fbpx
Wikipedia

Aza (Türk mifologiyası)

Aza – türk, altay, yakut, çuvaş və monqol mifologiyasında pis ruh. Asa şəklində də deyilər. Moğollar Ada deyərlər. Azalar formasında çoxluq olaraq istifadə edilir.

Xüsusiyyətləri

Yeraltındakı qaranlıqda öz evlərində yaşayırlar. Ümumi olaraq kötücül ruhların və pis varlıqların hamısına verilən bir addır. Oyrotlarda 13 fərqli kötücül ruh kateqoriyasının hamısını izah edər. Əleyhdarı Aya'dır. Bəzi qaynaqlarda üç növü sayılır.

  1. Azabuk: pis ruhlar.
  2. Azaşulbus: pis cadugərlar.
  3. Azahortan: pis xortdanlar.

Bu sözlərin hamısı da fərqli xüsusiyyətlərə olmaq üzrə həmişə pis ruh deməkdir. Azar sözcüyü yenə pis ruhlara söykənən xəstəlikləri ifadə edər. Danlamaq hərəkəti də buradan törəmişdir. İnsanlara pis ruhları göndərmək deməkdir. Yakut mifologiyasında Abası adı ilə istifadə edilir. Kumandılarda isə iki fərqli sinif olaraq iştirak edərlər.

A. Çertegri: Şeytan.
B. Çor: Cin.

Ruhi və fiziki xəstəlikləri təyin etməkdə istifadə edilən Azar-Bazar (Asar-Masar, əsər-Meser, Azar-Bazar, Ezar-bezar) və ya Azar-kazar (Ezer-Kezer) ya da Kasar-Pasar (kazar-Bazar) tamlamalar da yenə bu anlayışla yaxından əlaqəlidir və ehtimalla üç növ kötücül varlıqla əlaqədardır:

1. Azar (Ezer), 2.Kazar (Kezer), 3.Pazar (Bezer ).

Azar-Bazar

Azar-Bazar, Azərbaycan türkcəsində, "hər cür xəstəlik" mənasını verər. İlin son Çərşənbə günündə, Azərbaycan çöl bölgələrində bütün evlərin qarşısında atəşlər yandırılır və hər kəs odun üstündən atlayaraq, "Azarım-bazarım, bu atəşin üstünə tökülsün" deyir. Buradakı "Azar-Bazar", şeytanı ruhların adlarıdır. Sonradan məna sürüşməsinə uğrayaraq "hər cür xəstəlik" məzmununu ifadə etməyə başlamışdır.

Etimologiya

(Az / Ad) kökündən törəmişdir. Azmak, azarlamaq (danlamaq) felləri ilə eyni mənşəyə malikdir. Yas tutmaq mənasını da ehtiva edər. Ifrat, azğınlıq, cinayət kimi mənalar ehtiva edən və Az-ilə başlayan sözlər bu kökdən törəmişdir. Monqolcada Az / Azh sözcüyü yaranma mənasını verər. Köhnə Monqol Ad / Ada, Köhnə Türkçe Ada / Aza sözləri təhlükə ifadə edər.

Mənbə

  • Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)  (türk.)
  • Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi  (türk.)

türk, mifologiyası, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, türk, altay, yakut, çuvaş, monqol, mifologiyasında, şəklində, deyilər, moğollar, deyərlər, azalar, formasında, çoxluq, olaraq, istifadə, edilir, mündəricat, xüsusiyyətləri, azar, bazar, etimologiya, m. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Aza Aza turk altay yakut cuvas ve monqol mifologiyasinda pis ruh Asa seklinde de deyiler Mogollar Ada deyerler Azalar formasinda coxluq olaraq istifade edilir Mundericat 1 Xususiyyetleri 2 Azar Bazar 3 Etimologiya 4 MenbeXususiyyetleri RedakteYeraltindaki qaranliqda oz evlerinde yasayirlar Umumi olaraq kotucul ruhlarin ve pis varliqlarin hamisina verilen bir addir Oyrotlarda 13 ferqli kotucul ruh kateqoriyasinin hamisini izah eder Eleyhdari Aya dir Bezi qaynaqlarda uc novu sayilir Azabuk pis ruhlar Azasulbus pis cadugerlar Azahortan pis xortdanlar Bu sozlerin hamisi da ferqli xususiyyetlere olmaq uzre hemise pis ruh demekdir Azar sozcuyu yene pis ruhlara soykenen xestelikleri ifade eder Danlamaq hereketi de buradan toremisdir Insanlara pis ruhlari gondermek demekdir Yakut mifologiyasinda Abasi adi ile istifade edilir Kumandilarda ise iki ferqli sinif olaraq istirak ederler A Certegri Seytan B Cor Cin Ruhi ve fiziki xestelikleri teyin etmekde istifade edilen Azar Bazar Asar Masar eser Meser Azar Bazar Ezar bezar ve ya Azar kazar Ezer Kezer ya da Kasar Pasar kazar Bazar tamlamalar da yene bu anlayisla yaxindan elaqelidir ve ehtimalla uc nov kotucul varliqla elaqedardir 1 Azar Ezer 2 Kazar Kezer 3 Pazar Bezer Azar Bazar RedakteAzar Bazar Azerbaycan turkcesinde her cur xestelik menasini verer Ilin son Cersenbe gununde Azerbaycan col bolgelerinde butun evlerin qarsisinda atesler yandirilir ve her kes odun ustunden atlayaraq Azarim bazarim bu atesin ustune tokulsun deyir Buradaki Azar Bazar seytani ruhlarin adlaridir Sonradan mena surusmesine ugrayaraq her cur xestelik mezmununu ifade etmeye baslamisdir Etimologiya Redakte Az Ad kokunden toremisdir Azmak azarlamaq danlamaq felleri ile eyni menseye malikdir Yas tutmaq menasini da ehtiva eder Ifrat azginliq cinayet kimi menalar ehtiva eden ve Az ile baslayan sozler bu kokden toremisdir Monqolcada Az Azh sozcuyu yaranma menasini verer Kohne Monqol Ad Ada Kohne Turkce Ada Aza sozleri tehluke ifade eder Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi turk Menbe https az wikipedia org w index php title Aza Turk mifologiyasi amp oldid 3842644, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.