Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Aylurofobiya (yun. αἴλουρος -ailouros — pişik, yun. φόβος-phóbos — qorxu) — pişiklərə qarşı olan davamlı, irrasional qorxu tipidir. Digər formalarda həm də felinofobiya, elurofobiya kimi adlanır.
Təsvir
Özünü müxtəlif cür büruzə verir, əsasən nifrətdən daha çox, qorxu, ehtiyat etmə kimi qiymətləndirilir. (Əskər insanların ilan yaxud siçovul görərkən verdikləri reaksiya kimi). Bəzi insanlar bunu hər zaman yaşayırlar, bəziləri isə müəyyən situasiyalara cavab olaraq bu reaksiyanı verir. Bu fobiyanı stimullaşdıran situasiyalara bunlar misal ola bilər: Pişik görmək; pişiyin poruldamasını eşitmək; pişiyin toxunmasını yaxud sürtünməsini təsəvvür etmək; qaranlıqda pişiklə qarşılaşmaq haqda düşünmək; pişiyin, üzərinə zillənən baxışlarını görmək; şəkildə yaxud televizorda pişik görmək; oyuncaq pişik. Şir və pələng kimi böyük pişiklər də aylurofobiyanı stimullaşdıran səbəb ola bilər.
Səbəblər
Aylurofobiya-nın dəqiq səbəbi bilinməsə də, aylurofoblar çox vaxt qorxularını erkən uşaqlıqdan izləyirlər. Bu, bir çox digər spesifik fobiyalarda, xüsusən də heyvanları əhatə edən fobiyalarda müşahidə olunan tendensiyadır. Bir nəzəriyyəyə görə, pişik tərəfindən hücuma məruz qalmaq və ya bir pişiyin başqasına hücumuna şahid olmaq kimi tək bir travmatik hadisə bu fobiyanın inkişafına səbəb ola bilər. Aylurofobiya səbəbi ilə bağlı digər nəzəriyyələrə başqasının aylurofobiyasına məruz qalma və ya pişiklərin təhlükəsi haqqında narahatedici məlumatlarla dolu olmaq daxildir.
Müalicə
Heyvan fobiyası üçün ən yaxşı müalicə üsullarından birinin ifşa terapiyası olduğuna inanılır. Sistematik desensitizasiya adlı məruz qalma terapiyasının xüsusi forması keçmişdə aylurofoblar üçün uğurlu olmuşdur. Ekspozisiya terapiyası xəstəni getdikcə daha çox qorxuya səbəb olan stimullara sistematik olaraq məruz qoymaqla həyata keçirilir və yalnız xəstə əvvəlki stimuldan rahat olduqda irəliləyir. Məsələn, bir aylurofobik xəstə xəz kimi parçaya, pişik şəkillərinə, oyuncaq pişiyə və nəhayət, xəstənin sonradan övladlığa götürdüyü mehriban canlı pişikə məruz qalaraq qorxusuna məruz qalma terapiyası keçirdi; pişik böyüdükcə və mehriban qaldıqca, xəstə yetkin pişiklərdən daha az qorxa bildi. Bu üsul həm aylurofobiya, həm də kinofobiya olan xəstələrə kömək etmək üçün istifadə olunur.
Aylurofobiya müalicəsi üçün nəzərdə tutulmuş dərmanlar yoxdur. Bununla belə, beta blokerlər və benzodiazepinlər kimi narahatlıq və stressi aradan qaldıran dərmanlar simptomları azaltmağa kömək edə bilər. D-sikloserin məruz qalma müalicəsində daha yaxşı nəticələrin asanlaşdırılması ilə əlaqələndirilmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- London, Louis S. "Ailurophobia and ornithophobia: Cat phobia and bird phobia". . 26 (1–4). January 1952: 365–371. doi:10.1007/BF01568473. PMID 14949213.
- Milosevic, Irena; McCabe, Randi E. (2015). Phobias: the psychology of irrational fear. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. pp. 11–12. ISBN . 895030322.
- Antony, Martin M.; McCabe, Randi E. (2005). Overcoming animal & insect phobias : how to conquer fear of dogs, snakes, rodents, bees, spiders & more. Oakland, Calif.: New Harbinger Publications. ISBN . 785781539.
- Wolraich, Mark, redaktorChapter 18: Internalizing Conditions // Developmental-behavioral pediatrics: evidence and practice. Philadelphia: Mosby/Elsevier. 2008. 627–688. ISBN . 2023-02-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-10.
- "Ailurophobia, or Fear of Cats: Symptoms, Causes, Treatment". Healthline (ingilis). 25 April 2019. 2023-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-22.
- Freeman, H. L.; Kendrick, D. C. "A case of cat phobia. Treatment by a method derived from experimental psychology". . 2 (5197). August 1960: 497–502. doi:10.1136/bmj.2.5197.497. PMC 2097085. PMID 13824737.
- Mataix-Cols, David; Fernández de la Cruz, Lorena; Monzani, Benedetta; Rosenfield, David; Andersson, Erik; Pérez-Vigil, Ana; Frumento, Paolo; de Kleine, Rianne A.; Difede, JoAnn; Dunlop, Boadie W.; Farrell, Lara J. "D-Cycloserine Augmentation of Exposure-Based Cognitive Behavior Therapy for Anxiety, Obsessive-Compulsive, and Posttraumatic Stress Disorders". JAMA Psychiatry (ingilis). 74 (5). May 2017: 501–510. doi:10.1001/jamapsychiatry.2016.3955. hdl:2144/26601. ISSN 2168-622X. PMID 28122091. 2019-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-08.
Xarici keçidlər
- Crawford, Nelson Antrim. "Cats Holy and Profane". 21. 1934: 168–179. İstifadə tarixi: 9 April 2009.
- Kenrick, Douglas T. "Our Natural Fear of Cats". 2013. İstifadə tarixi: 31 May 2021.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aylurofobiya yun aἴloyros ailouros pisik yun fobos phobos qorxu pisiklere qarsi olan davamli irrasional qorxu tipidir Diger formalarda hem de felinofobiya elurofobiya kimi adlanir TesvirOzunu muxtelif cur buruze verir esasen nifretden daha cox qorxu ehtiyat etme kimi qiymetlendirilir Esker insanlarin ilan yaxud sicovul gorerken verdikleri reaksiya kimi Bezi insanlar bunu her zaman yasayirlar bezileri ise mueyyen situasiyalara cavab olaraq bu reaksiyani verir Bu fobiyani stimullasdiran situasiyalara bunlar misal ola biler Pisik gormek pisiyin poruldamasini esitmek pisiyin toxunmasini yaxud surtunmesini tesevvur etmek qaranliqda pisikle qarsilasmaq haqda dusunmek pisiyin uzerine zillenen baxislarini gormek sekilde yaxud televizorda pisik gormek oyuncaq pisik Sir ve peleng kimi boyuk pisikler de aylurofobiyani stimullasdiran sebeb ola biler SebeblerAylurofobiya nin deqiq sebebi bilinmese de aylurofoblar cox vaxt qorxularini erken usaqliqdan izleyirler Bu bir cox diger spesifik fobiyalarda xususen de heyvanlari ehate eden fobiyalarda musahide olunan tendensiyadir Bir nezeriyyeye gore pisik terefinden hucuma meruz qalmaq ve ya bir pisiyin basqasina hucumuna sahid olmaq kimi tek bir travmatik hadise bu fobiyanin inkisafina sebeb ola biler Aylurofobiya sebebi ile bagli diger nezeriyyelere basqasinin aylurofobiyasina meruz qalma ve ya pisiklerin tehlukesi haqqinda narahatedici melumatlarla dolu olmaq daxildir MualiceHeyvan fobiyasi ucun en yaxsi mualice usullarindan birinin ifsa terapiyasi olduguna inanilir Sistematik desensitizasiya adli meruz qalma terapiyasinin xususi formasi kecmisde aylurofoblar ucun ugurlu olmusdur Ekspozisiya terapiyasi xesteni getdikce daha cox qorxuya sebeb olan stimullara sistematik olaraq meruz qoymaqla heyata kecirilir ve yalniz xeste evvelki stimuldan rahat olduqda irelileyir Meselen bir aylurofobik xeste xez kimi parcaya pisik sekillerine oyuncaq pisiye ve nehayet xestenin sonradan ovladliga goturduyu mehriban canli pisike meruz qalaraq qorxusuna meruz qalma terapiyasi kecirdi pisik boyudukce ve mehriban qaldiqca xeste yetkin pisiklerden daha az qorxa bildi Bu usul hem aylurofobiya hem de kinofobiya olan xestelere komek etmek ucun istifade olunur Aylurofobiya mualicesi ucun nezerde tutulmus dermanlar yoxdur Bununla bele beta blokerler ve benzodiazepinler kimi narahatliq ve stressi aradan qaldiran dermanlar simptomlari azaltmaga komek ede biler D sikloserin meruz qalma mualicesinde daha yaxsi neticelerin asanlasdirilmasi ile elaqelendirilmisdir Hemcinin baxFobiyalarin siyahisi PsixologiyaIstinadlarLondon Louis S Ailurophobia and ornithophobia Cat phobia and bird phobia 26 1 4 January 1952 365 371 doi 10 1007 BF01568473 PMID 14949213 Milosevic Irena McCabe Randi E 2015 Phobias the psychology of irrational fear Santa Barbara California ABC CLIO pp 11 12 ISBN 978 1 61069 575 6 895030322 Antony Martin M McCabe Randi E 2005 Overcoming animal amp insect phobias how to conquer fear of dogs snakes rodents bees spiders amp more Oakland Calif New Harbinger Publications ISBN 978 1 60882 680 3 785781539 Wolraich Mark redaktorChapter 18 Internalizing Conditions Developmental behavioral pediatrics evidence and practice Philadelphia Mosby Elsevier 2008 627 688 ISBN 978 0 323 07070 6 2023 02 11 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 05 10 Ailurophobia or Fear of Cats Symptoms Causes Treatment Healthline ingilis 25 April 2019 2023 02 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 01 22 Freeman H L Kendrick D C A case of cat phobia Treatment by a method derived from experimental psychology 2 5197 August 1960 497 502 doi 10 1136 bmj 2 5197 497 PMC 2097085 PMID 13824737 Mataix Cols David Fernandez de la Cruz Lorena Monzani Benedetta Rosenfield David Andersson Erik Perez Vigil Ana Frumento Paolo de Kleine Rianne A Difede JoAnn Dunlop Boadie W Farrell Lara J D Cycloserine Augmentation of Exposure Based Cognitive Behavior Therapy for Anxiety Obsessive Compulsive and Posttraumatic Stress Disorders JAMA Psychiatry ingilis 74 5 May 2017 501 510 doi 10 1001 jamapsychiatry 2016 3955 hdl 2144 26601 ISSN 2168 622X PMID 28122091 2019 07 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 05 08 Xarici kecidlerCrawford Nelson Antrim Cats Holy and Profane 21 1934 168 179 Istifade tarixi 9 April 2009 Kenrick Douglas T Our Natural Fear of Cats 2013 Istifade tarixi 31 May 2021