fbpx
Wikipedia

Əxlaq fəlsəfəsi

Əxlaq fəlsəfəsi — ilk yaranan fəlsəfə qollarından biridir.

Kantdan bəri fəlsəfi məsələləri bilik və fəaliyyət məsələlərinə ayırmaq və tədqiq etmək bir qayda olmuşdur. Bilik məsələsini ələ alan fəlsəfə idrak nəzəriyyəsidir. Amma, insan yalnız bilən bir varlıq deyil, eyni zamanda fəaliyyətdə olan bir varlıqdır. İnsan fəaliyyətləri də meydana gəlməsi, yönəldikləri məqsəd və dəyərləri baxımından fəlsəfi məsələlərə daxildir. Buna görə onları da fəlsəfənin tədqiq etməsi lazımdır.

İnsan fəaliyyətlərini, məqsədlərini,vəzifələrini və yönəldikləri dəyərləri tədqiq edən fəlsəfə əxlaq fəlsəfəsi və ya etika adlanır.

Əxlaqi fəaliyyətlər, gündəlik həyatda hər gün təkrar etdiyimiz düz olmaq, doğru hərəkət etmək, yalan danışmamaq, insanlara hörmət etmək, başqalarının haqqını əlindən almamaq, insanlara kömək etmək və bu kimi fəaliyyətlərdir. Bu kimi fəaliyyətlərdə olan insanlar isə əxlaqlı, namuslu, ləyaqətli insanlar kimi səciyyələndirilirlər.

Əxlaqi fəaliyyətlər insan tərəfindən edilən hərəkətlərdir. O biri yandan heyvanların da etdikləri hərəkətlər var. Ancaq insan fəaliyyətləri, heyvanlarda gördüyümüz davranış və hərəkətlərdən çox fərqlidirlər. Heyvan davranışları və hərəkətləri təbii meyllərə, instiktlərə və məcburiyyətə söykənirlər. Məsələn, quşların yuva tikməsi, müəyyən vaxtlarda uçub getməsi ,ov tutması, çoxalması və s. kimi davranış və hərəkətlər, instinktlərlə müəyyən edilən, dəyişməyən, məcburi, mexaniki hərəkətlərdir. İnsanlarda da bu növ instinktiv hərəkətlər olur. Qidalanma, özünü müdafiə və çoxalma kimi. Amma insanın bunlardan başqa azad olaraq etdiyi hərəkətlər də var. Bunlar iradəyə dayanan hərəkətlərdir. Bunları məcburi hərəkətlərdən ayırmaq üçün onlara əxlaqi fəaliyyətlər deyilir. Bunlar istəyərək, şüurlu olaraq etdiyimiz hərəkətlərdir. İradəyə dayandıqları üçün də azad hərəkətlərdir. İnsan fəaliyyətlərin bu xüsusiyyətini görən alimlər hələ qədim dövrdən bu fəaliyyətlərin izah etməyə çalışmışlar. Bu işi görən fəlsəfəyə də praktik fəlsəfə və ya əxlaq fəlsəfəsi (etika) adını vermişlər.

əxlaq, fəlsəfəsi, yaranan, fəlsəfə, qollarından, biridir, kantdan, bəri, fəlsəfi, məsələləri, bilik, fəaliyyət, məsələlərinə, ayırmaq, tədqiq, etmək, qayda, olmuşdur, bilik, məsələsini, ələ, alan, fəlsəfə, idrak, nəzəriyyəsidir, amma, insan, yalnız, bilən, var. Exlaq felsefesi ilk yaranan felsefe qollarindan biridir Kantdan beri felsefi meseleleri bilik ve fealiyyet meselelerine ayirmaq ve tedqiq etmek bir qayda olmusdur Bilik meselesini ele alan felsefe idrak nezeriyyesidir Amma insan yalniz bilen bir varliq deyil eyni zamanda fealiyyetde olan bir varliqdir Insan fealiyyetleri de meydana gelmesi yoneldikleri meqsed ve deyerleri baximindan felsefi meselelere daxildir Buna gore onlari da felsefenin tedqiq etmesi lazimdir Insan fealiyyetlerini meqsedlerini vezifelerini ve yoneldikleri deyerleri tedqiq eden felsefe exlaq felsefesi ve ya etika adlanir Exlaqi fealiyyetler gundelik heyatda her gun tekrar etdiyimiz duz olmaq dogru hereket etmek yalan danismamaq insanlara hormet etmek basqalarinin haqqini elinden almamaq insanlara komek etmek ve bu kimi fealiyyetlerdir Bu kimi fealiyyetlerde olan insanlar ise exlaqli namuslu leyaqetli insanlar kimi seciyyelendirilirler Exlaqi fealiyyetler insan terefinden edilen hereketlerdir O biri yandan heyvanlarin da etdikleri hereketler var Ancaq insan fealiyyetleri heyvanlarda gorduyumuz davranis ve hereketlerden cox ferqlidirler Heyvan davranislari ve hereketleri tebii meyllere instiktlere ve mecburiyyete soykenirler Meselen quslarin yuva tikmesi mueyyen vaxtlarda ucub getmesi ov tutmasi coxalmasi ve s kimi davranis ve hereketler instinktlerle mueyyen edilen deyismeyen mecburi mexaniki hereketlerdir Insanlarda da bu nov instinktiv hereketler olur Qidalanma ozunu mudafie ve coxalma kimi Amma insanin bunlardan basqa azad olaraq etdiyi hereketler de var Bunlar iradeye dayanan hereketlerdir Bunlari mecburi hereketlerden ayirmaq ucun onlara exlaqi fealiyyetler deyilir Bunlar isteyerek suurlu olaraq etdiyimiz hereketlerdir Iradeye dayandiqlari ucun de azad hereketlerdir Insan fealiyyetlerin bu xususiyyetini goren alimler hele qedim dovrden bu fealiyyetlerin izah etmeye calismislar Bu isi goren felsefeye de praktik felsefe ve ya exlaq felsefesi etika adini vermisler Felsefe ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Exlaq felsefesi amp oldid 5707103, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.