Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İlyo Voyevoda (bolq. Ильо войвода, mak. Иљо Војвода), əsl adı İliya Markov (bolq. Илия Марков, mak. Илија Марков), həmçinin Dədə İlyo Maleşevski (mak. Дедо Иљо Малешевски; 28 may 1805 – 17 aprel 1898, Köstəndil) kimi tanınır — Bolqarıstanın Osmanlı boyunduruğundan müstəqillik uğrunda mübarizə aparan Bolqarıstan inqilabçısı. Onun qohumu inqilabçı (1840–1907). İlyo Voyevoda Bolqarıstanda milli qəhrəman hesab olunur.
| İlyo Voyevoda | |
|---|---|
| bolq. Ильо войвода | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 28 may 1805 |
| Vəfat tarixi | 17 aprel 1898 (92 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Qoşun növü | Hajduk |
| Rütbəsi | Voyvoda |
| Döyüşlər | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Erkən illəri
İliya Osmanlı imperiyasının Rumeli əyalətində (indiki Şimali Makedoniya Respublikası) yerləşən Berovo kəndində anadan olmuşdur. Doğum günü 28 may kimi məlumdur, lakin dəqiq doğum ili müəyyənləşdirilməmişdir. Ən erkən qeydlərə görə 1805-ci il, tarixçi Vasil Stoyanova görə 1822-ci il (Stoyanovun dediyinə görə, 1867-ci ildə İlyo təxminən 45 yaşında idi), Yovan Xadji-Vasileviçə görə isə 1815-ci ildir (Xadji-Vasileviçə görə, 1865-ci ildə İlyo 50 yaşında idi). Atası kasıb kəndli Marko Popqeorqiyev idi.
Hərbi fəaliyyəti
İlyo gənc yaşlarından hayduk hərəkatında iştirak etmiş, , və Pirin bölgələrində çətə voyevodası olmuşdur. Bir müddət Rila monastırında açar saxlayıcısı kimi xidmət etmişdir. 1861-ci ildə Bolqarıstan legiyasına qoşulmuş və bolqarıstanlı könüllülərinin tərkibində əsgər kimi iştirak etmişdir.
İlyo Bolqarıstan Osmanlı boyunduruğundan azad olması üçün hər fürsətdən istifadə edərək kömək göstərmişdir. Rusiya–Osmanlı müharibəsi zamanı Loveçdən olan bir dəstəyə rəhbərlik etmiş və rus ordusunun Qərb dəstəsində, rəhbərliyi altında xidmət etmişdir. Sofiya, və Köstəndil uğrunda döyüşlərdə iştirak etmişdir. Bolqarıstanın müstəqilliyini tanıyan San-Stefano sülh müqaviləsinin imzalanmasında Bolqarıstan nümayəndəsi kimi iştirak etmiş və medal ilə təltif olunmuşdur.
Bolqarıstanın Osmanlı boyunduruğundan azad olunmasından doğan sevinc Berlin traktatı ilə Bolqarıstanın sərhədlərinin kiçildilməsi və ölkənin üç hissəyə — Bolqarıstan knyazlığı, muxtar və Osmanlı nəzarətinə qaytarılan Makedoniyaya bölünməsi ilə kəsilmişdir. Bu, Makedoniyada səbəb olmuş və İlyo bu üsyanda iştirak etmişdir. Üsyan tezliklə yatırılmışdır. İlyo, qoca yaşına baxmayaraq, də iştirak etmiş, Radomirdən olan dəstəyə komandanlıq edərək , və şəhərləri uğrunda döyüşmüşdür.
Mirası
İlyo Voyevoda 17 aprel 1898-ci ildə 92 yaşında Küstendildə vəfat etmişdir. O, Bolqarıstanda və Makedoniyada xalq qəhrəmanı sayılır və onun obrazı mistisizm və sirrlə örtülmüşdür. İlyo Voyevoda haqqında çoxlu mahnılar bəstələnmişdir. Onun şəxsi əşyalarının bir hissəsi Berovoda yerləşən Arxangel Mixail monastırında saxlanılır, bu da şəhər muzeyidir. İlyonun 1878-ci ildən 1898-ci ilə qədər yaşadığı ev Bolqarıstanın müstəqilliyinin 100-cü ildönümü üçün bərpa edilərək ev muzeyinə çevrilmişdir. İlyo Voyevodanın qalıqları da Köstəndildə basdırılmışdır.
İstinadlar
- For freedom and perfection. The Life of Yané Sandansky, , (Journeyman, London, 1988) p. 21.]
- Ethnic rivalry and the quest for Macedonia, 1870–1913, Vemund Aarbakke, East European Monographs, 2003, p. 56, ISBN
- Freedom or death, the life of Gotsé Delchev, Mercia MacDermott, Journeyman Press, 1978, p. 39, p 54. ISBN
- , "Ильо войвода", Окръжен исторически музей Кюстендил, Кюстендил, 1968.
- Генов Ц., "Животът и делото на Ильо войвода в гр. Кюстендил".
- Petrinska, M., Illyo Voivoda zhitie-bitie, Sofia, 1988, Narodna Mladezh, p. 76
- Чалгънова, Елена. Име легенда в българското националноосвободително движение. Участието на Ильо войвода в Кресненско-Разложкото въстание (1878– 1879), в: Военноисторически сборник, 2008, 3, стр. 7– 18. Arxivləşdirilib 2017-08-25 at the Wayback Machine
- "Living Heritage". 2007-09-11. 2007-08-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-09-11.
Xarici keçidlər
- Свидетельство смерти Ильо Воеводы (bol.)
- HOUSE-MUSEUM "ILYO VOIVODA" (ing.)
- AN OVERVIEW CULTURAL-TOURIST ROUTE "THE KYUSTENDIL REGION- A CENTRE OF ANCIENT CULTURES" (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ilyo Voyevoda bolq Ilo vojvoda mak Iљo Voјvoda esl adi Iliya Markov bolq Iliya Markov mak Iliјa Markov hemcinin Dede Ilyo Malesevski mak Dedo Iљo Maleshevski 28 may 1805 17 aprel 1898 Kostendil kimi taninir Bolqaristanin Osmanli boyundurugundan musteqillik ugrunda mubarize aparan Bolqaristan inqilabcisi Onun qohumu inqilabci 1840 1907 Ilyo Voyevoda Bolqaristanda milli qehreman hesab olunur Ilyo Voyevodabolq Ilo vojvodaSexsi melumatlarDogum tarixi 28 may 1805 1805 05 28 Vefat tarixi 17 aprel 1898 1898 04 17 92 yasinda Vefat yeri Kostendil BolqaristanVetendasligi Osmanli imperiyasi BolqaristanHerbi fealiyyetiQosun novu HajdukRutbesi VoyvodaDoyusler Rusiya Osmanli muharibesi 1877 1878 Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken illeriIliya Osmanli imperiyasinin Rumeli eyaletinde indiki Simali Makedoniya Respublikasi yerlesen Berovo kendinde anadan olmusdur Dogum gunu 28 may kimi melumdur lakin deqiq dogum ili mueyyenlesdirilmemisdir En erken qeydlere gore 1805 ci il tarixci Vasil Stoyanova gore 1822 ci il Stoyanovun dediyine gore 1867 ci ilde Ilyo texminen 45 yasinda idi Yovan Xadji Vasilevice gore ise 1815 ci ildir Xadji Vasilevice gore 1865 ci ilde Ilyo 50 yasinda idi Atasi kasib kendli Marko Popqeorqiyev idi Herbi fealiyyetiIlyo genc yaslarindan hayduk herekatinda istirak etmis ve Pirin bolgelerinde cete voyevodasi olmusdur Bir muddet Rila monastirinda acar saxlayicisi kimi xidmet etmisdir 1861 ci ilde Bolqaristan legiyasina qosulmus ve bolqaristanli konullulerinin terkibinde esger kimi istirak etmisdir Ilyo Bolqaristan Osmanli boyundurugundan azad olmasi ucun her fursetden istifade ederek komek gostermisdir Rusiya Osmanli muharibesi zamani Lovecden olan bir desteye rehberlik etmis ve rus ordusunun Qerb destesinde rehberliyi altinda xidmet etmisdir Sofiya ve Kostendil ugrunda doyuslerde istirak etmisdir Bolqaristanin musteqilliyini taniyan San Stefano sulh muqavilesinin imzalanmasinda Bolqaristan numayendesi kimi istirak etmis ve medal ile teltif olunmusdur Bolqaristanin Osmanli boyundurugundan azad olunmasindan dogan sevinc Berlin traktati ile Bolqaristanin serhedlerinin kicildilmesi ve olkenin uc hisseye Bolqaristan knyazligi muxtar ve Osmanli nezaretine qaytarilan Makedoniyaya bolunmesi ile kesilmisdir Bu Makedoniyada sebeb olmus ve Ilyo bu usyanda istirak etmisdir Usyan tezlikle yatirilmisdir Ilyo qoca yasina baxmayaraq de istirak etmis Radomirden olan desteye komandanliq ederek ve seherleri ugrunda doyusmusdur MirasiIlyo Voyevoda 17 aprel 1898 ci ilde 92 yasinda Kustendilde vefat etmisdir O Bolqaristanda ve Makedoniyada xalq qehremani sayilir ve onun obrazi mistisizm ve sirrle ortulmusdur Ilyo Voyevoda haqqinda coxlu mahnilar bestelenmisdir Onun sexsi esyalarinin bir hissesi Berovoda yerlesen Arxangel Mixail monastirinda saxlanilir bu da seher muzeyidir Ilyonun 1878 ci ilden 1898 ci ile qeder yasadigi ev Bolqaristanin musteqilliyinin 100 cu ildonumu ucun berpa edilerek ev muzeyine cevrilmisdir Ilyo Voyevodanin qaliqlari da Kostendilde basdirilmisdir IstinadlarFor freedom and perfection The Life of Yane Sandansky Journeyman London 1988 p 21 Ethnic rivalry and the quest for Macedonia 1870 1913 Vemund Aarbakke East European Monographs 2003 p 56 ISBN 0 88033 527 0 Freedom or death the life of Gotse Delchev Mercia MacDermott Journeyman Press 1978 p 39 p 54 ISBN 0 904526 32 1 Ilo vojvoda Okrzhen istoricheski muzej Kyustendil Kyustendil 1968 Genov C Zhivott i deloto na Ilo vojvoda v gr Kyustendil Petrinska M Illyo Voivoda zhitie bitie Sofia 1988 Narodna Mladezh p 76 Chalgnova Elena Ime legenda v blgarskoto nacionalnoosvoboditelno dvizhenie Uchastieto na Ilo vojvoda v Kresnensko Razlozhkoto vstanie 1878 1879 v Voennoistoricheski sbornik 2008 3 str 7 18 Arxivlesdirilib 2017 08 25 at the Wayback Machine Living Heritage 2007 09 11 2007 08 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 09 11 Xarici kecidlerSvidetelstvo smerti Ilo Voevody bol HOUSE MUSEUM ILYO VOIVODA ing AN OVERVIEW CULTURAL TOURIST ROUTE THE KYUSTENDIL REGION A CENTRE OF ANCIENT CULTURES ing