Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ayjarkın Kanayulı (1855 – 8 mart 1930) — qazax siyasi və hərbi xadimi, 1916-cı ildə çar Rusiyasına qarşı baş vermiş Turqay üsyanının və 1930-cu ildə Sovet İttifaqına qarşı baş vermiş İrgiz üsyanının təşkilatçısı və lideri.
| Ayjarkın Kanayulı | |
|---|---|
| qaz. Айжарқын Қанайұлы | |
| Doğum tarixi | 1855 |
| Vəfat tarixi | 8 mart 1930 |
Həyatı
Ayjarkın Kanayulı II Nikolayın Orta Asiya xalqlarının Birinci Dünya müharibəsində arxa cəbhədə məcburi işə cəlb olunmaları haqqında 1916-cı il iyun göstərişinə qarşı çıxaraq Turqay vilayətinin İrgiz bölgəsində üsyan qaldırmışdır. 1916-cı ilin iyul ayında İrgiz bölgəsində üsyançılar onu özlərinin xanı seçirlər. 1916-cı ilin avqust ayında isə hər kəsin xanı olan Abduqappar Janbosınov tərəfindən özünə müavin seçilmişdir. Üsyançılar onun tabeliyində İrgiz və Torqay bölgələrində aktiv döyüşlər keçirirdilər. Üsyan yatırıldıqdan sonra həbs olunmalı olsa belə Fevral inqilabının başlaması onu həbsdən qurtarır.
1930-cu ilin fevral mart aylarında sovet hökuməti tərəfindən keçirilən məcburi kollektivləşdirməyə qarşı kəndlilərin üsyanına rəhbərlik edir. Üsyan Qazaxıstan SSRnin Aqtöbe, Kostanay, Qızılorda vilayətlərini əhatə edirdi. Üsyançılar tərəfdən yenidən xan seçilən onun tabeliyində 2500 nəfər var idi. Kanayulı ilə birlikdə dəstəyə rəhbərlik edən Mukantay Səmədov da hökumət qüvvələri ilə döyüşlərdə iştirak etmiş İrgiz kəndini düşməndən qorumuşdur. Ayjarkın Kanayulı 20 mart 1930-cu ildə İrgiz kəndi ətrafında Birləşmiş Dövlət Siyasi İdarəsinin dəstəsinə qarşı döyüşdə həlak olur.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ayjarkin Kanayuli 1855 8 mart 1930 qazax siyasi ve herbi xadimi 1916 ci ilde car Rusiyasina qarsi bas vermis Turqay usyaninin ve 1930 cu ilde Sovet Ittifaqina qarsi bas vermis Irgiz usyaninin teskilatcisi ve lideri Ayjarkin Kanayuliqaz Ajzharkyn Қanajuly Dogum tarixi 1855 Vefat tarixi 8 mart 1930 1930 03 08 HeyatiredakteAyjarkin Kanayuli II Nikolayin Orta Asiya xalqlarinin Birinci Dunya muharibesinde arxa cebhede mecburi ise celb olunmalari haqqinda 1916 ci il iyun gosterisine qarsi cixaraq Turqay vilayetinin Irgiz bolgesinde usyan qaldirmisdir 1916 ci ilin iyul ayinda Irgiz bolgesinde usyancilar onu ozlerinin xani secirler 1916 ci ilin avqust ayinda ise her kesin xani olan Abduqappar Janbosinov terefinden ozune muavin secilmisdir Usyancilar onun tabeliyinde Irgiz ve Torqay bolgelerinde aktiv doyusler kecirirdiler Usyan yatirildiqdan sonra hebs olunmali olsa bele Fevral inqilabinin baslamasi onu hebsden qurtarir 1930 cu ilin fevral mart aylarinda sovet hokumeti terefinden kecirilen mecburi kollektivlesdirmeye qarsi kendlilerin usyanina rehberlik edir Usyan Qazaxistan SSRnin Aqtobe Kostanay Qizilorda vilayetlerini ehate edirdi Usyancilar terefden yeniden xan secilen onun tabeliyinde 2500 nefer var idi 1 Kanayuli ile birlikde desteye rehberlik eden Mukantay Semedov da hokumet quvveleri ile doyuslerde istirak etmis Irgiz kendini dusmenden qorumusdur Ayjarkin Kanayuli 20 mart 1930 cu ilde Irgiz kendi etrafinda Birlesmis Dovlet Siyasi Idaresinin destesine qarsi doyusde helak olur 2 Istinadlarredakte Marat MYRZAҒALIҰLY Әbdigapar han zhәne onyn urpaktary rus anatili kazgazeta kz 5 iyul 2009 25 avqust 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 fevral 2020 Burkitbay Ayaqan Qazaxistan Milli Ensiklopediya I Alma Ata 2004 seh 123 ISBN 9965 9389 9 7 Menbe https az wikipedia org w index php title Ayjarkin Kanayuli amp oldid 7906158