fbpx
Wikipedia

Ağa Nemətulla

Avqust 12, 2021

Ağa Nemətulla — SSRİ neft sənayesi yenilikçisi,SSRİ dövlət mükafatı laureatı,SSRİ neft sənayesi yenilikçisidir.

Ağa Nemətulla
Doğum tarixi
Doğum yeri Sərab, Cənubi Azərbaycan
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti neft mühəndisi[d], siyasətçi
Mükafatları

Həyatı

Ağa Nemətulla 1896-cı il fevralın 15-də Cənubi Azərbaycanın Sərab şəhərində dünyaya göz açıb. Onun uşaqlıq illəri ağır və məşəqqətli keçmişdir. Dörd yaşında ikən anasını itirən Ağa atası ilə birlikdə mülkədar Sultan bəyə məxsus kənddə çalışmışdır. Atası Sultan bəyin torpaq sahələrində işləmiş, balaca Ağa isə bəyin mal-qarasını otarmışdır. Sübh tezdən şər qarışana qədər çöldə-bayırda çalışan bu körpə uşaq öz qazancı ilə xəstə atasını, ögey anasını və bacılarını saxlamağa məcbur olmuşdur. Uşaqlığın qayğısız dünyasının ləzzətini dadmayan Ağa tay-tuşlarından kənar gəzmiş, əlində çomaq, şaxtadan dona-dona mal-qara otarmış, hələ uşaq ikən həyatın sərt qanunları ilə yaşamışdır. Bu ağır həyat şəraitinə dözə bilməyən Ağa ümidini itirir. Bir gün o, vaxtilə onlara qonaq gəlmiş dayısının "böyüyəndə gələrsən yanıma, soruşarsan Balaxanıda Cavanşirov mədənini" sözlərini xatırlayır və Bakıya getməyi qərara alır. Ağa bilirdi ki, onun dayısı Podryadçik Cavanşirova məxsus neft mədənlərində işləyir. Lakin Ağanın Bakıya getmək üçün bilet almağa pulu da yox idi. Yaxşı ki, dünya xeyirxah insanlardan xali deyildir. O, Mir Ağa adlı bir kişi ilə tanış olur və bu xeyirxah insanın köməyi ilə İran Astarasından gəmi ilə Bakıya gəlir.

SSRİ dövlət mükafatı laureatıdır (1947 – 1951).

1927–ci ildən sovet İKP üzvü olub.

1915-ci ildə Bakıda Ramana neft mədənlərində işləməyə başlamışdır.

1932-ci ildə qazma ustası olmuş, sonralar Putada sahə rəisi, qazma kontorunun direktoru, TRES müdiri,

1956-58-ci illərdə Azərbaycan dəniz neft kəşfiyyatı TRESTinin 1 nömrəli GÜRGAN qazma kontorunda buruq ustası işləmişdir.

1942-43-cü illərdə Özbəkistan SSRdə neft quyularında qazılmasında iştirak etmişdir.

A.Nemətulla turbinlə mayili və iki lüləli qazmanın yaradıcısı hesab edilir.

1941–ci ildə Bibiheybətdə dünyada ilk dəfə olaraq turbinlə mayili quyu qazmışdır.

SSRİ Ali Sovetinin (1-ci çağırış) Az-n SSRİ Ali Sovetinin (2-4-cü çağırış) deputatı olmuşdur.

2 dəfə Lenin ordeni və 2 başqa ordenlə təltif edilmişdir.

Ağa Nemətulla 1958–ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.

Bakıda mərkəzi küçələrdən biri Ağa Nemətullanın adını daşıyır.

Ailəsi

Ağa Nemətulla 1927-ci ildə əslən İranın Ərdəbil şəhərindən olan Anabəyim xanımla ailə qurur. Onların 2 qızı, 6 oğlu, 12 nəvəsi və 9 nəticəsi olmuşdur. Ağa Nemətullanın uşaqlarının və nəvələrinin bəzilərinin taleyi sıx surətdə Azərbaycanın neft sənayesi ilə bağlıdır. Oğlu Habil, qızı Rəhibə "Azneft" sistemində işləmişlər. Oğlu Sabir və nəvəsi Camal "Azneft" İB Xəzər Dalğıc Qəza-Xilasetmə İşləri idarəsində işləyirlər. Nəvəsi Nigar xanım British Petroleum neft şirkətində məsul vəzifədə çalışır. "Əsrin Kontraktı"mn 10 illiyi münasibətilə Azərbaycanın neft sənayesinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Nigar xanım Azərbaycan Prezidentinin 20.09.2004-cü il tarixli fərmanına əsasən Tərəqqi medalı ilə təltif olunmuşdur. 1937-ci il dekabrın 12-də Naxçıvan zəhmətkeşləri onu SSRİ Ali Sovetinin Millətlər Sovetinə deputat seçmişlər. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (2-ci, 4-cü çağırış) deputatı olmuşdur. SSRİ Neft Sənayesinin yenilikçi fəxri adına layiq görülmüşdür.

Ümid yeri

1915-ci ildən Ağa Nemətullanın həyatı neft şəhəri olan Bakı ilə bağlanır. O, Balaxanıda neft mədənində qazmada açarçı işləyən dayısı Məmmədəlini tapır və onun köməyilə işə düzəlir. Bununla da Ağa Nemətulla həyatını neft sənayesi ilə bağlayır. O, 1915-1932-ci illərdə Bakının bir sıra rayonlarının qazma idarəsində qara fəhlə, çilingər, qazmaçı köməkçisi, qazmaçı işləmişdir. Ağa Nemətulla 1932-1952-ci illərdə Bakının neft rayonlarında müxtəlif vəzifələrdə, o cümlədən buruq ustası vəzifəsində çalışmışdır. 1942-1943-cü illərdə Özbəkistanda buruq ustası vəzifəsində çalışmışdır. 1952-1956-cı illərdə "Azərbaycanneft" İttifaq Birliyi Dənizdə İstismar Qazma İdarəsinin, "Ştalinneft" (indiki Ə. Əmirov) Neft Mədənlər İdarəsində Qazma idarəsinin direktoru, 1956-1958-ci illərdə "Leninneft" (indiki "Balaxanıneft") Neft Mədənlər İdarəsi Qazma idarəsində sahə rəisi vəzifələrində işləmişdir. Ağa Nemətullanın iki vacib xüsusiyyəti ona ən yüksək vəzifələri fəth etməyə imkan verib: dəmir iradə və daim öz-özünü "inkar etmək", özünə tələbkarlıq. Dahi alman şairi Höte demişdir: "Valehəm əlçatmaz zirvələrə can atan insanlara". O, eşitdikləri və gördüklərilə deyil, əməyi, fəaliyyəti, yaratdıqları ilə kamilləşmiş, onun ləyaqəti sözlə yox, işi ile müəyyən edilmişdir. Daima çalışmış və axtarışda olmuşdur. Ona görə də yaratmaq onun əsl sərvəti olmuşdur. Heç təsadüfi deyil ki, kamilliyə yalnız zəhmət və təcrübə sayəsində çatmaq mümkündür. Onun geniş təxəyyülü, sehrli, ecazkar yaddaşı, intellektinin qüdrəti, həyatı dərketmə qabiliyyəti bir vəhdət təşkil etmişdir. Onun alın yazısı Heç kim anadan alim və mütəxəssis doğulmur. İnsanm alim, mütəxəssis kimi yetişməsində zəhmət və alın təri əsas göstəricidir. Əlbəttə, insanın həyatında bəxt və təsadüfün də rolu az olmur. Ağanın şöhrət çələnginə çatmasında məhz zəhmət və alın təri öz bəhrəsini verib. Erkən yaşlarından zəhmətə alışan Ağa Nemətulla əmək fəaliyyətinə, dediyimiz kimi, naxırçılıqdan başlamış, zəhmətin zirvəsinə ucalmış, müxtəlif məsul vəzifələrə irəli çəkilmiş, bu vəzifələrdə çalışaraq, tükənməz enerjisi və nadir fitri istedadı sayəsində ölkəmizin iqtisadiyyatının möhkəmlənməsində öz töhfə¬lərini vermişdir. O, həmişə yeni ideyalarla və səmərəli təkliflərlə çıxış etmişdir. Bu təkliflər də neft sənayemizin inkişafında öz müsbət təsi¬rini göstərmişdir. Bunlara görə ona "SSRİ neft sənayesinin yenilikçisi" fəxri adı verilmişdir. O, qazma sahəsində məqsədə çatmaq üçün öz fəaliyyətini bacarıqla təşkil etmişdir. Ona məxsus olan keyfiyyətlər - ardıcıllıq, inam və böyük iradə olmuşdur. O, məqsədinə çatmaq üçün heç vaxt təsadüf və şansa arxalanmamış, möhkəm və səmərəli işinin nəticəsində istəyinə nail olmuşdur. Ağa Nemətulla tutduğu vəzifələrdə, gördüyü işlərdə özündən əvvəlki sələflərinin yolu ilə getməyərək, yeni məktəbin təməlini qoy¬muşdur. Nəticədə, gördüyü işlər istehsalat mə¬dəniyyətinin yüksəldilməsinə, istehsalatın genişlənməsinə, məhsuldarlığın artırılmasına, işçilərin iş şəraitinin yaxşılaşdırılmasına, on¬ların təhlükəsizliyinə xidmət etmişdir. Zəngin təcrübəyə söykənən təklifləri nəticə etibarı ilə onun zehni əməyinin bəhrəsindən, intellektual səviyyəsindən xəbər verərək, texnika dünyasının dərk edilməsi sərhədlərini genişləndirmişdir. Ağa Nemətulla 1919-cu ildə ilk dəfə olaraq vurma üsulu ilə müstəqil olaraq quyu qazmışdı. İki ilə qazılan bu quyu neft versə də, o, vurma üsulu ilə quyu qazmağın əleyhinə çıxıb, burma üsulunu yüksək qiymətləndirirdi.

Ancaq irəli

1932-ci ilin avqustunda Ağa Nemətullam buruq ustalığına irəli çəkirlər. O, bir ilin ərzində Bayılda 8 quyu qazır. Daha bir fakt: 1933-cü ildə Lökbatandakı neft yataqlarını aşkara çıxarmaq üçün qızğın iş gedirdi. Hökumət ən yaxşı qazma ustalarını Lökbatana göndərirdi. Bu ustaların hər biri müsabiqə yolu İlə bır quyu qazmalı idilər. Bu iş 45 günə başa çatmalı idi. Ağa Nemətullanm qazdığı quyu 22 gündən sonra istis¬mara verilir. Müsabiqə üzrə qazılan bu quyu Lökbatan torpağında qazanılmış ilk parlaq müvəffəqiyyət idi. Lökbatanda yeni neft məskəni salmaq haqqında dövlətin çağırışına birinci səs verən də, qələbə çalan da Ağa oldu. Onun briqadası daha dörd quyu qazdı. Ağa iş başmda öz qazmaçı fəhlələrinə texniki biliklərini artırmaqda səmimiyyətlə kömək edirdi. Lakin ö, eyni zamanda çox tələbkar idi. Heç vaxt razı olmazdı ki, onun briqadası haqqında xoşagəlməz bir söz danışsınlar. Odur ki, əmək intizamını möhkəmləndirməyin və vaxtdan səmərəli istifadə etməyin neftçiyə hava-su kimi lazım olduğunu tez-tez yoldaşlarının yadına salırdı. 1935-ci ildə Puta sahəsində Korgöz neft tresti yaradılır. Ağa Nemətulla həmin trestdə 1936-cı ilin əvvəlində dəstə rəisi, 1937-ci ilin fevralında isə Puta qazma idarəsinin direktoru təyin edilir. 1940-cı ildə Neft Bakısının yetişdirdiyi gənc mühəndislərindən Əyyub Tağıyev və Moisey Qusman turbin ilə qazmaq üsulunu ixtira etdilər. Bakı neft sənayesində ilk dəfə həmin üsulu necə tətbiq etmək və bu işi kimə tapşırmaq xüsusunda xeyli düşündülər. Nəhayət, bu işi çox sınaqlardan çıxmış məşhur buruq ustası Ağa Nemətullaya tapşırdılar. Briqada tezliklə quyu qazılıb, istismara verilməsi üçün işə başladı. Turbin qazma üsulunun tətbiqi parlaq nəticə verdi. Bundan sonra Ağa Nemətüllanın adını "turbin qazmasının pioneri" qoydular. Azərbaycanın neft sənayesində turbinlə maili qazmanı ilk dəfə həyata keçirən buruq ustası Ağa Nemətulla olmuşdur. Onun briqadası turbin qazmasında bir sıra yeni səmərələşdirici təkliflər həyata keçirmişdir. Bunun nəticəsində qaldırma-endirmə işlərinə, təmir işlərinə sərf olunan vaxt azalmış, onlarla baltaya qənaət edilmişdir. Məşhur ustanın qabaqcıl iş təcrübəsi nəinki Azərbaycan neftçiləri arasında, habelə Dağıstan, Şimali Qafqaz, Türkmənistan, Başqırdıstan, Tatarıstan, Özbəkistan və başqa neft rayonlarında da geniş öyrənilib tətbiq olunmuşdur.

Yenilik vurğunu

1941-ci ildə Azərbaycan mütəxəssisləri tərəfindən dəyərli təkliflər irəli sürülür. Bu təklif maili quyuların turbinlə qazılmasından ibarət idi. Bu ideya yekdilliklə bəyənilir və həyata keçirilməyə başlanır. Azərbaycanda ilk maili quyunu Ağa Nemətulla qazmışdır. Onun turbinlə 1945-ci ildə qazdığı ilk maili quyu Bibiheybətdə 2313 m dərinliyi, dağ altına doğru qazılan 2634 nömrəli quyu olmuşdur. Bu quyu 1945-ci ilin 23 aprelində qazılmağa başlanıb, 1946-cı ilin 31 yanvarında istismara təhvil verilmişdir. Bu quyunun inhirafi (dibinin uzaqlaşması) 394 m, maiiiliyinin azimutu 23,9° olmuşdur. Bu quyu¬nun qazılması Ağa Nemətulla və onun briqadası üçün məktəb olmuşdur. Burada onlar turbinlə maili qazmanın texnologiyasını, onun gələcəkdə təkmilləşdirilməsi yollarını mənimsəmişlər. Daha sonra Ağa Nemətullanın briqadası tərəfindən 1948-ci ilin avqustunadək 7 maili quyu qazılıb istismara təhvil verilmişdir. 1949-cu ildən maili qazma geniş inkişafa başlamışdır. Neft sənayemizdə hərlənmə qazması tətbiq edilməyə başlandıqda, Ağa Nemətulla bu dəzgahın arxasında işləyənlərdən biri olmuşdur. Neft sənayemiz dünyada birinci olaraq turbo bur əldə etmişdir. Ağa Nemətulla bu qiymətli elmin təfəkkürün həyata keçirilməsində fəal iştirak etmişdir. Məşhur usta öz iş təcrübəsini, bilik və ba¬carığını qonşu ölkələrin neft sənayesinin inkişaf etdirilməsində əsirgəməmişdir. Təsadüfi deyildir ki, 1942-ci ilin oktyabr ayında hökumət Ağanı və onun iş yoldaşlarını Özbəkistan qazmaçılanna kömək etməyə göndərmişdir. Buraya gələn kimi Ağa Nemətullanı Əndican mədənində işləməyə göndərmişlər. Bu mədən Əndican şəhərindən 12 km aralıda yerləşirdi. Ağa Nemətulla hökumətin tapşırığına əməl etdi. O, Özbəkistan Respublikasında 14 ay işləyərək, öz iş təcrübəsini yerli buruq ustalarına öyrətmiş, burada yeni mahir qazmaçılar hazırlamış və beləliklə, Özbəkistan neft sənayesinin inkişafında əlindən gələn köməyi etmişdir.

Kamillik zirvəsi

İnsan eşitdikləri və gördükləri ilə deyil, əməyi, fəaliyyəti, yaratdıqları ilə kamilləşir. İnsanın ləyaqəti sözlə yox, onun əməli işi ilə müəyyən edilir. İnsan daima çalışmalı və axtarışda olmalıdır. Çalışmaq, nə isə yaratmaq qabiliyyəti insan üçün əsl sərvətdir. Kamilliyə yalnız zəhmət və təcrübə sayəsində çatmaq mümkündür. Cavanlıqda, adətən təcrübə çatışmır. Kamilliyin yolu isə zəhmətdən, əzab-əziyyətdən keçir, əlbəttə, istedadı da inkar etmək olmaz. Kamilliyə çatmağın ən ideal variantı istedadla zəhmətin vəhdətidir. Ağa Nemətulla öz işini, axtarışlarının, amalının ictimai əhəmiyyətini, dəyərini dərindən dərk etməsəydi, yəqin ki, haqqında eşitdiyimiz inadkar, nikbin, açıq fikirli şəxsiyyət, bacarıqlı mütəxəssis ola bilməzdi. Gələcəyi görmək bacarığı onda mövcud daxili qüvvənin, qırılmaz iradənin, işgüzarlığın nəticəsi idi. Çox əziyyətlərə sinə gərən Ağanın həddi-hüdudu olmayan sənət eşqi, təntənəyə, qələbəyə böyük inamı onun adını neftçi mütəxəssislər arasında yüksəltmiş, çox-çox fərqləndirmişdir. Onun iş və əməyinə fikir verəndə şübhə etmirsən ki, bu böyük insan hünər, fədakarlıq, qəhrəmanlıq, şücaət göstərmək üçün dünyaya gəlmişdir. Yaradıcılıq eşqi, qurub-tikmək arzusu ta qədimdən bu günə qədər insanın ölməzlik axtarışlarının təzahürüdür. "Özümün deyil, izimin qalması üçün çalışmaq" - insan duyğularının gözəlliyi, böyüklüyü, dahiliyidir! İnsanın dünyada qoyduğu iz, cığır - onu əbədiyyətə aparacaq yeganə yoldur. Ağa Nemətulla keçmiş sovet dövlətində bir vışqadan 2 və 3 lüləli neft quyusunu qazan ilk buruq ustası olmuşdur. O, Azərbaycan neft sənayesi tarixində izi qalmış şəxsiyyətlərdəndir. Onun Sərabdan başlayan ömür yoluna nəzər salsaq, mayası hünər, qeyrət, mərdlik, fədakarlıqla yoğrulmuş ölməz bir insanın həyatı göz önündə canlanır. Cəsarətli yenilikçilik, yeni texnikadan və sənayenin başqa ehtiyatlarından bacarıqla istifadə etmək, əmək məhsuldarlığını yüksəltmək, maya dəyərini ucuzlaşdırmaq, vəsait və materiala qənaət etmək A.Nemətullanın güddüyü nəcib məqsəd olmuşdur. O, həmişə deyərdi ki, yaxşı nəticə əldə etmək üçün texniki silahlanma, əməyin təşkili, kadrların düzgün yerləşdirilməsi, nizam-intizam və insanlar arasında münasibət ən vacib işdir. Alimlər, mühəndislər, geoloqlar və digər mütəxəssislər açıq dənizdə neft çıxarmaq imkanı olduğunu sübut etdikdə, Ağa Nemətulla bu cəsarətli fikrə tərəfdar olmuşdur. Xəzər dənizinin dibində tükənməz neft ehtiyatının olduğunu aşkar etmiş, 1269 və 1270 nömrəli buruqlar, heç bir çətinlikdən qorxmayan Ağanın nələrə qadir olduğunu göstərdi. O, həmin buruqları dənizdə qazıb, vaxtından qabaq istismara verdi. Neft Daşları yatağının açılması və işlənməyə daxil olmasında, ümumiyyətlə, dəniz neftinin inkişafına və ilk dəfə olaraq dünya təcrübəsində açıq dənizdə Ağa Nemətullanın maili qazma metodunun təcrübəsindən və konkret şəraitdə kust meydançasından bir neçə quyunun qazma təcrübəsindən geniş istifadə olunmuşdur. Onun təzadlı ömründə əqidə saflığı, ədalət, xeyirxahlıq, səxavət, xalq və torpaq sevgisi, kişi sözü həmişə bayraq kimi olmuşdur. Zəhmət və zəka yolunun əzablı, keşməkeşli labirintləri ilə zirvəyə yüksəlmiş Ağa Nemətullanın keçdiyi zamanca kiçik, mahiyyəti, məzmunu və məna yükünə görə böyük ömür marafonuna nəzər salanda, adam böyük iftixar hissi keçirir. Məhz zəhmətinin, fitri istedadının gücünə o, hələ sağ ikən neftçıxarma tarixinə düşmüşdür. Ağa Nemətulla əvvəlcə axşam orta məktəbində oxumuş, 1934-1935-ciillərdə isə qazma ustası kursunu bitirmişdi. 1950-ci ildə SSRİ neft sənayesinin Azərdənizittifaq birliyinin attestasiya komissiyasımn qərarı ilə ona "kiçik dağ texniki" adı verilmişdi.

Mükafatları

1947-ci il neft quyularının maili üsul ilə fasiləsiz qazmaq qaydasını müəyyən etdiyinə və geniş tətbiq etdiyi üçün SSRİ Dövlət mükafatı laureatı olmuşdur. Yeni texnikanı tətbiq etməkdə qazandığı müvəffəqiyyətlərinə, çoxlüləli quyular qazmaqda təşəbbüs göstərdiyinə və istehsalatı yaxşı təşkil etdiyinə görə Ağa Nemətulla 1951-ci ildə ikinci dəfə SSRİ Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür. O, iki Lenin ordeni və başqa orden, medallarla təltif edilib. Bakı küçələrindən və Xəzər Gəmiçiliyi İdarəsinin gəmilərindən birinə Ağa Nemətulla adı verilmişdir.

İstinadlar

  1. Bayram Bayramov. Neft Daşları - tufanlar qoynunda həyat

Avqust 12, 2021
ağa, nemətulla, ssri, neft, sənayesi, yenilikçisi, ssri, dövlət, mükafatı, laureatı, ssri, neft, sənayesi, yenilikçisidir, doğum, tarixi, 1896doğum, yeri, sərab, cənubi, azərbaycanvəfat, tarixi, yanvar, 1958vəfat, yeri, bakı, azərbaycan, ssridəfn, yeri, fəxri,. Aga Nemetulla SSRI neft senayesi yenilikcisi SSRI dovlet mukafati laureati SSRI neft senayesi yenilikcisidir Aga NemetullaDogum tarixi 1896Dogum yeri Serab Cenubi AzerbaycanVefat tarixi 2 yanvar 1958Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Fexri xiyabanVetendasligi SSRIFealiyyeti neft muhendisi d siyasetciMukafatlari Mundericat 1 Heyati 2 Ailesi 3 Umid yeri 4 Ancaq ireli 5 Yenilik vurgunu 6 Kamillik zirvesi 7 Mukafatlari 8 IstinadlarHeyati RedakteAga Nemetulla 1896 ci il fevralin 15 de Cenubi Azerbaycanin Serab seherinde dunyaya goz acib Onun usaqliq illeri agir ve meseqqetli kecmisdir Dord yasinda iken anasini itiren Aga atasi ile birlikde mulkedar Sultan beye mexsus kendde calismisdir Atasi Sultan beyin torpaq sahelerinde islemis balaca Aga ise beyin mal qarasini otarmisdir Subh tezden ser qarisana qeder colde bayirda calisan bu korpe usaq oz qazanci ile xeste atasini ogey anasini ve bacilarini saxlamaga mecbur olmusdur Usaqligin qaygisiz dunyasinin lezzetini dadmayan Aga tay tuslarindan kenar gezmis elinde comaq saxtadan dona dona mal qara otarmis hele usaq iken heyatin sert qanunlari ile yasamisdir Bu agir heyat seraitine doze bilmeyen Aga umidini itirir Bir gun o vaxtile onlara qonaq gelmis dayisinin boyuyende gelersen yanima sorusarsan Balaxanida Cavansirov medenini sozlerini xatirlayir ve Bakiya getmeyi qerara alir Aga bilirdi ki onun dayisi Podryadcik Cavansirova mexsus neft medenlerinde isleyir Lakin Aganin Bakiya getmek ucun bilet almaga pulu da yox idi Yaxsi ki dunya xeyirxah insanlardan xali deyildir O Mir Aga adli bir kisi ile tanis olur ve bu xeyirxah insanin komeyi ile Iran Astarasindan gemi ile Bakiya gelir 1 SSRI dovlet mukafati laureatidir 1947 1951 1927 ci ilden sovet IKP uzvu olub 1915 ci ilde Bakida Ramana neft medenlerinde islemeye baslamisdir 1932 ci ilde qazma ustasi olmus sonralar Putada sahe reisi qazma kontorunun direktoru TRES mudiri 1956 58 ci illerde Azerbaycan deniz neft kesfiyyati TRESTinin 1 nomreli GURGAN qazma kontorunda buruq ustasi islemisdir 1942 43 cu illerde Ozbekistan SSRde neft quyularinda qazilmasinda istirak etmisdir A Nemetulla turbinle mayili ve iki luleli qazmanin yaradicisi hesab edilir 1941 ci ilde Bibiheybetde dunyada ilk defe olaraq turbinle mayili quyu qazmisdir SSRI Ali Sovetinin 1 ci cagiris Az n SSRI Ali Sovetinin 2 4 cu cagiris deputati olmusdur 2 defe Lenin ordeni ve 2 basqa ordenle teltif edilmisdir Aga Nemetulla 1958 ci ilde Bakida vefat etmisdir Bakida merkezi kucelerden biri Aga Nemetullanin adini dasiyir Ailesi RedakteAga Nemetulla 1927 ci ilde eslen Iranin Erdebil seherinden olan Anabeyim xanimla aile qurur Onlarin 2 qizi 6 oglu 12 nevesi ve 9 neticesi olmusdur Aga Nemetullanin usaqlarinin ve nevelerinin bezilerinin taleyi six suretde Azerbaycanin neft senayesi ile baglidir Oglu Habil qizi Rehibe Azneft sisteminde islemisler Oglu Sabir ve nevesi Camal Azneft IB Xezer Dalgic Qeza Xilasetme Isleri idaresinde isleyirler Nevesi Nigar xanim British Petroleum neft sirketinde mesul vezifede calisir Esrin Kontrakti mn 10 illiyi munasibetile Azerbaycanin neft senayesinin inkisafindaki xidmetlerine gore Nigar xanim Azerbaycan Prezidentinin 20 09 2004 cu il tarixli fermanina esasen Tereqqi medali ile teltif olunmusdur 1937 ci il dekabrin 12 de Naxcivan zehmetkesleri onu SSRI Ali Sovetinin Milletler Sovetine deputat secmisler Azerbaycan SSR Ali Sovetinin 2 ci 4 cu cagiris deputati olmusdur SSRI Neft Senayesinin yenilikci fexri adina layiq gorulmusdur Umid yeri Redakte1915 ci ilden Aga Nemetullanin heyati neft seheri olan Baki ile baglanir O Balaxanida neft medeninde qazmada acarci isleyen dayisi Memmedelini tapir ve onun komeyile ise duzelir Bununla da Aga Nemetulla heyatini neft senayesi ile baglayir O 1915 1932 ci illerde Bakinin bir sira rayonlarinin qazma idaresinde qara fehle cilinger qazmaci komekcisi qazmaci islemisdir Aga Nemetulla 1932 1952 ci illerde Bakinin neft rayonlarinda muxtelif vezifelerde o cumleden buruq ustasi vezifesinde calismisdir 1942 1943 cu illerde Ozbekistanda buruq ustasi vezifesinde calismisdir 1952 1956 ci illerde Azerbaycanneft Ittifaq Birliyi Denizde Istismar Qazma Idaresinin Stalinneft indiki E Emirov Neft Medenler Idaresinde Qazma idaresinin direktoru 1956 1958 ci illerde Leninneft indiki Balaxanineft Neft Medenler Idaresi Qazma idaresinde sahe reisi vezifelerinde islemisdir Aga Nemetullanin iki vacib xususiyyeti ona en yuksek vezifeleri feth etmeye imkan verib demir irade ve daim oz ozunu inkar etmek ozune telebkarliq Dahi alman sairi Hote demisdir Valehem elcatmaz zirvelere can atan insanlara O esitdikleri ve gorduklerile deyil emeyi fealiyyeti yaratdiqlari ile kamillesmis onun leyaqeti sozle yox isi ile mueyyen edilmisdir Daima calismis ve axtarisda olmusdur Ona gore de yaratmaq onun esl serveti olmusdur Hec tesadufi deyil ki kamilliye yalniz zehmet ve tecrube sayesinde catmaq mumkundur Onun genis texeyyulu sehrli ecazkar yaddasi intellektinin qudreti heyati derketme qabiliyyeti bir vehdet teskil etmisdir Onun alin yazisi Hec kim anadan alim ve mutexessis dogulmur Insanm alim mutexessis kimi yetismesinde zehmet ve alin teri esas gostericidir Elbette insanin heyatinda bext ve tesadufun de rolu az olmur Aganin sohret celengine catmasinda mehz zehmet ve alin teri oz behresini verib Erken yaslarindan zehmete alisan Aga Nemetulla emek fealiyyetine dediyimiz kimi naxirciliqdan baslamis zehmetin zirvesine ucalmis muxtelif mesul vezifelere ireli cekilmis bu vezifelerde calisaraq tukenmez enerjisi ve nadir fitri istedadi sayesinde olkemizin iqtisadiyyatinin mohkemlenmesinde oz tohfe lerini vermisdir O hemise yeni ideyalarla ve semereli tekliflerle cixis etmisdir Bu teklifler de neft senayemizin inkisafinda oz musbet tesi rini gostermisdir Bunlara gore ona SSRI neft senayesinin yenilikcisi fexri adi verilmisdir O qazma sahesinde meqsede catmaq ucun oz fealiyyetini bacariqla teskil etmisdir Ona mexsus olan keyfiyyetler ardicilliq inam ve boyuk irade olmusdur O meqsedine catmaq ucun hec vaxt tesaduf ve sansa arxalanmamis mohkem ve semereli isinin neticesinde isteyine nail olmusdur Aga Nemetulla tutdugu vezifelerde gorduyu islerde ozunden evvelki seleflerinin yolu ile getmeyerek yeni mektebin temelini qoy musdur Neticede gorduyu isler istehsalat me deniyyetinin yukseldilmesine istehsalatin genislenmesine mehsuldarligin artirilmasina iscilerin is seraitinin yaxsilasdirilmasina on larin tehlukesizliyine xidmet etmisdir Zengin tecrubeye soykenen teklifleri netice etibari ile onun zehni emeyinin behresinden intellektual seviyyesinden xeber vererek texnika dunyasinin derk edilmesi serhedlerini genislendirmisdir Aga Nemetulla 1919 cu ilde ilk defe olaraq vurma usulu ile musteqil olaraq quyu qazmisdi Iki ile qazilan bu quyu neft verse de o vurma usulu ile quyu qazmagin eleyhine cixib burma usulunu yuksek qiymetlendirirdi Ancaq ireli Redakte1932 ci ilin avqustunda Aga Nemetullam buruq ustaligina ireli cekirler O bir ilin erzinde Bayilda 8 quyu qazir Daha bir fakt 1933 cu ilde Lokbatandaki neft yataqlarini askara cixarmaq ucun qizgin is gedirdi Hokumet en yaxsi qazma ustalarini Lokbatana gonderirdi Bu ustalarin her biri musabiqe yolu Ile bir quyu qazmali idiler Bu is 45 gune basa catmali idi Aga Nemetullanm qazdigi quyu 22 gunden sonra istis mara verilir Musabiqe uzre qazilan bu quyu Lokbatan torpaginda qazanilmis ilk parlaq muveffeqiyyet idi Lokbatanda yeni neft meskeni salmaq haqqinda dovletin cagirisina birinci ses veren de qelebe calan da Aga oldu Onun briqadasi daha dord quyu qazdi Aga is basmda oz qazmaci fehlelerine texniki biliklerini artirmaqda semimiyyetle komek edirdi Lakin o eyni zamanda cox telebkar idi Hec vaxt razi olmazdi ki onun briqadasi haqqinda xosagelmez bir soz danissinlar Odur ki emek intizamini mohkemlendirmeyin ve vaxtdan semereli istifade etmeyin neftciye hava su kimi lazim oldugunu tez tez yoldaslarinin yadina salirdi 1935 ci ilde Puta sahesinde Korgoz neft tresti yaradilir Aga Nemetulla hemin trestde 1936 ci ilin evvelinde deste reisi 1937 ci ilin fevralinda ise Puta qazma idaresinin direktoru teyin edilir 1940 ci ilde Neft Bakisinin yetisdirdiyi genc muhendislerinden Eyyub Tagiyev ve Moisey Qusman turbin ile qazmaq usulunu ixtira etdiler Baki neft senayesinde ilk defe hemin usulu nece tetbiq etmek ve bu isi kime tapsirmaq xususunda xeyli dusunduler Nehayet bu isi cox sinaqlardan cixmis meshur buruq ustasi Aga Nemetullaya tapsirdilar Briqada tezlikle quyu qazilib istismara verilmesi ucun ise basladi Turbin qazma usulunun tetbiqi parlaq netice verdi Bundan sonra Aga Nemetullanin adini turbin qazmasinin pioneri qoydular Azerbaycanin neft senayesinde turbinle maili qazmani ilk defe heyata keciren buruq ustasi Aga Nemetulla olmusdur Onun briqadasi turbin qazmasinda bir sira yeni semerelesdirici teklifler heyata kecirmisdir Bunun neticesinde qaldirma endirme islerine temir islerine serf olunan vaxt azalmis onlarla baltaya qenaet edilmisdir Meshur ustanin qabaqcil is tecrubesi neinki Azerbaycan neftcileri arasinda habele Dagistan Simali Qafqaz Turkmenistan Basqirdistan Tataristan Ozbekistan ve basqa neft rayonlarinda da genis oyrenilib tetbiq olunmusdur Yenilik vurgunu Redakte1941 ci ilde Azerbaycan mutexessisleri terefinden deyerli teklifler ireli surulur Bu teklif maili quyularin turbinle qazilmasindan ibaret idi Bu ideya yekdillikle beyenilir ve heyata kecirilmeye baslanir Azerbaycanda ilk maili quyunu Aga Nemetulla qazmisdir Onun turbinle 1945 ci ilde qazdigi ilk maili quyu Bibiheybetde 2313 m derinliyi dag altina dogru qazilan 2634 nomreli quyu olmusdur Bu quyu 1945 ci ilin 23 aprelinde qazilmaga baslanib 1946 ci ilin 31 yanvarinda istismara tehvil verilmisdir Bu quyunun inhirafi dibinin uzaqlasmasi 394 m maiiiliyinin azimutu 23 9 olmusdur Bu quyu nun qazilmasi Aga Nemetulla ve onun briqadasi ucun mekteb olmusdur Burada onlar turbinle maili qazmanin texnologiyasini onun gelecekde tekmillesdirilmesi yollarini menimsemisler Daha sonra Aga Nemetullanin briqadasi terefinden 1948 ci ilin avqustunadek 7 maili quyu qazilib istismara tehvil verilmisdir 1949 cu ilden maili qazma genis inkisafa baslamisdir Neft senayemizde herlenme qazmasi tetbiq edilmeye baslandiqda Aga Nemetulla bu dezgahin arxasinda isleyenlerden biri olmusdur Neft senayemiz dunyada birinci olaraq turbo bur elde etmisdir Aga Nemetulla bu qiymetli elmin tefekkurun heyata kecirilmesinde feal istirak etmisdir Meshur usta oz is tecrubesini bilik ve ba carigini qonsu olkelerin neft senayesinin inkisaf etdirilmesinde esirgememisdir Tesadufi deyildir ki 1942 ci ilin oktyabr ayinda hokumet Agani ve onun is yoldaslarini Ozbekistan qazmacilanna komek etmeye gondermisdir Buraya gelen kimi Aga Nemetullani Endican medeninde islemeye gondermisler Bu meden Endican seherinden 12 km aralida yerlesirdi Aga Nemetulla hokumetin tapsirigina emel etdi O Ozbekistan Respublikasinda 14 ay isleyerek oz is tecrubesini yerli buruq ustalarina oyretmis burada yeni mahir qazmacilar hazirlamis ve belelikle Ozbekistan neft senayesinin inkisafinda elinden gelen komeyi etmisdir Kamillik zirvesi RedakteInsan esitdikleri ve gordukleri ile deyil emeyi fealiyyeti yaratdiqlari ile kamillesir Insanin leyaqeti sozle yox onun emeli isi ile mueyyen edilir Insan daima calismali ve axtarisda olmalidir Calismaq ne ise yaratmaq qabiliyyeti insan ucun esl servetdir Kamilliye yalniz zehmet ve tecrube sayesinde catmaq mumkundur Cavanliqda adeten tecrube catismir Kamilliyin yolu ise zehmetden ezab eziyyetden kecir elbette istedadi da inkar etmek olmaz Kamilliye catmagin en ideal varianti istedadla zehmetin vehdetidir Aga Nemetulla oz isini axtarislarinin amalinin ictimai ehemiyyetini deyerini derinden derk etmeseydi yeqin ki haqqinda esitdiyimiz inadkar nikbin aciq fikirli sexsiyyet bacariqli mutexessis ola bilmezdi Geleceyi gormek bacarigi onda movcud daxili quvvenin qirilmaz iradenin isguzarligin neticesi idi Cox eziyyetlere sine geren Aganin heddi hududu olmayan senet esqi tenteneye qelebeye boyuk inami onun adini neftci mutexessisler arasinda yukseltmis cox cox ferqlendirmisdir Onun is ve emeyine fikir verende subhe etmirsen ki bu boyuk insan huner fedakarliq qehremanliq sucaet gostermek ucun dunyaya gelmisdir Yaradiciliq esqi qurub tikmek arzusu ta qedimden bu gune qeder insanin olmezlik axtarislarinin tezahurudur Ozumun deyil izimin qalmasi ucun calismaq insan duygularinin gozelliyi boyukluyu dahiliyidir Insanin dunyada qoydugu iz cigir onu ebediyyete aparacaq yegane yoldur Aga Nemetulla kecmis sovet dovletinde bir visqadan 2 ve 3 luleli neft quyusunu qazan ilk buruq ustasi olmusdur O Azerbaycan neft senayesi tarixinde izi qalmis sexsiyyetlerdendir Onun Serabdan baslayan omur yoluna nezer salsaq mayasi huner qeyret merdlik fedakarliqla yogrulmus olmez bir insanin heyati goz onunde canlanir Cesaretli yenilikcilik yeni texnikadan ve senayenin basqa ehtiyatlarindan bacariqla istifade etmek emek mehsuldarligini yukseltmek maya deyerini ucuzlasdirmaq vesait ve materiala qenaet etmek A Nemetullanin gudduyu necib meqsed olmusdur O hemise deyerdi ki yaxsi netice elde etmek ucun texniki silahlanma emeyin teskili kadrlarin duzgun yerlesdirilmesi nizam intizam ve insanlar arasinda munasibet en vacib isdir Alimler muhendisler geoloqlar ve diger mutexessisler aciq denizde neft cixarmaq imkani oldugunu subut etdikde Aga Nemetulla bu cesaretli fikre terefdar olmusdur Xezer denizinin dibinde tukenmez neft ehtiyatinin oldugunu askar etmis 1269 ve 1270 nomreli buruqlar hec bir cetinlikden qorxmayan Aganin nelere qadir oldugunu gosterdi O hemin buruqlari denizde qazib vaxtindan qabaq istismara verdi Neft Daslari yataginin acilmasi ve islenmeye daxil olmasinda umumiyyetle deniz neftinin inkisafina ve ilk defe olaraq dunya tecrubesinde aciq denizde Aga Nemetullanin maili qazma metodunun tecrubesinden ve konkret seraitde kust meydancasindan bir nece quyunun qazma tecrubesinden genis istifade olunmusdur Onun tezadli omrunde eqide safligi edalet xeyirxahliq sexavet xalq ve torpaq sevgisi kisi sozu hemise bayraq kimi olmusdur Zehmet ve zeka yolunun ezabli kesmekesli labirintleri ile zirveye yukselmis Aga Nemetullanin kecdiyi zamanca kicik mahiyyeti mezmunu ve mena yukune gore boyuk omur marafonuna nezer salanda adam boyuk iftixar hissi kecirir Mehz zehmetinin fitri istedadinin gucune o hele sag iken neftcixarma tarixine dusmusdur Aga Nemetulla evvelce axsam orta mektebinde oxumus 1934 1935 ciillerde ise qazma ustasi kursunu bitirmisdi 1950 ci ilde SSRI neft senayesinin Azerdenizittifaq birliyinin attestasiya komissiyasimn qerari ile ona kicik dag texniki adi verilmisdi Mukafatlari Redakte1947 ci il neft quyularinin maili usul ile fasilesiz qazmaq qaydasini mueyyen etdiyine ve genis tetbiq etdiyi ucun SSRI Dovlet mukafati laureati olmusdur Yeni texnikani tetbiq etmekde qazandigi muveffeqiyyetlerine coxluleli quyular qazmaqda tesebbus gosterdiyine ve istehsalati yaxsi teskil etdiyine gore Aga Nemetulla 1951 ci ilde ikinci defe SSRI Dovlet mukafatina layiq gorulmusdur O iki Lenin ordeni ve basqa orden medallarla teltif edilib Baki kucelerinden ve Xezer Gemiciliyi Idaresinin gemilerinden birine Aga Nemetulla adi verilmisdir Istinadlar Redakte Bayram Bayramov Neft Daslari tufanlar qoynunda heyatMenbe https az wikipedia org w index php title Aga Nemetulla amp oldid 6080666, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.