1953 ilində Əfqanıstanın şimalındakı Şibirgan şəhərində anadan olub. 26 yaşındaykən Sovetlərin Əfqanıstanda açdığı bir təbii qaz təsisində işçi olaraq işə başlayıb. Qısa müddətdə təsis işində təşkilatlı olan işçi peşəsinin başçısı oldu. Bu dövrdə Əfqanıstan içində Sovet yanlısı bir rejim vardı və müxaliflər bu rəhbərliyə qarşı döyüşürdü. Bu döyüşdə özlərinə mücahid deyilən Səudiyyə təsirindəki qruplar, ölkə şimalındakı Türkmən, Özbək və Taciklərə qarşı vəziyyət pisləşdikcə, Dostum şimaldan yığdığı milislərlə qarşıdurmalara başladı. SSRİ-nin Əfqanıstandan çəkilməsindən sonra iqtidarda olan Nəcibullah hökumətiylə əməkdaşlığı davam etdirdi. Məzarı Şərif başda olmaqla Şimal Əfqanıstandakı yeddi əyalətin rəhbərliyini ələ aldı. Rəşit Dostum Cünbüşü İslami Əfqanıstan adıyla siyasi təşkilatlanmasına başladı.
1992-ci ildə Məhəmməd Nəcibullaha dəstəyini vermədikdə paytaxt Qabil, mücahid qrupların əlinə keçdi. Mücahid qrupların dərhal hamısı ya etnik bir təmələ söykən/dözür ya da İran, Pakistan və Səudiyyə ərəbistanıdan kimi ölkələrin spikerliyini edirdi. Ayrıca təşkilatların ən əhəmiyyətli gəlir qaynağı olan narkotik istehsal və sövğiyyatı da qarşıdurmaların ayrı bir istiqamətini təşkil edirdi. Bu təşkilatların hamısının ittifaq etdiyi tək mövzu isə Türklərin rəhbərlik xaricində qalması idi. Paytaxtı bir-biriylə zidd düşən mücahid qruplara təhvil verən Rəşit Dostum, qüvvətlərini yenidən şimala çəkdi və Məzarı Şərifdə dövlət nüfuzunu gücləndirdi. Məzarı Şərif qısa zamanda təhsil, ticarət və əkinçilik başda olmaqla hər sahədə inkişaf etdi. Türkiyə ilə əlaqələr quran Rəşit Dostum, respublika prezideı Turqut Özalın açdığı imkanlarla bütün dünyada tanındı. Turqut Özal bir dövr istifadə etdiyi iş avtomobilini, Rəşit Dostuma hədiyyə etdi. Bunun simvolik mənas(n)ı, Türklərə ayrı bir həyəcan verirdi.
Rəşit Dostum, Yüksək Əsgəri Şura Başçısı sifətiylə paytaxt Qabili tərk etdi. Bir-biriylə zidd düşən mücahid qruplardan ümidini kəsən Pakistan və Səudiyyə ərəbistanı, Əfqanıstanı ələ keçərmək üçün Hindistanın Diobent şəhəri mədrəsələrində təhsil alan gəncləri, Taliban yəni tələbələr adıyla təşkilatlandırdı. Bu mədrəsədə əsas etibarilə əhli sünnə alimlərinin dini kitabları oxudulmaqla birlikdə, bu təhsil skolastik bir yanaşmalar və mədəniyyət oxlu bir baxışdan uzaq bir şəkildə verilirdi. Dəyişməyi idrakdan məhrum bu baxış, mədəniyyət tariximizdəki dəyişiklikləri bidət deyərək rədd edirdi. Bu qəti inanclı robot təşkilatlanma, qısa zamanda inkişaf etdi və mücahid qrupların hamısını yıxaraq şimal xaric Əfqanıstana hakim oldu. Rəşit Dostumla Şimal Əfqanıstan əlaqələrini şəxsən 1999-cu ildə Pakistan Xarici işlər Naziri icra edirdi. Rəşit Dostum, Burhaneddin Rəbbani liderliyindəki aşmış Respublika başçısı və köhnə mücahid qruplardan yana rəftar qoyaraq, Pakistanla razılaşmadı. Tacik əslli Əhməd Şah Məsud xaricində heç bir mücahid təşkilatı Talibanın qarşısında dura bilməyincə, Pakistan dəstəkli Taliban Məzarı Şərifi ələ keçərdi. Ölkəsini tərk edən Rəşit Dostum, Ankaraya gələrək Türk səlahiyyətlilərlə vəziyyət qiymətləndirməsinə başladı. Bilahare Türkiyə, Özbəkistan və İranda qısa müddətli səfərlərindən sonra Şimal Əfqanıstana təkrar döndü.
Rəşit Dostum liderliyindəki Şimal Əfqanıstan gücləri, ABŞın Taliban rəhbərliyinə qarşı başlatdığı əsgəri hərəkatla təkrar önə çıxdı.
9 Oktyabr 2004-cü ildə reallaşan prezident seçkilərində namizəd oldu amma seçilə bilmədi.
İstinadlar
Şəxs haqqında olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 05, 2021
əbdül, rəşid, dostum, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, rəşit, dostum, farsca, عبدالرشید, دوستم, 1953, şibirgan, əfqanıstan, özbək, əslli, əfqanıstan, generalı, əfqanıstanda. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ebdul Resid Dostum Ebdul Resid Dostum ya da Resit Dostum Farsca عبدالرشید دوستم d 1953 Sibirgan Efqanistan Ozbek eslli Efqanistan generali Efqanistandaki Ozbeklerin lideri Efqanistan qehremanidir Ebdul Resid Dostumozb Abdul Rashid Dystum ozb Abdul Rashid Do stum pustu عبدالرشيد دوستمDogum tarixi 1953Dogum yeri Efqanistan SibirganVetendasligi EfqanistanFealiyyeti Ordu MarsalSayti generaldostum com Vikianbarda elaqeli mediafayllar1953 ilinde Efqanistanin simalindaki Sibirgan seherinde anadan olub 26 yasindayken Sovetlerin Efqanistanda acdigi bir tebii qaz tesisinde isci olaraq ise baslayib Qisa muddetde tesis isinde teskilatli olan isci pesesinin bascisi oldu Bu dovrde Efqanistan icinde Sovet yanlisi bir rejim vardi ve muxalifler bu rehberliye qarsi doyusurdu Bu doyusde ozlerine mucahid deyilen Seudiyye tesirindeki qruplar olke simalindaki Turkmen Ozbek ve Taciklere qarsi veziyyet pislesdikce Dostum simaldan yigdigi milislerle qarsidurmalara basladi SSRI nin Efqanistandan cekilmesinden sonra iqtidarda olan Necibullah hokumetiyle emekdasligi davam etdirdi Mezari Serif basda olmaqla Simal Efqanistandaki yeddi eyaletin rehberliyini ele aldi Resit Dostum Cunbusu Islami Efqanistan adiyla siyasi teskilatlanmasina basladi 1992 ci ilde Mehemmed Necibullaha desteyini vermedikde paytaxt Qabil mucahid qruplarin eline kecdi Mucahid qruplarin derhal hamisi ya etnik bir temele soyken dozur ya da Iran Pakistan ve Seudiyye erebistanidan kimi olkelerin spikerliyini edirdi Ayrica teskilatlarin en ehemiyyetli gelir qaynagi olan narkotik istehsal ve sovgiyyati da qarsidurmalarin ayri bir istiqametini teskil edirdi Bu teskilatlarin hamisinin ittifaq etdiyi tek movzu ise Turklerin rehberlik xaricinde qalmasi idi Paytaxti bir biriyle zidd dusen mucahid qruplara tehvil veren Resit Dostum quvvetlerini yeniden simala cekdi ve Mezari Serifde dovlet nufuzunu guclendirdi Mezari Serif qisa zamanda tehsil ticaret ve ekincilik basda olmaqla her sahede inkisaf etdi Turkiye ile elaqeler quran Resit Dostum respublika prezidei Turqut Ozalin acdigi imkanlarla butun dunyada tanindi Turqut Ozal bir dovr istifade etdiyi is avtomobilini Resit Dostuma hediyye etdi Bunun simvolik menas n i Turklere ayri bir heyecan verirdi Resit Dostum Yuksek Esgeri Sura Bascisi sifetiyle paytaxt Qabili terk etdi Bir biriyle zidd dusen mucahid qruplardan umidini kesen Pakistan ve Seudiyye erebistani Efqanistani ele kecermek ucun Hindistanin Diobent seheri medreselerinde tehsil alan gencleri Taliban yeni telebeler adiyla teskilatlandirdi Bu medresede esas etibarile ehli sunne alimlerinin dini kitablari oxudulmaqla birlikde bu tehsil skolastik bir yanasmalar ve medeniyyet oxlu bir baxisdan uzaq bir sekilde verilirdi Deyismeyi idrakdan mehrum bu baxis medeniyyet tariximizdeki deyisiklikleri bidet deyerek redd edirdi Bu qeti inancli robot teskilatlanma qisa zamanda inkisaf etdi ve mucahid qruplarin hamisini yixaraq simal xaric Efqanistana hakim oldu Resit Dostumla Simal Efqanistan elaqelerini sexsen 1999 cu ilde Pakistan Xarici isler Naziri icra edirdi Resit Dostum Burhaneddin Rebbani liderliyindeki asmis Respublika bascisi ve kohne mucahid qruplardan yana reftar qoyaraq Pakistanla razilasmadi Tacik eslli Ehmed Sah Mesud xaricinde hec bir mucahid teskilati Talibanin qarsisinda dura bilmeyince Pakistan destekli Taliban Mezari Serifi ele kecerdi Olkesini terk eden Resit Dostum Ankaraya gelerek Turk selahiyyetlilerle veziyyet qiymetlendirmesine basladi Bilahare Turkiye Ozbekistan ve Iranda qisa muddetli seferlerinden sonra Simal Efqanistana tekrar dondu Resit Dostum liderliyindeki Simal Efqanistan gucleri ABSin Taliban rehberliyine qarsi baslatdigi esgeri herekatla tekrar one cixdi 9 Oktyabr 2004 cu ilde reallasan prezident seckilerinde namized oldu amma secile bilmedi Istinadlar Redakte Sexs haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Ebdul Resid Dostum amp oldid 6083064, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
