fbpx
Wikipedia

Adi dazı

Avqust 04, 2021

Adi dazı (lat. Hypericum perforatum),pəncə, və ya dəlikli dazıotu – dazı cinsinə aid bitki növü.

?Adi dazı
Hypericum perforatum
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbə:Örtülütoxumlular
Sinif:İkiləpəlilər
Sıra:Söyüdçiçəklilər
Fəsilə:Dazıkimilər
Cins:Dazı
Növ: Adi dazı
Elmi adı
Hypericum perforatum L. (1753)

Vikinövlərdə
sistematika
Şəkil
axtarışı
ITIS  21454
NCBI  65561
EOL  584888
GRIN  19600
IPNI  433719-1
TPL  kew-2858676

Botaniki xarakteristikası

 
Adi dazı. (O.V.Tomenin "Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz" kitabından illüstrasiya, 1885)

Adi dazı üfüqi istiqamətdə uzanan incə kökümsova və güclü inkişaf etmiş kök sisteminə malik, dikduran gövdəli çoxillik ot bitkisidir. Hündürlüyü 30-60 sm, bəzən də artıq olur. Gövdəsi iki qabırğalıdır. Yarpaqları saplaqsız olub, gövdə üzərində qarşı-qarşıya düzülürlər, ovalşəkilli, bir qədər uzunsov və tam kənarlıdırlar. Yarpaqlarının üzərində çoxlu vəzilər vardır. 5 kasa və 5 taç yarpaqlarından ibarət olan qızılı-sarı rəngli çiçəkləri qalxanabənzər süpürgə çiçək qrupu əmələ gətirir.

Ləçəklərinin kənarlarında nöqtə şəkilli qırmızı rəngli vəzilər yerləşir. Meyvəsi yumurtavari, üç yuvalı qırmızımtıl qəhvəyi rəngli çoxtoxumlu qutucuqdur. Qutucuğun hər yuvasında çoxlu sayda, tünd qəhvəyi rəngli xırda (1 mm-ə yaxın) toxumlar olur. Çiçək və meyvəsində narıncı rəngli hiperisin piqmenti var. Bu piqment dəriyə toxunduqda əvvəlcə narıncı rəngli ləkə kimi görünür, sonra getdikcə tədricən tündləşərək qəhvəyi rəng alır. Adi dazı iyun ayından başlayaraq avqusta qədər çiçəkləyir. Meyvələri avqust-sentyabr aylarında yetişir.

Yayılması

Əsasən meşə kənarlarında, kolluqlarda, əkin yerlərinin kənarlarında, becərilməyən yerlərdə bitir. Meşə yolları və sahələrin ətrafında alaq otu kimi gözə dəyir. Avrasiyada Atlantik okeanı sahillərindən Sibir, Monqolustan və Çinə qədər ərazidə geniş yayılmışdır. Şimali Afrikada, Kanar və Azor adalarında rast gəlinir. Bəzi növləri Avstraliya, Yeni Zelandiya, Yaponiya, Şimali və Cənubi Amerikaya gətirilmib yayılmışdır. Azərbaycanın bir çox rayonlarında yayılıb. Respublikamızda ehtiyatı boldur.

Təbabətdə

İstifadə olunan hissəsi

Tibbi məqsədlə adi dazı bitkisinin yerüstü hissəsindən (Herba Hyperici) istifadə edilir. Bitki xammalı intensiv çiçəkləmə dövründə yerdən 8-10 sm hündürlükdə kəsilərək yığılır. Kölgədə, yaxud quruducularda 35-40° S temperaturda qurudulur. Düzgün qurutduqda bitkinin rənki dəyişilmir və təzə bitkidə olduğu kimi xoş balzamik ətrə malik olur. Qurudulmuş xammalın öz keyfiyyətini saxlama müddəti 3 ildir.

Tərkibi

Adi dazı çoxlu bioloji aktiv maddələrə malikdir. Onun tərkibində fotoaktiv antrasen törəmələri (hiperisin—0,4%, psevdohiperisin, protopsevdohiperisin və s), flavon birləşmələri (hiperozid—0,7-1%, rutin, kversitrin, izokversitrin, mirisetin və kversetin), efir yağı — 0,1-0,25% (terpenlər, seskviterpenlər və izovalerian turşusunun mürəkkəb efirləri), aşı maddələr (10%-ə qədər), qətranlar (10%-ə qədər), saponinlər, antosian, seril spirti, alkoloidlərin izi, karotin (55 mq%), nikotin turşusu, askorbin turşusu (80-120 mq%), xolin (34 mq%), P vitamini, PP vitamini, tokoferol və s. aşkar edilmişdir.

Əsas təsiri

Regenerativ, iltihab əleyhinə, yarasağaldıcı.

Farmakoloji təsiri

Adi dazı geniş farmakoloji təsir spektrinə malik bitkidir. Müəyyən edilmişdir ki, adi dazının flavonoidləri qan damarlarının, öd yollarının və bağırsaqların saya əzələlərinə spazmolitik təsir göstərir. Petkov (1988) Leclerc-ə istinad edərək, adi dazının antiseptik xassəyə malik olduğunu qeyd edərək onu yarasağaldıcı kimi tətbiq etməyi məsləhət görür. Onun fikrincə, adi dazı yerli anesteziyaedici və iltihab əleyhinə təsirlərə malikdir.

Eksperimental olaraq adi dazıdan ekstraksiya nəticəsində alınmış karotin, tokoferol və ali spirtlərdən ibarət qatışığın iltihabgötürücü təsir göstərməsi müəyyənləşdirilmişdir.

Adi dazının preparatları büzücü, iltihabgötürücü, antiseptik təsirlərə malik olmaları ilə yanaşı, regenerasiya proseslərini də tənzimləyirlər.

Adi dazının çıxarışları ürək əzələlərinin yığılma amplitudasını artırır, qan təzyiqini azca yüksəldir, sinir sisteminə antidepressiv təsir göstərir. Onun qalen preparatları qastrit, mədə-bağırsaq yaraları, enterokolit, öd yollarının diskineziyası, xolesistit, öd daşı, hepatit, babasil, sistit, stomatit, parodontoz, gingivit, faringit və s. xəstəliklərin müalicəsində geniş istifadə edilir. Adi dazının preparatları zəif toksiki təsirə malikdirlər. Lakin fəsad vermirlər.

Adi dazı həlimindən yoğun bağırsağın rentgenoloji müayinəsində də istifadə olunur. Bu zaman barium qatışığına, 15,0:100,0 nisbətindən hazırlanmış dazı həlimi qarışdırılır. Bu, bir tərəfdən qarışığın bağırsaqda asan hərəkətini təmin edərək müayinə müddətini azaldır, digər tərəfdən isə bariumun özlülüyünü azaldaraq selikli qişanın relyefinin daha dəqiq alınmasına imkan yaradır. Adi dazıdan otolarinqoloji təcrübədə də istifadə olunur. Belə ki, bitki xammalından (1:5 nisbətində 40°-li spirtdə) alınmış cövhər xroniki iltihablı otitdə ya damçı şəklində, yaxud trunda vasitəsilə qulaq keçəçəyinə daxil edilir. Bu qayda ilə hazırlanmış cövhərdən tonzillit, angina, gingivit və stomatitdə (1 stəkan suya 30-40 damcı) qarqara etmək üçün istifadə olunur. Adi dazı fotosensibilizəedici maddə kimi, insanda Günəş işığına qarşı həssaslığı yüksəltmək qabiliyyətinə malikdir. Sokolov və Zamotayev bu xassənin, dazı bitkisinin tərkibindəki hiperisin piqmenti ilə əlaqədar olduğunu qeyd edirlər. Adi dazının qatılaşdırılmış ekstraktından vitiliqoda piqmentsizləşmə nəticəsində dəridə əmələ gələn ağ ləkələri yox etmək üçün istifadə edilir. Bitki xammalından antibakterial təsirə malik "Novoimanin" (Novoimaninum) preparatı alınmışdır.

Bolqarıstanda bitkinin yerüstü hissəsindən qaraciyər və öd kisəsinin, o cümlədən həzm traktının xəstəliklərində büzücü və iltihabgötürücü maddə kimi istifadə olunur. Yara, podaqra, işias, revmatizm, vərəm və babasil xəstəliklərinə qarşı məsləhət görülür.

Fransada adi dazı otundan həm diuretik, həm ürək fəaliyyətini tənzim edən, həm də toxumaların regenerasiyasını tənzim edən maddə kimi istifadə edirlər.

Polşada ondan mədə-bağırsaq xəstəliklərində qankəsici və yarasağaldıcı maddə kimi, habelə qəbizlik hallarında, nevralgiyada, baş ağrılarında, yuxusuzluqda istifadə edilir.

Rus xalq təbabətində adi dazı revmatizm, işias, podaqra, ağciyərlərin vərəmi, daxili qanaxmalar, babasil, qaraciyər xəstəlikləri, çiban və digər iltihabi proseslərin müalicəsi üçün geniş istifadə olunur.

İbn Sina adi dazının, oturaq siniri iltihabını götürdüyünü, güclü sidikqovucu və yarasağaldıcı effektlərə malik olduğunu qeyd etmişdir.

Yayılması

BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Samur-Dəvəçi və Xəzər sahili ovalıqları, Qobustanın rayonlarında arandan subalp qurşağına kimi yayılmışdır. Meşə, meşə kənarı, çay vadiləri, kolluq, otlu yamaclar və bağlarda bitir.

İstifadə qaydası

Adi dazı xammalından müxtəlif üsullarla çıxarışlar aparılır:

I üsul

Çini bir qaba lazım olan qədər dazı çiçəkləri doldurub, ürtünə onu örtənə qədər zeytun yağı tökülür. Qabın ağzı qapaqla örtülərək su hamamında 6 saat dəmlənir. Bundan sonra su hamamından çıxarılır. Ağzı açılmadan, otaq temperaturunda soyudulur və süzülür. Bu müddət ərzində zeytun yağı dazının keyfiyyətini almış olur. Onun rəngi qırmızımtıl-qonur rəngə çalır və spesifik aromat kəsb edir. Bu yağ mədə-bağırsaq yaralarında, qastritdə, öd yollarının iltihabında çox yaxşı təsir göstərir. Ondan gündə bir dəfə, səhər-səhər ac qarına, bir xörək qapşığı qəbul edilir.

II üsul

Xırdalanaraq toz halına salınmış dazı otundan iki xörək qaşığı qədər götürərək 0,5 l suya tökülür, beş dəqiqə qaynatdıqdan sonra süzgəcdən keçirilir. Gündə 3-4 dəfə (hər dəfə 100 ml) yeməkdən 20-30 dəqiqə əvvəl isti halda qəbul edilir.

III üsul

Üç xörək qaşığı xırdalanmış dazı otu üzərinə 250 ml qaynar su töküb, iki saat dəmə qoyulur. Sonra süzülür. Gündə üç dəfə, hər dəfə 70-80 ml, yeməkdən əvvəl qəbul edilir.

IV üsul

Dazı həliminin hazırlanması. 10 q xırdalanmış adi dazı xammalı üzərinə 200 ml qaynar su töküb ağzını qapaqla örtdükdən sonra 30 dəqiqə ərzində su hamamında saxlanılır. Su hamamından çıxardıqdan 10 dəqiqə sonra süzülür. Alınmış həlimin üzərinə qaynanmış su əlavə etməklə əvvəlki həcmə (200 ml) çatdırılır. Ondan gün ərzində 4-5 dəfə, hər dəfə bir xörək qaşığı qədər qəbul edilir.

Qeyd olunan üsullardan əlavə, adi dazı bir çox dərman bitkiləri yığınlarının da tərkibinə daxildir.

Qalereya

İstinadlar

  1. Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  2. (PDF). 2016-03-04 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-20.
  3. Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
  4. Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019

İstinadlar

  • N.İ.Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  • GRIN saytı 2014-11-08 at the Wayback Machine

Avqust 04, 2021
dazı, hypericum, perforatum, pəncə, dəlikli, dazıotu, dazı, cinsinə, bitki, növü, hypericum, perforatumelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəlilərsıra, söyüdçiçəklilərfəsilə, dazıkimilərcins, dazınöv, elmi, adıhypericum, perforatum, . Adi dazi lat Hypericum perforatum 1 pence 2 ve ya delikli daziotu dazi cinsine aid bitki novu 3 Adi daziHypericum perforatumElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerSira SoyudciceklilerFesile DazikimilerCins DaziNov Adi daziElmi adiHypericum perforatum L 1753 VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 21454NCBI 65561EOL 584888GRIN 19600IPNI 433719 1TPL kew 2858676 Mundericat 1 Botaniki xarakteristikasi 2 Yayilmasi 3 Tebabetde 3 1 Istifade olunan hissesi 3 1 1 Terkibi 3 2 Esas tesiri 3 3 Farmakoloji tesiri 4 Yayilmasi 4 1 Istifade qaydasi 4 1 1 I usul 4 1 2 II usul 4 1 3 III usul 4 1 4 IV usul 5 Qalereya 6 Istinadlar 7 IstinadlarBotaniki xarakteristikasi Redakte Adi dazi O V Tomenin Flora von Deutschland Osterreich und der Schweiz kitabindan illustrasiya 1885 Adi dazi ufuqi istiqametde uzanan ince kokumsova ve guclu inkisaf etmis kok sistemine malik dikduran govdeli coxillik ot bitkisidir Hundurluyu 30 60 sm bezen de artiq olur Govdesi iki qabirgalidir Yarpaqlari saplaqsiz olub govde uzerinde qarsi qarsiya duzulurler ovalsekilli bir qeder uzunsov ve tam kenarlidirlar Yarpaqlarinin uzerinde coxlu veziler vardir 5 kasa ve 5 tac yarpaqlarindan ibaret olan qizili sari rengli cicekleri qalxanabenzer supurge cicek qrupu emele getirir Leceklerinin kenarlarinda noqte sekilli qirmizi rengli veziler yerlesir Meyvesi yumurtavari uc yuvali qirmizimtil qehveyi rengli coxtoxumlu qutucuqdur Qutucugun her yuvasinda coxlu sayda tund qehveyi rengli xirda 1 mm e yaxin toxumlar olur Cicek ve meyvesinde narinci rengli hiperisin piqmenti var Bu piqment deriye toxunduqda evvelce narinci rengli leke kimi gorunur sonra getdikce tedricen tundleserek qehveyi reng alir Adi dazi iyun ayindan baslayaraq avqusta qeder cicekleyir Meyveleri avqust sentyabr aylarinda yetisir Yayilmasi RedakteEsasen mese kenarlarinda kolluqlarda ekin yerlerinin kenarlarinda becerilmeyen yerlerde bitir Mese yollari ve sahelerin etrafinda alaq otu kimi goze deyir Avrasiyada Atlantik okeani sahillerinden Sibir Monqolustan ve Cine qeder erazide genis yayilmisdir Simali Afrikada Kanar ve Azor adalarinda rast gelinir Bezi novleri Avstraliya Yeni Zelandiya Yaponiya Simali ve Cenubi Amerikaya getirilmib yayilmisdir Azerbaycanin bir cox rayonlarinda yayilib Respublikamizda ehtiyati boldur Tebabetde RedakteIstifade olunan hissesi Redakte Tibbi meqsedle adi dazi bitkisinin yerustu hissesinden Herba Hyperici istifade edilir Bitki xammali intensiv cicekleme dovrunde yerden 8 10 sm hundurlukde kesilerek yigilir Kolgede yaxud quruducularda 35 40 S temperaturda qurudulur Duzgun qurutduqda bitkinin renki deyisilmir ve teze bitkide oldugu kimi xos balzamik etre malik olur Qurudulmus xammalin oz keyfiyyetini saxlama muddeti 3 ildir Terkibi Redakte Adi dazi coxlu bioloji aktiv maddelere malikdir Onun terkibinde fotoaktiv antrasen toremeleri hiperisin 0 4 psevdohiperisin protopsevdohiperisin ve s flavon birlesmeleri hiperozid 0 7 1 rutin kversitrin izokversitrin mirisetin ve kversetin efir yagi 0 1 0 25 terpenler seskviterpenler ve izovalerian tursusunun murekkeb efirleri asi maddeler 10 e qeder qetranlar 10 e qeder saponinler antosian seril spirti alkoloidlerin izi karotin 55 mq nikotin tursusu askorbin tursusu 80 120 mq xolin 34 mq P vitamini PP vitamini tokoferol ve s askar edilmisdir Esas tesiri Redakte Regenerativ iltihab eleyhine yarasagaldici Farmakoloji tesiri Redakte Adi dazi genis farmakoloji tesir spektrine malik bitkidir Mueyyen edilmisdir ki adi dazinin flavonoidleri qan damarlarinin od yollarinin ve bagirsaqlarin saya ezelelerine spazmolitik tesir gosterir Petkov 1988 Leclerc e istinad ederek adi dazinin antiseptik xasseye malik oldugunu qeyd ederek onu yarasagaldici kimi tetbiq etmeyi meslehet gorur Onun fikrince adi dazi yerli anesteziyaedici ve iltihab eleyhine tesirlere malikdir Eksperimental olaraq adi dazidan ekstraksiya neticesinde alinmis karotin tokoferol ve ali spirtlerden ibaret qatisigin iltihabgoturucu tesir gostermesi mueyyenlesdirilmisdir Adi dazinin preparatlari buzucu iltihabgoturucu antiseptik tesirlere malik olmalari ile yanasi regenerasiya proseslerini de tenzimleyirler Adi dazinin cixarislari urek ezelelerinin yigilma amplitudasini artirir qan tezyiqini azca yukseldir sinir sistemine antidepressiv tesir gosterir Onun qalen preparatlari qastrit mede bagirsaq yaralari enterokolit od yollarinin diskineziyasi xolesistit od dasi hepatit babasil sistit stomatit parodontoz gingivit faringit ve s xesteliklerin mualicesinde genis istifade edilir Adi dazinin preparatlari zeif toksiki tesire malikdirler Lakin fesad vermirler Adi dazi heliminden yogun bagirsagin rentgenoloji muayinesinde de istifade olunur Bu zaman barium qatisigina 15 0 100 0 nisbetinden hazirlanmis dazi helimi qarisdirilir Bu bir terefden qarisigin bagirsaqda asan hereketini temin ederek muayine muddetini azaldir diger terefden ise bariumun ozluluyunu azaldaraq selikli qisanin relyefinin daha deqiq alinmasina imkan yaradir Adi dazidan otolarinqoloji tecrubede de istifade olunur Bele ki bitki xammalindan 1 5 nisbetinde 40 li spirtde alinmis covher xroniki iltihabli otitde ya damci seklinde yaxud trunda vasitesile qulaq kececeyine daxil edilir Bu qayda ile hazirlanmis covherden tonzillit angina gingivit ve stomatitde 1 stekan suya 30 40 damci qarqara etmek ucun istifade olunur Adi dazi fotosensibilizeedici madde kimi insanda Gunes isigina qarsi hessasligi yukseltmek qabiliyyetine malikdir Sokolov ve Zamotayev bu xassenin dazi bitkisinin terkibindeki hiperisin piqmenti ile elaqedar oldugunu qeyd edirler Adi dazinin qatilasdirilmis ekstraktindan vitiliqoda piqmentsizlesme neticesinde deride emele gelen ag lekeleri yox etmek ucun istifade edilir Bitki xammalindan antibakterial tesire malik Novoimanin Novoimaninum preparati alinmisdir Bolqaristanda bitkinin yerustu hissesinden qaraciyer ve od kisesinin o cumleden hezm traktinin xesteliklerinde buzucu ve iltihabgoturucu madde kimi istifade olunur Yara podaqra isias revmatizm verem ve babasil xesteliklerine qarsi meslehet gorulur Fransada adi dazi otundan hem diuretik hem urek fealiyyetini tenzim eden hem de toxumalarin regenerasiyasini tenzim eden madde kimi istifade edirler Polsada ondan mede bagirsaq xesteliklerinde qankesici ve yarasagaldici madde kimi habele qebizlik hallarinda nevralgiyada bas agrilarinda yuxusuzluqda istifade edilir Rus xalq tebabetinde adi dazi revmatizm isias podaqra agciyerlerin veremi daxili qanaxmalar babasil qaraciyer xestelikleri ciban ve diger iltihabi proseslerin mualicesi ucun genis istifade olunur Ibn Sina adi dazinin oturaq siniri iltihabini goturduyunu guclu sidikqovucu ve yarasagaldici effektlere malik oldugunu qeyd etmisdir Yayilmasi RedakteBQ qerbi BQ serqi BQ Quba sahesi Samur Deveci ve Xezer sahili ovaliqlari Qobustanin rayonlarinda arandan subalp qursagina kimi yayilmisdir Mese mese kenari cay vadileri kolluq otlu yamaclar ve baglarda bitir 4 Istifade qaydasi Redakte Adi dazi xammalindan muxtelif usullarla cixarislar aparilir I usul Redakte Cini bir qaba lazim olan qeder dazi cicekleri doldurub urtune onu ortene qeder zeytun yagi tokulur Qabin agzi qapaqla ortulerek su hamaminda 6 saat demlenir Bundan sonra su hamamindan cixarilir Agzi acilmadan otaq temperaturunda soyudulur ve suzulur Bu muddet erzinde zeytun yagi dazinin keyfiyyetini almis olur Onun rengi qirmizimtil qonur renge calir ve spesifik aromat kesb edir Bu yag mede bagirsaq yaralarinda qastritde od yollarinin iltihabinda cox yaxsi tesir gosterir Ondan gunde bir defe seher seher ac qarina bir xorek qapsigi qebul edilir II usul Redakte Xirdalanaraq toz halina salinmis dazi otundan iki xorek qasigi qeder goturerek 0 5 l suya tokulur bes deqiqe qaynatdiqdan sonra suzgecden kecirilir Gunde 3 4 defe her defe 100 ml yemekden 20 30 deqiqe evvel isti halda qebul edilir III usul Redakte Uc xorek qasigi xirdalanmis dazi otu uzerine 250 ml qaynar su tokub iki saat deme qoyulur Sonra suzulur Gunde uc defe her defe 70 80 ml yemekden evvel qebul edilir IV usul Redakte Dazi heliminin hazirlanmasi 10 q xirdalanmis adi dazi xammali uzerine 200 ml qaynar su tokub agzini qapaqla ortdukden sonra 30 deqiqe erzinde su hamaminda saxlanilir Su hamamindan cixardiqdan 10 deqiqe sonra suzulur Alinmis helimin uzerine qaynanmis su elave etmekle evvelki hecme 200 ml catdirilir Ondan gun erzinde 4 5 defe her defe bir xorek qasigi qeder qebul edilir Qeyd olunan usullardan elave adi dazi bir cox derman bitkileri yiginlarinin da terkibine daxildir Qalereya Redakte Istinadlar Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Serqi Azerbaycan ostaninin derman bitkileri PDF 2016 03 04 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 20 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 Valide M Elizade Naibe P Mehdiyeva Vuqar N Kerimov Aide Q Ibrahimova BOYUK QAFQAZIN BITKILERI Azerbaycan Baki 2019Istinadlar RedakteN I Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 GRIN sayti Arxivlesdirilib 2014 11 08 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Adi dazi amp oldid 5841140, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.