Çoxölçülü Yoxsulluq İndeksi , ÇYİ , ing. Multidimensional Poverty Index-MPI ) – BMT-nin İnkişaf proqramı çərçivəsində dünya ölkələrində yoxsulluğun səviyyəsini müəyyən etmək üçün 2010 -cu ildə Oksford Yoxsulluq və İnsan İnkişafı Təşəbbüsü mərkəzi tərəfindən hazırlanmış göstərici.
Bu, indeksin əsas məqsədi fərdin təkcə maddi-iqtisadi cəhətcə deyil, digər göstəricilər üzrə yoxsul olmasını göstərməkdir. Onun İnsan İnkişafı İndeksindən (İİİ) əsas fərqi ondan ibarətdir ki, İİİ fərdin nələrə malik olduğunu, ÇYİ isə fərdin nələrdən məhrum olduğunu göstərir.
Tarixi ÇYİ BMT-nin İnkişaf Proqramının İnsan İnkişafı İndeksinin nəşr olunmasının 20 illiyinə həsr olunaraq yaradılmış, yoxsulluğun ənənəvi gəlirə əsaslan ölçü metodologiyasından fərqli bir metodologiya ilə yoxsulluğu ölçmək üçün bu proqrama daxil edilmişdir.
Yaradıcısı Oksford Universitetinin professoru Ceyms Foster hesab olunur.
İstifadə olunan göstəricilər ÇYİ 3 ölçü istiqaməti (dimensions) və 10 göstəriciyə əsasən hesablanır:
Təhsil (hər bir göstərici 1/6 nisbətdə götürülür) Təhsil alma illəri : ev təsərrüfatı üzvlərindən heç biri məktəbdə 5 il oxumayıbsa, məhrum olmuş hesab olnurlar.Uşaqların cəlb olunması : məktəb yaşına çatmış hər-hansısa bir uşaq 1-8-ci siniflərdə məktəbə getmirsə, məhrum olmuş hesab olunurlar.Sağlamlıq (hər bir göstərici 1/6 nisbətdə götürülür) Uşaq ölümü : uşaqlardan biri belə ölərsə, məhrum olmuş hesab olunurlar.Qidalanma : hər hansısa bir böyüyün və ya uşağın zəif qidalanması haqqında məlumat varsa, məhrum olmuş hesab olunurlar.Yaşam Şəraiti (hər bir göstərici 1/18 nisbətdə götürülür) Elektrik : hər hansısa bir ev təsərüfatı elektriklə təchiz edilməyibsə, məhrum olmuş hesab olunurlar.Sanitar qovşaqlar : ev təsərrüfatının keyfiyyətli tualeti yoxdursa və ya onlar tualeti digərləri ilə paylaşırlarsa, məhrum olmuş hesab olunurlar.İçməli su : ev təsərrüfatının təmiz suya çıxış imkanı yoxdursa və ya təmiz su evdən 30 dəqiqəlik məsafədə yerləşirsə, məhrum olmuş hesab olunurlar.Döşəmə : ev təsərrüfatının təmiz olmayan, qumdan və ya ekskrementdən düzəldilmiş göşəməsi varsa, məhrum olmuş hesab olunurlar.Bişirmək üçün yanacaq : ev təsərrüfatı öz qidasını bişirmək üçün ağacdan, ağac kömründən və ya təzəkdən (ekskrementlərdən) istifadə edirsə, məhrum olmuş hesab olunur.Avadanlıqlar : ev təsərrüfatı radio, TV, telefon, velosiped və ya motorlu velosipedlərdən birdən azına sahibdirsə, məhrum olmuş hesab olunur.
Metodologiyası və məlumat bazası ÇYİ hazırlanarkən əksər inkişaf etməkdə olan ölkələrdə olan vəziyyəti özündə əks etdirən, ictimaiyyət üçün açıq olan 3 mənbədən istifadə olunur:
Demoqrafik və Sağlamlıq Sorğusu (ing. Demographic and Health Survey-DHS ) Qrupların (Klasterlərin) Çoxsaylı Göstəriciləri Sorğusu (ing. Multiple Indicators Cluster Survey-MICS ) Dünya Sağlamlıq Sorğusu (ing. World Health Survey-WHS ). Hesablanması ÇYİ aşağıdakı kimi hesablanır:
C Y I = H × A {\displaystyle CYI=H\times A}
H: ÇYİ kasıb olan insanların faizi (yoxsullar hissəsi) A: Kasıblar içərisində ÇYİ yoxsul olanların orta sıxlığı (%)
ÇYİ bəzi inkişaf etməkdə olan ölkələrdə Ölkə ÇYİ ÇYİ indeksinə əsasən ÇYİ kasıb ÇYİ Yoxsulluğun Gəlirlərinə görə 0.004 0.030 0.96 38.10 2.0 0.452 13.614 77.35 58.43 54.3 0.011 1.181 2.99 37.74 4.5 0.008 0.070 2.25 36.53 10.6 0.021 0.461 5.37 38.61 2.0 0.291 91.166 57.77 50.43 49.6 0.000 0.002 0.02 35.12 2.0 0.024 0.017 5.57 42.55 M/D 0.412 6.044 71.95 57.30 47.3 0.175 3.446 36.28 48.28 19.6 0.003 0.031 0.81 37.19 2.0 0.039 16.205 8.52 45.97 5.2 Burkina Faso 0.536 12.142 82.60 64.87 56.5 0.530 6.591 84.50 62.69 81.3 0.263 7.703 53.87 48.88 40.2 0.299 10.211 54.61 54.67 32.8 0.512 3.716 86.41 59.29 62.4 0.344 6.667 62.90 54.72 61.9 0.056 165.787 12.47 44.89 15.9 0.041 4.090 9.21 44.12 16.0 0.408 0.444 73.93 55.25 46.1 0.393 45.740 73.18 53.73 59.2 0.320 10.484 52.16 61.39 23.3 0.007 0.070 1.60 41.56 2.0 0.000 0.001 0.01 46.67 2.0 0.139 0.235 29.32 47.25 18.8 0.048 1.083 11.05 43.28 5.0 0.009 0.294 2.21 41.59 4.7 0.026 5.138 6.41 40.37 2.0 0.026 0.094 7.22 36.54 2.0 0.582 70.709 89.96 64.74 39.0 0.161 0.495 35.39 45.47 4.8 0.324 0.967 60.42 53.56 34.3 0.003 0.035 0.80 35.21 13.4 0.140 6.894 30.11 46.40 30.0 0.127 3.466 25.86 49.11 11.7 0.505 7.906 82.35 61.28 70.1 0.055 0.110 13.77 39.67 7.7 0.306 5.556 57.27 53.34 54.9 0.160 2.349 32.62 48.91 18.2 0.003 0.076 0.76 38.89 2.0 0.296 644.958 55.38 53.50 41.6 0.095 46.666 20.77 45.90 7.5 0.059 4.203 14.25 41.27 M/D 0.010 0.159 2.70 35.45 2.0 0.002 0.090 0.59 36.90 3.1 0.302 22.835 60.41 50.01 19.7 0.019 0.258 4.86 38.81 21.8 0.267 2.882 47.25 56.50 44.0 0.001 0.007 0.30 46.67 2.0 0.220 0.961 48.07 45.79 43.4 0.484 3.022 83.94 57.65 83.7 0.008 0.038 1.92 40.87 2.0 0.413 13.114 70.51 58.54 67.8 0.384 10.406 72.26 53.19 73.9 0.564 10.806 87.14 64.71 51.4 0.352 1.912 61.68 57.07 21.2 0.015 4.278 3.98 38.86 2.0 0.065 0.410 15.76 41.01 22.4 0.006 0.009 1.53 41.61 M/D 0.139 8.892 28.50 48.83 2.5 0.481 17.475 79.79 60.25 74.7 0.088 6.969 14.19 62.01 M/D 0.187 0.832 39.62 47.19 49.1 0.350 18.322 64.74 54.05 55.1 0.211 2.281 40.73 51.86 15.8 0.642 13.070 92.69 69.31 65.9 0.368 93.832 63.53 57.87 64.4 0.275 88.276 50.97 54.03 22.6 0.003 0.028 0.69 38.22 M/D 0.064 0.809 13.26 48.50 6.5 0.085 5.645 19.81 43.09 7.9 0.067 11.158 12.58 53.45 22.6 0.008 0.081 2.19 37.55 8.1 0.005 1.795 1.26 38.85 2.0 0.443 7.730 81.36 54.39 76.6 0.236 0.103 51.62 45.80 M/D 0.384 7.964 66.92 57.40 33.5 0.003 0.081 0.83 40.03 M/D 0.489 4.399 81.47 60.04 53.4 0.000 0.000 0.00 0.00 2.0 0.000 0.000 0.00 0.00 2.0 0.514 7.061 81.16 63.30 M/D 0.014 1.510 3.07 46.70 26.2 0.021 1.061 5.33 38.67 14.0 0.044 0.037 7.46 58.82 15.5 0.183 0.494 41.13 44.44 62.9 0.021 1.134 5.53 37.52 M/D 0.068 1.145 17.10 40.03 21.5 0.367 26.952 65.26 56.29 88.5 0.006 1.105 1.65 38.49 2.0 0.284 3.418 54.25 52.43 38.7 0.020 0.073 5.62 35.12 4.2 0.010 0.285 2.82 37.13 2.6 0.039 6.183 8.47 45.93 2.7 0.008 1.014 2.19 35.74 2.0 0.002 0.025 0.57 35.32 M/D 0.006 0.056 1.68 34.71 2.0 0.008 0.625 2.32 36.21 46.3 0.075 12.313 14.30 52.50 21.5 0.283 11.710 52.51 53.94 17.5 0.325 7.830 63.66 51.10 64.3 0.174 4.769 38.46 45.22 M/D
Mənbə Alkire, Sabina and Maria Emma Santos. 2010. Multidimensional Poverty Index: 2010 Data. Oxford Poverty and Human Development Initiative.
Xarici keçidlər İnsan İnkişafı Hesabatları-ÇYİ 2011-10-22 at the Wayback Machine [www.ophi.org.uk/policy/multidimensional-poverty-index/ ophi.org.uk/policy/multidimensional-poverty]
İstinadlar
çoxölçülü, yoxsulluq, indeksi, çyi, multidimensional, poverty, index, inkişaf, proqramı, çərçivəsində, dünya, ölkələrində, yoxsulluğun, səviyyəsini, müəyyən, etmək, üçün, 2010, ildə, oksford, yoxsulluq, insan, inkişafı, təşəbbüsü, mərkəzi, tərəfindən, hazırlan. Coxolculu Yoxsulluq Indeksi CYI ing Multidimensional Poverty Index MPI BMT nin Inkisaf proqrami cercivesinde dunya olkelerinde yoxsullugun seviyyesini mueyyen etmek ucun 2010 cu ilde Oksford Yoxsulluq ve Insan Inkisafi Tesebbusu merkezi terefinden hazirlanmis gosterici Bu indeksin esas meqsedi ferdin tekce maddi iqtisadi cehetce deyil diger gostericiler uzre yoxsul olmasini gostermekdir Onun Insan Inkisafi Indeksinden III esas ferqi ondan ibaretdir ki III ferdin nelere malik oldugunu CYI ise ferdin nelerden mehrum oldugunu gosterir Mundericat 1 Tarixi 2 Istifade olunan gostericiler 3 Metodologiyasi ve melumat bazasi 3 1 Hesablanmasi 4 CYI bezi inkisaf etmekde olan olkelerde 5 Menbe 6 Xarici kecidler 7 IstinadlarTarixi RedakteCYI BMT nin Inkisaf Proqraminin Insan Inkisafi Indeksinin nesr olunmasinin 20 illiyine hesr olunaraq yaradilmis yoxsullugun enenevi gelire esaslan olcu metodologiyasindan ferqli bir metodologiya ile yoxsullugu olcmek ucun bu proqrama daxil edilmisdir Yaradicisi Oksford Universitetinin professoru Ceyms Foster hesab olunur Istifade olunan gostericiler RedakteCYI 3 olcu istiqameti dimensions ve 10 gostericiye esasen hesablanir Tehsil her bir gosterici 1 6 nisbetde goturulur Tehsil alma illeri ev teserrufati uzvlerinden hec biri mektebde 5 il oxumayibsa mehrum olmus hesab olnurlar Usaqlarin celb olunmasi mekteb yasina catmis her hansisa bir usaq 1 8 ci siniflerde mektebe getmirse mehrum olmus hesab olunurlar Saglamliq her bir gosterici 1 6 nisbetde goturulur Usaq olumu usaqlardan biri bele olerse mehrum olmus hesab olunurlar Qidalanma her hansisa bir boyuyun ve ya usagin zeif qidalanmasi haqqinda melumat varsa mehrum olmus hesab olunurlar Yasam Seraiti her bir gosterici 1 18 nisbetde goturulur Elektrik her hansisa bir ev teserufati elektrikle techiz edilmeyibse mehrum olmus hesab olunurlar Sanitar qovsaqlar ev teserrufatinin keyfiyyetli tualeti yoxdursa ve ya onlar tualeti digerleri ile paylasirlarsa mehrum olmus hesab olunurlar Icmeli su ev teserrufatinin temiz suya cixis imkani yoxdursa ve ya temiz su evden 30 deqiqelik mesafede yerlesirse mehrum olmus hesab olunurlar Doseme ev teserrufatinin temiz olmayan qumdan ve ya ekskrementden duzeldilmis gosemesi varsa mehrum olmus hesab olunurlar Bisirmek ucun yanacaq ev teserrufati oz qidasini bisirmek ucun agacdan agac komrunden ve ya tezekden ekskrementlerden istifade edirse mehrum olmus hesab olunur Avadanliqlar ev teserrufati radio TV telefon velosiped ve ya motorlu velosipedlerden birden azina sahibdirse mehrum olmus hesab olunur Metodologiyasi ve melumat bazasi RedakteCYI hazirlanarken ekser inkisaf etmekde olan olkelerde olan veziyyeti ozunde eks etdiren ictimaiyyet ucun aciq olan 3 menbeden istifade olunur Demoqrafik ve Saglamliq Sorgusu ing Demographic and Health Survey DHS Qruplarin Klasterlerin Coxsayli Gostericileri Sorgusu ing Multiple Indicators Cluster Survey MICS Dunya Saglamliq Sorgusu ing World Health Survey WHS Hesablanmasi Redakte CYI asagidaki kimi hesablanir 1 C Y I H A displaystyle CYI H times A H CYI kasib olan insanlarin faizi yoxsullar hissesi A Kasiblar icerisinde CYI yoxsul olanlarin orta sixligi CYI bezi inkisaf etmekde olan olkelerde RedakteOlke CYI CYI indeksine esasenkasib insanlar milyon nefer CYI kasib olan insanlar le CYI Yoxsullugun orta sixligi Gelirlerine gorekasib olan insanlar le 1 25 Albaniya 0 004 0 030 0 96 38 10 2 0 Anqola 0 452 13 614 77 35 58 43 54 3 Argentina 0 011 1 181 2 99 37 74 4 5 Ermenistan 0 008 0 070 2 25 36 53 10 6 Azerbaycan 0 021 0 461 5 37 38 61 2 0 Banqlades 0 291 91 166 57 77 50 43 49 6 Belorusiya 0 000 0 002 0 02 35 12 2 0 Beliz 0 024 0 017 5 57 42 55 M D Benin 0 412 6 044 71 95 57 30 47 3 Boliviya 0 175 3 446 36 28 48 28 19 6 Bosniya ve Hersoqovina 0 003 0 031 0 81 37 19 2 0 Braziliya 0 039 16 205 8 52 45 97 5 2 Burkina Faso 0 536 12 142 82 60 64 87 56 5 Burundi 0 530 6 591 84 50 62 69 81 3 Kamboca 0 263 7 703 53 87 48 88 40 2 Kameron 0 299 10 211 54 61 54 67 32 8 Merkezi Afrika Respublikasi 0 512 3 716 86 41 59 29 62 4 Cad 0 344 6 667 62 90 54 72 61 9 Cin Xalq Respublikasi 0 056 165 787 12 47 44 89 15 9 Kolumbiya 0 041 4 090 9 21 44 12 16 0 Komor adalari 0 408 0 444 73 93 55 25 46 1 Konqo 0 393 45 740 73 18 53 73 59 2 Fil Disi Sahili 0 320 10 484 52 16 61 39 23 3 Xorvatiya 0 007 0 070 1 60 41 56 2 0 Cexiya 0 000 0 001 0 01 46 67 2 0 Cibutu 0 139 0 235 29 32 47 25 18 8 Dominikan Republikasi 0 048 1 083 11 05 43 28 5 0 Ekvador 0 009 0 294 2 21 41 59 4 7 Misir 0 026 5 138 6 41 40 37 2 0 Estoniya 0 026 0 094 7 22 36 54 2 0 Efiopiya 0 582 70 709 89 96 64 74 39 0 Qabon 0 161 0 495 35 39 45 47 4 8 Qambiya 0 324 0 967 60 42 53 56 34 3 Gurcustan 0 003 0 035 0 80 35 21 13 4 Qana 0 140 6 894 30 11 46 40 30 0 Quatemala 0 127 3 466 25 86 49 11 11 7 Qvineya 0 505 7 906 82 35 61 28 70 1 Quana 0 055 0 110 13 77 39 67 7 7 Haiti 0 306 5 556 57 27 53 34 54 9 Honduras 0 160 2 349 32 62 48 91 18 2 Macaristan 0 003 0 076 0 76 38 89 2 0 Hindistan 0 296 644 958 55 38 53 50 41 6 Indoneziya 0 095 46 666 20 77 45 90 7 5 Iraq 0 059 4 203 14 25 41 27 M D Iordaniya 0 010 0 159 2 70 35 45 2 0 Qazaxistan 0 002 0 090 0 59 36 90 3 1 Keniya 0 302 22 835 60 41 50 01 19 7 Qirgizistan 0 019 0 258 4 86 38 81 21 8 Laos 0 267 2 882 47 25 56 50 44 0 Latviya 0 001 0 007 0 30 46 67 2 0 Lesoto 0 220 0 961 48 07 45 79 43 4 Liberiya 0 484 3 022 83 94 57 65 83 7 Makedoniya Respublikasi 0 008 0 038 1 92 40 87 2 0 Madaqaskar 0 413 13 114 70 51 58 54 67 8 Malavi 0 384 10 406 72 26 53 19 73 9 Mali 0 564 10 806 87 14 64 71 51 4 Mavritaniya 0 352 1 912 61 68 57 07 21 2 Meksika 0 015 4 278 3 98 38 86 2 0 Monqolustan 0 065 0 410 15 76 41 01 22 4 Monteneqro 0 006 0 009 1 53 41 61 M D Merakes 0 139 8 892 28 50 48 83 2 5 Mozambik 0 481 17 475 79 79 60 25 74 7 Mianmar 0 088 6 969 14 19 62 01 M D Namibia 0 187 0 832 39 62 47 19 49 1 Nepal 0 350 18 322 64 74 54 05 55 1 Nikaraqua 0 211 2 281 40 73 51 86 15 8 Niger 0 642 13 070 92 69 69 31 65 9 Nigeriya 0 368 93 832 63 53 57 87 64 4 Pakistan 0 275 88 276 50 97 54 03 22 6 Felestin erazileri 0 003 0 028 0 69 38 22 M D Paraqvay 0 064 0 809 13 26 48 50 6 5 Peru 0 085 5 645 19 81 43 09 7 9 Filippin 0 067 11 158 12 58 53 45 22 6 Moldova 0 008 0 081 2 19 37 55 8 1 Rusiya 0 005 1 795 1 26 38 85 2 0 Ruanda 0 443 7 730 81 36 54 39 76 6 San Tome ve Prinsipi 0 236 0 103 51 62 45 80 M D Seneqal 0 384 7 964 66 92 57 40 33 5 Serbiya 0 003 0 081 0 83 40 03 M D Syerre Leone 0 489 4 399 81 47 60 04 53 4 Slovakiya 0 000 0 000 0 00 0 00 2 0 Sloveniya 0 000 0 000 0 00 0 00 2 0 Somali 0 514 7 061 81 16 63 30 M D Cenubi Afrika 0 014 1 510 3 07 46 70 26 2 Sri Lanka 0 021 1 061 5 33 38 67 14 0 Surinam 0 044 0 037 7 46 58 82 15 5 Svaziland 0 183 0 494 41 13 44 44 62 9 Suriya 0 021 1 134 5 53 37 52 M D Tacikistan 0 068 1 145 17 10 40 03 21 5 Tanzaniya 0 367 26 952 65 26 56 29 88 5 Tailand 0 006 1 105 1 65 38 49 2 0 Toqo 0 284 3 418 54 25 52 43 38 7 Trinidad ve Tobako 0 020 0 073 5 62 35 12 4 2 Tunis 0 010 0 285 2 82 37 13 2 6 Turkiye 0 039 6 183 8 47 45 93 2 7 Ukrayna 0 008 1 014 2 19 35 74 2 0 Birlesmis Ereb Emirlikleri 0 002 0 025 0 57 35 32 M D Uruqvay 0 006 0 056 1 68 34 71 2 0 Ozbekistan 0 008 0 625 2 32 36 21 46 3 Vyetnam 0 075 12 313 14 30 52 50 21 5 Yemen 0 283 11 710 52 51 53 94 17 5 Zambia 0 325 7 830 63 66 51 10 64 3 Zimbabve 0 174 4 769 38 46 45 22 M DMenbe RedakteAlkire Sabina and Maria Emma Santos 2010 Multidimensional Poverty Index 2010 Data Oxford Poverty and Human Development Initiative Xarici kecidler RedakteInsan Inkisafi Hesabatlari CYI Arxivlesdirilib 2011 10 22 at the Wayback Machine www ophi org uk policy multidimensional poverty index ophi org uk policy multidimensional poverty Istinadlar Redakte http www ophi org uk wp content uploads Argentina pdfMenbe https az wikipedia org w index php title Coxolculu Yoxsulluq Indeksi amp oldid 5967174, wikipedia, oxu , kitab, kitabxana , axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda , en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek , wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
