalmışlar.
1929-cu ildən kənd hazırkı ərazidə məskunlaşmışdır. 1930-cu ildə Gədəbəy rayonu inzibati ərazi vahidi kimi təsdiq olunduqdan sonra Çanaqçı bu rayonun tərkibinə daxil edilmiş, Nərimankənd ilə bir kolxozda birləşdirilmişdir. Sonralar kənd Nərimankəndin tərkibindən ayrılaraq "8 Mart" kolxozu kimi fəaliyyət göstərmiş, 1963-cü ildə isə kolxozun adı dəyişdirilərək "Moskva" adlandırılmışdır. 2000-ci ildən etibarən Orconikidze kənd sovetliyinin tərkibindən ayrılan kənd, Ağamalı kənd bələdiyyəsi və Ağamalı kənd İnzibati Ərazi dairəsi kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Coğrafiyası və iqlimi
Kənd Missuyuçayın (Zəyəmçayın sağ qolu) sahilində, Qızılca dağının ətəyində yerləşir. Şimal tərəfdən Nərimankəndin ərazisi ilə, şərq və cənub tərəfdən Slavyanka kəndinin ərazisi ilə, az da olsa cənub-şərqdən Şəkərbəy kəndinin ərazisi ilə, qərb tərəfdən Tovuz rayonunun Almalıtala və Gədəbəy rayonunun Samanlıq kəndlərinin ərazisi ilə həmsərhəddir.
Çanaqçı kəndinin ərazisinin ümumi sahəsi 1648 hektardır. Bunun 30 hektarını əkin sahəsi, 653 hektarını biçənək sahəsi, 965 hektarını isə örüşlər, qayalıqlar, yarğanlar, çaylar, dərələr təşkil edir.
İqlimi soyuq olan bu yerlərdə yanvarın orta temperaturu – 2°-dən -10°-yə qədər, iyulun orta temperaturu 9°-dən 18°-yə qədərdir. Yağmurun illik miqdarı isə təqribən 500–750 mm- in. Torpaq-bitki örtüyü dağ-meşə xarakteri daşıyır.
Əhalisi
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 1695 nəfər əhali yaşayır.
Kənd əhalisi milliyyətcə Oğuz türklərindən ibarətdir. Kənddə yaşayan əhali bir neçə nəsillərə ayrılmışdır: hacılar, bədəlli, təkərlər, namazlar, səfirzalar, kəsəmənli, möylələr, novruzlar və s. Hazırda Ağamalı kəndində yaşayan və 564 ümumi təsərrüfatdan ibarət olan kənd camaatının əksəriyyəti ikimərtəbəli yaraşıqlı evlərdə yaşayır.
Şəhidləri
- Abdullayev Aqil İmamqulu oğlu
- Alıyev Məmməd Vahid oğlu
- Alıyev Xaləddin Mehman oğlu
- Hüseynov Rövşən Nuru oğlu
- Hüseynov Azad Polad oğlu
- Kazımov Rüfət Fərman oğlu
- Quliyev Mayil Zaman oğlu
- Məmmədov Cəmil Ziyadxan oğlu
- Məmmədov Yaşar Talıb oğlu
- Məmmədov Yasin İman oğlu
İqtisadiyyatı
Kənd əhalisinin əsas məşğuliyyətini , qoyunçuluq və maldarlıq təşkil edir. Kənddə bir neçə qarışıq mallar mağazası var.
Mədəniyyəti
Kəndin mərkəzi hissəsində İnzibati Ərazi Dairəsinin binası, 200 nəfərlik bir klub, iki kitabxana, 250 nömrəlik bir ATS, bir rabitə şöbəsi yerləşir.
Təhsil
Kənddə 20 nəfərlik bir uşaq bağçası və ikinövbəli bir orta məktəb fəaliyyət göstərir.
Səhiyyə
Kənddə müasir tipli 25 çarpayılıq bir xəstəxana var.
Şəkilləri
-
![image]()
Kəndin görnüşü -
![image]()
Haçaqaya yazda -
![image]()
Yaz dumanı -
![image]()
Kənddə Novruz bayramı -
![image]()
Kəndin uzaqdan görnüşü -
![image]()
Kəndə yaz gəlir -
![image]()
Bir yay günü -
![image]()
Kənd əhalisi yaylaqda -
![image]()
Qədim ənənələr -
![image]()
Haça qaya payızda -
![image]()
Kəndə gedən yol -
![image]()
Novruz şənliyi
İstinadlar
- "Bələdiyyələr". 2022-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-01-21.
- "Gədəbəy rayonunun bəzi ərazi vahidlərinin adlarının dəyişdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 25 oktyabr 2011-ci il tarixli, 223-IVQ saylı Qərarı". 2023-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-12.
- Çanaqçı (Gədəbəy) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
- Ağamalı kəndinin tarixi[ölü keçid]
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
Həmçinin bax
 | Gədəbəy rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Canaqci Canaqci evvelki adi Agamali Azerbaycan Respublikasinin Gedebey rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 25 oktyabr 2011 ci il tarixli 223 IVQ sayli Qerari ile Gedebey rayonunun Agamali kend inzibati erazi dairesi terkibindeki Agamali kendi Canaqci kendi adlandirilmis ve Agamali kend inzibati erazi dairesi Canaqci kend inzibati erazi dairesi hesab edilmisdir Canaqci40 41 11 sm e 45 45 47 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 587 mSaat qursagi UTC 04 00UTC 03 00Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ2111Xeriteni goster gizle CanaqciToponimikasiKendi 1929 cu ilde Gedebey rayonunun Canaqci yaylagindan gelen hacilar xanqullar namazlar sefirzalar tekerler kesemenli moyleler nesillerine mensub aileler salmislar Yasayis menteqesi sovet dovlet xadimi Semed aga Agamalioglunun serefine Agamali adlandirilib TarixiCanaqci deresi deyilen erazi tarixe Xinna deresi adi ile dusmusdur Xinna deresi Tovuz rayonunun Qovlar qesebesinden Gedebey rayonunun Qiziltorpaq kendine qeder uzanan boyuk bir erazini ehate edir Deyilenlere gore xinna sozunun menasi xinna yox hun tayfalarinin adi ile tarixe dusmus ve sonralar bu soz tehrif olunaraq hunna xinna kimi islenmisdir Car Rusiyasinin havadarligi ile qondarma Ermenistan vilayeti yarandiqdan sonra ermeniler daha da feallasir ve Xinna deresinde azerbaycanlilara qarsi soyqirim herekatina baslayirlar Bele ki Xinna deresine 2000 neferden ibaret silahli birlesmelerin yeridilmesi ve dinc ehaliye qarsi toredilen vehsilikler ve isgenceler bu gun de yasli neslin yaddaslarindan silinmir Qadinlann sac horuklerinin kesilmesi barmaqlarindan qizil esyalarin kesilerek goturulmesi qulaq tanelerinin qoparilaraq cantalara doldurulmasi usaqlarin sunguden kecirilmesi qiz gelinlerin ve analarin aci feryadlari Xinna ehalisini bunlara qarsi ayaga qaldirmis ve neticede dusmen ordusunun esgerleri Delikdas deyilen derede muhasireye alinmis bir nefer de olsun sag qalmamisdir 1920 ci ilde XI Qirmizi Ordu Azerbaycani isgal eden zaman yene de ermeniler oz havadarlarinin komeyine arxalanaraq Canaqci Agbaslar Dikdas ve s Xinna kendlerini muhasireye almis insanlari qara damlara dolduraraq hemin evlere od vurmuslar Bu dehsetli qirgindan qurtulub sag qalanlar ise ayagi yalin basi aciq halda daglara daslara meselere cekilerek salamat qalmislar 1929 cu ilden kend hazirki erazide meskunlasmisdir 1930 cu ilde Gedebey rayonu inzibati erazi vahidi kimi tesdiq olunduqdan sonra Canaqci bu rayonun terkibine daxil edilmis Nerimankend ile bir kolxozda birlesdirilmisdir Sonralar kend Nerimankendin terkibinden ayrilaraq 8 Mart kolxozu kimi fealiyyet gostermis 1963 cu ilde ise kolxozun adi deyisdirilerek Moskva adlandirilmisdir 2000 ci ilden etibaren Orconikidze kend sovetliyinin terkibinden ayrilan kend Agamali kend belediyyesi ve Agamali kend Inzibati Erazi dairesi kimi fealiyyet gostermisdir Cografiyasi ve iqlimiKend Missuyucayin Zeyemcayin sag qolu sahilinde Qizilca daginin eteyinde yerlesir Simal terefden Nerimankendin erazisi ile serq ve cenub terefden Slavyanka kendinin erazisi ile az da olsa cenub serqden Sekerbey kendinin erazisi ile qerb terefden Tovuz rayonunun Almalitala ve Gedebey rayonunun Samanliq kendlerinin erazisi ile hemserheddir Canaqci kendinin erazisinin umumi sahesi 1648 hektardir Bunun 30 hektarini ekin sahesi 653 hektarini bicenek sahesi 965 hektarini ise orusler qayaliqlar yarganlar caylar dereler teskil edir Iqlimi soyuq olan bu yerlerde yanvarin orta temperaturu 2 den 10 ye qeder iyulun orta temperaturu 9 den 18 ye qederdir Yagmurun illik miqdari ise teqriben 500 750 mm in Torpaq bitki ortuyu dag mese xarakteri dasiyir Ehalisi2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 1695 nefer ehali yasayir Kend ehalisi milliyyetce Oguz turklerinden ibaretdir Kendde yasayan ehali bir nece nesillere ayrilmisdir hacilar bedelli tekerler namazlar sefirzalar kesemenli moyleler novruzlar ve s Hazirda Agamali kendinde yasayan ve 564 umumi teserrufatdan ibaret olan kend camaatinin ekseriyyeti ikimertebeli yarasiqli evlerde yasayir Sehidleri Abdullayev Aqil Imamqulu oglu Aliyev Memmed Vahid oglu Aliyev Xaleddin Mehman oglu Huseynov Rovsen Nuru oglu Huseynov Azad Polad oglu Kazimov Rufet Ferman oglu Quliyev Mayil Zaman oglu Memmedov Cemil Ziyadxan oglu Memmedov Yasar Talib oglu Memmedov Yasin Iman ogluIqtisadiyyatiKend ehalisinin esas mesguliyyetini qoyunculuq ve maldarliq teskil edir Kendde bir nece qarisiq mallar magazasi var MedeniyyetiKendin merkezi hissesinde Inzibati Erazi Dairesinin binasi 200 neferlik bir klub iki kitabxana 250 nomrelik bir ATS bir rabite sobesi yerlesir TehsilKendde 20 neferlik bir usaq bagcasi ve ikinovbeli bir orta mekteb fealiyyet gosterir SehiyyeKendde muasir tipli 25 carpayiliq bir xestexana var SekilleriKendin gornusu Hacaqaya yazda Yaz dumani Kendde Novruz bayrami Kendin uzaqdan gornusu Kende yaz gelir Bir yay gunu Kend ehalisi yaylaqda Qedim eneneler Haca qaya payizda Kende geden yol Novruz senliyiIstinadlar Belediyyeler 2022 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2017 01 21 Gedebey rayonunun bezi erazi vahidlerinin adlarinin deyisdirilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 25 oktyabr 2011 ci il tarixli 223 IVQ sayli Qerari 2023 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 12 Canaqci Gedebey Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 155 3 Agamali kendinin tarixi olu kecid Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629Hemcinin bax Gedebey rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin