Jül Anri Puankare (fr.Jules Henri Poincaré; 29 aprel1854(1854-04-29)[…], Nansi, Mört və Mözel, Fransa – 17 iyul1912(1912-07-17)[…], Paris, Fransa) — fransız riyaziyyatçısı, fizik, filosof və elm nəzəriyyəçisi. Bütün dövrlərin ən möhtəşəm riyaziyyatçılarında biri, Paris Elmlər Akademiyasının (1906) və Fransa Akademiyasının (1908) prezidenti. Puankareni sonuncu riyaziyyatçı-universal, dövrünün bütün riyazi nailiyyətlərini əhatə edə bilmiş alim adlandırırlar.
Anri Puankare 29 aprel1854-cü il tarixində Nansi yaxınlığında Site-Dükal adlanan yerdə (Lotaringiya, Fransa) anadan olmuşdur. Atası Leon Puankare Nansi Universitetinin tibb professoru olmuşdur. Anası Yevgeniya Lanua bütün boş vaxtını uşaqlarının - oğlu Anri və qızı Alinanın tərbiyəsinə həsr edirdi.
Uşaqlıq illərində Anri biliklərinin qrafik möhkəmləndirilməsində əziyyət çəkən huşsuz və diqqətsizliyi ilə ad qazanır. Sonralar bu xüsusiyyəyti onda qeyri-adi hal alaraq alim Puankarenin yetişməsində müstəsnə rol oynayacaqdı. Uşaqlığında Anri difteriyaya yoluxur. Xəstəlik bir neçə ay davam edir və bu müddətdə uşaq nə gəzə, nə də danışa bilir. Xəstəlik müddətində Anridə dinləmə qabiliyyəti güclü şəkildə inkişaf edir və ələxsus onda çox qeyri-adi xüsusiyyət təzahür edir – ömrünün sonuna qədər qalacaq səslərə qarşı işıq həssaslığı yaranmağa başlayır.
Yaxşı ev hazırlığı Anriyə səkkiz yaş yarımında litseyin birbaşa ikinci sinfinə daxil olmağa imkan verir. Burada onu çalışqan və öyrənməyə hədsiz həvəsi olan şagird kimi tanıyırlar. Bu illərdə onun riyaziyyata qarşı münasibəti orta səviyyədə idi – bir qədər sonra o ədəbiyyat bölməsinə keçir. 5 avqust1871-ci ildə Puankare ədəbiyyatdan "yaxşı" qiyməti ilə bakalavr dərəcəsi alır. Bir neçə gün sonra isə Anri təbiət elmləri üzrə bakalavr dərəcəsinə keçirilən imtahanlarda iştirak etmək istəyini bildirir. Lakin imtahanlardan yalnız "kafi" qiyməti alır. Riyaziyyatdan yazılı imtahandan isə kəsilir. Səbəb isə adi fikir dağınıqlığı idi. Növbəti illərdə Puankarenin riyazi istedadı özünü qeyri-adi dərəcədə biruzə verməyə başlayır. 1873-cü ilin oktyabrında o Politexnik məktəbin tələbəsi olur. Daha sonra o dövrdə daha nüfuzlu Dağ-mədən məktəbinə daxil olur. Məhz burada o bir neçə il sonra doktorluq dissertasiyasını müdafiə edir. Müdafiə komissiyasına daxil olan Qaston Darbu həmin günü belə xatırlayır: "Elə ilk baxışdanca məlum oldu ki, iş adi çərçivələrdən kənara çıxır və qəbul olunmağa tam layiq idi. Puankarenin işi özündən sonra bir çox yaxşı işlərə yol aça biləcək qədər əhəmiyyətə malik idi".
Doktor dərəcəsini alan Puankare Kannda (Normandiya) pedaqoji fəaliyyətə başlayır və eyni zamanda özünün ilk ciddi əsərlərini yazmağa başlayır. Puankarenin bu işləri avtomorf funksiyalar anlayışına həsr olunur və dərhal Avropa riyaziyyatçılarının diqqətini cəlb edir. Məhz Kanndaca o gələcək həyat yoldaşı Polen d`Andesi ilə tanış olur. 20 aprel1881-ci il tarixində cütlük nigah bağlayır.
1881-ci ilin oktyabrında Puankare Paris Universitetindən təklif alır. 1886-cı ilin payızında Puankareyə Paris Universitetinin Riyazi fizika və ehtimallar nəzəriyyəsi kafedrasının rəhbərliyi həvalə olunur, 1887-ci ilin yanvarında isə onu Fransa Elmlər Akademiyasına üzv seçirlər. Puankare Parisdə differensial tənliklər, fəza mexanikası, topologiyaya dair fundamental əsərlərini yazır.
1887-ci ildə İsveç kralı II Oskar riyazi müsabiqə təşkil edərək riyaziyyatçılardan Günəş sisteminin cisimlərinin hərəkətini hesablamağı tələb etdikdə Puankare bu tapşırığın (üç cisim tapşırığı) yekun həllinin olmadığını bildirir. 1906-cı ildən etibarən isə Fransa Elmlər Akademiyasınn prezidenti kimi fəaliyyət göstətirir.
Anri Puankare 17 iyul1912-ci ildə vəfat etmiş və Parisdə Monparsan məzarlığında dəfn edilmişdir.
Elmə töhfələri
Puankarenin riyazi fəaliyyəti çoxşaxəli olmuşdur. Otuz illik gərgin elmi fəaliyyəti sayəsində demək olar ki, riyaziyyatın bütün sahələri üzrə fundamental əsərlər yazmışdır.
Puankarenin Paris Akademiyası tərəfindən 1916-1954-cü illər aralığnda nəşr olunmuş əsərləri 10 cild təşkil edir. Bu əsərlər topologiya, ehtimal nəzəriyyəsi, differensial tənliklər nəzəriyyəsi, avtomorf funksiyalar nəzəriyyəsi, qeyri-Evklid həndəsəsini əhatə edir. Puankare riyazi fizika metodlarından geniş istifadə etmiş və potensiallar nəzəriyyəsi, istilik keçiriciliyi nəzəriyyəsini zənginləşdirmişdir. O, həmçinin mexanika və astronomiyaya dair bir sıra məsələlərin həlli ilə də məşğul olmuşdur. Differensial tənliklər sisteminin xüsusi nöqtələrinə həsr olunmuş doktorluq dissertasiyasının müdafiəsindən sonra Puankare "Differensial tənliklərlə təyin olunan əyrilər haqqında" adı altında memuarlar silsiləsi yazır. Burada o differensial tənliklərin keyfiyyət nəzəriyyəsini hazırlamış, xüsusi nöqtələri təsnifatlaşdırmaq üçün inteqral əyrilərinin müstəvilərdə hərəkəti xarakterini və limit silsilələrini tədqiq etmişdir. Puankare öz tədqiqatlarının nəticələrindən üç cisim məsələsinin həllində uğurla istifadə etmişdir. Məsələnin həllinin xarakterini (dövriliyini, asimptotluğunu) detallı tədqiq etmişdir. Sabit nöqtələrin kiçik parametri, variasiyalar üzrə tənliklər, inteqral invariantlar nəzəriyyəsi Puankare tərəfindən elmə daxil edilmişdir.
anri, puankare, jül, jules, henri, poincaré, aprel, 1854, 1854, nansi, mört, mözel, fransa, iyul, 1912, 1912, paris, fransa, fransız, riyaziyyatçısı, fizik, filosof, nəzəriyyəçisi, bütün, dövrlərin, möhtəşəm, riyaziyyatçılarında, biri, paris, elmlər, akademiya. Jul Anri Puankare fr Jules Henri Poincare 29 aprel 1854 1854 04 29 1 2 3 Nansi Mort ve Mozel Fransa 5 6 17 iyul 1912 1912 07 17 4 1 3 Paris Fransa 6 fransiz riyaziyyatcisi fizik filosof ve elm nezeriyyecisi 15 Butun dovrlerin en mohtesem riyaziyyatcilarinda biri Paris Elmler Akademiyasinin 1906 ve Fransa Akademiyasinin 1908 prezidenti Puankareni sonuncu riyaziyyatci universal dovrunun butun riyazi nailiyyetlerini ehate ede bilmis alim adlandirirlar Anri Puankarefr Henri PoincareDogum tarixi 29 aprel 1854 1854 04 29 1 2 3 Dogum yeri Nansi Mort ve Mozel Fransa 5 6 Vefat tarixi 17 iyul 1912 1912 07 17 4 1 3 58 yasinda Vefat yeri Paris Fransa 6 Vefat sebebi EmboliyaDefn yeri Monparnas qebiristanligi d 7 Vetendasligi Fransa 8 Elm sahesi riyazi analiz hendese topologiya riyaziyyat mexanika felsefeElmi derecesi felsefe doktoru 9 1879 Is yeri Paris UniversitetiFransa Politexnik MektebiTehsili Fransa Politexnik Mektebi Paris Universiteti 10 Elmi rehberi Sarl Ermit 11 Uzvluyu Fransa Akademiyasi Fransa Elmler Akademiyasi 12 Peterburq Elmler Akademiyasi Isvec Kral Elmler Akademiyasi Macaristan Elmler Akademiyasi London Kral Cemiyyeti 13 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi Prussiya Elmler Akademiyasi d Amerika Felsefe Cemiyyeti d 14 ABS Milli Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Elme tohfeleri 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerHeyati RedakteAnri Puankare 29 aprel 1854 cu il tarixinde Nansi yaxinliginda Site Dukal adlanan yerde Lotaringiya Fransa anadan olmusdur Atasi Leon Puankare Nansi Universitetinin tibb professoru olmusdur Anasi Yevgeniya Lanua butun bos vaxtini usaqlarinin oglu Anri ve qizi Alinanin terbiyesine hesr edirdi Usaqliq illerinde Anri biliklerinin qrafik mohkemlendirilmesinde eziyyet ceken hussuz ve diqqetsizliyi ile ad qazanir Sonralar bu xususiyyeyti onda qeyri adi hal alaraq alim Puankarenin yetismesinde mustesne rol oynayacaqdi Usaqliginda Anri difteriyaya yoluxur Xestelik bir nece ay davam edir ve bu muddetde usaq ne geze ne de danisa bilir Xestelik muddetinde Anride dinleme qabiliyyeti guclu sekilde inkisaf edir ve elexsus onda cox qeyri adi xususiyyet tezahur edir omrunun sonuna qeder qalacaq seslere qarsi isiq hessasligi yaranmaga baslayir Yaxsi ev hazirligi Anriye sekkiz yas yariminda litseyin birbasa ikinci sinfine daxil olmaga imkan verir Burada onu calisqan ve oyrenmeye hedsiz hevesi olan sagird kimi taniyirlar Bu illerde onun riyaziyyata qarsi munasibeti orta seviyyede idi bir qeder sonra o edebiyyat bolmesine kecir 5 avqust 1871 ci ilde Puankare edebiyyatdan yaxsi qiymeti ile bakalavr derecesi alir Bir nece gun sonra ise Anri tebiet elmleri uzre bakalavr derecesine kecirilen imtahanlarda istirak etmek isteyini bildirir Lakin imtahanlardan yalniz kafi qiymeti alir Riyaziyyatdan yazili imtahandan ise kesilir Sebeb ise adi fikir daginiqligi idi Novbeti illerde Puankarenin riyazi istedadi ozunu qeyri adi derecede biruze vermeye baslayir 1873 cu ilin oktyabrinda o Politexnik mektebin telebesi olur Daha sonra o dovrde daha nufuzlu Dag meden mektebine daxil olur Mehz burada o bir nece il sonra doktorluq dissertasiyasini mudafie edir Mudafie komissiyasina daxil olan Qaston Darbu hemin gunu bele xatirlayir Ele ilk baxisdanca melum oldu ki is adi cercivelerden kenara cixir ve qebul olunmaga tam layiq idi Puankarenin isi ozunden sonra bir cox yaxsi islere yol aca bilecek qeder ehemiyyete malik idi Doktor derecesini alan Puankare Kannda Normandiya pedaqoji fealiyyete baslayir ve eyni zamanda ozunun ilk ciddi eserlerini yazmaga baslayir Puankarenin bu isleri avtomorf funksiyalar anlayisina hesr olunur ve derhal Avropa riyaziyyatcilarinin diqqetini celb edir Mehz Kanndaca o gelecek heyat yoldasi Polen d Andesi ile tanis olur 20 aprel 1881 ci il tarixinde cutluk nigah baglayir 1881 ci ilin oktyabrinda Puankare Paris Universitetinden teklif alir 1886 ci ilin payizinda Puankareye Paris Universitetinin Riyazi fizika ve ehtimallar nezeriyyesi kafedrasinin rehberliyi hevale olunur 1887 ci ilin yanvarinda ise onu Fransa Elmler Akademiyasina uzv secirler Puankare Parisde differensial tenlikler feza mexanikasi topologiyaya dair fundamental eserlerini yazir 1887 ci ilde Isvec krali II Oskar riyazi musabiqe teskil ederek riyaziyyatcilardan Gunes sisteminin cisimlerinin hereketini hesablamagi teleb etdikde Puankare bu tapsirigin uc cisim tapsirigi yekun hellinin olmadigini bildirir 1906 ci ilden etibaren ise Fransa Elmler Akademiyasinn prezidenti kimi fealiyyet gostetirir Anri Puankare 17 iyul 1912 ci ilde vefat etmis ve Parisde Monparsan mezarliginda defn edilmisdir Elme tohfeleri RedaktePuankarenin riyazi fealiyyeti coxsaxeli olmusdur Otuz illik gergin elmi fealiyyeti sayesinde demek olar ki riyaziyyatin butun saheleri uzre fundamental eserler yazmisdir Puankarenin Paris Akademiyasi terefinden 1916 1954 cu iller aralignda nesr olunmus eserleri 10 cild teskil edir Bu eserler topologiya ehtimal nezeriyyesi differensial tenlikler nezeriyyesi avtomorf funksiyalar nezeriyyesi qeyri Evklid hendesesini ehate edir Puankare riyazi fizika metodlarindan genis istifade etmis ve potensiallar nezeriyyesi istilik keciriciliyi nezeriyyesini zenginlesdirmisdir O hemcinin mexanika ve astronomiyaya dair bir sira meselelerin helli ile de mesgul olmusdur Differensial tenlikler sisteminin xususi noqtelerine hesr olunmus doktorluq dissertasiyasinin mudafiesinden sonra Puankare Differensial tenliklerle teyin olunan eyriler haqqinda adi altinda memuarlar silsilesi yazir Burada o differensial tenliklerin keyfiyyet nezeriyyesini hazirlamis xususi noqteleri tesnifatlasdirmaq ucun inteqral eyrilerinin mustevilerde hereketi xarakterini ve limit silsilelerini tedqiq etmisdir Puankare oz tedqiqatlarinin neticelerinden uc cisim meselesinin hellinde ugurla istifade etmisdir Meselenin hellinin xarakterini dovriliyini asimptotlugunu detalli tedqiq etmisdir Sabit noqtelerin kicik parametri variasiyalar uzre tenlikler inteqral invariantlar nezeriyyesi Puankare terefinden elme daxil edilmisdir Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 MacTutor History of Mathematics archive lt a href https wikidata org wiki Track Q547473 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1563 gt lt a gt 1 2 3 Leonore verilenler bazasi ministere de la Culture lt a href https wikidata org wiki Track Q2886420 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P640 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q384602 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 KNAW Past Members lt a href https wikidata org wiki Track P2454 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21491701 gt lt a gt 1 2 3 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 Comite des travaux historiques et scientifiques 1834 lt a href https wikidata org wiki Track Q2985434 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2383 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1961 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P8251 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P8553 gt lt a gt 1 2 3 4 Academy of Sciences of Turin 1757 lt a href https wikidata org wiki Track Q2822396 gt lt a gt https www landrucimetieres fr spip spip php article964 LIBRIS 2012 lt a href https wikidata org wiki Track P1182 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1798125 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5587 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P906 gt lt a gt Mathematics Genealogy Project 1997 lt a href https wikidata org wiki Track P549 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q829984 gt lt a gt Mathematics Genealogy Project 1997 lt a href https wikidata org wiki Track P549 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q829984 gt lt a gt Mathematics Genealogy Project 1997 lt a href https wikidata org wiki Track P549 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q829984 gt lt a gt NNDB 2002 lt a href https wikidata org wiki Track P1263 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1373513 gt lt a gt MacTutor History of Mathematics archive lt a href https wikidata org wiki Track Q547473 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1563 gt lt a gt NNDB 2002 lt a href https wikidata org wiki Track P1263 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1373513 gt lt a gt Usaqlar ucun ensiklopediya Riyaziyyat Baki Serq Qerb 2008 seh 610Xarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Anri Puankare amp oldid 5758852, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
