Alatır (çuvaşУлатăр, erz.Ратор) — Rusiyanın Nijeqorod, Mordoviya və Çuvaşiya ərazilərindən axan çay. Çayın uzunluğu 296 km, hövzəsi 11 min km² təşkil edir.
Çayın mənbəyi Pervomaysk şəhərindən 10 km qərbdə yerləşir. Çsyın əsas istiqaməti şərqədir. Çay yuxarı axarlarda Nijeqororod vilayəti ilə Mordoviya sərhəddini təşkil edir. Sonradan çay Permomaysk, Lukoysnovvə Poçinkovski rayonları ərazisindən axır. Adı çəkilən rayonlar Nijeqorod vilayəti ərazisində yerləşir. Daha sonra çsy Mordoviyanın İçalkovski, Ardatovski rayonları ərazisindən axır. Aşağı axarlarda isə Alatır rayonuna keçir. Alatır,şəhəroinin şimalında Suru çayına tökülür.
Surunun hövzəsi
Çay Privoljskaya yüksəkliyinin meşəli ərazisindən axır. Əsas meşəlik çayın sol sahilində yerləşir. Sağ sahilində isə demək olar ki, meşə yovdur.
Hidrologiyası
Çay yuxarı axarlarda 0,5-1 metrlik yataqdan axır. Çayın dərinliyi isə 0,3 — 0,5 metr təşkil edir. Bəzi yerlərdə eni 10 metr, dərinliyi isə 1,5-2 metrə qədər artır. Yuxarı axarlar yayda adəyi üzrə quruyur. Orlovko kəndindən sonra eni tədeicən genişlənir. Burada dərinlik 2-2,2 metrə qədər artır. Eni isə 15 metrə qədər artır.
Orta axarlarında sahilləri hündürdür. Burada hündürlük 3-5 metrə çatır. Bəzi hissələrdəhündürlük 20 mrtrə çatır. Eni 25-50 metrə çatır. Turqenev su anbarına yaxın eni 80-100 metr olur. Axının sürəti 0,4 — 0,92 m/s olur. Aşağı axarlarda suyu sakit axır və durudur.
İri qolları: Rudnaya, İnsar (sağ). Çayın Çuvarley kənfi yaxınlığından keçən vadidə Şiblevo gölü yerləşir. Əsasən qar suları ilə qidalanır. Noyabrda donur və aprelin əvvəllərində dondan azad olur.
Qolları
18 km: Miroleyka (sol)
33 km: adsız çay (sol)
34 km: Pesçanka (sol)
36 km: adsız çay (sol)
51 km: adsız çay (sağ)
63 km: Andrevka axarı (sağ)
75 km: Uksun (sol)
82 km: Çanqa (sol)
94 km: Baraxmanka (sol)
105 km: Nuya (sağ)
108 km: Selievka (sağ)
112 km: Aşnya (sol)
124 km: Kalışa (sol)
136 km: İnsar (sağ)
139 km: Tatar-Velen-Ley (sağ)
140 km: Kemlyatka (sağ)
146 km: Yazovka (sol)
152 km: Pelka (sağ)
154 km: adsız çayı (sol)
165 km: Batmas (sol)
179 km: Rudnya (sağ)
184 km: Ujovka (sol)
190,8 km: Muravey (sol)
191 km: adsız çay (sağ)
200 km: İrest (sağ)
202 km: Arzika (sol)
213 km: Menşovka (sol)
216 km: Madaevka (sağ)
225 km: Arzinka (sol)
230 km: İrsa (sağ)
233 km: Pamzelka (sol)
237 km: Pandus (sol)
240 km: Mokraya Çevarda (sol)
256 km: Vışkovka (sol)
263 km: Suxoy Alatır (sol)
264 km: Umoç (sol)
İstinadlar
А. И. Коробков, Ю. З. Михеев. «По рекам южной и юго-восточной России». М., «Физкультура и спорт», 1977.
Avqust 12, 2021
alatır, çayı, alatır, çuvaş, Улатăр, Ратор, rusiyanın, nijeqorod, mordoviya, çuvaşiya, ərazilərindən, axan, çay, çayın, uzunluğu, hövzəsi, təşkil, edir, Алатырьölkə, rusiya, rusiyamənsəbi, suru, çayıuzunluğu, kmsu, sərfi, shövzəsinin, sahəsi, 11200, 0801050021. Alatir cuvas Ulatăr erz Rator Rusiyanin Nijeqorod Mordoviya ve Cuvasiya erazilerinden axan cay Cayin uzunlugu 296 km hovzesi 11 min km teskil edir Alatir cayirus AlatyrOlke Rusiya RusiyaMensebi Suru cayiUzunlugu 296 kmSu serfi 42 6 m sHovzesinin sahesi 11200 km DSR ru 08010500212110000037782 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Cografiya 2 Hidrologiyasi 3 Qollari 4 IstinadlarCografiya RedakteCayin menbeyi Pervomaysk seherinden 10 km qerbde yerlesir Csyin esas istiqameti serqedir Cay yuxari axarlarda Nijeqororod vilayeti ile Mordoviya serheddini teskil edir Sonradan cay Permomaysk Lukoysnovve Pocinkovski rayonlari erazisinden axir Adi cekilen rayonlar Nijeqorod vilayeti erazisinde yerlesir Daha sonra csy Mordoviyanin Icalkovski Ardatovski rayonlari erazisinden axir Asagi axarlarda ise Alatir rayonuna kecir Alatir seheroinin simalinda Suru cayina tokulur Surunun hovzesi Cay Privoljskaya yuksekliyinin meseli erazisinden axir Esas meselik cayin sol sahilinde yerlesir Sag sahilinde ise demek olar ki mese yovdur 1 Hidrologiyasi RedakteCay yuxari axarlarda 0 5 1 metrlik yataqdan axir Cayin derinliyi ise 0 3 0 5 metr teskil edir Bezi yerlerde eni 10 metr derinliyi ise 1 5 2 metre qeder artir Yuxari axarlar yayda adeyi uzre quruyur Orlovko kendinden sonra eni tedeicen genislenir Burada derinlik 2 2 2 metre qeder artir Eni ise 15 metre qeder artir Orta axarlarinda sahilleri hundurdur Burada hundurluk 3 5 metre catir Bezi hisselerdehundurluk 20 mrtre catir Eni 25 50 metre catir Turqenev su anbarina yaxin eni 80 100 metr olur Axinin sureti 0 4 0 92 m s olur Asagi axarlarda suyu sakit axir ve durudur Iri qollari Rudnaya Insar sag Cayin Cuvarley kenfi yaxinligindan kecen vadide Siblevo golu yerlesir Esasen qar sulari ile qidalanir Noyabrda donur ve aprelin evvellerinde dondan azad olur Qollari Redakte18 km Miroleyka sol 33 km adsiz cay sol 34 km Pescanka sol 36 km adsiz cay sol 51 km adsiz cay sag 63 km Andrevka axari sag 75 km Uksun sol 82 km Canqa sol 94 km Baraxmanka sol 105 km Nuya sag 108 km Selievka sag 112 km Asnya sol 124 km Kalisa sol 136 km Insar sag 139 km Tatar Velen Ley sag 140 km Kemlyatka sag 146 km Yazovka sol 152 km Pelka sag 154 km adsiz cayi sol 165 km Batmas sol 179 km Rudnya sag 184 km Ujovka sol 190 8 km Muravey sol 191 km adsiz cay sag 200 km Irest sag 202 km Arzika sol 213 km Mensovka sol 216 km Madaevka sag 225 km Arzinka sol 230 km Irsa sag 233 km Pamzelka sol 237 km Pandus sol 240 km Mokraya Cevarda sol 256 km Viskovka sol 263 km Suxoy Alatir sol 264 km Umoc sol Istinadlar Redakte A I Korobkov Yu Z Miheev Po rekam yuzhnoj i yugo vostochnoj Rossii M Fizkultura i sport 1977 Menbe https az wikipedia org w index php title Alatir cayi amp oldid 6011499, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
