fbpx
Wikipedia

Azərbaycan-Gürcüstan hərbi müdafiə sazişi (1919)

Denikin qoşunlarının təcavüzü təhlükəsinə qarşı iki respublika arasında qarşılıqlı müdafiə haqqında 1919-cu ilin iyunun 16-da Tiflisdə imzalanmış sənəd.

Azərbaycan ordusunun zabiti

Müqavilənin imzalanması və şərtləri

Sazişi Azərbaycan tərəfdən xaric işlər naziri Məmməd Yusif Cəfərov, hərbi nazir Səməd bəy Mehmandarov, Baş Qərərgah rəisi general-leytenant Süleyman bəy Sulkeviç, Gürcüstan tərəfdən xarici işlər naziri Y.P.Gegeçkori, hərbi nazir N.Ramişvili, hərbi nazirin müavini general-mayor Gedevanov və general Odişelidze 3 il müddətinə imzalamışdılar. Müqavilənin şərtləri belə idi:

  • Tərəflər onlardan birinin və ya hər ikisinin müstəqilliynə və ərazi bütövlüyünə yönəlmiş hər hansı bir təcavüzə qarşı sərəncamlarında olan bütün qüvvələrlə birgə çıxış etməyi öhtələrinə götürürdülər.
  • Qonşu dövlətlərdən hər hansı biri əvvəlinci bəndə uyğun olaraq başlanmış hərbi əməliyyatlar zamanı sərhəd mübahisələrini silah gücünə həll etmək üçün müqavilədə iştirak edən tərəflərin birinə yaxud hər ikisinə hücum edərsə, həmin tərəf vuruşan tərəf kimi tanınır.
  • Sazişə görə, tərəflər bir-birindən ayrı separat sülh bağlamamalı, sərhəd münaqişələrini danışıqlar yolu ilə həll etməli idi.
  • Tərəflər, həmçinin, qabaqcadan xəbərdarlıq etmədən digər dövlətlə hərbi saziş bağlamamağı, hər iki dövlətin suveren hüquqlarının və müstəqilliyinin qorunmasına yönəlmiş diplomatik danışıqlarda həmrəy çıxış etməyi də öz üzərlərinə götürürüdülər.
  • Ermənistanın da bu sazişə qoşulmaq hüququna malik olması və iki həftə ərzində buna öz münasibətni açıqlaması barədə razılıq əldə olunmuşdu. Ancaq Ermənistan bu sazişə qoşulmadı.

Nəticəsi

Sənədə əlavə olaraq, hərbi-texniki sazişin də imzalanması iki respublika arasında hərbi-texniki əməkdaşlığı genişləndirdi. Qonşu respublikadan münkün olan hərbi texnikanın, vəsaitlərin, ərzağın alınması üçün hərbi nazirin əmri ilə xüsusi komissiya yaradıldı və ona rəhbərlik general-mayor Murad Gəray bəy Tlexasa həvalə olundu. Komissiyanın fəaliyyəti nəticəsində qısa müddətdə Gürcüstandan 12 ədəd dağ topu, dağ topları üçün 10 qutu partladıcı maddə, 3000 ədəd tüfəng, toplar və tüfənglər üçün xeyli sayda ehtiyat hissələr, 8 ədəd yüngül top, həmin toplar üçün 16 qutu partladıcı maddə, 4 min pud qənd, 12885 manat dəyərində dərman və tibb ləvazimatı, topoqrafiya əşyaları alınaraq Azərbaycana gətirildi. Qarşılıqlı əməkdaşlığın genişlənməsi ilə gürcüstanlı hərbi mütəxəsislər şimal sərhədlərinin, AbşeronunBakının müdafiə sistemlərinin yaradılmasına cəlb edildilər. Azərbaycan-Gürcüstan hərb müdafiə sazişinin yerinə yetirilməsini həmin sazişə əsasən yaradılmış hərbi şura təmin edirdi. Lakin bolşevik qoşunları Azərbaycanı işğal edərkən, Gürcüstan bolşeviklərlə separata danışığa gedərək, müqaviləylə öhtəsinə götürdüyü öhtəlikləri yerinə yetirmədi.

Həmçinin bax

Mənbə

İstinadlar

  1. Cəmil Həsənli, Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində (1918-1920), Bakı, 1993
  2.  Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ordusu, Bakı, 1998

azərbaycan, gürcüstan, hərbi, müdafiə, sazişi, 1919, denikin, qoşunlarının, təcavüzü, təhlükəsinə, qarşı, respublika, arasında, qarşılıqlı, müdafiə, haqqında, 1919, ilin, iyunun, tiflisdə, imzalanmış, sənəd, azərbaycan, ordusunun, zabiti, mündəricat, müqavilən. Denikin qosunlarinin tecavuzu tehlukesine qarsi iki respublika arasinda qarsiliqli mudafie haqqinda 1919 cu ilin iyunun 16 da Tiflisde imzalanmis sened 1 Azerbaycan ordusunun zabiti Mundericat 1 Muqavilenin imzalanmasi ve sertleri 2 Neticesi 3 Hemcinin bax 4 Menbe 5 IstinadlarMuqavilenin imzalanmasi ve sertleri RedakteSazisi Azerbaycan terefden xaric isler naziri Memmed Yusif Ceferov herbi nazir Semed bey Mehmandarov Bas Qerergah reisi general leytenant Suleyman bey Sulkevic Gurcustan terefden xarici isler naziri Y P Gegeckori herbi nazir N Ramisvili herbi nazirin muavini general mayor Gedevanov ve general Odiselidze 3 il muddetine imzalamisdilar Muqavilenin sertleri bele idi 1 Memmed Yusif Ceferov Terefler onlardan birinin ve ya her ikisinin musteqilliyne ve erazi butovluyune yonelmis her hansi bir tecavuze qarsi serencamlarinda olan butun quvvelerle birge cixis etmeyi ohtelerine gotururduler Qonsu dovletlerden her hansi biri evvelinci bende uygun olaraq baslanmis herbi emeliyyatlar zamani serhed mubahiselerini silah gucune hell etmek ucun muqavilede istirak eden tereflerin birine yaxud her ikisine hucum ederse hemin teref vurusan teref kimi taninir Suleyman bey SulkevicSazise gore terefler bir birinden ayri separat sulh baglamamali serhed munaqiselerini danisiqlar yolu ile hell etmeli idi Terefler hemcinin qabaqcadan xeberdarliq etmeden diger dovletle herbi sazis baglamamagi her iki dovletin suveren huquqlarinin ve musteqilliyinin qorunmasina yonelmis diplomatik danisiqlarda hemrey cixis etmeyi de oz uzerlerine gotururuduler Ermenistanin da bu sazise qosulmaq huququna malik olmasi ve iki hefte erzinde buna oz munasibetni aciqlamasi barede raziliq elde olunmusdu Ancaq Ermenistan bu sazise qosulmadi 1 Neticesi RedakteSenede elave olaraq herbi texniki sazisin de imzalanmasi iki respublika arasinda herbi texniki emekdasligi genislendirdi Qonsu respublikadan munkun olan herbi texnikanin vesaitlerin erzagin alinmasi ucun herbi nazirin emri ile xususi komissiya yaradildi ve ona rehberlik general mayor Murad Geray bey Tlexasa hevale olundu 2 Komissiyanin fealiyyeti neticesinde qisa muddetde Gurcustandan 12 eded dag topu dag toplari ucun 10 qutu partladici madde 3000 eded tufeng toplar ve tufengler ucun xeyli sayda ehtiyat hisseler 8 eded yungul top hemin toplar ucun 16 qutu partladici madde 4 min pud qend 12885 manat deyerinde derman ve tibb levazimati topoqrafiya esyalari alinaraq Azerbaycana getirildi 2 Qarsiliqli emekdasligin genislenmesi ile gurcustanli herbi mutexesisler simal serhedlerinin Abseronun ve Bakinin mudafie sistemlerinin yaradilmasina celb edildiler Azerbaycan Gurcustan herb mudafie sazisinin yerine yetirilmesini hemin sazise esasen yaradilmis herbi sura temin edirdi 2 Lakin bolsevik qosunlari Azerbaycani isgal ederken Gurcustan bolseviklerle separata danisiga gederek muqavileyle ohtesine goturduyu ohtelikleri yerine yetirmedi 1 Hemcinin bax RedakteSuleyman bey Sulkevic Murad Geray bey Tlexas Memmed Yusif Ceferov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Milli Ordusu Azerbaycan Xalq cumhuriyyetinin xarici siyasetiMenbe RedakteAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi Azerbaycan Gurcustan herbi mudafie sazisi maddesiIstinadlar Redakte 1 2 3 4 Cemil Hesenli Azerbaycan beynelxalq munasibetler sisteminde 1918 1920 Baki 1993 1 2 3 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti ordusu Baki 1998 Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycan Gurcustan herbi mudafie sazisi 1919 amp oldid 5888258, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.