fbpx
Wikipedia

Abuğamir kilsəsi

Abuğamir kilsəsi - Türkiyə Cümhuriyyətində, Qars ilinin Ani şəhər xarabalığında qədim erməni kilsəsi.

Abuğamir kilsəsi
Աբուղամրենց Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի
40°30′36″ şm. e. 43°34′12″ ş. u.
Ölkə  Türkiyə
Şəhər Qars
Yerləşir Ani
Aidiyyatı Erməni Qriqoryan Kilsəsi
Tikilmə tarixi XI əsr
Üslubu Erməni memarlığı
Abuğamir kilsəsi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bu kiçik kilsə Alacaçay (ermənicə Tsağkotsadzor) vadisində bir təpənin üstündə inşa edilmişdir. Qəribədr ki, Anidəki kilsələrin hamısı sanki şəhərin kənarından və uzaqdan görünməsi istənirmiş kimi hündür təpələrin üstündə inşa edilib.

Mütəxəssislər abidəni X əsrə aid (binanın bəzədilməsində istifadə edilən naxışların çoxu bu dövr erməni memarlığı üçün xarakterikdir) edirlər və Pahlavuni sülaləsinə aid olduğunu, Şahzadə Qriqor tərəfindən inşa etdirildiyini güman edirlər. Bu sülalə Aninin müstəqilliyinin son illərində önəm qazanmışdır. Pahlavuni sülaləsindən olan ən məşhur tarixi şəxsiyyət Aninin Bizans imperiyasına ilhaq edilməsinə qarşı çıxmış dəstənin başında duran Vahram Pahlavuni olmuşdur. Vahramdan kilsənin qapısı üzərindəki kitabədə də bəhs olunur və adının kilsəyə verildiyi, özünün isə oğlu Abuğamirin xatirəsinin anılması üçün keçirilən mərasimlərə pul ayırdığı qeyd edilir.

1040 - cı il tarixli başqa bir kitabə isə şahzadə Ablğaribin atası, qardaşı və bacısı üçün iki otaqlı bir qəbir inşa etdirildiyi qeyd edilir. " 489 - cu ildə (miladi təqvimlə 1040) mən Ablğarib, ermənilərin mərzbanı Qriqorun oğlu və Abuğamirin nəvəsi ən gənc oğlu olmam səbəbiylə atam tərəfindən ciddiylə alınmamağıma rəğmən ailəmə olan sevgimə görə bu son mənzili atam Qriqor, qardaşım Həmzə və bacım Seda üçün inşa etdirdim, həmçinin Müqəddəs Stefanos və Müqəddəs Kristofer kilsələrini tikdirdim." Kilsənin Şimal divarına birləşmiş olan və günümüzə yalnız təməlləri çatan binanın məhz bu iki otaqlı qəbir olduğu güman edilir. 1998-ci ildə bu təməllər qızıl axtaranlar tərəfindən qazılır. İçəridə həqiqətən də məzarların olduğu qızılaxtaranlardan sonra qalan xarabalıqların arasında görünən inşan sümüklərindən aydınlaşır. Hər biri qalın beton təbəqəsiylə əhatə edilmiş ən azı üç məzar olmuşdur.

Xarici görünüşü

Binanın xarici quruluşu on iki üzlüdür, giriş qapıları isə adətən erməni kilsələrində olduğu kimi, Şərq - Qərb araleli üzrə deyil, Şimal - Cənub paraleli üzrədir. Hər üzü dəyişik (sırayla) olaraq dərin niş (divarın içinə doğru dərin oyuq) və ya pəncərəlidir. Yeganə istisna iki nişin yanaı olduğu və müəyyən qədər bayıra çıxıntılı görünən Şərq divarıdır. Bu qeyri-adi çıxıntının aşağı hissəsi itmişdir. Lakin burada hansısa xaçkarların və ya kitabənin olduğu düşünülür ki, bu da yaxındakı məzarlara işarə etmiş ola bilər.

Kilsənin üst səviyyəsində, silindrik hissənin pəncərələri natamam kəmərlər silsiləsi əmələ gətirən kəmərlərlə əhatələnmişdir - bu erməni memarlığında rastlanmayan, qeyri-adi bir düzənləmədir.

Qübbənin üstündəki konik dam həddən artıq dikdir və ya sonrakı dövrdə bərpa zamanı bu hala gətirilmişdir. Bu tip inşa texnikası XI əsrə aiddir və bu halıyla kilsəni XI əsrə də aid etmək mümkündür.

Binanın divarlarındakı naxışların müxtəlifliyi (xüsusilə incə naxışlı medalvari çıxıntıların varlığı) və bunların üzərindəki işıq-kölgə oyunları binanı müəyyən qədər Barokko memarlıq üslubuna yaxınlaşdırır.

Daxili görünüşü

Abidənin daxili dizaynı bayırdan baxıldığı zaman təsəvvür edilə bilinməyəcək qədər sadə və yüngüldür. Kilsənin mərkəzləşdirilmiş altı yarpaqlı planı var, yəni altı ədəd dörddə üçlük dairə apsis mərkəz sahənin ətrafında toplanmışdır. Bunun üzərində on iki pəncərə ilə aydımladılmış və onun da üzərində yarımqübbənin olduğu silindrik tavan vardır.

Apsisin divar və damında müxtəlif freska qalıqları görünməkdədir. Lakin bu freskalar kilsədən yenidir və təxminən XIII əsrə aid edilir. Apsisin hər iki tərəfində böyük ehtimal şapel olan kiçik hücrələr vardır.

Mənbə

Həmçinin bax

  • Erməni memarlığı

abuğamir, kilsəsi, türkiyə, cümhuriyyətində, qars, ilinin, şəhər, xarabalığında, qədim, erməni, kilsəsi, Աբուղամրենց, Սուրբ, Գրիգոր, եկեղեցի40, ölkə, türkiyəşəhər, qarsyerləşir, aniaidiyyatı, erməni, qriqoryan, kilsəsitikilmə, tarixi, əsrüslubu, erməni, memarl. Abugamir kilsesi Turkiye Cumhuriyyetinde Qars ilinin Ani seher xarabaliginda qedim ermeni kilsesi Abugamir kilsesiԱբուղամրենց Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի40 30 36 sm e 43 34 12 s u Olke TurkiyeSeher QarsYerlesir AniAidiyyati Ermeni Qriqoryan KilsesiTikilme tarixi XI esrUslubu Ermeni memarligiAbugamir kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarBu kicik kilse Alacacay ermenice Tsagkotsadzor vadisinde bir tepenin ustunde insa edilmisdir Qeribedr ki Anideki kilselerin hamisi sanki seherin kenarindan ve uzaqdan gorunmesi istenirmis kimi hundur tepelerin ustunde insa edilib Mutexessisler abideni X esre aid binanin bezedilmesinde istifade edilen naxislarin coxu bu dovr ermeni memarligi ucun xarakterikdir edirler ve Pahlavuni sulalesine aid oldugunu Sahzade Qriqor terefinden insa etdirildiyini guman edirler Bu sulale Aninin musteqilliyinin son illerinde onem qazanmisdir Pahlavuni sulalesinden olan en meshur tarixi sexsiyyet Aninin Bizans imperiyasina ilhaq edilmesine qarsi cixmis destenin basinda duran Vahram Pahlavuni olmusdur Vahramdan kilsenin qapisi uzerindeki kitabede de behs olunur ve adinin kilseye verildiyi ozunun ise oglu Abugamirin xatiresinin anilmasi ucun kecirilen merasimlere pul ayirdigi qeyd edilir 1040 ci il tarixli basqa bir kitabe ise sahzade Ablgaribin atasi qardasi ve bacisi ucun iki otaqli bir qebir insa etdirildiyi qeyd edilir 489 cu ilde miladi teqvimle 1040 men Ablgarib ermenilerin merzbani Qriqorun oglu ve Abugamirin nevesi en genc oglu olmam sebebiyle atam terefinden ciddiyle alinmamagima regmen aileme olan sevgime gore bu son menzili atam Qriqor qardasim Hemze ve bacim Seda ucun insa etdirdim hemcinin Muqeddes Stefanos ve Muqeddes Kristofer kilselerini tikdirdim Kilsenin Simal divarina birlesmis olan ve gunumuze yalniz temelleri catan binanin mehz bu iki otaqli qebir oldugu guman edilir 1998 ci ilde bu temeller qizil axtaranlar terefinden qazilir Iceride heqiqeten de mezarlarin oldugu qizilaxtaranlardan sonra qalan xarabaliqlarin arasinda gorunen insan sumuklerinden aydinlasir Her biri qalin beton tebeqesiyle ehate edilmis en azi uc mezar olmusdur Mundericat 1 Xarici gorunusu 2 Daxili gorunusu 3 Menbe 4 Hemcinin baxXarici gorunusu RedakteBinanin xarici qurulusu on iki uzludur giris qapilari ise adeten ermeni kilselerinde oldugu kimi Serq Qerb araleli uzre deyil Simal Cenub paraleli uzredir Her uzu deyisik sirayla olaraq derin nis divarin icine dogru derin oyuq ve ya pencerelidir Yegane istisna iki nisin yanai oldugu ve mueyyen qeder bayira cixintili gorunen Serq divaridir Bu qeyri adi cixintinin asagi hissesi itmisdir Lakin burada hansisa xackarlarin ve ya kitabenin oldugu dusunulur ki bu da yaxindaki mezarlara isare etmis ola biler Kilsenin ust seviyyesinde silindrik hissenin pencereleri natamam kemerler silsilesi emele getiren kemerlerle ehatelenmisdir bu ermeni memarliginda rastlanmayan qeyri adi bir duzenlemedir Qubbenin ustundeki konik dam hedden artiq dikdir ve ya sonraki dovrde berpa zamani bu hala getirilmisdir Bu tip insa texnikasi XI esre aiddir ve bu haliyla kilseni XI esre de aid etmek mumkundur Binanin divarlarindaki naxislarin muxtelifliyi xususile ince naxisli medalvari cixintilarin varligi ve bunlarin uzerindeki isiq kolge oyunlari binani mueyyen qeder Barokko memarliq uslubuna yaxinlasdirir Daxili gorunusu RedakteAbidenin daxili dizayni bayirdan baxildigi zaman tesevvur edile bilinmeyecek qeder sade ve yunguldur Kilsenin merkezlesdirilmis alti yarpaqli plani var yeni alti eded dordde ucluk daire apsis merkez sahenin etrafinda toplanmisdir Bunun uzerinde on iki pencere ile aydimladilmis ve onun da uzerinde yarimqubbenin oldugu silindrik tavan vardir Apsisin divar ve daminda muxtelif freska qaliqlari gorunmekdedir Lakin bu freskalar kilseden yenidir ve texminen XIII esre aid edilir Apsisin her iki terefinde boyuk ehtimal sapel olan kicik hucreler vardir Menbe Redaktehttp virtualani org abughamrents index htmHemcinin bax RedakteErmeni memarligi Menbe https az wikipedia org w index php title Abugamir kilsesi amp oldid 5926672, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.