Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqalə . |
Bu məqalənin şübhə doğurur. |
Ağ inqilab - İranda Məhəmməd Rza Pəhləvinin təşəbbüsü ilə keçirilən islahat.
"Ağ inqilabın" əsasını torpaq islahatı təşkil edirdi. 1962 ilin yayında A.Əmini istefaya gedəndən sonra A.Aləm hökuməti şahın sərəncamı ilə 6 qanun layihəsi hazırlayır.
1) Bütün ölkədə torpaq islahatının keçirilməsi.
2)meşələrin milliləşdirilməsi.
3)torpaq islahatını maliyələşdirmək üçün dövlət zavodlarının və fabriklərinin satılması.
4)məclisə seçkilərin keçirilməsi qaydasının dəyişdirilməsi.
5)işçilərin müəssisələrin gəlirlərində iştirakı
6) Kənd yerlərində savadsızlıqla mübarizə üçün "Maarif korpusunun" yaradılması.
Torpaq qanununa görə iri mülkədarlar ancaq, kənd təsərüfatı maşınlarının və muzdlu əməyin istifadəsi şərti ilə 500 hektara qədər torpaq öz saxlaya bilərdi. Qalan torpaqlar torpaq fonduna daxil olurdu. Həmin bu fondlardan kəndlilərə torpaq payları verilirdi. Keçmiş mülkədarala isə dövlətin zəmanəti ilə həmin torpaq müqabilində, bankdan onun dəyəri ödənilirdi. 500 hektardan az torpağı olan mülkədarlara:
1) torpaqlarını köhnə qaydada 30 illik kəndlilərə icarəyə vermək, bununla belə icarə şərtləri 5 ildən bir yenidən baxılmalı idi.
2)ümumi razılığa görə torpağı kəndlilərə satmaq, həm də kəndli torpağın dəyərini 10 il ərzində eyni paylarla ödəməli idi.
3)məhsulun bölüşdürülməsi zamanı, torpağı mülkədar və kəndli paylarına görə proporsional olaraq bölüşdürmək.
Torpağın bölüşdürülməsi Marağa rayonundan və Azərbaycan başqa rayonlarından başladı. Kənd təsərüfatında kapitalist sisteminin bərqərar olması müəyyən mənada mütərəqqi idi, çünki İranda buna qədər feodalizm münasibətlər hökm sürürdü. Amma islahatın ancaq mülkədar və kapitalist zümrənin marağında keçirilməsi, geniş kəndli kütləsinə çox baha başa gəldi. Xüsusi ilə kənd icmasının düşünmədən dağıdılması kəndlilərin böyük şəhərlərə üz tutmasına səbəb oldu. Surətli urbanizasiya ölkədə kəndlə şəhər arasında əhalinin qeyri-bərabər bölüşdürülməsinə gətirdi. Öz kəndlərindən və deməli adət etdikləri həyat tərzindən belə tezliklə ayrılan kəndlilər, belə surətli modernizasiyaya tab gətirə bilmədilər. Nəticədə müxalif ruhanilər xalqın bu narazılığından istifadə edib 1979 ildə Məhəmməd Rza Pəhləvini devirdilər.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqalenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirlerin oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar istirak edesiniz Ag inqilab Iranda Mehemmed Rza Pehlevinin tesebbusu ile kecirilen islahat Ag inqilabin esasini torpaq islahati teskil edirdi 1962 ilin yayinda A Emini istefaya gedenden sonra A Alem hokumeti sahin serencami ile 6 qanun layihesi hazirlayir 1 Butun olkede torpaq islahatinin kecirilmesi 2 meselerin millilesdirilmesi 3 torpaq islahatini maliyelesdirmek ucun dovlet zavodlarinin ve fabriklerinin satilmasi 4 meclise seckilerin kecirilmesi qaydasinin deyisdirilmesi 5 iscilerin muessiselerin gelirlerinde istiraki 6 Kend yerlerinde savadsizliqla mubarize ucun Maarif korpusunun yaradilmasi Torpaq qanununa gore iri mulkedarlar ancaq kend teserufati masinlarinin ve muzdlu emeyin istifadesi serti ile 500 hektara qeder torpaq oz saxlaya bilerdi Qalan torpaqlar torpaq fonduna daxil olurdu Hemin bu fondlardan kendlilere torpaq paylari verilirdi Kecmis mulkedarala ise dovletin zemaneti ile hemin torpaq muqabilinde bankdan onun deyeri odenilirdi 500 hektardan az torpagi olan mulkedarlara 1 torpaqlarini kohne qaydada 30 illik kendlilere icareye vermek bununla bele icare sertleri 5 ilden bir yeniden baxilmali idi 2 umumi raziliga gore torpagi kendlilere satmaq hem de kendli torpagin deyerini 10 il erzinde eyni paylarla odemeli idi 3 mehsulun bolusdurulmesi zamani torpagi mulkedar ve kendli paylarina gore proporsional olaraq bolusdurmek Torpagin bolusdurulmesi Maraga rayonundan ve Azerbaycan basqa rayonlarindan basladi Kend teserufatinda kapitalist sisteminin berqerar olmasi mueyyen menada mutereqqi idi cunki Iranda buna qeder feodalizm munasibetler hokm sururdu Amma islahatin ancaq mulkedar ve kapitalist zumrenin maraginda kecirilmesi genis kendli kutlesine cox baha basa geldi Xususi ile kend icmasinin dusunmeden dagidilmasi kendlilerin boyuk seherlere uz tutmasina sebeb oldu Suretli urbanizasiya olkede kendle seher arasinda ehalinin qeyri beraber bolusdurulmesine getirdi Oz kendlerinden ve demeli adet etdikleri heyat terzinden bele tezlikle ayrilan kendliler bele suretli modernizasiyaya tab getire bilmediler Neticede muxalif ruhaniler xalqin bu naraziligindan istifade edib 1979 ilde Mehemmed Rza Pehlevini devirdiler