fbpx
Wikipedia

Əbüləla Mövdudi

Əbüləla Mövdudi (urdu ابو الاعلی مودودی; 25 sentyabr 1903(1903-09-25)[…], Övrəngabad, Heydərabad nizamlığı22 sentyabr 1979(1979-09-22)[…], Nyu-York, Nyu-York ştatı) — Pakistanlı təfsirçi, İslam alimi və yazıçı.

Əbüləla Mövdudi
ابو الاعلی مودودی
Doğum tarixi 25 sentyabr 1903(1903-09-25)[…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 22 sentyabr 1979(1979-09-22)[…] (75 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti ilahiyyatçı, siyasətçi, filosof, jurnalist, tərcüməçi, yazıçı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Əbüləla Mövdudi 1903-cü il sentyabr ayının 25-də Pakistanın Heydərabad vilayətinin Övrəngabad qəsəbəsində anadan olub. Çiştiyyə təriqətinin qurucusu Həcc Qütbəddin Mövdudi Çiştinin soyundandır. Uşaq yaşlarından etibarən fars, ərəb, urdu və ingilis dillərini öyrənən Mövdudi 1919-cu ildə 16 yaşında ikən atasını itirir. Mövdudi 1920-ci ildə jurnalist kimi peşə fəaliyyətinə başlayır.

Bir müddət Cəbəlpurda vilayətində jurnalist işlədikdən sonra Hindistanın paytaxtı Delhiyə gedərək, Hindistan Alimləri Cəmiyyətinin (HAC) mətbu orqanı olan "əl-Came" qəzetində redaktor vəzifəsində çalışır. 1927-ci ildə xəstələnən Mövdudi bu səbəbdən doğma qəsəbəsi Avranqabada geri qayıtmağa məcbur olur. 1932-ci ildə isə gənc jurnalist Heydərabadda aylıq dərc olunan "Tərcüman əl-Quran" jurnalını təsis edir.

1938-ci ilin yanvarında Mövdudi M.İqbalın dəvətini qəbul edərək, İslam hüququnun inkişaf etdirilməsi fəaliyyətlərinə qoşulmaq üçün Pəncab vilayətinə yollanır. Onun burada çalışdığı məscid və bir neçə ev sonralar Dar əs-Salam Akademiyasına çevrilir. 1938-ci ilin aprelində M.İqbal vəfat etdikdən sonra Mövdudi Lahora gedərək, İslam Universitetinin İlahiyyat fakültəsində məvacib almadan dekan vəzifəsini icra edir. Ancaq o, burada fikirlərini sərbəst şəkildə ifadə edə bilməməsinə görə jurnalist peşəsi və elmi fəaliyyəti üçün Dar əs-Salam Akademiyasına qayıdır. Mövdudi burada üç il sonra, 1941-ci ildə "İslam Camaatı" hərəkatını yaradır.

İstər dini, istərsə də humanitar sahədə biliyini artıran Mövdudi artıq 17 yaşında siyasi məsələlərə dair müharkimə yürütmək qabiliyyətinə malik idi. O, 1926-cı ildə "cihad" anlayışını "keçmiş və müasir müharibə" məfhumlarından ayırmaqla "islam cihadı" anlayışı ilə müasir beynəlxalq hərb hüququnu müqayisə etdiyi "İslamda cihad" adlı kitabını qələmə alaraq nəzərləri cəlb edir.

1932-ci ildə Mövdudi müasir təhsil almış gənclərə saf imanı aşılamaq üçün özünün məşhur "İslamın anlaşılmasına doğru" kitabını yazır. Kitab dəfələrlə nəşr olunmaqla 10-dan çox dilə çevrilir. "İslamın anlaşılmasına doğru" bir sıra ölkələrin ali təhsil ocaqlarında tədris vəsaiti olur.

O, qələmə aldığı əsər və məqalələrində müsəlmanların öz dinlərini rahat yaşamaq hüququna malik olduğunu qeyd edir, digər dinlərin nümayəndələrinin müsəlmanlara hörmətlə yanaşmalı olduğunu vurğulayır. Həmçinin, Mövdudi əsərlərində müsəlmanları Quran və Peyğəmbərin sünnəsinə riayət edərək, belə bir həyat tərzi sürməyə çağırır. 1939-40-cı illərdə Mövdudi "Mövcud siyasi keşməkeşdə müsəlman" adı altında silsilə məqalələrini dərc etdirir.

Mövdudinin İslam Camaatı hərəkatını yaratmaqda məqsədi siyasi motivlərlə bağlı idi və bu hərəkat daha sonra siyasi partiyaya çevrilir. Gənc alim 1947-ci ildən sonra bütün səyini Pakistanda İslam şəriətinə uyğun həyat tərzinin bərqərar edilməsinə sərf edir. 1948-ci ilin yanvar-mart aylarında Mövdudi Pakistan radiosuna İslamın ruhani, mənəvi, əxlaqi, sosial və iqtisadi təlimini izah edən beş müsahibə verir.

O, ölkənin bütün vilayətlərini dolaşır, müsəlmanları Quranın və Peyğəmbərin göstərdiyi yolla getməyə çağırır. Bir sıra dairələr isə bundan istifadə edərək, onu dövlətə düşmənçilikdə ittiham edirlər. Nəticədə o, bir müddət sonra, yəni, 1948-ci il oktyabr ayının ayının 4-də həbs olunur. Mövdudi 1950-ci ilin may ayının 28-ə qədər həbsdə saxlanılmasına baxmayaraq, onun hərəkatı adından irəli sürdüyü təkliflərinin bir çoxu 1949-cu il mart ayının 7-də qəbul olunan Milli Konstitusiyada öz əksini tapır. Bununla da Pakistanda ilk dəfə Barəlvi, Əhli-Hədis və Şiə məzhəblərini təmsil edən 31 alim Mövdudinin təkidi nəticəsində 1951-ci il 21-24 yanvar tarixləri arasında Kəraçidə keçirilən konfransda yeni konstitusiyaya əlavə üçün lazım olan 22 prinsipi yekdilliklə qəbul edirlər.

1952-53-cü illərdə Pəncab vilayətində əhalinin böyük əksəriyyəti Qadiyani məzhəbinin konstitusiyada İslamdan xaric dini azlıq kimi qeyd olunmasını tələb etdiyi zaman hökumət bunun qarşısını zorakılıqla alır. Mövdudi isə hökumətin bu mövqeyini qınayaraq, əhalinin istəklərini dəstəkləyici xarakterdə "Qadiyani problemi" adlı məqaləsini qələmə alır. Bunun nəticəsində isə 1953-cü il may ayının 28-də Mövdidi həbs edilərək barəsində edam hökmü çıxarılır. Ancaq müsəlman dünyasında Mövdudinin barəsində çıxarılan ağır cəzaya qarşı etirazlar o qədər güclü olur ki, hökumət geri addım atmaq məcburiyyətində qalır. Edam hökmü 14 ilə qədər həslə əvəz edilir. 1955-ci ilin may ayında isə Pakistan Ali Məhkəməsinin qərarı ilə Mövdudi sərbəst buraxılır.

1955-ci il martında qəbul edilən konstitusiyada Mövdudinin lideri olduğu İslam Camaatı hərəkatının bir çox tələbi öz əksini tapır. Lakin 1958-ci ilin oktyabrında Pakistanın prezidenti İsgəndər Mirzə konstitusiyanı qüvvədən düşmüş elan edir. Bundan cəmi 20 gün sonra isə bütün siyasi partiyaların, eləcə də İslam Camaatı Partiyasının (İCP) fəaiyyyəti qadağan edilir.

Daha sonra Mövdudi "İslam konstitusiyası və hüququ" adlı kitabını yenidən təkmilləşdirərək nəşr etdirir. Onun arqumentləri o qədər tutarlı olur ki, xristianlarla yanaşı, ölkənin Baş prokuroru A.R. Kornel belə İslam hüququnun ölkə üçün ən münasib sistem olduğunu etiraf edir. 1967-ci il fevralın 17-də Qərbi Pakistan Ali Məhkəməsinin iclasında bütün prokurorlar İslam hüququnun qüvvəyə minməsinin tərəfdarı olduğunu bildirirlər.

1959-62-ci illərdə Mövdudi Quranı urdu dilinə tərcümə edir ki, nəticədə 6 cilddən ibarət əsər meydana gəlir. "Təfhim əl-Quran"ı hazırlamaq üçün isə alim Qərbi Asiyanı – Səudiyyə Ərəbistanını, Suriyanı, Misir və İordaniyanı gəzərək, Quranda göstərilən bütün müqəddəs yerləri ziyarət edir. Ensiklopedik alim özünün ən məşhur əsəri olan "Təfhim əl-Quran"ı 1972-ci ilin iyununda tamamlayır. Əsər islam dünyasında böyük marağa səbəb olur. Bir müddət sonra isə "Təfhim əl-Quran" ingilis, benqal, ərəb və puştun dillərinə tərcümə edilir.

Mövdudi Ərəbistan kralı İbn Səudun xahişi ilə Mədinədə qurulacaq İslam universitetinin layihəsini hazırladığı ərəfədə, yəni, 1963-cü ildə Misir və Səudiyyə Ərəbistanı arasında siyasi problemlərdən dolayı İbn Səud Misirdə hazırlanan Kəbə örtüyünü qəbul etmir. Bu zaman Mövdudi örtüyün Pakistanda hazırlanmasını təklif edir. Təklif qəbul edilir, örtük hazırlanır və iki qatarla bütün Pakistanda nümayiş etdirilir.

Mövdudinin nüfuzunun getdikcə artmasını görən bir sıra dairələr 1963-cü ilin 25-28 oktyabrında İCP-nin illik konqresini pozmaq üçün hər bir fürsətdən istifadə edirlər. Ancaq bütün maneələrə baxmayaraq, konqres 10 min nəfərin iştirakı ilə baş tutur. Burada Mövdudinin həyatına qarşı sui-qəsdə cəhd olunsa da, alimin həyatını xilas etmək mümkün olur.

Bundan sonra sözügedən dairələr ölkənin rəsmi mətbu orqanında Mövdudiyə qarşı əks-təbliğat aparırlar. 1964-cü ildə bu, öz nəticəsini verir. Elə həmin ilin yanvarında İCP-nin bütün liderləri həbs edilir, partiyanın fəaliyyəti isə qadağan edilir. Ancaq bir müddət sonra Pakistan Ali Məhkəməsi qərarı ləğv edir və İCP liderləri sərbəst buraxılırlar.

1965-ci il 6-24 sentyabr tarixləri arasında Hindistan Pakistan ərazilrinə soxularkən Mövdudi radiodakı çıxışında Pakistan torpaqlarını müdafiə etmənin cihad olduğunun bildirir. Bu, mharibənin gedişinə olduqca güclü təsir göstərir. Alimin çıxışı müharibənin gedişinə nəzərəçarpacaq təsir göstərir.

1967-ci ildə İsrail Misir, Suriya və İordaniya ərazilərinə soxulduqda Mövdudi Fələstini, xüsusilə də Qüdsü sionist işğaldan azad etməyə çağırır. 1968-cı ildə Məkkədə keçirilən "Rabitə əl-Aləm əl-İslamiyyə" konfransında Mövdudi müsəlmanların heç bir xarici dövlətdən asılı olmayan öz hərbi birliyini yaratmaq fikrini irəli sürür.

Siyasi fəaliyyəti ilə yanaşı cəmiyyətin bir çox problemləri ilə də yaxından maraqlanan alim, xüsusilə aborta qarşı mübarizə aparır. Alim 1962-ci ildə fərdi, sosial, milli, beynəlxalq iqtisadi və əxlaqi nöqteyi-nəzərdən əhalinin sayının azalmasının üsulları və onların nəticələrini tənqid xarakterli "İslam və doğum nəzarəti" adlı kitabını qələmə alır. Pakistan hökuməti isə kitabın "Milli Ailə Planlaması"na zidd olduğunu iddia edərək, 1966-cı ildə kitabın satışını qadağan edir. Bu illərdə Mövdudinin ölkəni tərk etməsinə də qadağa qoyulur. 1968-ci ildə alimə böyrək əməliyyatı keçirmək məqsədilə iki dəfə Londona getməyə icazə verilir.

Dini elmlərlə yanaşı, humanitar və texniki elmlərə də yiyələnən Mövdudi ensiklopedik alim idi. O, 100-dən çox kitabın, monoqrafiyaların və məqalələrin müəllifidir. Mövdudi əsərlərində İslamın müxtəlif yönlərini spesifik detallarına qədər göstərməyə çalışıb. Onun xanımı isə uzun illər İCP-in qadınlar şurasının sədri vəzifəsini icra edib. Mövdudinin həyat və fəaliyətinin mühüm bir hissəsini ona ünvanlanan müxtəlif mövzulara dair suallara cavab vermək də olub. Tanınmış alim 1979-cu ilin sentyabrında 76 yaşında vəfat edib.

İstinadlar

  1. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  2. Encyclopædia Britannica
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>
  3. Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  4. Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və b. Record #119307359 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) — 2012—2016.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
  5. LIBRIS — 2012.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1182"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5587"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P906"></a>
  6. Taha Cabir əl-Ülvani (2021). Çoxfikirlilik ədəb-ərkanından ixtilafdan imtinaya doğru. səh. 306.

Xarici keçidlər

əbüləla, mövdudi, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, urdu, ابو, الاعلی, مودودی, sentyabr, 1903, 1903, övrəngabad, heydərabad, nizamlığı, sentyabr, 1979, 1979, york, york, şta. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ebulela Movdudi 6 urdu ابو الاعلی مودودی 25 sentyabr 1903 1903 09 25 1 2 3 Ovrengabad Heyderabad nizamligi 4 22 sentyabr 1979 1979 09 22 1 2 3 Nyu York Nyu York stati Pakistanli tefsirci Islam alimi ve yazici Ebulela Movdudiابو الاعلی مودودیDogum tarixi 25 sentyabr 1903 1903 09 25 1 2 3 Dogum yeri Ovrengabad Heyderabad nizamligi Britaniya Hindistani 4 Vefat tarixi 22 sentyabr 1979 1979 09 22 1 2 3 75 yasinda Vefat yeri Nyu York Nyu York stati ABSVetendasligi Britaniya Hindistani Pakistan 5 Fealiyyeti ilahiyyatci siyasetci filosof jurnalist tercumeci yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteEbulela Movdudi 1903 cu il sentyabr ayinin 25 de Pakistanin Heyderabad vilayetinin Ovrengabad qesebesinde anadan olub Cistiyye teriqetinin qurucusu Hecc Qutbeddin Movdudi Cistinin soyundandir Usaq yaslarindan etibaren fars ereb urdu ve ingilis dillerini oyrenen Movdudi 1919 cu ilde 16 yasinda iken atasini itirir Movdudi 1920 ci ilde jurnalist kimi pese fealiyyetine baslayir Bir muddet Cebelpurda vilayetinde jurnalist isledikden sonra Hindistanin paytaxti Delhiye gederek Hindistan Alimleri Cemiyyetinin HAC metbu orqani olan el Came qezetinde redaktor vezifesinde calisir 1927 ci ilde xestelenen Movdudi bu sebebden dogma qesebesi Avranqabada geri qayitmaga mecbur olur 1932 ci ilde ise genc jurnalist Heyderabadda ayliq derc olunan Tercuman el Quran jurnalini tesis edir 1938 ci ilin yanvarinda Movdudi M Iqbalin devetini qebul ederek Islam huququnun inkisaf etdirilmesi fealiyyetlerine qosulmaq ucun Pencab vilayetine yollanir Onun burada calisdigi mescid ve bir nece ev sonralar Dar es Salam Akademiyasina cevrilir 1938 ci ilin aprelinde M Iqbal vefat etdikden sonra Movdudi Lahora gederek Islam Universitetinin Ilahiyyat fakultesinde mevacib almadan dekan vezifesini icra edir Ancaq o burada fikirlerini serbest sekilde ifade ede bilmemesine gore jurnalist pesesi ve elmi fealiyyeti ucun Dar es Salam Akademiyasina qayidir Movdudi burada uc il sonra 1941 ci ilde Islam Camaati herekatini yaradir Ister dini isterse de humanitar sahede biliyini artiran Movdudi artiq 17 yasinda siyasi meselelere dair muharkime yurutmek qabiliyyetine malik idi O 1926 ci ilde cihad anlayisini kecmis ve muasir muharibe mefhumlarindan ayirmaqla islam cihadi anlayisi ile muasir beynelxalq herb huququnu muqayise etdiyi Islamda cihad adli kitabini qeleme alaraq nezerleri celb edir 1932 ci ilde Movdudi muasir tehsil almis genclere saf imani asilamaq ucun ozunun meshur Islamin anlasilmasina dogru kitabini yazir Kitab defelerle nesr olunmaqla 10 dan cox dile cevrilir Islamin anlasilmasina dogru bir sira olkelerin ali tehsil ocaqlarinda tedris vesaiti olur O qeleme aldigi eser ve meqalelerinde muselmanlarin oz dinlerini rahat yasamaq huququna malik oldugunu qeyd edir diger dinlerin numayendelerinin muselmanlara hormetle yanasmali oldugunu vurgulayir Hemcinin Movdudi eserlerinde muselmanlari Quran ve Peygemberin sunnesine riayet ederek bele bir heyat terzi surmeye cagirir 1939 40 ci illerde Movdudi Movcud siyasi kesmekesde muselman adi altinda silsile meqalelerini derc etdirir Movdudinin Islam Camaati herekatini yaratmaqda meqsedi siyasi motivlerle bagli idi ve bu herekat daha sonra siyasi partiyaya cevrilir Genc alim 1947 ci ilden sonra butun seyini Pakistanda Islam serietine uygun heyat terzinin berqerar edilmesine serf edir 1948 ci ilin yanvar mart aylarinda Movdudi Pakistan radiosuna Islamin ruhani menevi exlaqi sosial ve iqtisadi telimini izah eden bes musahibe verir O olkenin butun vilayetlerini dolasir muselmanlari Quranin ve Peygemberin gosterdiyi yolla getmeye cagirir Bir sira daireler ise bundan istifade ederek onu dovlete dusmencilikde ittiham edirler Neticede o bir muddet sonra yeni 1948 ci il oktyabr ayinin ayinin 4 de hebs olunur Movdudi 1950 ci ilin may ayinin 28 e qeder hebsde saxlanilmasina baxmayaraq onun herekati adindan ireli surduyu tekliflerinin bir coxu 1949 cu il mart ayinin 7 de qebul olunan Milli Konstitusiyada oz eksini tapir Bununla da Pakistanda ilk defe Barelvi Ehli Hedis ve Sie mezheblerini temsil eden 31 alim Movdudinin tekidi neticesinde 1951 ci il 21 24 yanvar tarixleri arasinda Keracide kecirilen konfransda yeni konstitusiyaya elave ucun lazim olan 22 prinsipi yekdillikle qebul edirler 1952 53 cu illerde Pencab vilayetinde ehalinin boyuk ekseriyyeti Qadiyani mezhebinin konstitusiyada Islamdan xaric dini azliq kimi qeyd olunmasini teleb etdiyi zaman hokumet bunun qarsisini zorakiliqla alir Movdudi ise hokumetin bu movqeyini qinayaraq ehalinin isteklerini destekleyici xarakterde Qadiyani problemi adli meqalesini qeleme alir Bunun neticesinde ise 1953 cu il may ayinin 28 de Movdidi hebs edilerek baresinde edam hokmu cixarilir Ancaq muselman dunyasinda Movdudinin baresinde cixarilan agir cezaya qarsi etirazlar o qeder guclu olur ki hokumet geri addim atmaq mecburiyyetinde qalir Edam hokmu 14 ile qeder hesle evez edilir 1955 ci ilin may ayinda ise Pakistan Ali Mehkemesinin qerari ile Movdudi serbest buraxilir 1955 ci il martinda qebul edilen konstitusiyada Movdudinin lideri oldugu Islam Camaati herekatinin bir cox telebi oz eksini tapir Lakin 1958 ci ilin oktyabrinda Pakistanin prezidenti Isgender Mirze konstitusiyani quvveden dusmus elan edir Bundan cemi 20 gun sonra ise butun siyasi partiyalarin elece de Islam Camaati Partiyasinin ICP feaiyyyeti qadagan edilir Daha sonra Movdudi Islam konstitusiyasi ve huququ adli kitabini yeniden tekmillesdirerek nesr etdirir Onun arqumentleri o qeder tutarli olur ki xristianlarla yanasi olkenin Bas prokuroru A R Kornel bele Islam huququnun olke ucun en munasib sistem oldugunu etiraf edir 1967 ci il fevralin 17 de Qerbi Pakistan Ali Mehkemesinin iclasinda butun prokurorlar Islam huququnun quvveye minmesinin terefdari oldugunu bildirirler 1959 62 ci illerde Movdudi Qurani urdu diline tercume edir ki neticede 6 cildden ibaret eser meydana gelir Tefhim el Quran i hazirlamaq ucun ise alim Qerbi Asiyani Seudiyye Erebistanini Suriyani Misir ve Iordaniyani gezerek Quranda gosterilen butun muqeddes yerleri ziyaret edir Ensiklopedik alim ozunun en meshur eseri olan Tefhim el Quran i 1972 ci ilin iyununda tamamlayir Eser islam dunyasinda boyuk maraga sebeb olur Bir muddet sonra ise Tefhim el Quran ingilis benqal ereb ve pustun dillerine tercume edilir Movdudi Erebistan krali Ibn Seudun xahisi ile Medinede qurulacaq Islam universitetinin layihesini hazirladigi erefede yeni 1963 cu ilde Misir ve Seudiyye Erebistani arasinda siyasi problemlerden dolayi Ibn Seud Misirde hazirlanan Kebe ortuyunu qebul etmir Bu zaman Movdudi ortuyun Pakistanda hazirlanmasini teklif edir Teklif qebul edilir ortuk hazirlanir ve iki qatarla butun Pakistanda numayis etdirilir Movdudinin nufuzunun getdikce artmasini goren bir sira daireler 1963 cu ilin 25 28 oktyabrinda ICP nin illik konqresini pozmaq ucun her bir fursetden istifade edirler Ancaq butun maneelere baxmayaraq konqres 10 min neferin istiraki ile bas tutur Burada Movdudinin heyatina qarsi sui qesde cehd olunsa da alimin heyatini xilas etmek mumkun olur Bundan sonra sozugeden daireler olkenin resmi metbu orqaninda Movdudiye qarsi eks tebligat aparirlar 1964 cu ilde bu oz neticesini verir Ele hemin ilin yanvarinda ICP nin butun liderleri hebs edilir partiyanin fealiyyeti ise qadagan edilir Ancaq bir muddet sonra Pakistan Ali Mehkemesi qerari legv edir ve ICP liderleri serbest buraxilirlar 1965 ci il 6 24 sentyabr tarixleri arasinda Hindistan Pakistan erazilrine soxularken Movdudi radiodaki cixisinda Pakistan torpaqlarini mudafie etmenin cihad oldugunun bildirir Bu mharibenin gedisine olduqca guclu tesir gosterir Alimin cixisi muharibenin gedisine nezerecarpacaq tesir gosterir 1967 ci ilde Israil Misir Suriya ve Iordaniya erazilerine soxulduqda Movdudi Felestini xususile de Qudsu sionist isgaldan azad etmeye cagirir 1968 ci ilde Mekkede kecirilen Rabite el Alem el Islamiyye konfransinda Movdudi muselmanlarin hec bir xarici dovletden asili olmayan oz herbi birliyini yaratmaq fikrini ireli surur Siyasi fealiyyeti ile yanasi cemiyyetin bir cox problemleri ile de yaxindan maraqlanan alim xususile aborta qarsi mubarize aparir Alim 1962 ci ilde ferdi sosial milli beynelxalq iqtisadi ve exlaqi noqteyi nezerden ehalinin sayinin azalmasinin usullari ve onlarin neticelerini tenqid xarakterli Islam ve dogum nezareti adli kitabini qeleme alir Pakistan hokumeti ise kitabin Milli Aile Planlamasi na zidd oldugunu iddia ederek 1966 ci ilde kitabin satisini qadagan edir Bu illerde Movdudinin olkeni terk etmesine de qadaga qoyulur 1968 ci ilde alime boyrek emeliyyati kecirmek meqsedile iki defe Londona getmeye icaze verilir Dini elmlerle yanasi humanitar ve texniki elmlere de yiyelenen Movdudi ensiklopedik alim idi O 100 den cox kitabin monoqrafiyalarin ve meqalelerin muellifidir Movdudi eserlerinde Islamin muxtelif yonlerini spesifik detallarina qeder gostermeye calisib Onun xanimi ise uzun iller ICP in qadinlar surasinin sedri vezifesini icra edib Movdudinin heyat ve fealiyetinin muhum bir hissesini ona unvanlanan muxtelif movzulara dair suallara cavab vermek de olub Taninmis alim 1979 cu ilin sentyabrinda 76 yasinda vefat edib Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 Almaniya Milli Kitabxanasi Berlin Dovlet Kitabxanasi Bavariya Dovlet Kitabxanasi ve b Record 119307359 Umumi tenzimleme nezareti GND 2012 2016 lt a href https wikidata org wiki Track Q27302 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q304037 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q256507 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q170109 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q36578 gt lt a gt LIBRIS 2012 lt a href https wikidata org wiki Track P1182 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1798125 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5587 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P906 gt lt a gt Taha Cabir el Ulvani 2021 Coxfikirlilik edeb erkanindan ixtilafdan imtinaya dogru seh 306 Xarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Ebulela Movdudi amp oldid 6083131, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.