fbpx
Wikipedia

İmmunitet

İmmunitetorqanizmin sahib olduğu bioloji müdafiədir ki, o orqanizmi xəstəliklərdən, mikroblardan və digər arzuolunmaz bioloji hücumlardan qoruyur.

Ümumi məlumat

İmmunoloji müdafiə şərti olaraq 2 kateqoriyada təsnifləşdirilir:

  • anadangəlmə
  • qazanılmış

Anadangəlmə yaxud qeyri spesifik (təbii, qeyri-adaptiv) immun sistemi orqanizmin bioloji aqressiyadan qorunmsanın ilkin mərhələsini təşkil edir. Anadangəlmə immun sisteminin kompanentləri insan və heyvan anadan doğularkən orqanizmdə hazır şəkildə mövcud olur və onlar tərəfindən antigenə qarşı mübarizə tez bir zamanda, heç bir hazırlığa ehtiyac olmadan baş verir.

Adaptiv yaxud qazanılmış immun sistemi (spesifik) müdafiənin sonrakı mərhələsini təşkil edir.

Qazanılmış immun sistemi limfositlər tərəfindən orqanizmin ontonogezində fərdi inkişafı dövründə formalaşır. O anadangəlmə immun sitemindən yüksək spesifikliyə və yaddaşa malik olmasına görə fərqlənir. Bu zaman orqanizmə daxil olmuş hər bir antigenin özünə qarşı xüsusi immunoloji cavab reaksiyaları yaradılır. Antigenlə qarşılaşma immun sisteminin yaddaşında saxlanılır və antigenlə ikinci dəfə qarşılaşma olarsa ona qarşı daha güclü müdafiə təşkil olnunur. Ondan fərqli olaraq anadangəlmə immun sistemində hüceyrələr hər bir antigen molekulunu yox, yad molekullar qrupunu ayırd edə bilir.

İmmunologiyanın inkişaf tarixi

İmmunitet haqqında olan fikirlər min ilərdir ki, bəşəriyyətin diqqətini cəlb etmişdir. Əvvəllər elmin zəif inkişaf etdiyi dövrlərdə insanlar bir sıra epidemiyaların səbəblərini fərqli başa düşürdülər. Onlar bir sıra epidemiyalar səbəbilə baş verən qırğınların səbəblərini insanların öz allahları qarşısında günahlarının olması kimi başa düşür və onlar elə başa düşürdülər ki, xəstəlik allahın onlara göndərdiyi cəza tədbiridir. Xəstənin məhv olması onun günahlarının çox, sağalması isə günahlarının az olması ilə izah edilirdi.

İmmunidetin mexanizmini izah etmək üçün nisbətən geniş yayılmış nəzəriyyə Lui Paster tərəfindən verilib.Onun tükənmə nəzəriyyəsi bu sahədə qiymətləndirildi. Bu nəzəriyyəyə görə xəstəlik törədən amillər orqanizmdə öz substratları hesabına inkişaf edib onları tükəndirir,və ona görə də ikinci dəfə peyda ola bilmirlər. Paster belə hesab edir di ki, təbii yoluxma və ya canlı mikroblarla peyvənd zamanı orqanizm daxilində mikrobların inkişafı üçün labüd olan xüsusi substratalar tükəndiyindən həmin xəstəlik ikinci dəfə yaranmır.Lakin ,Pasterin tükənmə nəzəriyyəsi özünü doğrultmamışdır. Bunlara baxmayaraq Pasterin immunologiyanın formalaşmasında xüsusi rolu olub.O eksperimental immunologiyanın banisi hesab edilir.

Bəzi ədəbiyyatlarda immunologiyanın banısi kimi E.Cennerin adı çəkilir.Belə ki,o da çiçəyə qarşı peyvən üsulunu təklif edib.Buna baxmayaraq digərləri də biu fikirlə razəılaşmır. Belə ki, Cennerin işləri fərdi xarakter daşımış və yalnız çiçək xəstəliyinə aid olmuşdur. Digər tərəfdən isə o təklif etdiyi üsulun mahiyyətini izah edə bilməmişdir. Vaksin yaratmağın ümüumi prinsipləri işləyib ghazırlaya bilmədiyindən, Cenner digər xəstəliklərə qarşı peyzvıənd üsullarını təklif edə bilməmişdir.

İmmunologiyanın bir elm kimi formalaşmasında Meçnikovun xüsusi xidmətləri olmuşdur. Onlar humoral immunitetin tədqiqinin fundamentini qoymuşlar. Meçnikov müxtəlif heyvanlarda iltihab prosesini tədqiq etmişdir və bu zanman o faqositoz haqqında nəzəriyyəni vermişdir. Bu prosesdə iştirak edən hüceyrələri faqositlər adlandırmışdır. Meçnikov tərəfindən immunitettin faqositar nəzəriyyəsi yaradılmışdır. İmmmunologiyanın formalaşmsında Paul Erklixin də xidmətləri olmuşdur. O, toksin antitoksin reaksiyalarının miqrdari analiz üsullarını işləyib hazırlamışdır. İmmunologiyanın inkişafında Robert Koxun da xidmətləri vardır.

İstinadlar

  1. Ziyəddin Məmmədov, Rasim Axundov, İmmunologiyanın əsasları. 2009.

immunitet, orqanizmin, sahib, olduğu, bioloji, müdafiədir, orqanizmi, xəstəliklərdən, mikroblardan, digər, arzuolunmaz, bioloji, hücumlardan, qoruyur, ümumi, məlumat, redaktəimmunoloji, müdafiə, şərti, olaraq, kateqoriyada, təsnifləşdirilir, anadangəlmə, qazan. Immunitet orqanizmin sahib oldugu bioloji mudafiedir ki o orqanizmi xesteliklerden mikroblardan ve diger arzuolunmaz bioloji hucumlardan qoruyur Umumi melumat RedakteImmunoloji mudafie serti olaraq 2 kateqoriyada tesniflesdirilir anadangelme qazanilmisAnadangelme yaxud qeyri spesifik tebii qeyri adaptiv immun sistemi orqanizmin bioloji aqressiyadan qorunmsanin ilkin merhelesini teskil edir Anadangelme immun sisteminin kompanentleri insan ve heyvan anadan dogularken orqanizmde hazir sekilde movcud olur ve onlar terefinden antigene qarsi mubarize tez bir zamanda hec bir hazirliga ehtiyac olmadan bas verir Adaptiv yaxud qazanilmis immun sistemi spesifik mudafienin sonraki merhelesini teskil edir Qazanilmis immun sistemi limfositler terefinden orqanizmin ontonogezinde ferdi inkisafi dovrunde formalasir O anadangelme immun siteminden yuksek spesifikliye ve yaddasa malik olmasina gore ferqlenir Bu zaman orqanizme daxil olmus her bir antigenin ozune qarsi xususi immunoloji cavab reaksiyalari yaradilir Antigenle qarsilasma immun sisteminin yaddasinda saxlanilir ve antigenle ikinci defe qarsilasma olarsa ona qarsi daha guclu mudafie teskil olnunur Ondan ferqli olaraq anadangelme immun sisteminde huceyreler her bir antigen molekulunu yox yad molekullar qrupunu ayird ede bilir Immunologiyanin inkisaf tarixi RedakteImmunitet haqqinda olan fikirler min ilerdir ki beseriyyetin diqqetini celb etmisdir Evveller elmin zeif inkisaf etdiyi dovrlerde insanlar bir sira epidemiyalarin sebeblerini ferqli basa dusurduler Onlar bir sira epidemiyalar sebebile bas veren qirginlarin sebeblerini insanlarin oz allahlari qarsisinda gunahlarinin olmasi kimi basa dusur ve onlar ele basa dusurduler ki xestelik allahin onlara gonderdiyi ceza tedbiridir Xestenin mehv olmasi onun gunahlarinin cox sagalmasi ise gunahlarinin az olmasi ile izah edilirdi Immunidetin mexanizmini izah etmek ucun nisbeten genis yayilmis nezeriyye Lui Paster terefinden verilib Onun tukenme nezeriyyesi bu sahede qiymetlendirildi Bu nezeriyyeye gore xestelik toreden amiller orqanizmde oz substratlari hesabina inkisaf edib onlari tukendirir ve ona gore de ikinci defe peyda ola bilmirler Paster bele hesab edir di ki tebii yoluxma ve ya canli mikroblarla peyvend zamani orqanizm daxilinde mikroblarin inkisafi ucun labud olan xususi substratalar tukendiyinden hemin xestelik ikinci defe yaranmir Lakin Pasterin tukenme nezeriyyesi ozunu dogrultmamisdir Bunlara baxmayaraq Pasterin immunologiyanin formalasmasinda xususi rolu olub O eksperimental immunologiyanin banisi hesab edilir Bezi edebiyyatlarda immunologiyanin banisi kimi E Cennerin adi cekilir Bele ki o da ciceye qarsi peyven usulunu teklif edib Buna baxmayaraq digerleri de biu fikirle razeilasmir Bele ki Cennerin isleri ferdi xarakter dasimis ve yalniz cicek xesteliyine aid olmusdur Diger terefden ise o teklif etdiyi usulun mahiyyetini izah ede bilmemisdir Vaksin yaratmagin umuumi prinsipleri isleyib ghazirlaya bilmediyinden Cenner diger xesteliklere qarsi peyzviend usullarini teklif ede bilmemisdir Immunologiyanin bir elm kimi formalasmasinda Mecnikovun xususi xidmetleri olmusdur Onlar humoral immunitetin tedqiqinin fundamentini qoymuslar Mecnikov muxtelif heyvanlarda iltihab prosesini tedqiq etmisdir ve bu zanman o faqositoz haqqinda nezeriyyeni vermisdir Bu prosesde istirak eden huceyreleri faqositler adlandirmisdir Mecnikov terefinden immunitettin faqositar nezeriyyesi yaradilmisdir Immmunologiyanin formalasmsinda Paul Erklixin de xidmetleri olmusdur O toksin antitoksin reaksiyalarinin miqrdari analiz usullarini isleyib hazirlamisdir Immunologiyanin inkisafinda Robert Koxun da xidmetleri vardir 1 Istinadlar Redakte Ziyeddin Memmedov Rasim Axundov Immunologiyanin esaslari 2009 Menbe https az wikipedia org w index php title Immunitet amp oldid 5703645, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.