fbpx
Wikipedia

Şəfəqsaçan

Şəfəqsaçan (lat. Anthocharis gruneri) — pulcuqqanadlılar dəstəsinin ağ kəpənəklər fəsiləsinə aid növ.

?Şəfəqsaçan
Anthocharis gruneri
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:İlkağızlılar
Ranqsız:Ecdysozoa
Tip:Buğumayaqlılar
Sinif:Həşəratlar
Dəstə:Pulcuqluqanadlılar
Növ: Şəfəqsaçan
Elmi adı
Anthocharis gruneri Herrich-Schäffer, 1851
Mühafizə statusu
Son həddə çatmışlar
Critically Endangered (IUCN 3.1) Critically Endangered: ???

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
NCBI  
EOL  

Təsviri

Qanadları açılmış halda 25-30 mm-dir. Limonu-sarı rəngdə olub dişi fərdlərin ön qanadlarının zirvəsində qırmızı, erkəklərdə isə qara ləkə vardır.

Yayılması

Yunanıstan, Türkiyə, Kiçik Asiya, Cənubi Qafqazda yayılmışdır. Azərbaycanda Kiçik Qafqazın dağ ətəklərində və dağlarında, kserofil yamaclarında rast gəlinir (Laçın rayonu, Naxçıvan MR və Talış (Zuvand))

Həyat tərzi

Yaxşı inkişaf etmiş dağlıq kserofil bitkilər (gəvən və akantolimon) bitən yamaclar. Kəpənəklər mayda uçur, dişi fərdlər adətən otlar içərisində gizlənir və az hallarda uçur. Mayın axırında bitkinin yarpaqları ilə qidalanır. Puplaşma iyulun əvvəllərində müxtəlif sığınacaqlarda baş verir, pupları qışlayır və ildə bir nəsil verir. Yumurtalarını xaççiçəklilər fəsiləsindən olan köynəkotu bitkisinin üzərinə qoyur. Tırtıllar iyun ayına qədər həmin bitkidə gizlənir. Kəpənəklər quşlar, yırtıcı milçəklər, cırcıramalar və hörümçəklər tərəfindən məhv edilir. Tırtılları üzərində müxtəlif minicilər, xalsid və taxin milçəkləri parazitlik edir.

Sayı

Kəpənəklərin miqdarı illər üzrə dəyişilir və bəzən çox az miqdarda olur. Talışda R.M.Əffəndi tərəfindən 3 fərd, 1982-ci ildə P.İ.Bedı tərəfindən 2 fərd, 2011-ci ildə V.V. Tixonov tərəfindən 2 fərd qeydə alınmışdır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Laçın rayonu işğal altında olduğundan kəpənəyin buradakı yaşayış yerlərinin indiki vəziyyəti barədə məlumat əldə etmək mümkün deyil. Başqa ərazilərdəki yaşayiş yerlərinin mal-qara otlaqlarına çevrilməsi və tapdaq altında qalması bu kəpənəyin arealının məhdudlaşmasına səbəb olur.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Azərbaycanın Qırmızı Kitabına daxil edilmişdir.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Kəpənəyin yayıldığı ərazilərdə qorunan sahələr təşkil etməli, onun sayı və populyasiyanın vəziyyəti barədə məlumat əldə etmək üşün hər il monitorinqlər keçirilməlidir.

Ədəbiyyat

  1. Azərbaycan Qırmızı Kitabı. Bakı: 1989.
  2. Azərbaycan Qırmızı Kitabı. II cild. Bakı: 2013.
  3. Рябов М.А. Чешуекрылые Кавказа. Животный мир СССР, т. V, М.- Л.: изд-во АН СССР, 1958, с. 351-475.
  4. Эффенди Р.М. Высшие чешуекрылые Азербайджана. Автореф.дис.канд.биол.наук. Баку: 1971, 24 с.
  5. Коршунов Ю.П. Каталог булавоусых чешуекрылых (Lepidoptera, Rhopalocera) фауны СССР. Энтомологич. обозрение. т. LI, вып. 1-2, 1972, с. 136-154, 352-368.

İstinadlar

  1. Azərbaycan Qırmızı Kitabı. 1989 İl.
  2. Azərbaycan Qırmızı Kitabı. II cild. Bakı: 2013.
  3. Рябов М.А. Чешуекрылые Кавказа. Животный мир СССР. т. V, М.- Л.: изд-во АН СССР, 1958, с. 351-475.

Həmçinin bax

şəfəqsaçan, anthocharis, gruneri, pulcuqqanadlılar, dəstəsinin, kəpənəklər, fəsiləsinə, növ, anthocharis, grunerielmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, ilkağızlılarranqsız, ecdysozoatip, buğumayaqlılars. Sefeqsacan lat Anthocharis gruneri pulcuqqanadlilar destesinin ag kepenekler fesilesine aid nov SefeqsacanAnthocharis gruneriElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme IlkagizlilarRanqsiz EcdysozoaTip BugumayaqlilarSinif HeseratlarDeste PulcuqluqanadlilarNov SefeqsacanElmi adiAnthocharis gruneri Herrich Schaffer 1851Muhafize statusuSon hedde catmislarCritically Endangered IUCN 3 1 Critically Endangered VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiNCBI 2828940EOL 173070 Mundericat 1 Tesviri 2 Yayilmasi 3 Heyat terzi 4 Sayi 5 Mehdudlasdirici amiller 6 Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler 7 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler 8 Edebiyyat 9 Istinadlar 10 Hemcinin baxTesviri RedakteQanadlari acilmis halda 25 30 mm dir Limonu sari rengde olub disi ferdlerin on qanadlarinin zirvesinde qirmizi erkeklerde ise qara leke vardir 1 Yayilmasi RedakteYunanistan Turkiye Kicik Asiya Cenubi Qafqazda yayilmisdir Azerbaycanda Kicik Qafqazin dag eteklerinde ve daglarinda kserofil yamaclarinda rast gelinir Lacin rayonu Naxcivan MR ve Talis Zuvand Heyat terzi RedakteYaxsi inkisaf etmis dagliq kserofil bitkiler geven ve akantolimon biten yamaclar Kepenekler mayda ucur disi ferdler adeten otlar icerisinde gizlenir ve az hallarda ucur Mayin axirinda bitkinin yarpaqlari ile qidalanir Puplasma iyulun evvellerinde muxtelif siginacaqlarda bas verir puplari qislayir ve ilde bir nesil verir Yumurtalarini xaccicekliler fesilesinden olan koynekotu bitkisinin uzerine qoyur Tirtillar iyun ayina qeder hemin bitkide gizlenir Kepenekler quslar yirtici milcekler circiramalar ve horumcekler terefinden mehv edilir Tirtillari uzerinde muxtelif miniciler xalsid ve taxin milcekleri parazitlik edir 2 Sayi RedakteKepeneklerin miqdari iller uzre deyisilir ve bezen cox az miqdarda olur Talisda R M Effendi terefinden 3 ferd 1982 ci ilde P I Bedi terefinden 2 ferd 2011 ci ilde V V Tixonov terefinden 2 ferd qeyde alinmisdir 3 Mehdudlasdirici amiller RedakteLacin rayonu isgal altinda oldugundan kepeneyin buradaki yasayis yerlerinin indiki veziyyeti barede melumat elde etmek mumkun deyil Basqa erazilerdeki yasayis yerlerinin mal qara otlaqlarina cevrilmesi ve tapdaq altinda qalmasi bu kepeneyin arealinin mehdudlasmasina sebeb olur Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler RedakteAzerbaycanin Qirmizi Kitabina daxil edilmisdir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler RedakteKepeneyin yayildigi erazilerde qorunan saheler teskil etmeli onun sayi ve populyasiyanin veziyyeti barede melumat elde etmek usun her il monitorinqler kecirilmelidir Edebiyyat RedakteAzerbaycan Qirmizi Kitabi Baki 1989 Azerbaycan Qirmizi Kitabi II cild Baki 2013 Ryabov M A Cheshuekrylye Kavkaza Zhivotnyj mir SSSR t V M L izd vo AN SSSR 1958 s 351 475 Effendi R M Vysshie cheshuekrylye Azerbajdzhana Avtoref dis kand biol nauk Baku 1971 24 s Korshunov Yu P Katalog bulavousyh cheshuekrylyh Lepidoptera Rhopalocera fauny SSSR Entomologich obozrenie t LI vyp 1 2 1972 s 136 154 352 368 Istinadlar Redakte Azerbaycan Qirmizi Kitabi 1989 Il Azerbaycan Qirmizi Kitabi II cild Baki 2013 Ryabov M A Cheshuekrylye Kavkaza Zhivotnyj mir SSSR t V M L izd vo AN SSSR 1958 s 351 475 Hemcinin bax RedakteTamara alacasi Kellesekilli haf Eyfema Yasil torpaq sovkasi Yasil payiz sovkasiMenbe https az wikipedia org w index php title Sefeqsacan amp oldid 5327280, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.