Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Aktualizm — keçmişdə baş vermiş geoloji proses və hadisələri dərk etmək üçün müasir proseslərin tədqiqinə əsaslanan təlim. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, keçmişdə, xüsusilə müasir zamandan uzaq olan qədim dövrlərdə Yer səthində (və dərinlikdə) fiziki-coğrafi şərait və baş verən proseslər, qədimliyindən asılı olaraq, müasir zamandakından müəyyən dərəcədə fərqlənirdi. Təlimin əsasını İ. Valter qoymuş və sonralar Straxov (1945 və b.) tərəfindən inkişaf etdirilmişdir. Yerin geoloji həyatının müxtəlif tərəflərinə bu metodun tətbiqi məhduddur. Məsələn: aktualizm dərinlik proseslərinə, o cümlədən tektonik və maqmatik proseslərə tətbiq oluna bilməz. Çünki biz onların müasir dövrdə necə baş verdiyini bilmirik. Aktualizm tətbiqi paleontologiyada da olduqca məhduddur. Çünki üzvi aləmin inkişafı böyük sürətlə getdiyindən və orqanizmlərin şəraitə uyğunlaşması çox yüksək olduğundan müasir və qədim formaların müqayisəsi az inandırıcıdır və bir çox mübahisəli məsələlərin meydana çıxmasına səbəb olur. Aktualizm ən çox və effektiv tətbiq sahəsi litologiyadır. Müasir çöküntütoplanma prosesinin hər hansı dəqiqliklə öyrənilməsi və kifayət qədər dərk edilməsi, digər tərəfdən, Yer səthindəki fiziki-kimyəvi şəraitin təkamülü və uyğun olaraq çökmə prosesinin özünün yavaş təkamülü ilə izah edilir. Beləliklə, müasir çöküntütoplanma proseslərini kiçik düzəlişlərlə son 500–600 mln. ili əhatə edən dövrlərə tətbiq etmək olar.
Mənbə
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006, 679 səh.
İstinadlar
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Aktualizm Aktualizm kecmisde bas vermis geoloji proses ve hadiseleri derk etmek ucun muasir proseslerin tedqiqine esaslanan telim Lakin nezere almaq lazimdir ki kecmisde xususile muasir zamandan uzaq olan qedim dovrlerde Yer sethinde ve derinlikde fiziki cografi serait ve bas veren prosesler qedimliyinden asili olaraq muasir zamandakindan mueyyen derecede ferqlenirdi Telimin esasini I Valter qoymus ve sonralar Straxov 1945 ve b terefinden inkisaf etdirilmisdir Yerin geoloji heyatinin muxtelif tereflerine bu metodun tetbiqi mehduddur Meselen aktualizm derinlik proseslerine o cumleden tektonik ve maqmatik proseslere tetbiq oluna bilmez Cunki biz onlarin muasir dovrde nece bas verdiyini bilmirik Aktualizm tetbiqi paleontologiyada da olduqca mehduddur Cunki uzvi alemin inkisafi boyuk suretle getdiyinden ve orqanizmlerin seraite uygunlasmasi cox yuksek oldugundan muasir ve qedim formalarin muqayisesi az inandiricidir ve bir cox mubahiseli meselelerin meydana cixmasina sebeb olur Aktualizm en cox ve effektiv tetbiq sahesi litologiyadir Muasir cokuntutoplanma prosesinin her hansi deqiqlikle oyrenilmesi ve kifayet qeder derk edilmesi diger terefden Yer sethindeki fiziki kimyevi seraitin tekamulu ve uygun olaraq cokme prosesinin ozunun yavas tekamulu ile izah edilir Belelikle muasir cokuntutoplanma proseslerini kicik duzelislerle son 500 600 mln ili ehate eden dovrlere tetbiq etmek olar MenbeGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679 seh IstinadlarBu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin