Avaz Otar 1884-cü ilin avqust ayında Xivədə dünyaya gəlmişdir. Atası, sənət və ədəbiyata olan həvəsi səbəbiylə zamanında olduqca tanınmış bir şəxs idi. “Bərbərlik etməsi səbəbiylə xalq arasında “Usta Otar” ünvanı ilə anılmaqda və zamanının öndə gələn sənətçi və elm adamlarıyla yaxın münasibətlər qurmaqdaydı. Onun evində əsasən Agəhi, Kamil Xarəzmi, Mütrib Xanəxarabi, Bəyani və başqa şairlərin iştirakıyla ədəbi sohbətlər aparılırdı.
Bu məclislərdə təbii ki, gənc Avaz da iştirak etməkdəydi.” Bu ədəbi söhbətlər daha o yaşlarda Avaz Otarın təqip edəcəyi yolu böyük ölçüdə təyin etmişdi. Onun ədəbiyata olan ilgisi uşaq deyilə biləcək yaşlarda başlamışdı. Avaz Otarın mədrəsə təhsili aldığı illərdə ədəbiyata olan ilgisi daha da artmışdı. “Avazın ədəbiyata olan həvəsi çox erkən yaşlarda başlayıb, mədrəsədə oxuduğu illərdə şərq ədəbiyatının seçkin təmsilçilərindən Hafiz Şirazi, Əbdürrəhman Cami , Lütfi və Əlişir Nəvailərin əsərləri ilə yaxından tanış oldu və onlardan təsirlənib eşq şeirləri yazmaya başladı.”
On dörd yaşında şeirlər yazmağa başlayan Avaz Otar, on səkkiz yaşına çatdığında xalq arasında artıq tanınır olmuşdu. Onun lirik şeirləri, sazəndə və xanəndələr tərəfindən bəstələnib söylənməyə başlandı. Şairin bu ünü, Xivə xanı sarayına qədər çatdı. Bu dönəmdə Xivə xanlığı siyasi və iqtisadi yöndən bir çox çətinliklər yaşasa da, taxta olan II Məhəmmədrəhim xan sarayda ədəbi fəaliyətləri sürdürməkdə və eyni zamanda “Firuz” təxəllüsüylə şeirlər də yazmaqdaydı. Sənətsevər Məhəmməd Rəhim, Avaz Otarı sarayına dəvət etdi. Artıq şair, xan məclislərinə iştirak edirdi. Bu səbəblə, şairin ilk dönəm məhsulları şəkil və içərik açısından digər saray şairlərində olduğu kimi, özəlliklə qəsidə və mədhiyə janrında idi. Bu dönəm çox uzun sürmədi. Şair, zamanla sarayın xarici aləmdən fərqli, saray yaşantısının özünə xas özəllikləri olduğunu, bu ortamda yaradılan əsərlərin sənət üçün sənət əndişəsi ilə ortaya qoyulduğunu, saray ədəbiyatının seçkin bir zümrəyə xitab etdiyinə inanmağa başladı. Şair, bu durumdan rahatsız olurdu. Çünkü sözünü etdiyimiz bu dönəmlərdə Xivə əhalisi böyük sıxıntılar çəkirdi.
Xanlığın sosial, siyasi və iqtisadi həyatı olduqca ağırlaşmışdu. Bu ağır şərtlər altındakı insanların acısını şair dərindən hiss etməkdəydi. Avaz Otarın təbii olaraq başqa qaynaklara yönəlməsi lazım gəlirdi. “Bu qaynaq Munis, Agəhi və Kamil Xarəzmilərin yaratmış olduğu yeni ədəbi axınlardı. Bundan başqa klassik şərq ədəbiyatı, xalq ədəbiyatı məhsulları və nəticədə dünya ədəbiyatı da şairin yaradıcılığının yüksəlməsində önəmli bir rol oynadı.”
Yaşanılan çağın gərəyi olaraq ortaya çıxan bir sıra təsirlər, bu coğrafiyada yaşayan Türk xalqlarının sosial və mədəni həyatında dəyişimələrə yol açmaqdaydı. Bu durum, çox təbii olaraq sənətkarlara da təsir etmişdi. Başqa sənətkarlarda olduğu kimi Avaz Otarın da həyata baxış açısında və ruh dünyasında dəyişimələr olmuşdu. Bu dönəmdə əski ənənələrdən fərqli novator və insan qavramını ön plana çıxardan, azadlıqpərəst olaraq mahiyyətləndirəbiləcəyimiz şairlər yetişməyə başladı. Bunlardan biri də Avaz Otardı.
Avaz Otar, o dövrdə heç alışılmayan bir biçimdə, səmimi olmayan din adamlarının riyakarlıqlarını, yetənəksiz yönətiçiləri, gözünü para, mal-mülk qazancı bürümüş insanları acımasızca tənqid etdi. İnsanlardakı ədalət duyğusunun deqenerasiya oluşunu, rüşvəti, xalqın çəkdiyi sıxıntıları heç çəkinmədən şeirlərinə mövzu etdi. Belə bir yaxınlaşma, hakimlər baxışından olduqca can sıxıcıydı. Şairin bu tövrünü, hakimiyyət önündə şairə qarşı pis nəticələrin yaranmasına səbəb oldu. Bu səbəblə xanlıq hakimiyyətinə yaxın şəxslər şairi mərcək altına almışlar və onu dinsizliklə suçlamışdılar. Məhəmməd Rəhim xana yaxın bu şəxslər, onun şeirlərini xana göstərərək şairin müxtəlif sıxıntılar çəkməsinə səbəb olmuşdular. Dəli olduğu söylənib qısa müddət ilə dəlixanaya belə atdılar. Hətta 1909-cu ild qısa müddətlə həbsxanaya da saldılar.
Bütün bu edilən basqılar Avaz Otarı yolundan döndürə bilmədi və şair inandığı doğrular mövzusunda heç zərrə də olsun tövr dəyişmədi. Zamandaşı şair və elm adamları ilə münasibətlərini sürdürdü. Dövrün yenilikləri və fikir hərəkətləri ilə yaxından ilgiləndi. Rusca, Türkçə və Tatarca nəşr olunan mətbuatı izlədi. Yazmış olduğu şeirlərini qəzet və dərgilərdə çap etdirdi. Bu şeirlər, şairin novator və insan perspektivli bir şair sifətiylə anılmasına səbəb oldu. “Avaz Otar, “Məktəb”, “Fədai xalqım” kimi yenilikçi ruhdakı şeirləri ilə birlikdə, “Uləmalərgə”, “Sipahiylərgə”, “Şeyx”, “Pul istər” kimi kəskin tənqidi-satirik əsərləri də yaratdı.”
Xivə xanı II Məhəmmədrəhim xan və ondan sonra taxta çıxan İsfəndiyar xanın şairə qarşı göstərmiş olduqları tövrlər, onun çətin şərtlər içində bir həyat keçirməsinə səbəb oldu. Bu ağır şərtlər altında yaşamaq şairi vərəm xəstəliyininn pəncəsinə atdı və 1919-cu ildə otuz beş yaşında həyata "əlvida" dedi.
avaz, otar, avqust, 1884, xivə, 1919, xivə, özbək, şairi, həyatı, redaktə, 1884, ilin, avqust, ayında, xivədə, dünyaya, gəlmişdir, atası, sənət, ədəbiyata, olan, həvəsi, səbəbiylə, zamanında, olduqca, tanınmış, şəxs, bərbərlik, etməsi, səbəbiylə, xalq, arasınd. Avaz Otar 15 avqust 1884 Xive 1919 Xive Ozbek sairi Heyati RedakteAvaz Otar 1884 cu ilin avqust ayinda Xivede dunyaya gelmisdir Atasi senet ve edebiyata olan hevesi sebebiyle zamaninda olduqca taninmis bir sexs idi Berberlik etmesi sebebiyle xalq arasinda Usta Otar unvani ile anilmaqda ve zamaninin onde gelen senetci ve elm adamlariyla yaxin munasibetler qurmaqdaydi Onun evinde esasen Agehi Kamil Xarezmi Mutrib Xanexarabi Beyani ve basqa sairlerin istirakiyla edebi sohbetler aparilirdi Bu meclislerde tebii ki genc Avaz da istirak etmekdeydi 1 Bu edebi sohbetler daha o yaslarda Avaz Otarin teqip edeceyi yolu boyuk olcude teyin etmisdi Onun edebiyata olan ilgisi usaq deyile bilecek yaslarda baslamisdi Avaz Otarin medrese tehsili aldigi illerde edebiyata olan ilgisi daha da artmisdi Avazin edebiyata olan hevesi cox erken yaslarda baslayib medresede oxudugu illerde serq edebiyatinin seckin temsilcilerinden Hafiz Sirazi Ebdurrehman Cami Lutfi ve Elisir Nevailerin eserleri ile yaxindan tanis oldu ve onlardan tesirlenib esq seirleri yazmaya basladi 2 On dord yasinda seirler yazmaga baslayan Avaz Otar on sekkiz yasina catdiginda xalq arasinda artiq taninir olmusdu Onun lirik seirleri sazende ve xanendeler terefinden bestelenib soylenmeye baslandi Sairin bu unu Xive xani sarayina qeder catdi Bu donemde Xive xanligi siyasi ve iqtisadi yonden bir cox cetinlikler yasasa da taxta olan II Mehemmedrehim xan sarayda edebi fealiyetleri surdurmekde ve eyni zamanda Firuz texellusuyle seirler de yazmaqdaydi Senetsever Mehemmed Rehim Avaz Otari sarayina devet etdi Artiq sair xan meclislerine istirak edirdi Bu sebeble sairin ilk donem mehsullari sekil ve icerik acisindan diger saray sairlerinde oldugu kimi ozellikle qeside ve medhiye janrinda idi Bu donem cox uzun surmedi Sair zamanla sarayin xarici alemden ferqli saray yasantisinin ozune xas ozellikleri oldugunu bu ortamda yaradilan eserlerin senet ucun senet endisesi ile ortaya qoyuldugunu saray edebiyatinin seckin bir zumreye xitab etdiyine inanmaga basladi Sair bu durumdan rahatsiz olurdu Cunku sozunu etdiyimiz bu donemlerde Xive ehalisi boyuk sixintilar cekirdi Xanligin sosial siyasi ve iqtisadi heyati olduqca agirlasmisdu Bu agir sertler altindaki insanlarin acisini sair derinden hiss etmekdeydi Avaz Otarin tebii olaraq basqa qaynaklara yonelmesi lazim gelirdi Bu qaynaq Munis Agehi ve Kamil Xarezmilerin yaratmis oldugu yeni edebi axinlardi Bundan basqa klassik serq edebiyati xalq edebiyati mehsullari ve neticede dunya edebiyati da sairin yaradiciliginin yukselmesinde onemli bir rol oynadi 3 Yasanilan cagin gereyi olaraq ortaya cixan bir sira tesirler bu cografiyada yasayan Turk xalqlarinin sosial ve medeni heyatinda deyisimelere yol acmaqdaydi Bu durum cox tebii olaraq senetkarlara da tesir etmisdi Basqa senetkarlarda oldugu kimi Avaz Otarin da heyata baxis acisinda ve ruh dunyasinda deyisimeler olmusdu Bu donemde eski enenelerden ferqli novator ve insan qavramini on plana cixardan azadliqperest olaraq mahiyyetlendirebileceyimiz sairler yetismeye basladi Bunlardan biri de Avaz Otardi Avaz Otar o dovrde hec alisilmayan bir bicimde semimi olmayan din adamlarinin riyakarliqlarini yeteneksiz yoneticileri gozunu para mal mulk qazanci burumus insanlari acimasizca tenqid etdi Insanlardaki edalet duygusunun deqenerasiya olusunu rusveti xalqin cekdiyi sixintilari hec cekinmeden seirlerine movzu etdi Bele bir yaxinlasma hakimler baxisindan olduqca can sixiciydi Sairin bu tovrunu hakimiyyet onunde saire qarsi pis neticelerin yaranmasina sebeb oldu Bu sebeble xanliq hakimiyyetine yaxin sexsler sairi mercek altina almislar ve onu dinsizlikle suclamisdilar Mehemmed Rehim xana yaxin bu sexsler onun seirlerini xana gostererek sairin muxtelif sixintilar cekmesine sebeb olmusdular Deli oldugu soylenib qisa muddet ile delixanaya bele atdilar Hetta 1909 cu ild qisa muddetle hebsxanaya da saldilar Butun bu edilen basqilar Avaz Otari yolundan dondure bilmedi ve sair inandigi dogrular movzusunda hec zerre de olsun tovr deyismedi Zamandasi sair ve elm adamlari ile munasibetlerini surdurdu Dovrun yenilikleri ve fikir hereketleri ile yaxindan ilgilendi Rusca Turkce ve Tatarca nesr olunan metbuati izledi Yazmis oldugu seirlerini qezet ve dergilerde cap etdirdi Bu seirler sairin novator ve insan perspektivli bir sair sifetiyle anilmasina sebeb oldu Avaz Otar Mekteb Fedai xalqim kimi yenilikci ruhdaki seirleri ile birlikde Ulemalerge Sipahiylerge Seyx Pul ister kimi keskin tenqidi satirik eserleri de yaratdi 4 Xive xani II Mehemmedrehim xan ve ondan sonra taxta cixan Isfendiyar xanin saire qarsi gostermis olduqlari tovrler onun cetin sertler icinde bir heyat kecirmesine sebeb oldu Bu agir sertler altinda yasamaq sairi verem xesteliyininn pencesine atdi ve 1919 cu ilde otuz bes yasinda heyata elvida dedi Istinadlar Redakte Kerimov 1987 257 Meneviyat Ulduzlari 1999 368 Kerimov 1987 258 Kerimov 1987 259Hemcinin bax RedakteOzbekistan edebiyyatiMenbe https az wikipedia org w index php title Avaz Otar amp oldid 3393728, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
