Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Asiya qitəsi faydalı qazıntılarla olduqca zəngindir.Ayrı-ayrı geoliji formasiyalar və geosinklinal sahələrlə müxtəlif filiz,qeyri-filiz faydalı qazıntı yataqları əlaqədardır. Asiyada qeyri-filiz faydalı qazıntılardan daş kömür və neftin olduqca böyük ehtiyatları vardır.
Daş kömür
Daş kömürün böyük yataqları şimal və şimal-qərbdə Tunqus, Lena, Çeremxova, Kuznetsk hövzələri, Karaqanda, Saxalin və s.yerlərdədir. Xarici Asiyada isə daş kömür yataqları Yaponiyada,Şimal-Şərqi Çində, Koreyada, Hindistanda və s. ölkələrdədir.
Neft-qaz
Neft-qaz ehtiyatları Qərbi-Sibirdə, Ərəbistan platformasının şərq və şimal-şərqində əyilmələr sahəsində məlumdur. Hazırda bu iki platforma neft-qaz yataqlarının zənginliyinə görə dünyada görkəmli mövqe tutur. Dağətəyi və dağarası əyilmələr sahəsinin tektonik strukturları ilə əlaqədar olan böyük neft-qaz yataqları İraqda, İranda, Zaqafqaziya depressiya sahəsində, Türkmənistanda və Mərkəzi Asiyanın bəzi çökəklərində, Cənubi və Cənub-Şərqi Asiyada yerləşir. Şimal və Ön Asiya qitənin başqa böyük sahələrinə nisbətən bu cəhətdən daha zəngindir. Hazırda neft çıxarılmasına görə Ön Asiyada İraq, İran, Küveyt, Səudiyyə Ərəbistanı, Cənub-Şərqi Asiyada isə Birma mühüm yer tutur.
Dəmir filizi
Asiyada böyük dəmir filizi yataqları qədim qırışıqlıq sahələrində skarn intruzivləri və metamorfik komplekslərlə əlaqədardır. Qazaxıstanda, Yenisey təpəliyində, Zabaykalyedə, Anqara sahillərində, Xarici Asiyada isə Mancuriya-Koreya dağlarında, Hindistanda Çuxota-Nakpur yaylasında dəmir filizi yataqları istismar edilir.
Xromit
Xromitin dünya əhəmiyyətli yataqları Türkiyədədir. Asiyada əsas əlvan metal yataqları qitənin qədim kristallik,metamorfik və qırışıqlıq sahələri ilə əlaqədardır.Qazaxıstanda (Çezqazqan, Baykonur və s.), Filizli Altayda, Salair təpəliyində, Şərqi Asiyada, Ön Asiyanın Alp qırışıqlığı sahəsində bir çox əlvan metal yataqları məlumdur.
Qızıl
Qızılın ən məşhur yataqları Sibirdə , Uzaq Şərqdə, Hindistanda və başqa sahələrdədir. Asiyanın şərq və cənub-şərqində Sakit okean filizli qurşağında zəngin polimetal yataqları (qalay, quğuşun, civə,sürmə və s.) yerləşir. Bu qurşaqda dünya əhəmiyyətli olan polimetal yataqları vardır.
Almaz
Qiymətli qeyri-metal faydalı qazıntılardan almaz yataqları son zamanlar Yakutiyada müəyyən edilmiş və hazırda istismar edilməkdədir.
Duz
Daşduzun əhəmiyyətli yataqları Ön Asiyada ( İran, Pakistan və s.) və Sibirdədir. Mirablit Qaraboğaz-Qol körfəzində çıxarılır.
Asiya müxtəlif tikinti materialları və mərmərlərlə də ( Sibir və cənubi Asiya )olduqca zəngindir.
Asiyanın böyük çaylarının hidroenerji ehtiyatları tükənməzdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2020-06-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale silinmeye namizeddirBu sehifeninsehife silme qaydasinaesasen siline bileceyi guman edilir Eger sehifenin silinmesine dair etiraziniz varsa silinmeye namized sehifelersehifesinde bu barede fikrinizi bildirin Muzakire davam etdiyi muddet erzinde sehifedeki bu xeberdarligi silmeyin Bu meqale sonuncu defe 30 gun evvel Araz Yaquboglu muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Asiya qitesi faydali qazintilarla olduqca zengindir Ayri ayri geoliji formasiyalar ve geosinklinal sahelerle muxtelif filiz qeyri filiz faydali qazinti yataqlari elaqedardir Asiyada qeyri filiz faydali qazintilardan das komur ve neftin olduqca boyuk ehtiyatlari vardir Das komurDas komurun boyuk yataqlari simal ve simal qerbde Tunqus Lena Ceremxova Kuznetsk hovzeleri Karaqanda Saxalin ve s yerlerdedir Xarici Asiyada ise das komur yataqlari Yaponiyada Simal Serqi Cinde Koreyada Hindistanda ve s olkelerdedir Neft qazNeft qaz ehtiyatlari Qerbi Sibirde Erebistan platformasinin serq ve simal serqinde eyilmeler sahesinde melumdur Hazirda bu iki platforma neft qaz yataqlarinin zenginliyine gore dunyada gorkemli movqe tutur Dageteyi ve dagarasi eyilmeler sahesinin tektonik strukturlari ile elaqedar olan boyuk neft qaz yataqlari Iraqda Iranda Zaqafqaziya depressiya sahesinde Turkmenistanda ve Merkezi Asiyanin bezi cokeklerinde Cenubi ve Cenub Serqi Asiyada yerlesir Simal ve On Asiya qitenin basqa boyuk sahelerine nisbeten bu cehetden daha zengindir Hazirda neft cixarilmasina gore On Asiyada Iraq Iran Kuveyt Seudiyye Erebistani Cenub Serqi Asiyada ise Birma muhum yer tutur Demir filiziAsiyada boyuk demir filizi yataqlari qedim qirisiqliq sahelerinde skarn intruzivleri ve metamorfik komplekslerle elaqedardir Qazaxistanda Yenisey tepeliyinde Zabaykalyede Anqara sahillerinde Xarici Asiyada ise Mancuriya Koreya daglarinda Hindistanda Cuxota Nakpur yaylasinda demir filizi yataqlari istismar edilir XromitXromitin dunya ehemiyyetli yataqlari Turkiyededir Asiyada esas elvan metal yataqlari qitenin qedim kristallik metamorfik ve qirisiqliq saheleri ile elaqedardir Qazaxistanda Cezqazqan Baykonur ve s Filizli Altayda Salair tepeliyinde Serqi Asiyada On Asiyanin Alp qirisiqligi sahesinde bir cox elvan metal yataqlari melumdur QizilQizilin en meshur yataqlari Sibirde Uzaq Serqde Hindistanda ve basqa sahelerdedir Asiyanin serq ve cenub serqinde Sakit okean filizli qursaginda zengin polimetal yataqlari qalay qugusun cive surme ve s yerlesir Bu qursaqda dunya ehemiyyetli olan polimetal yataqlari vardir AlmazQiymetli qeyri metal faydali qazintilardan almaz yataqlari son zamanlar Yakutiyada mueyyen edilmis ve hazirda istismar edilmekdedir DuzDasduzun ehemiyyetli yataqlari On Asiyada Iran Pakistan ve s ve Sibirdedir Mirablit Qarabogaz Qol korfezinde cixarilir Asiya muxtelif tikinti materiallari ve mermerlerle de Sibir ve cenubi Asiya olduqca zengindir Asiyanin boyuk caylarinin hidroenerji ehtiyatlari tukenmezdir Hemcinin baxAsiyaIstinadlar Arxivlenmis suret 2020 06 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 20