fbpx
Wikipedia

Azərbaycanda orqan transplantasiyası

Aprel 18, 2023

Azərbaycanda orqan transplantasiyası — Azərbaycanda insan orqanizminin bir hissəsinin digər insana köçürülməsi. Azərbaycanda orqan transplantasiyası faktı ilk dəfə akademik Mirməmməd Cavadzadənin adı ilə bağlıdır. Onun rəhbərliyi ilə 1971-ci il martın 4-də nəinki Azərbaycanda, Cənubi Qafqazda və Yaxın Şərqdə ilk dəfə xəstəyə böyrək köçürülmüşdür. Sonradan bu nailiyyətə görə, o, 1974-cü ildə SSRİ dövlət mükafatına layiq görülmüşdür. Mərhum akademikin rəhbərliyi ilə 1983-cü ilə kimi Azərbaycanda 30-a yaxın böyrəkköçürmə əməliyyatı aparılmışdır. Sonradan bu iş dayandırılmışdır. Sovet hakimiyyətinin dağılması ərəfəsində yaranan durğunluq, tibbi avadanlıqların köhnəlməsi, işin risklilik dərəcəsinə görə onlar transplantasiya ilə məşğul olmamışlar.

Azərbaycanda orqan transplantasiyasını ilk dəfə həyata keçirən şəxs Mirməmməd Cavadzadə.

Bu sahədə işlərin bərpası Azərbaycanın müstəqillikdən sonrakı dövrdə müşahidə olunmuşdur. Orqan transplantasiyası ilə bağlı hüquqi bazanın formalaşdırılması Heydər Əliyevin dövrünə təsadüf edir. 1999-cu ildə "İnsan orqan və ya toxumalarının transplantasiyası haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunu qəbul olunmuş, 2000-ci ildə isə Nazirlər Kabinetinin qəbul etdiyi qərara görə, transplantasiyasına icazə verilən orqan və ya toxumaların siyahısı tutulmuşdur. Azərbaycan orqan köçürülməsi əməliyyatlarında ölüm sayı dünya standartları ilə eyni səviyyədədir.

Qanunvericilik

Nazirlər Kabineti 2011-ci il noyabrın 17-də insan orqanları və toxumalarının transplantasiyası ilə bağlı bir neçə qərar qəbul etmişdir. "İnsan orqan və ya toxumalarının transplantasiyası Qaydaları və Şərtləri"nə əsasən, insan həyatının xilas edilməsi və sağlamlığının bərpası üçün digər tibbi üsullardan istifadə etmək mümkün olmadıqda, cərrahiyyə əməliyyatı aparmaqla xəstədə olmayan və ya zədələnən orqan, toxumaların donorun və ya insan meyitinin orqan və toxumaları ilə əvəz edilməsinə yol verilir. Orqan və toxumaların transplantasiyası donorun və resipiyentin yazılı razılığı əsasında həyata keçirilir. Resipiyent 18 yaşına çatmayıbsa, transplantasiyaya onun valideynləri və ya qanuni nümayəndəsi tərəfindən yazılı razılıq verilir. Transplantasiya yalnız ixtisaslaşdırılmış tibb müəssisəsində cərrahiyyə əməliyyatı tələblərinə riayət edilməklə həyata keçirilə bilər. Transplantasiyaya 18 yaşına çatmayan şəxslərin donor qismində cəlb edilməsi (sümük iliyinin transplantasiyası istisna olmaqla), resipiyentin sağlamlığı üçün təhlükə törədən xəstəliyi olan şəxslərdən orqan və toxumaların götürülməsi, resipiyentin qulluq tabeliyində və ondan fiziki, mənəvi, maddi cəhətdən asılı olan və ya həbsdəki şəxslərdən, hərbi əsirlərdən və ruhi xəstələrdən orqan və toxumaların götürülməsi, insan orqanlarının alğı-satqısı və onların transplantasiya məqsədi ilə götürülməsinə məcbur edilməsi, donor və resipiyentin razılığı olmadan tibb işçilərinin transplantasiya barədə məlumat yaymaları qadağan edilir.

Nazirlər Kabinetinin təsdiq etdiyi "İnsan orqan və toxumalarının transplantasiyasının həyata keçirildiyi ixtisaslaşdırılmış tibb müəssisələrinin Siyahısı"na görə isə akademik M.Cavadzadə adına Respublika Klinik Uroloji Xəstəxanası, Mərkəzi Gömrük Hospitalı, akademik Zərifə Əliyeva adına Elmi Tədqiqat Oftalmologiya Mərkəzi və Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanası transplantasiya əməliyyatlarını həyata keçirə bilərlər.

"Transplantasiya üçün insan orqan və ya toxumalarının götürülməsi, hazırlanması (konservasiyası) və saxlanması Qaydaları"na görə isə şəxs donorluqla bağlı münasibətini bildirməmişdirsə, ölümündən sonra yaxın qohumlarının və ya qanuni nümayəndələrinin icazəsi ilə onun orqan və toxumalarının götürülməsinə yol verilir. Şəxs sağlığında donorluqdan yazılı şəkildə imtina edərsə, ölümündən sonra ondan transplantasiya məqsədi ilə orqan götürülməsinə yol verilmir. Meyitdən transplantasiya məqsədi ilə orqan və toxumaların götürülməsinə qanunvericiliyin tələbləri gözlənilməklə, həkim konsiliumu tərəfindən bioloji ölümün baş verməsini və baş-beyin fəaliyyətinin tam dayanmasını təsdiq edən inkaredilməz faktın olmasından sonra tibb müəssisəsinin baş həkimi tərəfindən icazə verilir. Donorun ölüm aktının təsdiq edilməsində transplantoloqun və ya transplantologiya işinin təşkilində bu və ya digər formada fəaliyyət göstərən hər hansı bir şəxsin iştirakı qadağandır.

 
Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanasında Cərrahiyyə və Orqan Transplantologiya Mərkəzi əsaslı təmirdən və texniki təchizatdan sonra açılışı.

Donordan transplantasiya üçün cüt orqanlardan birini, tək orqan və ya toxumalardan isə donorun həyatı üçün təhlükəli hallar, yaxud onun sağlamlığında bərpaolunmaz pozuntular yaratmayacaq miqdarda və həcmdə götürmək olar.

Nazirlər Kabineti "İnsan orqan və (və ya) toxumalarının transplantasiyasının həyata keçirildiyi ixtisaslaşdırılmış tibb müəssisələrinin Siyahısı"na daha bir müəssisənin adını əlavə etmişdir. Qərara əsasən, Respublika Diaqnostika Mərkəzində ürək, ağciyər (ürək-ağciyər kompleksi), qaraciyər, böyrəklər, mədəaltı vəzi və seqmentləri, mədəaltı vəzi onikibarmaq bağırsaqla birlikdə, dalaq, gözün buynuz qişası, sümük iliyi transplantasiyasının həyata keçirilməsinə icazə verilmişdir.

Statistika

Müstəqil Azərbaycanın tarixində bir insanın orqanının başqa bir şəxsə köçürülməsi əməliyyatı 2005-ci ildə akademik Mirəsədulla Mirqasımov adına Respublika Klinik Xəstəxanasında iranlı həkimlərin rəhbərliyi ilə keçirilmişdir.

Azərbaycanda qaraciyərin köçürülməsinə Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanasında 2008-ci ildə başlanılmışdır. Bu orqan ilk dəfə Rasim Məmmədov adlı şəxsə köçürülmüşdür. Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanasında Cərrahiyyə və Orqan Transplantologiya Mərkəzi Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə təmir edilmiş və yeni texnika ilə təchiz olunmuşdur.

2013-cü ildə Azərbaycan 60, dövlət xəstəxanalarında 57 böyrəkköçürmə əməliyyatı icra olunmuşdur. 2014-cü ildə ilk dəfə Azərbaycanda Respublika Talassemiya Mərkəzində sümük iliyinin transplantasiya əməliyyatı aparılmışdır.

Azərbaycanda 2013-2018-ci illərdə minə yaxın orqan və onun hissələrinin köçürülməsi əməliyyatı həyata keçirilib. Ümumi orqan köçürülməsi əməliyyatının 70 faizini böyrək transplantasiyası təşkil edir. İkinci yerdə qaraciyər və onun seqmentlərinin köçürülməsi gəlir. 10 faizini isə sümük iliyinin nəqli tutur. Azərbaycanda orqan transplantasiyasında böyrək nəqli əməliyyatı ona görə üstünlük təşkil edir.

Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanasında 2014-cü ilə qədər 128 xəstəyə böyrək köçürülmüşdür. 2018-ci ildə isə bu say 600-ə çatıb.

Azərbaycanda ilk dəfə süni ürək köçürülməsi əməliyyatı da keçirilmişdir.

Azərbaycanda buynuz qişasının transplantasiyasının aparılmasına icazə verilsə də, göz bankı yoxdur. Buna görə azərbaycanlı xəstələrin çoxu bu əməliyyatın aparılması üçün ya İrana, ya da Türkiyəyə gedirlər.

2018-ci ilin məlumatına görə, Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanasında qaraciyər və böyrəyin köçürülməsi əməliyyatının qiyməti 32,5 min manatdır.

İstinadlar

  1. ↑ "Azərbaycanda orqan transplantasiyası: uğurlar və perspektivlər". Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyi (az.). 2014. 2021-11-21 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyul 2019.}}
  2. ↑ "Azərbaycanda böyrək və qaraciyər köçürülməsi: Pasiyent nə qədər xərcləməlidir?". BBC Azərbaycan (az.). 13 iyun 2018. 2019-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 1 iyul 2019.

Xarici keçidlər

  • Cərrahiyyə və Orqan Transplantologiya Mərkəzi

Aprel 18, 2023
azərbaycanda, orqan, transplantasiyası, azərbaycanda, insan, orqanizminin, hissəsinin, digər, insana, köçürülməsi, faktı, dəfə, akademik, mirməmməd, cavadzadənin, adı, ilə, bağlıdır, onun, rəhbərliyi, ilə, 1971, martın, nəinki, azərbaycanda, cənubi, qafqazda, . Azerbaycanda orqan transplantasiyasi Azerbaycanda insan orqanizminin bir hissesinin diger insana kocurulmesi Azerbaycanda orqan transplantasiyasi fakti ilk defe akademik Mirmemmed Cavadzadenin adi ile baglidir Onun rehberliyi ile 1971 ci il martin 4 de neinki Azerbaycanda Cenubi Qafqazda ve Yaxin Serqde ilk defe xesteye boyrek kocurulmusdur Sonradan bu nailiyyete gore o 1974 cu ilde SSRI dovlet mukafatina layiq gorulmusdur Merhum akademikin rehberliyi ile 1983 cu ile kimi Azerbaycanda 30 a yaxin boyrekkocurme emeliyyati aparilmisdir Sonradan bu is dayandirilmisdir Sovet hakimiyyetinin dagilmasi erefesinde yaranan durgunluq tibbi avadanliqlarin kohnelmesi isin risklilik derecesine gore onlar transplantasiya ile mesgul olmamislar 1 Azerbaycanda orqan transplantasiyasini ilk defe heyata keciren sexs Mirmemmed Cavadzade Bu sahede islerin berpasi Azerbaycanin musteqillikden sonraki dovrde musahide olunmusdur Orqan transplantasiyasi ile bagli huquqi bazanin formalasdirilmasi Heyder Eliyevin dovrune tesaduf edir 1999 cu ilde Insan orqan ve ya toxumalarinin transplantasiyasi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin qanunu qebul olunmus 2000 ci ilde ise Nazirler Kabinetinin qebul etdiyi qerara gore transplantasiyasina icaze verilen orqan ve ya toxumalarin siyahisi tutulmusdur 1 Azerbaycan orqan kocurulmesi emeliyyatlarinda olum sayi dunya standartlari ile eyni seviyyededir 2 Mundericat 1 Qanunvericilik 2 Statistika 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerQanunvericilik RedakteNazirler Kabineti 2011 ci il noyabrin 17 de insan orqanlari ve toxumalarinin transplantasiyasi ile bagli bir nece qerar qebul etmisdir Insan orqan ve ya toxumalarinin transplantasiyasi Qaydalari ve Sertleri ne esasen insan heyatinin xilas edilmesi ve saglamliginin berpasi ucun diger tibbi usullardan istifade etmek mumkun olmadiqda cerrahiyye emeliyyati aparmaqla xestede olmayan ve ya zedelenen orqan toxumalarin donorun ve ya insan meyitinin orqan ve toxumalari ile evez edilmesine yol verilir Orqan ve toxumalarin transplantasiyasi donorun ve resipiyentin yazili raziligi esasinda heyata kecirilir Resipiyent 18 yasina catmayibsa transplantasiyaya onun valideynleri ve ya qanuni numayendesi terefinden yazili raziliq verilir Transplantasiya yalniz ixtisaslasdirilmis tibb muessisesinde cerrahiyye emeliyyati teleblerine riayet edilmekle heyata kecirile biler Transplantasiyaya 18 yasina catmayan sexslerin donor qisminde celb edilmesi sumuk iliyinin transplantasiyasi istisna olmaqla resipiyentin saglamligi ucun tehluke toreden xesteliyi olan sexslerden orqan ve toxumalarin goturulmesi resipiyentin qulluq tabeliyinde ve ondan fiziki menevi maddi cehetden asili olan ve ya hebsdeki sexslerden herbi esirlerden ve ruhi xestelerden orqan ve toxumalarin goturulmesi insan orqanlarinin algi satqisi ve onlarin transplantasiya meqsedi ile goturulmesine mecbur edilmesi donor ve resipiyentin raziligi olmadan tibb iscilerinin transplantasiya barede melumat yaymalari qadagan edilir 1 Nazirler Kabinetinin tesdiq etdiyi Insan orqan ve toxumalarinin transplantasiyasinin heyata kecirildiyi ixtisaslasdirilmis tibb muessiselerinin Siyahisi na gore ise akademik M Cavadzade adina Respublika Klinik Uroloji Xestexanasi Merkezi Gomruk Hospitali akademik Zerife Eliyeva adina Elmi Tedqiqat Oftalmologiya Merkezi ve Merkezi Neftciler Xestexanasi transplantasiya emeliyyatlarini heyata kecire bilerler 1 Transplantasiya ucun insan orqan ve ya toxumalarinin goturulmesi hazirlanmasi konservasiyasi ve saxlanmasi Qaydalari na gore ise sexs donorluqla bagli munasibetini bildirmemisdirse olumunden sonra yaxin qohumlarinin ve ya qanuni numayendelerinin icazesi ile onun orqan ve toxumalarinin goturulmesine yol verilir Sexs sagliginda donorluqdan yazili sekilde imtina ederse olumunden sonra ondan transplantasiya meqsedi ile orqan goturulmesine yol verilmir Meyitden transplantasiya meqsedi ile orqan ve toxumalarin goturulmesine qanunvericiliyin telebleri gozlenilmekle hekim konsiliumu terefinden bioloji olumun bas vermesini ve bas beyin fealiyyetinin tam dayanmasini tesdiq eden inkaredilmez faktin olmasindan sonra tibb muessisesinin bas hekimi terefinden icaze verilir Donorun olum aktinin tesdiq edilmesinde transplantoloqun ve ya transplantologiya isinin teskilinde bu ve ya diger formada fealiyyet gosteren her hansi bir sexsin istiraki qadagandir 1 Merkezi Neftciler Xestexanasinda Cerrahiyye ve Orqan Transplantologiya Merkezi esasli temirden ve texniki techizatdan sonra acilisi Donordan transplantasiya ucun cut orqanlardan birini tek orqan ve ya toxumalardan ise donorun heyati ucun tehlukeli hallar yaxud onun saglamliginda berpaolunmaz pozuntular yaratmayacaq miqdarda ve hecmde goturmek olar 1 Nazirler Kabineti Insan orqan ve ve ya toxumalarinin transplantasiyasinin heyata kecirildiyi ixtisaslasdirilmis tibb muessiselerinin Siyahisi na daha bir muessisenin adini elave etmisdir Qerara esasen Respublika Diaqnostika Merkezinde urek agciyer urek agciyer kompleksi qaraciyer boyrekler medealti vezi ve seqmentleri medealti vezi onikibarmaq bagirsaqla birlikde dalaq gozun buynuz qisasi sumuk iliyi transplantasiyasinin heyata kecirilmesine icaze verilmisdir 1 Statistika RedakteMusteqil Azerbaycanin tarixinde bir insanin orqaninin basqa bir sexse kocurulmesi emeliyyati 2005 ci ilde akademik Miresedulla Mirqasimov adina Respublika Klinik Xestexanasinda iranli hekimlerin rehberliyi ile kecirilmisdir 1 Azerbaycanda qaraciyerin kocurulmesine Merkezi Neftciler Xestexanasinda 2008 ci ilde baslanilmisdir Bu orqan ilk defe Rasim Memmedov adli sexse kocurulmusdur Merkezi Neftciler Xestexanasinda Cerrahiyye ve Orqan Transplantologiya Merkezi Heyder Eliyev Fondunun tesebbusu ile temir edilmis ve yeni texnika ile techiz olunmusdur 1 2013 cu ilde Azerbaycan 60 dovlet xestexanalarinda 57 boyrekkocurme emeliyyati icra olunmusdur 2014 cu ilde ilk defe Azerbaycanda Respublika Talassemiya Merkezinde sumuk iliyinin transplantasiya emeliyyati aparilmisdir 1 Azerbaycanda 2013 2018 ci illerde mine yaxin orqan ve onun hisselerinin kocurulmesi emeliyyati heyata kecirilib Umumi orqan kocurulmesi emeliyyatinin 70 faizini boyrek transplantasiyasi teskil edir Ikinci yerde qaraciyer ve onun seqmentlerinin kocurulmesi gelir 10 faizini ise sumuk iliyinin neqli tutur Azerbaycanda orqan transplantasiyasinda boyrek neqli emeliyyati ona gore ustunluk teskil edir 2 Merkezi Neftciler Xestexanasinda 2014 cu ile qeder 128 xesteye boyrek kocurulmusdur 1 2018 ci ilde ise bu say 600 e catib Azerbaycanda ilk defe suni urek kocurulmesi emeliyyati da kecirilmisdir 1 Azerbaycanda buynuz qisasinin transplantasiyasinin aparilmasina icaze verilse de goz banki yoxdur Buna gore azerbaycanli xestelerin coxu bu emeliyyatin aparilmasi ucun ya Irana ya da Turkiyeye gedirler 1 2018 ci ilin melumatina gore Merkezi Neftciler Xestexanasinda qaraciyer ve boyreyin kocurulmesi emeliyyatinin qiymeti 32 5 min manatdir 2 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Azerbaycanda orqan transplantasiyasi ugurlar ve perspektivler Azerbaycan Sehiyye Nazirliyi az 2014 2021 11 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 iyul 2019 1 2 3 Azerbaycanda boyrek ve qaraciyer kocurulmesi Pasiyent ne qeder xerclemelidir BBC Azerbaycan az 13 iyun 2018 2019 07 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 iyul 2019 Xarici kecidler RedakteCerrahiyye ve Orqan Transplantologiya Merkezi Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycanda orqan transplantasiyasi amp oldid 6767684, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.