(III-VU). Həssasdır, ümümi arealı daxilində məhdud ərazidə qalıb.
Qısa təsviri
Böyük qırğıya oxşayır, amma ondan çox kiçikdir. Göyərçin boydadır. Səsi uzun fit kimidir. Ağımtıl boğazında qonur zolaqlar uzanır. Gözləri qonur-qırmızıdır. Yanaqları bozumtul-qonurdur.
Yayılması
Avropa və Asiyada yayılıb. Azərbaycanda aran və dağətəyi rayonlarda yayılıb. Lakin son illərdə yalnız dağətəyi sahələrdə təsadüf olunub: Qanıx-Əyriçay, Böyük və Kiçik Qafqaz dağətəyi, Naxçıvan orta dağlığı, Talış dağ bozqırları.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Quraq iqlimli seyrək meşədə və hündür ağaclar olan meyvə bağlarında yaşayır. Müxtəlif ağacların 10 - 12 m hündürlüyündə yuva tikir, bəzən sağsağanın köhnə yuvasını tutur. May ayının axırında 3-5 ədəd mavi-ağ yumurta verir. Dişi quş birinci yumurtadan başlayaraq 30 - 32 gün kürt yatır. Erkək quş dişisini və balalarını yemləyir, sonralar ona ana quş da kömək edir. Bala 45 gündə pərvaz olur. Əsas yemi iri həşərat, kərtənkələ, siçanabənzər gəmiricilər, az miqdarda xırda quşlardan ibarətdir.
Sayı
Heç vaxt çoxsaylı olmayıb, adi saylı quş kimi qeyd edilib. Lakin 1970-ci illərdən sonra düzənlik sahələrdə nəsil verməkdən məhrum olmuş, dağətəyi sahələrdə isə nadir qalıb, 2000-ci illərin sonunda cəmi 18 cüt quş qeyd edilib. Son 10 ildə 33,3 % azalıb.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Uzun müddət zərərli yırtıcı hesab edilib tələf olunması, yuva tikdiyi hündür ağacların qırılması, yem obyektlərinin zəhərlənməsi.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
1970-ci illərdən sonra ovlanması qadağandır. Faydalı fauna statusu ilə qorunur. CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxil edilib.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Yuva sahəsində hündür ağacların qorunub saxlanılması və pestisiddən istifadənin saxlanılması, qorunmasının vacib olmasının əhaliyə geniş izah edilməsi.
İstinadlar
Mənbə
1. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Elm”, 1977, s. 148-149; 2. Mustafayev Q.T.,Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 136; 3. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. və b. Azərbaycanın qızılquşkimiləri və Qırmızı kitab // “Biologiyada elmi nailiyyətlər” mövzusunda Respub. elmi konf. mat-rı., Bakı, BDU, 2009, s. 290-292. 4. Azərbaycan Respublikasının "Qırmızı Kitab"ı (II nəşr). Quşlar bölməsi.
Oktyabr 18, 2021
avropa, tüviyi, accipiter, brevipes, əsl, qırğı, cinsinə, quş, növü, accipiter, brevipeselmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinif, quşlaryarımsinif, ye. Avropa tuviyi lat Accipiter brevipes esl qirgi cinsine aid qus novu Avropa tuviyiAccipiter brevipesElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif QuslarYarimsinif YenidamaqlilarDeste QizilquskimilerFesile QirgilarYarimfesile QirgilarCins Esl qirgiNov Avropa tuviyiElmi adiAccipiter brevipes Severtsov 1850 VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 175312NCBI 387791 Mundericat 1 Kateqoriya ve statusu 2 Qisa tesviri 3 Yayilmasi 4 Yasayis yeri ve heyat terzi 5 Sayi 6 Mehdudlasdirici amiller 7 Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler 8 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler 9 Istinadlar 10 MenbeKateqoriya ve statusu Redakte III VU Hessasdir umumi areali daxilinde mehdud erazide qalib Qisa tesviri RedakteBoyuk qirgiya oxsayir amma ondan cox kicikdir Goyercin boydadir Sesi uzun fit kimidir Agimtil bogazinda qonur zolaqlar uzanir Gozleri qonur qirmizidir Yanaqlari bozumtul qonurdur Yayilmasi RedakteAvropa ve Asiyada yayilib Azerbaycanda aran ve dageteyi rayonlarda yayilib Lakin son illerde yalniz dageteyi sahelerde tesaduf olunub Qanix Eyricay Boyuk ve Kicik Qafqaz dageteyi Naxcivan orta dagligi Talis dag bozqirlari Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteQuraq iqlimli seyrek mesede ve hundur agaclar olan meyve baglarinda yasayir Muxtelif agaclarin 10 12 m hundurluyunde yuva tikir bezen sagsaganin kohne yuvasini tutur May ayinin axirinda 3 5 eded mavi ag yumurta verir Disi qus birinci yumurtadan baslayaraq 30 32 gun kurt yatir Erkek qus disisini ve balalarini yemleyir sonralar ona ana qus da komek edir Bala 45 gunde pervaz olur Esas yemi iri heserat kertenkele sicanabenzer gemiriciler az miqdarda xirda quslardan ibaretdir Sayi RedakteHec vaxt coxsayli olmayib adi sayli qus kimi qeyd edilib Lakin 1970 ci illerden sonra duzenlik sahelerde nesil vermekden mehrum olmus dageteyi sahelerde ise nadir qalib 2000 ci illerin sonunda cemi 18 cut qus qeyd edilib Son 10 ilde 33 3 azalib Mehdudlasdirici amiller RedakteUzun muddet zererli yirtici hesab edilib telef olunmasi yuva tikdiyi hundur agaclarin qirilmasi yem obyektlerinin zeherlenmesi Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler Redakte1970 ci illerden sonra ovlanmasi qadagandir Faydali fauna statusu ile qorunur CITES Bern ve Bonn konvensiyalarina daxil edilib Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler RedakteYuva sahesinde hundur agaclarin qorunub saxlanilmasi ve pestisidden istifadenin saxlanilmasi qorunmasinin vacib olmasinin ehaliye genis izah edilmesi Istinadlar RedakteMenbe Redakte1 Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 148 149 2 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 136 3 Mustafayev Q T Sadiqova N A ve b Azerbaycanin qizilquskimileri ve Qirmizi kitab Biologiyada elmi nailiyyetler movzusunda Respub elmi konf mat ri Baki BDU 2009 s 290 292 4 Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitab i II nesr Quslar bolmesi Menbe https az wikipedia org w index php title Avropa tuviyi amp oldid 5327820, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
