Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adi qaranaz (lat. Plegadis falcinellus) — İbislər ailəsindən olan geniş areala yayılmış quş.
| Adi qaranaz | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: ???: Adi qaranaz | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Ciconiformes (Leyləkkimilər, Hero) dəstəsinin threskiornitidae (İbislər, Ibises) fəsiləsindən olan adi qaranaz yoxa çıxmaqda olan quşlardan. Rəngi metal kimi parlaq tünd-qəhvəyidir. Dimdiyi aşağıya tərəf qövs kimi əyridir. Başı, boynu və qarın tərəfi qırmızımtıl–qəhvəyi, qanadları və quyruğu göy–yaşıl metal rəngli qaradır. Bel və quyruqüstü lələklərin yaşıl–bənövşəyi çaları vardır.
Yayılması
Bütün qitələrdə yayılıb. Azərbaycanda Kür-Araz və Lənkəran ovalıqlarının su hövzələrində məskunlaşır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Su hövzələrindəki qarğı və qamışlıqlar, sahillərdəki açıq bataqlıqlar yaşayış yerləridir. Azərbaycanda yuvalayan və ötüb keçən quşdur. Adətən sürü halında yaşayır. Gündüz və alaqaranlıqda fəal olur. Monoqamdır. Cütlər əmələ gətirir, cinsi oyunlar edir, yuva qurur və yumurta qoyur. Cəngəlliklərdə və digər kolluqlarda yuva qurur. 2-5 yumurta qoyur. Birinci yumurtanı qoyduğu gündən kürt yatır. Kürtyatmada həm erkək, həm də dişi fərd iştirak edir. Kürtyatma müddəti 21 gündür. 30 günlüкdə cücələri pərvazlanır. Azərbaycana yuvalama yerlərinə martda uçub gəlir, sentyabrda isə qışlaq yerlərinə köçüb gedir. Martın axırlarından yuva tikir, yumurta qoyur. Aprelin axırlarından may və iyun aylarının əvvəllərində cücələri görünməyə başlayır. Onlar iyunun axırı, iyulda pərvazlanır. Tam lələkdəyişmə iyun–noyabr aylarında, natamam lələkdəyişmə isə yanvar-may aylarında gedir. Əsas yemini su cücüləri, xərçənglər, ilbizlər, qismən də xırda balıq və qurbağa təşkil edir.
Sayı
Reproduksiya dövründə sayı Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda 1957–ci ildə 155300, 1977–ci ildə 6400, 2007–ci ildə 3540 fərd, Ağgöl Milli Parkında 1962–ci ildə 8000, 2002-ci ildə Varvara su anbarında 2200 fərd olmuşdur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Su-bataqlıq biotoplarının qurudulması, çirkləndirilməsi və qamışlıqların yandırılması növü təhlükə ilə üzbəüz qoyub. Ramsar, Bern, Bonn konvensiyalarına və AEWA sazişinə daxil edilmişdir. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda, Şirvan, Abşeron, Ağgöl Milli Parklarında və su-bataqlıq sahələrini əhatə edən yasaqlıqlarda qorunur.
Azərbaycanda qorunması üçün Yenikənd subasarına, Mahmudçala-Ağçala və Sarısu göllərinə qoruq, Kürün deltasına isə yasaqlıq statusunun verilməsi vacibdir.
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi qaranaz lat Plegadis falcinellus Ibisler ailesinden olan genis areala yayilmis qus Adi qaranazElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Deste QutankimilerYarimdeste Fesile IbislerYarimfesile Cins Plegadis Adi qaranazBeynelxalq elmi adiPlegadis falcinellus L 1766 Sekil axtarisiITIS 174924NCBI 52788EOL 45509053FW 372358 Ciconiformes Leylekkimiler Hero destesinin threskiornitidae Ibisler Ibises fesilesinden olan adi qaranaz yoxa cixmaqda olan quslardan Rengi metal kimi parlaq tund qehveyidir Dimdiyi asagiya teref qovs kimi eyridir Basi boynu ve qarin terefi qirmizimtil qehveyi qanadlari ve quyrugu goy yasil metal rengli qaradir Bel ve quyruqustu leleklerin yasil benovseyi calari vardir YayilmasiButun qitelerde yayilib Azerbaycanda Kur Araz ve Lenkeran ovaliqlarinin su hovzelerinde meskunlasir Yasayis yeri ve heyat terziSu hovzelerindeki qargi ve qamisliqlar sahillerdeki aciq bataqliqlar yasayis yerleridir Azerbaycanda yuvalayan ve otub kecen qusdur Adeten suru halinda yasayir Gunduz ve alaqaranliqda feal olur Monoqamdir Cutler emele getirir cinsi oyunlar edir yuva qurur ve yumurta qoyur Cengelliklerde ve diger kolluqlarda yuva qurur 2 5 yumurta qoyur Birinci yumurtani qoydugu gunden kurt yatir Kurtyatmada hem erkek hem de disi ferd istirak edir Kurtyatma muddeti 21 gundur 30 gunlukde cuceleri pervazlanir Azerbaycana yuvalama yerlerine martda ucub gelir sentyabrda ise qislaq yerlerine kocub gedir Martin axirlarindan yuva tikir yumurta qoyur Aprelin axirlarindan may ve iyun aylarinin evvellerinde cuceleri gorunmeye baslayir Onlar iyunun axiri iyulda pervazlanir Tam lelekdeyisme iyun noyabr aylarinda natamam lelekdeyisme ise yanvar may aylarinda gedir Esas yemini su cuculeri xercengler ilbizler qismen de xirda baliq ve qurbaga teskil edir SayiReproduksiya dovrunde sayi Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda 1957 ci ilde 155300 1977 ci ilde 6400 2007 ci ilde 3540 ferd Aggol Milli Parkinda 1962 ci ilde 8000 2002 ci ilde Varvara su anbarinda 2200 ferd olmusdur Mehdudlasdirici amillerSu bataqliq biotoplarinin qurudulmasi cirklendirilmesi ve qamisliqlarin yandirilmasi novu tehluke ile uzbeuz qoyub Ramsar Bern Bonn konvensiyalarina ve AEWA sazisine daxil edilmisdir Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda Sirvan Abseron Aggol Milli Parklarinda ve su bataqliq sahelerini ehate eden yasaqliqlarda qorunur Azerbaycanda qorunmasi ucun Yenikend subasarina Mahmudcala Agcala ve Sarisu gollerine qoruq Kurun deltasina ise yasaqliq statusunun verilmesi vacibdir Integrated Taxonomic Information System ing 1996 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3