Arsia dağı — Marsda vulkan. Planetin ekvatora yaxınlığında Tharsis çöküntüsündə üç vulkan Tharsis cənubunda yerləşir. Şimalına Pavonis dağı , şimaldan isə Askraus dağı yerləşir. Günəş sistemindəki ən yüksək vulkan, Olmpus Dağı, şimal-qərbindədir. Onun adı Giyovanni Siparelli tərəfindən ardıcıl Roman Arsiya Silvanın meşəsindən sonra adını verdiyi bir xəritədə müvafiq albedo xüsusiyyətindən gəlir.
Quruluş
Arsia Dağı zirvəsində nisbətən aşağı yamacda və kütləvi olan bir qalxan vulkandır. Üç Tarsis dağı vulkanının cənub hissəsi ekvatorun cənubundakı yeganə böyük Tarsis vulkanıdır. Vulkan 435 kilometr (270 mil) diametri, təxminən 20 km (12 mil) yüksək (ətrafdakı ovalardan 9 kilometr (5,6 mil) yuxarıda) ) və zirvə 110 km (72 mil) geniş. Zirvədə 107 Paskaldan aşağı atmosfer təzyiqi aşağı olur. Olmpus dağı istisna olmaqla, həcm baxımından ən böyük bilinən volkan. Arsia dağı, Havayadakı Mauna Loa həcminin 30 dəfədir, Yerdəki ən böyük vulkan.
Arsia dağının kalderası, magmanın magistral suyunun tükənməsindən sonra dağın özünə çökdüyü zaman meydana gəldi. Dağı flansında bir çox digər geoloji çökmə xüsusiyyətləri var. Kaldera döşəməsi təxminən 150 milyon il əvvəl meydana gəldi. Qalxan təxminən şimal-şərqdən,cənub-qərbə bir çox çökmə xüsusiyyətləri ilə köçürülür. Qalandakı çökmə xüsusiyyətləri, kalderanın döşəməsində kiçik bir qalxan vulkanların bir xətti ilə bağlıdır. Bu xəttin Tarsis çöküntüsündə tapılan başqalarına bənzər bir əhəmiyyətli səhv olduğunu ehtimal etmək mümkündür. Bu günah Arsi lavlarının mənbəyini təmsil edə bilər. Cənub-şərq sahilindəki yarık sahəsi Avropa Ekspert Agentliyi Mars Exspress tərəfindən əhəmiyyətli bir şəkildə görüntülendi. 2004-cü ildə bu bölgənin 3D xəritəsi yüksək qətnamədə yaradılmışdır. Bu ətraflı təsvirdə Klifs, heyelan və çox sayda çökmə xüsusiyyətləri görülə bilər. Çınqılmanın dayandırılmasında geniş lava axınları ilə birləşərək, bu, kaldera lavlarının boşaldılması və dağılmasına səbəb olan sahələri aşkar edə bildi.
Mümkün plitə tektonikası
Üç Tarsis Dağı, şimalda bəzi kiçik vulkanlarla birlikdə, düz bir xətt təşkil edir. Yerin zirvələri "isti spot" vulkanları meydana gətirən plitə tektonikasının nəticəsidir.
Tarixi
Marsdakı ən gənclər arasında Arsia Dağı tarixində ən son eritemli epizod, kalderanın içərisində ən azı 29 ventilyasiya və vulkanın şimal-cənub oxları boyunca yanan önlüklərdə də püskürmələri əhatə etmişdir. Bu fəaliyyət 200-300 Madan 10-90 Ma qədər uzadılıb, Mada 1-8 km3-də kalderada püskürmə dərəcələri ilə 150 Maya çatdırılmışdır. Bu aşağı son dərəcə, vulkanın təxminən 3400 Ma tarixində təxminən 270 km3 Ma dərəcəsi ilə ziddiyyət təşkil edir.
Hava
Təkrarlanan hava şəraiti Arsia dağı üzərində baş verir hər il. Cənub qışının başlamazdan əvvəl, günəş işığı hava vulkanının yamaclarında havanı qızışdırır. Yamacın üzərindəki buz suları, 1000 km-dən çox qərbə doğru uzanan bir bulud meydana gətirir. 2018-ci ilin payızında bu orografik buludun xüsusilə açıq bir versiyası görüldü, çünki planetin geniş toz fırtınası nəhayət subsided. Bəzi tozların varlığı, şübhəsiz ki, bu fenomeni vurğuladı. Qlobal bir iqlim modeli istifadə edən bir araşdırma, formasiyasının vulkanlar Apollinaris Mons, Arsia Dağı və ehtimal ki, Pavonis Dağı vulkanlarından meydana gəldiyini sübut etdi.
Buzlaqlar
Son iş, həm Arsia Dağında, həm də yüksək yüksəkliklərdə buzlaqların dəlillərini təmin edir. Bir sıra paralel buzlaqların düşdüyü morenlərə bənzəyir. Başqa bir hissə yerin altında əriyib buzla boğuldu və sanki ərazi kimi görünürdü. Bu loblu xüsusiyyət hələ də buzlanmanın buzunu önləmiş nazik təbəqə örtülmüş bir buz nüvəsini ehtiva edə bilər.
Mağara girişləri
2007-ci ildən etibarən Arsia Dağı flanksının peyk görüntülərindəki yeddi girov mağara girişləri təsbit edilmişdir. Onlar Dena, Vendi, Anni, Abey, Niki və Jenni qeyri-rəsmi olaraq adlandırdılar və lava tüp tavanlarının dağılmasından yaranan çıraqlara bənzəyirlər. Gündüzdən gecəyə, dairəvi xüsusiyyətlərin temperaturu yalnız ətrafındakı temperaturun dəyişməsi kimi təxminən üçdə birini dəyişir. Bu, yer üzündə böyük mağaralara nisbətən daha çox dəyişkən olsa da, dərin çuxur olanları ilə uyğun gəlir. Lakin, həddindən artıq hündürlükdən ötəri onlar Mars formasının hər hansı formasını yerləşdirə biləcəklər.
Xüsusiyyətlərdən birinin daha yeni bir fotoşəkili yan divarın işıqlandıran günəş işığını göstərir və bu, sadəcə daha böyük bir yeraltı məkanın girişindən daha çox şaquli çuxur ola biləcəyini göstərir. Buna baxmayaraq, bu xüsusiyyətin qaranlığı ən azı 178 metr dərinlik olmalıdır.
September 30, 2021
arsia, dağı, marsda, vulkan, planetin, ekvatora, yaxınlığında, tharsis, çöküntüsündə, üç, vulkan, tharsis, cənubunda, yerləşir, şimalına, pavonis, dağı, şimaldan, isə, askraus, dağı, yerləşir, günəş, sistemindəki, yüksək, vulkan, olmpus, dağı, şimal, qərbindəd. Arsia dagi Marsda vulkan Planetin ekvatora yaxinliginda Tharsis cokuntusunde uc vulkan Tharsis cenubunda yerlesir Simalina Pavonis dagi simaldan ise Askraus dagi yerlesir Gunes sistemindeki en yuksek vulkan Olmpus Dagi simal qerbindedir Onun adi Giyovanni Siparelli terefinden ardicil Roman Arsiya Silvanin mesesinden sonra adini verdiyi bir xeritede muvafiq albedo xususiyyetinden gelir Mundericat 1 Qurulus 2 Mumkun plite tektonikasi 3 Tarixi 4 Hava 4 1 Buzlaqlar 5 Magara girisleriQurulus RedakteArsia Dagi zirvesinde nisbeten asagi yamacda ve kutlevi olan bir qalxan vulkandir Uc Tarsis dagi vulkaninin cenub hissesi ekvatorun cenubundaki yegane boyuk Tarsis vulkanidir Vulkan 435 kilometr 270 mil diametri texminen 20 km 12 mil yuksek etrafdaki ovalardan 9 kilometr 5 6 mil yuxarida ve zirve 110 km 72 mil genis Zirvede 107 Paskaldan asagi atmosfer tezyiqi asagi olur Olmpus dagi istisna olmaqla hecm baximindan en boyuk bilinen volkan Arsia dagi Havayadaki Mauna Loa hecminin 30 defedir Yerdeki en boyuk vulkan Arsia daginin kalderasi magmanin magistral suyunun tukenmesinden sonra dagin ozune cokduyu zaman meydana geldi Dagi flansinda bir cox diger geoloji cokme xususiyyetleri var Kaldera dosemesi texminen 150 milyon il evvel meydana geldi Qalxan texminen simal serqden cenub qerbe bir cox cokme xususiyyetleri ile kocurulur Qalandaki cokme xususiyyetleri kalderanin dosemesinde kicik bir qalxan vulkanlarin bir xetti ile baglidir Bu xettin Tarsis cokuntusunde tapilan basqalarina benzer bir ehemiyyetli sehv oldugunu ehtimal etmek mumkundur Bu gunah Arsi lavlarinin menbeyini temsil ede biler Cenub serq sahilindeki yarik sahesi Avropa Ekspert Agentliyi Mars Exspress terefinden ehemiyyetli bir sekilde goruntulendi 2004 cu ilde bu bolgenin 3D xeritesi yuksek qetnamede yaradilmisdir Bu etrafli tesvirde Klifs heyelan ve cox sayda cokme xususiyyetleri gorule biler Cinqilmanin dayandirilmasinda genis lava axinlari ile birleserek bu kaldera lavlarinin bosaldilmasi ve dagilmasina sebeb olan saheleri askar ede bildi Mumkun plite tektonikasi RedakteUc Tarsis Dagi simalda bezi kicik vulkanlarla birlikde duz bir xett teskil edir Yerin zirveleri isti spot vulkanlari meydana getiren plite tektonikasinin neticesidir Tarixi RedakteMarsdaki en gencler arasinda Arsia Dagi tarixinde en son eritemli epizod kalderanin icerisinde en azi 29 ventilyasiya ve vulkanin simal cenub oxlari boyunca yanan onluklerde de puskurmeleri ehate etmisdir Bu fealiyyet 200 300 Madan 10 90 Ma qeder uzadilib Mada 1 8 km3 de kalderada puskurme dereceleri ile 150 Maya catdirilmisdir Bu asagi son derece vulkanin texminen 3400 Ma tarixinde texminen 270 km3 Ma derecesi ile ziddiyyet teskil edir Hava RedakteTekrarlanan hava seraiti Arsia dagi uzerinde bas verir her il Cenub qisinin baslamazdan evvel gunes isigi hava vulkaninin yamaclarinda havani qizisdirir Yamacin uzerindeki buz sulari 1000 km den cox qerbe dogru uzanan bir bulud meydana getirir 2018 ci ilin payizinda bu orografik buludun xususile aciq bir versiyasi goruldu cunki planetin genis toz firtinasi nehayet subsided Bezi tozlarin varligi subhesiz ki bu fenomeni vurguladi Qlobal bir iqlim modeli istifade eden bir arasdirma formasiyasinin vulkanlar Apollinaris Mons Arsia Dagi ve ehtimal ki Pavonis Dagi vulkanlarindan meydana geldiyini subut etdi Buzlaqlar Redakte Son is hem Arsia Daginda hem de yuksek yuksekliklerde buzlaqlarin delillerini temin edir Bir sira paralel buzlaqlarin dusduyu morenlere benzeyir Basqa bir hisse yerin altinda eriyib buzla boguldu ve sanki erazi kimi gorunurdu Bu loblu xususiyyet hele de buzlanmanin buzunu onlemis nazik tebeqe ortulmus bir buz nuvesini ehtiva ede biler Magara girisleri Redakte2007 ci ilden etibaren Arsia Dagi flanksinin peyk goruntulerindeki yeddi girov magara girisleri tesbit edilmisdir Onlar Dena Vendi Anni Abey Niki ve Jenni qeyri resmi olaraq adlandirdilar ve lava tup tavanlarinin dagilmasindan yaranan ciraqlara benzeyirler Gunduzden geceye dairevi xususiyyetlerin temperaturu yalniz etrafindaki temperaturun deyismesi kimi texminen ucde birini deyisir Bu yer uzunde boyuk magaralara nisbeten daha cox deyisken olsa da derin cuxur olanlari ile uygun gelir Lakin heddinden artiq hundurlukden oteri onlar Mars formasinin her hansi formasini yerlesdire bilecekler Xususiyyetlerden birinin daha yeni bir fotosekili yan divarin isiqlandiran gunes isigini gosterir ve bu sadece daha boyuk bir yeralti mekanin girisinden daha cox saquli cuxur ola bileceyini gosterir Buna baxmayaraq bu xususiyyetin qaranligi en azi 178 metr derinlik olmalidir Menbe https az wikipedia org w index php title Arsia dagi amp oldid 4941860, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
