Anna Andreyevna Axmatova (doğ. Qorenko, ilk həyat yoldaşından Qorenko-Qumilyova ;, ayrıldıqdan sonra Axmatova soyadını götürmüşdür, ikinci həyat yoldaşından Axmatova-Şileyko, ayrıldıqdan sonra Axmatova11 (23) iyun 1889[…], Odessa, Xerson quberniyası, Rusiya imperiyası[…] – 5 mart 1966[…], Domodedovo, RSFSR, SSRİ[…]) — SSRİ şairəsi, yazıçı, ədəbiyyatşünas, ədəbi tənqidçi, tərcüməçi, XX əsrin ən məşhur SSRİ şairələrindən biri, rus poeziyasının gümüş əsrin şairəsi.
Anna Axmatova | |
---|---|
rus. Анна Ахматова | |
| |
Doğum adı | Anna Andreyevna Qorenko |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Odessa |
Vəfat tarixi | (76 yaşında) |
Vəfat yeri | Domodedovo |
Vəfat səbəbi | infarkt[d] |
Vətəndaşlığı | SSRİ |
Uşağı | |
Fəaliyyəti | yazıçı, tərcüməçi, ədəbiyyat tənqidçisi, şair, müəllif, ədəbiyyatşünas |
Fəaliyyət illəri | 1911—1966 |
Əsərlərinin dili | rus dili |
İstiqamət | akmeizm |
Janr | poeziya |
Mükafatları | "Etna-Taormina" |
akhmatova.org | |
Anna Axmatova Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Xarici audio | |
---|---|
A. Axmatovanın səsi |
Həyatı
Anna Andryevna Qorenko (Axmatova) 1889-cu ilin 11 (23) iyununda Odessa şəhəri yaxınlığında Böyük Fontanda dəniz mühəndis-mexanikinin ailəsində anadan olmuşdur. Özü haqqında yazmış olduğu ömür-gün tarixçəsində də məhz bu sözləri deyirdi:
Mən Çarli Çaplinlə, Tolstoyun “Keryser sonatası”, Eyfel qülləsi və deyəsən, Eliotla bir ildə doğulmuşam. 1889-cu ilin həmin yayında Paris Bastiliyanın süqutunun 100 illiyini bayram edirdi. Dünyaya göz açdığım 23 iyun gecəsi isə ta qədimdən bu günə kimi məşhur «İvanov gecəsi» (ing. Midsummer night) kimi qeyd edilir. Nənəm Anna Yeqorovna Motovilovanın şərəfinəadımı Anna qoyduar. Nənəmin anası tatar knyaginyası Axmatova idi və onun familiyasını özümə ədəbi Təxəllüs qəbul etdim |
Əsli
Nəsil şərəcəsinə gəlincə, Anna Yeqorovna Motovilova (ərlik soyadı Stoqova, 1817-1863). Anna Axmatovanın ana tərəfdən nənəsi sayılır. Motovilovanın anası Proskovya Fedoseyevna isə Simbirsk şəhərinin zadəganlarından idi. Axmatovlar ailəsində gəzən söz-söhbətlərə görə, guya onlar 1481-ci ildə vəfat etmiş tatar xanı Axmatın nəslindəndir . Axmatovlar knyaz titulunu heç vaxt daşımayıblar. (bunu tarixi mənbələr təsdiq etmir)
Bir il sonra onların ailəsi həyatının ən gözəl anları yaşadığı Sarskoye Seloya köçür və Axmatova on altı yaşına kimi burada yaşayır. Hər il yayı Streles buxtasının sahilində Sevastopolda keçirən Anna dənizlə dostlaşır. Bu illərin ən böyek təəssüratları isə yaxınlığında yaşadıqları qədim Xersoneslə bağlıdır.
Uşaqlıq illəri
Oxumağı Lev Tostoyun əlifbasından öyrənən Anna, artıq 5 yaşında fransızca danışırdı. Bu, onun gələcək parlaq zəkasından və böyük istedadından xəbər verirdi.
Bədii yaradıcılığa çox erkən – on bir yaşından başlayan Axmatova rus şairlərinə münasibətində yazırdı:
Şeirlər mənim üçün Puşkin və Lermontovdan deyil, Derjavin və Nekrasovdan başlayır. Bu şairləri anam əzbər bilirdi. |
Təhsili
Axmatova təhsilini Sarskoye Seloo gimnaziyasında alıb. Özünün dediyinə görə, əvəllər çox pis oxuyub, sonra bir qədər düzəlib. Lakin həmişə həvəssiz yanaşıb.
1905-ci ildə valideynlərinin ayrılması nəticəsində Annanın anası uşaqlarını götürüb cənuba köçür. Bütün ili Yevpatoriyada yaşamalı olurlar. Sonralar həmin illəi təəsüf hissilə xatırlayan Axmatova yazırdı
Gimnaziyanın sonuncu kurs dərslərini evdə keçdiyimdən Sarskoye Selo üçün çox darıxır, ümidsiz şeirlər yazırdım. |
Axırıncı sinfi Kiyevdə Fundukleyev gimnaziyasında başa vuran Axmatova 1907-ci ildə oranı bitirir və Kiyev Ali qadınlar kursunun hüquq fakültəsinə daxil olur. Hüquq tarixi və latın dilinin tədrisindən əvval razılıqlı danışan Anna, çox keçmir ki, burada tədris olunan hüquq fənnlərindən usanır.
Yaradıcılığı
1910-cu ilin iyununda Rayevin Ali tarix-ədəbiyyat kurslarında oxuyan Anna həm də ciddi yaradıcılıqla məşğul olur.
Akmeizm
«Akmeizm» ədəbi cərəyan kimi XX əsrin əvvəllərində meydana gəldi. Buna səbəb simvolizmin daxilində baş verən böhranlar idi. Akmeistlərin cəbhəsini dərnəyinin altı üzvü: (1886-1921), S.M.Qorodetski (1884-1967), A.A.Axmatova (1889-1966), O.E.Mandelştam (1891-1938), M.A.Zenkeviç (1886-1973) və V.İ.Narbut (1888-1944) təşkil edirdi. Sonra Axmatova özü bu barədə yazırdı:
1910-cu ildə özünü açıq-aşkar göstərən simvolizm böhranı yeni yazmağa başlayan şairləri özündən kənarlaşdırır. Şairlərin bir qismi futurizmə, digər qismi isə akmeizmə tərəf üz tutur. Dostlarım Mandelştam, Zenkeviç, Narbutla birlikdə akmeist oldum. |
Şəxsi həyatı
1910-cu ildə Axmatova şair Nikolay Qumilyov ilə evlənirlər. Onların tanışlığına gəlincə, bu hadisə 1904-cü ildə baş vermişdir. O vaxt Anna gimnaziyanın 4-cü, Nikolay isə 7-ci sinifində oxuyurdu. Toydan sonra hər iki şair toya qədər bir-birilərinə yazdığı məktubları bir yerə toplayıb yandırmağı qərara alırlar. Axmatova öz ömür-gün dəftərçəsində belə xatırlayır:
Parisin yeni bulvarları hələ tam hazır deyildi şeirlər aşağı səviyyəyə endirilmişdi, onları az-çox tanınmış rəssamların şəkillərinə görə alırdılar. Mən onda başa düşdüm ki, Paris rəssamlığı fransız poeziyasını yedi. |
İstinadlar
- Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (fr.). 2 Éditions Robert Laffont, 1994. Vol. 1. P. 32.
- "А. Ахматова. Муза (читает автор)". Старое радио. 2014-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-11-25.
- Марченко А. С ней уходил я в море… (Новый мир). 1998.
- Шилейко Владимир. Решение суда о расторжении брака // Последняя любовь : Переписка с Анной Ахматовой и Верой Андреевой и другие материалы. М.: Вагриус. Предисл., примеч., указ. имен и назв. Алексея и Тамары Шилейко. 2003. səh. 317. ISBN .
- Каминская А. Г. О завещании А. А. Ахматовой (Звезда). 2005. 190–203.
- Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). 2. СПб.. 1890–1907. //
- "Həyat xronikası və yaradıcılığı". ahmatova.niv.ru. 2016-09-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-05.
- Лесневский С. С., Лесневский С. С. Ахматова // Краткая литературная энциклопедия (rus.). Москва: Советская энциклопедия, 1962. Т. 1.
- Ахматова Анна Андреевна // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- http://russiapedia.rt.com/prominent-russians/literature/anna-akhmatova/.
- http://www.britannica.com/EBchecked/topic/11577/Anna-Akhmatova.
- Aynur İsrafilova. Anna Axmatova. Bakı: Elnur-P. 2005. səh. 68 s.
- Ахматова А. Сочинения. II. М.: Художественная литература. 1990.
- Aynur Nəcəfova. Anna Axmatova və Şərq. Bakı: Mütərcim. 2018. səh. 168 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Anna Andreyevna Axmatova dog Qorenko ilk heyat yoldasindan Qorenko Qumilyova ayrildiqdan sonra Axmatova soyadini goturmusdur ikinci heyat yoldasindan Axmatova Sileyko ayrildiqdan sonra Axmatova11 23 iyun 1889 Odessa Xerson quberniyasi Rusiya imperiyasi 5 mart 1966 Domodedovo RSFSR SSRI SSRI sairesi yazici edebiyyatsunas edebi tenqidci tercumeci XX esrin en meshur SSRI sairelerinden biri rus poeziyasinin gumus esrin sairesi Anna Axmatovarus Anna Ahmatovaeseri 1922 Dogum adi Anna Andreyevna QorenkoDogum tarixi 23 iyun 1889Dogum yeri OdessaVefat tarixi 5 mart 1966 76 yasinda Vefat yeri DomodedovoVefat sebebi infarkt d Vetendasligi SSRIUsagi Lev QumilyovFealiyyeti yazici tercumeci edebiyyat tenqidcisi sair muellif edebiyyatsunasFealiyyet illeri 1911 1966Eserlerinin dili rus diliIstiqamet akmeizmJanr poeziyaMukafatlari Etna Taormina akhmatova orgAnna Axmatova Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarXarici audioA Axmatovanin sesiHeyatiAnna Andryevna Qorenko Axmatova 1889 cu ilin 11 23 iyununda Odessa seheri yaxinliginda Boyuk Fontanda deniz muhendis mexanikinin ailesinde anadan olmusdur Ozu haqqinda yazmis oldugu omur gun tarixcesinde de mehz bu sozleri deyirdi Men Carli Caplinle Tolstoyun Keryser sonatasi Eyfel qullesi ve deyesen Eliotla bir ilde dogulmusam 1889 cu ilin hemin yayinda Paris Bastiliyanin suqutunun 100 illiyini bayram edirdi Dunyaya goz acdigim 23 iyun gecesi ise ta qedimden bu gune kimi meshur Ivanov gecesi ing Midsummer night kimi qeyd edilir Nenem Anna Yeqorovna Motovilovanin serefineadimi Anna qoyduar Nenemin anasi tatar knyaginyasi Axmatova idi ve onun familiyasini ozume edebi Texellus qebul etdimEsli Nesil serecesine gelince Anna Yeqorovna Motovilova erlik soyadi Stoqova 1817 1863 Anna Axmatovanin ana terefden nenesi sayilir Motovilovanin anasi Proskovya Fedoseyevna ise Simbirsk seherinin zadeganlarindan idi Axmatovlar ailesinde gezen soz sohbetlere gore guya onlar 1481 ci ilde vefat etmis tatar xani Axmatin neslindendir Axmatovlar knyaz titulunu hec vaxt dasimayiblar bunu tarixi menbeler tesdiq etmir Bir il sonra onlarin ailesi heyatinin en gozel anlari yasadigi Sarskoye Seloya kocur ve Axmatova on alti yasina kimi burada yasayir Her il yayi Streles buxtasinin sahilinde Sevastopolda keciren Anna denizle dostlasir Bu illerin en boyek teessuratlari ise yaxinliginda yasadiqlari qedim Xersonesle baglidir Usaqliq illeri Oxumagi Lev Tostoyun elifbasindan oyrenen Anna artiq 5 yasinda fransizca danisirdi Bu onun gelecek parlaq zekasindan ve boyuk istedadindan xeber verirdi Bedii yaradiciliga cox erken on bir yasindan baslayan Axmatova rus sairlerine munasibetinde yazirdi Seirler menim ucun Puskin ve Lermontovdan deyil Derjavin ve Nekrasovdan baslayir Bu sairleri anam ezber bilirdi Tehsili Axmatova tehsilini Sarskoye Seloo gimnaziyasinda alib Ozunun dediyine gore eveller cox pis oxuyub sonra bir qeder duzelib Lakin hemise hevessiz yanasib 1905 ci ilde valideynlerinin ayrilmasi neticesinde Annanin anasi usaqlarini goturub cenuba kocur Butun ili Yevpatoriyada yasamali olurlar Sonralar hemin illei teesuf hissile xatirlayan Axmatova yazirdi Gimnaziyanin sonuncu kurs derslerini evde kecdiyimden Sarskoye Selo ucun cox darixir umidsiz seirler yazirdim Axirinci sinfi Kiyevde Fundukleyev gimnaziyasinda basa vuran Axmatova 1907 ci ilde orani bitirir ve Kiyev Ali qadinlar kursunun huquq fakultesine daxil olur Huquq tarixi ve latin dilinin tedrisinden evval raziliqli danisan Anna cox kecmir ki burada tedris olunan huquq fennlerinden usanir Yaradiciligi1910 cu ilin iyununda Rayevin Ali tarix edebiyyat kurslarinda oxuyan Anna hem de ciddi yaradiciliqla mesgul olur Akmeizm Akmeizm edebi cereyan kimi XX esrin evvellerinde meydana geldi Buna sebeb simvolizmin daxilinde bas veren bohranlar idi Akmeistlerin cebhesini derneyinin alti uzvu 1886 1921 S M Qorodetski 1884 1967 A A Axmatova 1889 1966 O E Mandelstam 1891 1938 M A Zenkevic 1886 1973 ve V I Narbut 1888 1944 teskil edirdi Sonra Axmatova ozu bu barede yazirdi 1910 cu ilde ozunu aciq askar gosteren simvolizm bohrani yeni yazmaga baslayan sairleri ozunden kenarlasdirir Sairlerin bir qismi futurizme diger qismi ise akmeizme teref uz tutur Dostlarim Mandelstam Zenkevic Narbutla birlikde akmeist oldum Sexsi heyatiAnna Axmatova heyat yoldasi ve oglu Lev ile birlikde 1910 cu ilde Axmatova sair Nikolay Qumilyov ile evlenirler Onlarin tanisligina gelince bu hadise 1904 cu ilde bas vermisdir O vaxt Anna gimnaziyanin 4 cu Nikolay ise 7 ci sinifinde oxuyurdu Toydan sonra her iki sair toya qeder bir birilerine yazdigi mektublari bir yere toplayib yandirmagi qerara alirlar Axmatova oz omur gun deftercesinde bele xatirlayir Parisin yeni bulvarlari hele tam hazir deyildi seirler asagi seviyyeye endirilmisdi onlari az cox taninmis ressamlarin sekillerine gore alirdilar Men onda basa dusdum ki Paris ressamligi fransiz poeziyasini yedi IstinadlarRoux P d Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays fr 2 Editions Robert Laffont 1994 Vol 1 P 32 ISBN 978 2 221 06888 5 A Ahmatova Muza chitaet avtor Staroe radio 2014 08 05 tarixinde Istifade tarixi 2014 11 25 Marchenko A S nej uhodil ya v more Novyj mir 1998 Shilejko Vladimir Reshenie suda o rastorzhenii braka Poslednyaya lyubov Perepiska s Annoj Ahmatovoj i Veroj Andreevoj i drugie materialy M Vagrius Predisl primech ukaz imen i nazv Alekseya i Tamary Shilejko 2003 seh 317 ISBN 5 264 00616 4 Kaminskaya A G O zaveshanii A A Ahmatovoj Zvezda 2005 190 203 Ahmatova Anna Andreevna Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop 2 SPb 1890 1907 Heyat xronikasi ve yaradiciligi ahmatova niv ru 2016 09 11 tarixinde Istifade tarixi 2019 03 05 Lesnevskij S S Lesnevskij S S Ahmatova Kratkaya literaturnaya enciklopediya rus Moskva Sovetskaya enciklopediya 1962 T 1 Ahmatova Anna Andreevna Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 http russiapedia rt com prominent russians literature anna akhmatova http www britannica com EBchecked topic 11577 Anna Akhmatova Aynur Israfilova Anna Axmatova Baki Elnur P 2005 seh 68 s Ahmatova A Sochineniya II M Hudozhestvennaya literatura 1990 Aynur Necefova Anna Axmatova ve Serq Baki Mutercim 2018 seh 168 s