Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Çay Lun (çin. (ənən.) 蔡倫, sadə. 蔡伦, pinyin: Cài Lún; ən tezi 50 və ən geci 62 – 121, Loyan[d], Xan sülaləsi) — ilk dəfə 105-ci ildə, Han sülaləsi dövründə kağız icad etmiş çinli alim. O, ilk dəfə olaraq həmin icadın nümunəsini Han sülaləsinin imperatoru Huidiyə təqdim etmişdir. Han sülaləsi səlnamələrində bu hadisə xronoloji şəkildə göstərilməkdədir.
| Çay Lun | |
|---|---|
| çin. (ənən.) 蔡倫, sadə. 蔡伦, pinyin: Cài Lún | |
 | |
Zadəgan | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | ən tezi 50 və ən geci 62 |
| Vəfat tarixi | 121 |
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | ixtiraçı, siyasətçi |
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elm sahəsi | Təbiət |
| İş yeri | İmperator sarayı |
| Tanınır | Kağızın icadı və emalı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Çay Lun Leyyan şəhərində dünyaya gəlmişdir. 75-ci ildə xədim kimi imperator sarayına düşür. 105-ci ildə kağız emalının texnalogiyası haqda məruzə edir. Bundan sonra imperatir Huidi ona yüksək, nazir rütbəsi və var-dövlət vermiş olur. İmperator An Dinin zamanında saray çəkişmələrinin qurbanı olaraq, zəhər içib özünü öldürmüşdür.
200 cü ilə qədər Çində kağız istehsalı artmağa başlamış və hətta xaricə ixrac edilirdi. Lakin 751 ci ildə bir neçə kağız emalatxanası ərəblərin əlinə keçdikdən sonra onun istehsalına Səmərqənd və bağdadda da başlanılır və bütün xilafətə yayılır. Avropalılar isə XII əsrdə kağız emalını ərəblərdən mənimsəmişlər. İohann Qutenberq tərəfindən çap ixtira edildikdən sonra yazı və kitab üçün istifadə edilən dəri və papirus kağızla əvəzlənir.
Adı tarixdə 100 ən nüfuzlu şəxs siyahısına 7-ci olaraq daxil edilib.
İstinadlar
- Cai Lun // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Joseph Needham: Science and Civilization in China: Volume 5, Part 1. Cambridge University Press, 1985, .
Mənbələr
- Michael H. Hart The 100. A Ranking of The Most Influential Persons in History 1978, 1992 by Michael H. Hart, 57-63.
- Б.Байер, У. Бирштайн и др. История человечества 2002 (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cay Lun cin enen 蔡倫 sade 蔡伦 pinyin Cai Lun en tezi 50 ve en geci 62 121 Loyan d Xan sulalesi ilk defe 105 ci ilde Han sulalesi dovrunde kagiz icad etmis cinli alim O ilk defe olaraq hemin icadin numunesini Han sulalesinin imperatoru Huidiye teqdim etmisdir Han sulalesi selnamelerinde bu hadise xronoloji sekilde gosterilmekdedir Cay Luncin enen 蔡倫 sade 蔡伦 pinyin Cai LunZadeganSexsi melumatlarDogum tarixi en tezi 50 ve en geci 62Vefat tarixi 121Vefat yeri Loyan d Xan sulalesiFealiyyeti ixtiraci siyasetciElmi fealiyyetiElm sahesi TebietIs yeri Imperator sarayiTaninir Kagizin icadi ve emali Vikianbarda elaqeli mediafayllarCay Lunun kagiz hazirlamasi Cay Lun Leyyan seherinde dunyaya gelmisdir 75 ci ilde xedim kimi imperator sarayina dusur 105 ci ilde kagiz emalinin texnalogiyasi haqda meruze edir Bundan sonra imperatir Huidi ona yuksek nazir rutbesi ve var dovlet vermis olur Imperator An Dinin zamaninda saray cekismelerinin qurbani olaraq zeher icib ozunu oldurmusdur 200 cu ile qeder Cinde kagiz istehsali artmaga baslamis ve hetta xarice ixrac edilirdi Lakin 751 ci ilde bir nece kagiz emalatxanasi ereblerin eline kecdikden sonra onun istehsalina Semerqend ve bagdadda da baslanilir ve butun xilafete yayilir Avropalilar ise XII esrde kagiz emalini ereblerden menimsemisler Iohann Qutenberq terefinden cap ixtira edildikden sonra yazi ve kitab ucun istifade edilen deri ve papirus kagizla evezlenir Adi tarixde 100 en nufuzlu sexs siyahisina 7 ci olaraq daxil edilib IstinadlarCai Lun Encyclopaedia Britannica ing Joseph Needham Science and Civilization in China Volume 5 Part 1 Cambridge University Press 1985 ISBN 0 521 08690 6 MenbelerMichael H Hart The 100 A Ranking of The Most Influential Persons in History 1978 1992 by Michael H Hart 57 63 B Bajer U Birshtajn i dr Istoriya chelovechestva 2002 ISBN 5 17 012785 5 rus