İlk təhsilini Gəncədəki Xeyriyyə Məktəbində almış, burada müxtəlif dünyəvi elmlərlə yanaşı ərəb və fars dillərini də öyrənmişdir. Çox gənc yaşda – 1899-da, təhsil aldığı məktəbin müəllimi olaraq işləməyə başlamışdır.
1906-cı ildə İstanbula getmiş və İstanbul Universitetində təhsil almışdır.
Dərin savadı, ədəbi zövqü və geniş mühakiməsiylə çox qısa zamanda bütün Gəncə ziyalıları arasında tanınmışdır.
Fəaliyyəti
İlk məqalələri 1903–cü ildə Tiflisdə nəşrə başlayan "Şərqi-Rus" qəzetində çap olunmuşdur. Həmin ildə Tiflisə köçərək, bu qəzetin təsisçisi işləyir. Onun yazıları qəzetin hər sayında yer alırdı. Abdulla Surun 1903-cü ildə başlayan mətbuat həyatı, qəzetçilik fəaliyyəti onun qısa ömrünün sonuna qədər davam etmişdir.
O, Qafqazın müxtəlif mətbuat orqanlarına A.Sur, Məhəmmədzadə, Qafqasiyalı, A.Tofiq, Gəncəli, Abdulla Məhəmmədzadə, Bir Adam və başqa imzalarla məqalələr yazmışdır. "Şərqi-Rus" bağlandıqdan sonra yenidən Gəncəyə qayıdan Abdulla Sur burada müəllimlik fəaliyyətini davam etdirir, eyni zamanda "Həyat" və "İrşad" qəzetlərinə ədəbiyyat və mədəniyyət mövzularında məqalələr yazır.
Çağdaşları bu yorulmaz və istedadlı gənci, həm də gülərüz, xoşxasiyyət, milətçi və bütün tələbələrinin sevimli müəllimi olaraq xatırlayacaqlardı.
1906-cl ildə Abdulla Sur İstanbula gedir. İki il yarım burada yaşayaraq, İstanbul Darülfununda (Universitetində) ədəbiyyat müəllimi kimi çalışır. Türk qəzetlərində məqalələri çap olunur. Həyatının İstanbul vaxtında ən böyük və ən önəmli əsərini "Türk ədəbiyyatına bir baxış" kitabını yazmağa başlayır. Həcmi min səhifədən artıq olan bu kitabı bitirsə də, çap etdirmir. Əlyazma halındakı kitabın çox hissəsi itmiş, yalnız ayrı-ayrı parçaları qalmışdır.
İstanbulda 1908-ci ilin noyabr ayına qədər yaşayan Abdulla Sur burada Osmanlı ədəbiyyatı haqda araşdırmalar aparmış, İbrahim Şinasinin "Şair evlənməsi" əsərini Türkiyə türkcəsindənAzərbaycan türkcəsinə çevirmişdir. Rus dilində yazılmış olan coğrafiyaya dair bir kitabı da türkcəyə çevirmişdir. Bütün bunlardan əlavə üç cildlik bir antalogiya hazırlamağa başlamışdır.
Azərbaycana qayıtdıqdan sonra Abdulla Surun vətəninin mədəniyyət həyatına daha böyük qatqısı olmuşdur. O, 1910-cu ildə Gəncədə "Ədəbiyyat və Sənət" cəmiyyəti qurmuşdu. Bu cəmiyyətin əsas məqsədi istedadlı gəncləri üzə çıxarmaq, onların qarşıdakı təhsillərinə kömək etmək idi. Cəmiyyət yeni ədəbiyyat və sənət əsərlərini ortaya çıxarmaq üçün müsabiqələr də təşkil edirdi.
Klassik və çağdaş Azərbaycan və Osmanlı türk ədəbiyyatının problemleri ilə davamlı şəkildə məşğul olan Abdulla Sur, dilin və üslubun sadəliyi, başa düşülən olması məsələsinə olduqca böyük önəm verirdi. Buna görə də o, əsərlərini ərəb, fars və türk dillərinin sintezindən ibarət bir dildə yazan Əbdülhaq Həmid, Tofiq Fikrət, Məhəmməd Hadi kimi görkəmli şair və yazıçıların yaradıcılığını tənqid atəşinə tutur, onların işlətdikləri süni dilin əsərlərindəki fikrin və düşüncələrin başa düşülməsinə əngəl yaratdığını iddia edirdi.
XX əsrin tanınmış şairlərindən olan Əhməd CavadGəncədə Abdulla Surdan ədəbiyyat dərsləri almış və təsirində qalmışdır. Sur isə Firidun bəy Köçərlini özünün müəllimi saymaqla bərabər "Azərbaycan Ədəbiyyatı" əsərinin yazılmasında ona kömək etmişdir.
Ölümü
Abdulla Sur 1912-ci il may ayının 8-də ağır bir xəstəlikdən sonra Tiflis xəstəxanasında dünyasını dəyişmiş və Gəncə Səbiskar qəbiristanlığıda dəfn olunmuşdur.
Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi.II C.-B.: Azərnəşr, 1960.- 908 s.
Elçin. Fikrin karvanı.- B.: Yazıçı, 1984.- 348 s.
Köçərli F. Azərbaycan ədəbiyyatı. I S.- B.: Elm, 1979.- 609 s.
Köçərli F. Azərbaycan ədəbiyyatı. II S.- B.: Elm, 1981.- 460 s.
Mirəhmədov Ə. Azərbaycan ədəbiyyatına dair tədqiqlər.- B.: Maarif, 1983.- 964 s.
Talıbzadə K. Azərbaycan ədəbi tənqidinin tarixi.- B.: Azərnəşr, 1984.- 340 s.
Talıbzadə K. XX əsr Azərbaycan tənqidi.- B.: MEA, 1966.- 540 s.
İstinadlar
Ali təhsil tariximizdən
"Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi" (PDF). anl.az. 2008.
"Böyük ədəbiyyat sevdalısı". medeniyyet.az.
S. Şükürov. “Gəncə məktəblərinin tarixindən’’. Bakı, 1990, s.80
Xarici keçidlər
Abdulla Surun bioqrafiyası – www.adam.az 2011-11-17 at the Wayback Machine
Avqust 12, 2021
abdulla, mirzə, abdulla, məhəmmədzadə, iyul, 1883, 1883, yelizavetpol, 1912, yelizavetpol, ədəbiyyatşünas, tənqidçi, abdulla, surdoğum, tarixi, iyul, 1883doğum, yeri, gəncə, rusiya, imperiyasıvəfat, tarixi, 1912vəfat, yeri, gəncə, rusiya, imperiyasıdəfn, yeri,. Mirze Abdulla Mehemmedzade Abdulla Sur 23 iyul 1883 1883 07 23 Yelizavetpol 1912 Yelizavetpol edebiyyatsunas tenqidci 2 3 ABDULLA SURDogum tarixi 23 iyul 1883Dogum yeri Gence Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 1912Vefat yeri Gence Rusiya ImperiyasiDefn yeri Sebiskar qebiristanligi d Tehsili Istanbul Universiteti 1909 1 Fealiyyeti yaziciAbdulla Sur Vikimenbede Mundericat 1 Heyati 1 1 Tehsili 2 Fealiyyeti 3 Olumu 4 Kitablari 5 Hemcinin bax 6 Edebiyyat 7 Istinadlar 8 Xarici kecidlerHeyati RedakteAbdulla Sur 23 iyul 1883 cu ilde Gencede anadan olmusdur Tehsili Redakte Ilk tehsilini Gencedeki Xeyriyye Mektebinde almis burada muxtelif dunyevi elmlerle yanasi ereb ve fars dillerini de oyrenmisdir Cox genc yasda 1899 da tehsil aldigi mektebin muellimi olaraq islemeye baslamisdir 1906 ci ilde Istanbula getmis ve Istanbul Universitetinde tehsil almisdir Derin savadi edebi zovqu ve genis muhakimesiyle cox qisa zamanda butun Gence ziyalilari arasinda taninmisdir Fealiyyeti RedakteIlk meqaleleri 1903 cu ilde Tiflisde nesre baslayan Serqi Rus qezetinde cap olunmusdur Hemin ilde Tiflise kocerek bu qezetin tesiscisi isleyir Onun yazilari qezetin her sayinda yer alirdi Abdulla Surun 1903 cu ilde baslayan metbuat heyati qezetcilik fealiyyeti onun qisa omrunun sonuna qeder davam etmisdir O Qafqazin muxtelif metbuat orqanlarina A Sur Mehemmedzade Qafqasiyali A Tofiq Genceli Abdulla Mehemmedzade Bir Adam ve basqa imzalarla meqaleler yazmisdir Serqi Rus baglandiqdan sonra yeniden Genceye qayidan Abdulla Sur burada muellimlik fealiyyetini davam etdirir eyni zamanda Heyat ve Irsad qezetlerine edebiyyat ve medeniyyet movzularinda meqaleler yazir Cagdaslari bu yorulmaz ve istedadli genci hem de guleruz xosxasiyyet miletci ve butun telebelerinin sevimli muellimi olaraq xatirlayacaqlardi 1906 cl ilde Abdulla Sur Istanbula gedir Iki il yarim burada yasayaraq Istanbul Darulfununda Universitetinde edebiyyat muellimi kimi calisir Turk qezetlerinde meqaleleri cap olunur Heyatinin Istanbul vaxtinda en boyuk ve en onemli eserini Turk edebiyyatina bir baxis kitabini yazmaga baslayir Hecmi min sehifeden artiq olan bu kitabi bitirse de cap etdirmir Elyazma halindaki kitabin cox hissesi itmis yalniz ayri ayri parcalari qalmisdir Istanbulda 1908 ci ilin noyabr ayina qeder yasayan Abdulla Sur burada Osmanli edebiyyati haqda arasdirmalar aparmis Ibrahim Sinasinin Sair evlenmesi eserini Turkiye turkcesinden Azerbaycan turkcesine cevirmisdir Rus dilinde yazilmis olan cografiyaya dair bir kitabi da turkceye cevirmisdir Butun bunlardan elave uc cildlik bir antalogiya hazirlamaga baslamisdir Azerbaycana qayitdiqdan sonra Abdulla Surun veteninin medeniyyet heyatina daha boyuk qatqisi olmusdur O 1910 cu ilde Gencede Edebiyyat ve Senet cemiyyeti qurmusdu Bu cemiyyetin esas meqsedi istedadli gencleri uze cixarmaq onlarin qarsidaki tehsillerine komek etmek idi Cemiyyet yeni edebiyyat ve senet eserlerini ortaya cixarmaq ucun musabiqeler de teskil edirdi Klassik ve cagdas Azerbaycan ve Osmanli turk edebiyyatinin problemleri ile davamli sekilde mesgul olan Abdulla Sur dilin ve uslubun sadeliyi basa dusulen olmasi meselesine olduqca boyuk onem verirdi Buna gore de o eserlerini ereb fars ve turk dillerinin sintezinden ibaret bir dilde yazan Ebdulhaq Hemid Tofiq Fikret Mehemmed Hadi kimi gorkemli sair ve yazicilarin yaradiciligini tenqid atesine tutur onlarin isletdikleri suni dilin eserlerindeki fikrin ve dusuncelerin basa dusulmesine engel yaratdigini iddia edirdi XX esrin taninmis sairlerinden olan Ehmed Cavad Gencede Abdulla Surdan edebiyyat dersleri almis ve tesirinde qalmisdir Sur ise Firidun bey Kocerlini ozunun muellimi saymaqla beraber Azerbaycan Edebiyyati eserinin yazilmasinda ona komek etmisdir Olumu RedakteAbdulla Sur 1912 ci il may ayinin 8 de agir bir xestelikden sonra Tiflis xestexanasinda dunyasini deyismis ve Gence Sebiskar qebiristanligida defn olunmusdur 4 Kitablari RedakteAbdulla Sur Fikrin karvani Baki 1984Hemcinin bax RedakteEdebiyyatsunasliqEdebiyyat RedakteAzerbaycan edebiyyati tarixi II C B Azernesr 1960 908 s Elcin Fikrin karvani B Yazici 1984 348 s Kocerli F Azerbaycan edebiyyati I S B Elm 1979 609 s Kocerli F Azerbaycan edebiyyati II S B Elm 1981 460 s Mirehmedov E Azerbaycan edebiyyatina dair tedqiqler B Maarif 1983 964 s Talibzade K Azerbaycan edebi tenqidinin tarixi B Azernesr 1984 340 s Talibzade K XX esr Azerbaycan tenqidi B MEA 1966 540 s Istinadlar Redakte Ali tehsil tariximizden Elametdar ve tarixi gunler teqvimi PDF anl az 2008 Boyuk edebiyyat sevdalisi medeniyyet az S Sukurov Gence mekteblerinin tarixinden Baki 1990 s 80Xarici kecidler RedakteAbdulla Surun bioqrafiyasi www adam az Arxivlesdirilib 2011 11 17 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Abdulla Sur amp oldid 6060766, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
