fbpx
Wikipedia

Çikasolar

Çikasolar (çokto dilində – “yaxın zamanlarda gedənlər”) — ABŞ-da muskoqlar qrupundan hindi xalqı.

Çikaso döyüşçüsünün 18-ci əsrə aid heykəli

Haqqında

Sayları 38 min nəfərdir, o cümlədən Oklahoma ştatında yerləşən tayfa ərazisində 7 min nəfərdən çoxdur (2010). Muskoq dilində danışırlar. İngilis dili də yayılmışdır. Yazıları latın əlifbası əsasındadır. Dindarları xristiandır.

Tarixi

12–15-ci əsrlərdə çoktolarla birlikdə Missisipi çayının şərq sahillərinə gəlmiş, 16-cı əsrin əvvəllərində onlardan ayrılmışdılar. Ənənəvi mədəniyyətləri Şimali Amerikanın cənub-şərqi hindilər üçün səciyyəvidir. Talalarda toxa əkinçiliyi (qarğıdalı, yemiş, qabaq), ovçuluq, balıqçılıq və yığıcılıqla məşğul olurdular. Toxuculuq böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Ənənəvi evləri: hünd. 1 m-dək olan dairəvi torpaq bünövrənin üzərində tirlərdən tikilən, şüvüllərdən düzəldilən damının araları gil və otla doldurulan qış evi; düzbucaqlı, divarları ağardılmış ikiotaqlı yay evidir. Özünəməxsus idarəçilik sistemləri olan İspaniya və Panterlər fratriya sına, onlar da öz növbəsində qohumluğu ana xətti üzrə hesablanan 12 qəbiləyə bölünürdülər. Ali başçı (miko) yalnız İspaniya fratriyasından olurdu. Hərbi başçı (tişumiko) da var idi. Böyük ailə və matrilokal nikah mövcud idi. Ənənəvi etiqadları ruhların və əcdadların kultu, şamanizmdir; Çikasolar üçün ümumi ziyafət və rəqslərlə müşayiət olunan sağaltma ayini səciyyəvidir. Avropalılarla əlaqələr 1540-cı ildə başlamışdır. ABŞ-la bağlanmış qeyri-bərabər müqavilələr nəticəsində 18-ci əsrin sonları – 19-cu əsrin əvvəllərində tor paqla rının böyük hissəsini itirmiş, 1830-cu illər də “Hindi ərazisi” nə (indiki Oklahoma ştatı), çoktoların torpaqlarına köçməyə məcbur olmuşdular. 1855-ci ildə çoktolardan ayrılmışlar. Tayfa idarəçiliyində varlı metislər əsas rol oynayırdılar. 1970-ci ildə başçı (“qubernator”) seçmək hüququ qazanmışlar. Müasir Çikasolar fermer təsərrüfatı, muzdlu əməklə məşğul olurlar. Bəzi ənənəvi rəqslər və at yarışları qorunub saxlanılır.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Çikasolar// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — V cild. Bakı, 2009. — Səh.: 558-559.

Xarici keçidlər

  • Çikasoların rəsmi internet saytı
  • Tishomingo 2007-09-27 at the Wayback Machine
  • Pashofa recipe
  • Tanshpashofa recipe

çikasolar, çokto, dilində, yaxın, zamanlarda, gedənlər, abş, muskoqlar, qrupundan, hindi, xalqı, çikaso, döyüşçüsünün, əsrə, heykəli, mündəricat, haqqında, tarixi, həmçinin, istinadlar, xarici, keçidlərhaqqında, redaktəsayları, nəfərdir, cümlədən, oklahoma, şt. Cikasolar cokto dilinde yaxin zamanlarda gedenler ABS da muskoqlar qrupundan hindi xalqi 1 Cikaso doyuscusunun 18 ci esre aid heykeli Mundericat 1 Haqqinda 2 Tarixi 3 Hemcinin bax 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerHaqqinda RedakteSaylari 38 min neferdir o cumleden Oklahoma statinda yerlesen tayfa erazisinde 7 min neferden coxdur 2010 Muskoq dilinde danisirlar Ingilis dili de yayilmisdir Yazilari latin elifbasi esasindadir Dindarlari xristiandir Tarixi Redakte12 15 ci esrlerde coktolarla birlikde Missisipi cayinin serq sahillerine gelmis 16 ci esrin evvellerinde onlardan ayrilmisdilar Enenevi medeniyyetleri Simali Amerikanin cenub serqi hindiler ucun seciyyevidir Talalarda toxa ekinciliyi qargidali yemis qabaq ovculuq baliqciliq ve yigiciliqla mesgul olurdular Toxuculuq boyuk ehemiyyet kesb edirdi Enenevi evleri hund 1 m dek olan dairevi torpaq bunovrenin uzerinde tirlerden tikilen suvullerden duzeldilen daminin aralari gil ve otla doldurulan qis evi duzbucaqli divarlari agardilmis ikiotaqli yay evidir Ozunemexsus idarecilik sistemleri olan Ispaniya ve Panterler fratriya sina onlar da oz novbesinde qohumlugu ana xetti uzre hesablanan 12 qebileye bolunurduler Ali basci miko yalniz Ispaniya fratriyasindan olurdu Herbi basci tisumiko da var idi Boyuk aile ve matrilokal nikah movcud idi Enenevi etiqadlari ruhlarin ve ecdadlarin kultu samanizmdir Cikasolar ucun umumi ziyafet ve reqslerle musayiet olunan sagaltma ayini seciyyevidir Avropalilarla elaqeler 1540 ci ilde baslamisdir ABS la baglanmis qeyri beraber muqavileler neticesinde 18 ci esrin sonlari 19 cu esrin evvellerinde tor paqla rinin boyuk hissesini itirmis 1830 cu iller de Hindi erazisi ne indiki Oklahoma stati coktolarin torpaqlarina kocmeye mecbur olmusdular 1855 ci ilde coktolardan ayrilmislar Tayfa idareciliyinde varli metisler esas rol oynayirdilar 1970 ci ilde basci qubernator secmek huququ qazanmislar Muasir Cikasolar fermer teserrufati muzdlu emekle mesgul olurlar Bezi enenevi reqsler ve at yarislari qorunub saxlanilir 1 Hemcinin bax RedakteOklahomaIstinadlar Redakte 1 2 Cikasolar Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde V cild Baki 2009 Seh 558 559 Xarici kecidler RedakteCikasolarin resmi internet sayti Tishomingo Arxivlesdirilib 2007 09 27 at the Wayback Machine Pashofa recipe Tanshpashofa recipe Menbe https az wikipedia org w index php title Cikasolar amp oldid 6074632, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.