islam əbdül oğlu Abdullayev və ya Segah islam dekabr 1876 şuşa 22 sentyabr 1964 Bakı Azərbaycan xanəndəsi Qarabağ muğam

İslam Əbdül oğlu Abdullayev və ya Segah İslam (dekabr 1876, Şuşa – 22 sentyabr 1964, Bakı) — Azərbaycan xanəndəsi, Qarabağ muğam məktəbinin nümayəndələrindən biri, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1949).

İslam Abdullayev

Ümumi məlumatlar
Doğum adı	İslam Əbdül oğlu Abdullayev
Ləqəbi	Segah İslam
Doğum tarixi	dekabr 1876
Doğum yeri	Şuşa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi	22 sentyabr 1964(1964-09-22) (87 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ
Musiqiçi məlumatları
Fəaliyyəti	xanəndə
Janr	muğam
Musiqi aləti	dəf
Mükafatları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Abdullayev İslam Əbdül oğlu 1876-cı ilin dekabr ayında Şuşa şəhərində anadan olmuş, Şuşa şəhər məktəbində təhsil almışdır. Azərbaycanın musiqi tarixində İslam Abdullayev "Segah" muğamının təkrarsız ifaçısı kimi tanınmışdır.

1883-cü ildə Şuşada "Xanəndələr məclisi" yaratmış musiqişünas alim Mir Möhsün Nəvvab İ. Abdullayevi bu məclisə dəvət edir. Beləliklə, o, Mir Möhsün Nəvvab, Hacı Hüsü, Məşədi İsi, Mirzə Muxtar Məmmədov, , kimi sənətkarlardan dərs almış, Sadıqcanın müşayiəti ilə ifalar etmişdir. İslam Abdullayevin ilk "Segah" ifası Sadıqcanın oğlunun toyunda olmuş, həmin ifadan sonra şöhrəti yayılmışdır. 1901–1905-ci illərdə tarzən Qurban Pirimovla birlikdə Qarabağ və Gəncə məclislərində çıxış etmişdir.

Xanəndə uzun illər Azərbaycan Dövlət Estradasının solisti olur.

"Segah" muğamını və onun bütün variantlarını – "Zabul-Segah", "Mirzə Hüseyn segahı", "Orta Segah"," Xaric Segah" muğamlarını xüsusi bir şövq və məharətlə oxuduğuna görə xalq tərəfindən "Segah İslam" adlandırılmışdır. 1910–1915-ci illərdə "Sport-Rekord" və "Ekstrafon" səsyazma şirkətləri tərəfindən "Segah", "Bayatı-Qacar", "Şahnaz", "Şüştər" muğamları və bir sıra təsniflər İslam Abdullayevin ifasında qramofon vallarına yazılmışdır.

İslam Abdullayev eyni zamanda pedoqoq olmuşdur. Xan Şuşinski, Yaqub Məmmədov, kimi xanəndələrin yetişməsində böyük rol oynamışdır. Şuşada musiqi məktəbində direktor vəzifəsində işləmiş, Gəncədə xalq çalğı alətləri orkestri təşkil etmişdir. Ömrünün sonuna yaxın Ağdama köçmüş, musiqi məktəbində muğamdan dərs demiş, bir çox xanəndələrin ustadı olmuşdur.

İ. Abdullayev 22 sentyabr 1964-cü ildə Bakıda vəfat etmişdir.

Mükafatları

Azərbaycan SSR əməkdar artisti — 1949

İstinadlar

Энциклопедия Азербайджанского Мугама. Баку: "Шарг-Гарб". 2012. səh. 33.
"Segah İslam — İslam Əbdül oğlu Abdullayev". mugamradio.az. 2020-07-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-16.
""Segah" muğamının ən mahir ifaçısı – İslam Abdullayev". milliarxiv.gov.az. 2022-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-16.
"Bu gün Azərbaycanın əməkdar artisti, xanəndə İslam Abdullayevin anadan olduğu gündür". cls.az. İstifadə tarixi: 2019-12-16.^{[ölü keçid]}
"Ustadlar müəllimi: Segah İslam". medeniyyet.az. 2022-09-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-16.

Ədəbiyyat

Hüseynoğlu, Sərvaz. Segah İslam (İslam Abdullayev) (az.). Bakı: "Şərq-Qərb". 2017. 136.

Həmçinin bax

[1] Энциклопедия Азербайджанского Мугама. Баку: "Шарг-Гарб". 2012. səh. 33.

[2] "Segah İslam — İslam Əbdül oğlu Abdullayev". mugamradio.az. 2020-07-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-16.

[ab-3] ""Segah" muğamının ən mahir ifaçısı – İslam Abdullayev". milliarxiv.gov.az. 2022-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-16.

[4] "Bu gün Azərbaycanın əməkdar artisti, xanəndə İslam Abdullayevin anadan olduğu gündür". cls.az. İstifadə tarixi: 2019-12-16.^{[ölü keçid]}

[5] "Ustadlar müəllimi: Segah İslam". medeniyyet.az. 2022-09-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-16.