Azərbaycanca Azərbaycancaසිංහල සිංහලTürkçe Türkçe
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az
  • Vikipediya

Adi başınağacı lat Viburnum opulus bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin adoksakimilər fəsiləsinin başınağacı

Adi başınağacı

Adi başınağacı
www.wikimedia.az-az.nina.azhttps://www.wikimedia.az-az.nina.az

Adi başınağacı (lat. Viburnum opulus) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin adoksakimilər fəsiləsinin başınağacı cinsinə aid bitki növü.

Adi başınağacı
image
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Embryophytes
Klad:
Klad:
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Klad:
Klad:
Klad:
Asterids
Klad:
Dəstə:
Fırçaotuçiçəklilər
Fəsilə:
Adoksakimilər
Cins:
Başınağacı
Növ:
Adi başınağacı
Beynəlxalq elmi adı
  • Viburnum opulus L., 1753
image
Şəkil
axtarışı
ITIS  35270
NCBI  85293
EOL  488690

Botaniki xarakteristikası

Yarpaqları qarşı-qarşıya düzülmü uzunluğu 5-12 sm-dir, dəyirmi və ya yumurtaşəkilli-dəyirmidir, yuxarı yarısında üç bölümlü və bundan başqa iri kəsilmiş -dişli olub, çılpaqdır, qaidə hissəsində xırda qılşəkilli yalançı zoğları vardır. Saplaları çılpaqdır, yuxarı hissədə oturaq vəziciklidir, aşağı hissədə isə vəziciklər oturaq deyil, ayaqcıq üzərindədir. Çiçəkləri ağ rəngli, ətirli olub, iri, sıx olmayan qalxanaoxşar yastı çiçək qrupunda toplanmışdır, orta çiçəkləri kiçik, ikicinsli düzgün olub, qıfaoxşar-zınqırovvari tacı vardı, kənar çiçəklər isə bar verməyən, iriləşmiş ağappaq çarxşəkilli bölümlü tacı vardır. Meyvələri giləmeyvəyə bənzər olub, lətli, ovaldır, parlaq-qırmızı rəngdədir, dadı acıdır, diametri 8–10 mm-dir. Toxumları təkdir və yastıdır. May-iyun aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr aylarında meyvə verir.

Ekoloji qrup və bitdiyi yerlər

Kseromezofitdir, meşə-kol və sahilyanı bitkilik tiplərində rast gəlir. Əsasən meşə və meşə kənarlarında, kolluqlarda və çay kənarlarında seyrək bitir.

Kimyəvi tərkibi

Flavonoid, saponin, kumarin, K və C vitaminləri, karotin, piyli və efir yağları, steroid, aşı maddələri, antosian və qətranla zəngindir.

Təsiri və tətbiqi

Adi başınağaci farmakopeyaya daxil olan ofisinal dərman bitkisidir. Elmi, praktiki, eksperimental və xalq təbabətində, habelə homeopatiyada, farmakologiyada və baytarlıqda tətbiq edilir. Əsasən mədə və onikibarmaq bağırsaq xorası, bronxial astma, qaraciyər, dəri-zöhrəvi, böyrək, babasil, epilepsiya, anemiya, nevroz xəstəlikləri, soyuqdəymə, öd və sidik kisəsi daşları, qanaxmalar zamanı istifadə olunur. Kardiotonik, sedativ, hipotenziv, ağrıkəsici, şualanmadan qoruyucu, protistosid, antihelmint, antibakterial, qanqatılaşdırıcı və s. təsirə malikdir.

Əkstəsirləri

Təzə meyvələrin tərkibində acı qlikozid viburin olduğu üçün, yeməklərdə istifadə edildikdə bəzən ürəkbulanma və qusma hissi əmələ gətirir. Mədə və onikibarmaq bağırsaq xorası, böyrək və pankreatit xəstəliklərinin kəskin dövründə, eləcə də podaqrada istifadə etmək olmaz. Trombofiliyalı xəstələr təzə meyvələri ehtiyatla və az miqdarda qəbul etməlidir.

İstifadə olunan hissələri

Müalıcə məqsədi ilə bitkinin meyvələri, yarpaqları, çiçəkləri, qabığı, toxumları və budaqları istifadə edilir.

İstifadə formaları

Cövhər, şirə, və spirtli ekstraktlar.

Azərbaycanda yayılması

Samur-Şabran oval., BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, KQ şimal, KQ mərkəz, Lənk. dağ. Orta dağ qurşağına qədər.

Yaşayış mühiti

Meşələrdə, çayların sahilində, kolluqlar arasında, meşə sahələrində, səpələnmiş halda rast gəlinir.

Təsərrüfat əhəmiyyəti

Dərman bitkisidir. Qabığında aşı maddəsi vardır. Dekorativ koldur.

İstinadlar

  1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 268.

Həmçinin bax

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Adi basinagaci lat Viburnum opulus bitkiler aleminin fircaotucicekliler destesinin adoksakimiler fesilesinin basinagaci cinsine aid bitki novu Adi basinagaciElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste FircaotuciceklilerFesile AdoksakimilerCins BasinagaciNov Adi basinagaciBeynelxalq elmi adiViburnum opulus L 1753Sekil axtarisiITIS 35270NCBI 85293EOL 488690Botaniki xarakteristikasiYarpaqlari qarsi qarsiya duzulmu uzunlugu 5 12 sm dir deyirmi ve ya yumurtasekilli deyirmidir yuxari yarisinda uc bolumlu ve bundan basqa iri kesilmis disli olub cilpaqdir qaide hissesinde xirda qilsekilli yalanci zoglari vardir Saplalari cilpaqdir yuxari hissede oturaq veziciklidir asagi hissede ise vezicikler oturaq deyil ayaqciq uzerindedir Cicekleri ag rengli etirli olub iri six olmayan qalxanaoxsar yasti cicek qrupunda toplanmisdir orta cicekleri kicik ikicinsli duzgun olub qifaoxsar zinqirovvari taci vardi kenar cicekler ise bar vermeyen irilesmis agappaq carxsekilli bolumlu taci vardir Meyveleri gilemeyveye benzer olub letli ovaldir parlaq qirmizi rengdedir dadi acidir diametri 8 10 mm dir Toxumlari tekdir ve yastidir May iyun aylarinda cicekleyir avqust sentyabr aylarinda meyve verir Ekoloji qrup ve bitdiyi yerlerKseromezofitdir mese kol ve sahilyani bitkilik tiplerinde rast gelir Esasen mese ve mese kenarlarinda kolluqlarda ve cay kenarlarinda seyrek bitir Kimyevi terkibiFlavonoid saponin kumarin K ve C vitaminleri karotin piyli ve efir yaglari steroid asi maddeleri antosian ve qetranla zengindir Tesiri ve tetbiqiAdi basinagaci farmakopeyaya daxil olan ofisinal derman bitkisidir Elmi praktiki eksperimental ve xalq tebabetinde habele homeopatiyada farmakologiyada ve baytarliqda tetbiq edilir Esasen mede ve onikibarmaq bagirsaq xorasi bronxial astma qaraciyer deri zohrevi boyrek babasil epilepsiya anemiya nevroz xestelikleri soyuqdeyme od ve sidik kisesi daslari qanaxmalar zamani istifade olunur Kardiotonik sedativ hipotenziv agrikesici sualanmadan qoruyucu protistosid antihelmint antibakterial qanqatilasdirici ve s tesire malikdir EkstesirleriTeze meyvelerin terkibinde aci qlikozid viburin oldugu ucun yemeklerde istifade edildikde bezen urekbulanma ve qusma hissi emele getirir Mede ve onikibarmaq bagirsaq xorasi boyrek ve pankreatit xesteliklerinin keskin dovrunde elece de podaqrada istifade etmek olmaz Trombofiliyali xesteler teze meyveleri ehtiyatla ve az miqdarda qebul etmelidir Istifade olunan hisseleriMualice meqsedi ile bitkinin meyveleri yarpaqlari cicekleri qabigi toxumlari ve budaqlari istifade edilir Istifade formalariCovher sire ve spirtli ekstraktlar Azerbaycanda yayilmasiSamur Sabran oval BQ Quba BQ serq BQ qerb KQ simal KQ merkez Lenk dag Orta dag qursagina qeder Yasayis muhitiMeselerde caylarin sahilinde kolluqlar arasinda mese sahelerinde sepelenmis halda rast gelinir Teserrufat ehemiyyetiDerman bitkisidir Qabiginda asi maddesi vardir Dekorativ koldur IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 268 Hemcinin bax

Nəşr tarixi: İyul 03, 2024, 07:16 am
Ən çox oxunan
  • Aprel 02, 2025

    Hacı Seyid ağa Əmirzadə

  • Mart 25, 2025

    Hacı Məhəmməd

  • Fevral 03, 2025

    Hacı Məcid Əfəndi Əfəndizadə

  • Mart 13, 2025

    Hacı Bayram (Urmiya)

  • May 23, 2025

    Hacı-Murad Muquyev

Gündəlik
  • Ensiklopediya

  • Nyu-York

  • BMT-nin əsas qurumları

  • Qulam Yəhya

  • Pul vahidi

  • Qazi Yaşargil

  • İzmir

  • Alkoqolizm

  • Anime

  • 1964

NiNa.Az - Studiya

  • Vikipediya

Bülletendə Qeydiyyat

E-poçt siyahımıza abunə olmaqla siz həmişə bizdən ən son xəbərləri alacaqsınız.
Əlaqədə olmaq
Bizimlə əlaqə
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Bütün hüquqlar qorunur.
Müəllif hüququ: Dadaş Mammedov
Yuxarı