fbpx
Wikipedia

Çaxır turşusu

Çaxır turşusu - ikiəsaslı dördatomlu turşudur. Çaxır turşusunda iki asimmetrik karbon atomu olduğu üçün onun altı stereoizomeri (4 fəal izomeri və iki rasemik forması) olacağını gözləmək olardı. Ancaq çaxır turşusu molekulunda (eritritdə olduğu kimi) müəyyən dərəcədə simmetriklik (quruluşlu bərabər iki asimmetrtrik sistem ) olduğu üçün onun dörd stereoizomer forması vardır. Bunlardan ikisi optik-fəal (sağ və sol çaxır turşuları), üçüncüsü üzüm turşusu adlanan rasemin r-forma və dördüncü mezoçaxır turşusu adlanan inaktiv l formasıdır.

Çaxır turşusu
Ümumi
Ənənəvi adı Çaxır turşusu =
Molyar kütlə 150,1 q/mol

Üzüm turşusu

Üzüm turşusu üzüm şirəsində rast gəlinir. Sağ və sol çaxır turşularını qarışdırmaqla üzüm turşusu alınır. Bu zaman istilik əmələ gəlir və alınan üzüm turşusu xassələrinə görə çaxır turşularından xeyli fərqlənir. Bundan başqa üzüm turşusu trans-etendikarbon turşusunu (fumar turşusu) permanqanat ilə oksidləşdirdikdə də alınır. Siseten-dikarbon turşusu oksidləşdirildikdə isə mezoçaxırturşusu alınır. Paster, rasemik birləşmələrin xassələrinin və onların parçalanmasına aid əsas işlərini üüm turşusu üzərində aparmışdır. Rasemik sözü, üzüm turşusu acidum recedium sözündən alınmışdır. Paster üzüm turşusunun natriammonium NaOOC-CHOH-CHOH-COONH4 duzunun kristalarını öyrənmişdir. O müşahidə etmişdir ki, çaxır turşusu duzlarının bütün kristallarında qemiedrik üzləri bəzi kristallarda bir istiqamətdə yönəldiyi halda üzüm turşusu duzlarında onlar sağa, bəzən sola meylli olur. Paster bunları bir-birindən ayırmış, bu kristalların məhlullarından optik fəaliyyətini öyrənmiş və aydın etmişdir ki, üzüm turşusu duzunun kristalları sağa və sola meylli qemidrik üzlü iki cür kristalın qarışığıdır. Bu duzların ayrı-ayrı məhlullarından biri polyarizasiya olunmuş işığı sağa, o biri isə sola fırladır. Beləliklə, Paster birinci dəfə rasemik formanı sağ və sol komponentlərə ayırmış və rasemik formanın sağ və sol izomerləri qarışığı olduğunu sübut etmişdir. Bundan başqa Paster üzüm turşusunu bakteriyalar (Pentcillum glaucumaspergial us niger) vasitəsilə parçalayıb sol çaxır turşusunu almış və nəhayət üzüm turşusunun (kimyəvi yollarla) sinxonin və başqa alkoloidlər vasitəsilə sağ və sol çaxır turşularına ayrıla bildiyini göstərmişdir. Üzüm turşusu 2040C-də əriyən bərk maddədir. Suda maxır turşularınndan pis həll olur. kristallaşdırdıqda iki molekul su ilə kristallaşır. Məhlulda və buxar halında üzüm turşusu öz-özünə parçalanır, sağ və sol çaxır turşularını əmələ gətirir.

Mənbə

  • M.Mövsümzadə, P.Qurbanov "Üzvi kimya", Maarif-1983.

çaxır, turşusu, ikiəsaslı, dördatomlu, turşudur, asimmetrik, karbon, atomu, olduğu, üçün, onun, altı, stereoizomeri, fəal, izomeri, rasemik, forması, olacağını, gözləmək, olardı, ancaq, çaxır, turşusu, molekulunda, eritritdə, olduğu, kimi, müəyyən, dərəcədə, s. Caxir tursusu ikiesasli dordatomlu tursudur Caxir tursusunda iki asimmetrik karbon atomu oldugu ucun onun alti stereoizomeri 4 feal izomeri ve iki rasemik formasi olacagini gozlemek olardi Ancaq caxir tursusu molekulunda eritritde oldugu kimi mueyyen derecede simmetriklik quruluslu beraber iki asimmetrtrik sistem oldugu ucun onun dord stereoizomer formasi vardir Bunlardan ikisi optik feal sag ve sol caxir tursulari ucuncusu uzum tursusu adlanan rasemin r forma ve dorduncu mezocaxir tursusu adlanan inaktiv l formasidir Caxir tursusuUmumiEnenevi adi Caxir tursusu Molyar kutle 150 1 q molUzum tursusu RedakteUzum tursusu uzum siresinde rast gelinir Sag ve sol caxir tursularini qarisdirmaqla uzum tursusu alinir Bu zaman istilik emele gelir ve alinan uzum tursusu xasselerine gore caxir tursularindan xeyli ferqlenir Bundan basqa uzum tursusu trans etendikarbon tursusunu fumar tursusu permanqanat ile oksidlesdirdikde de alinir Siseten dikarbon tursusu oksidlesdirildikde ise mezocaxirtursusu alinir Paster rasemik birlesmelerin xasselerinin ve onlarin parcalanmasina aid esas islerini uum tursusu uzerinde aparmisdir Rasemik sozu uzum tursusu acidum recedium sozunden alinmisdir Paster uzum tursusunun natriammonium NaOOC CHOH CHOH COONH4 duzunun kristalarini oyrenmisdir O musahide etmisdir ki caxir tursusu duzlarinin butun kristallarinda qemiedrik uzleri bezi kristallarda bir istiqametde yoneldiyi halda uzum tursusu duzlarinda onlar saga bezen sola meylli olur Paster bunlari bir birinden ayirmis bu kristallarin mehlullarindan optik fealiyyetini oyrenmis ve aydin etmisdir ki uzum tursusu duzunun kristallari saga ve sola meylli qemidrik uzlu iki cur kristalin qarisigidir Bu duzlarin ayri ayri mehlullarindan biri polyarizasiya olunmus isigi saga o biri ise sola firladir Belelikle Paster birinci defe rasemik formani sag ve sol komponentlere ayirmis ve rasemik formanin sag ve sol izomerleri qarisigi oldugunu subut etmisdir Bundan basqa Paster uzum tursusunu bakteriyalar Pentcillum glaucumaspergial us niger vasitesile parcalayib sol caxir tursusunu almis ve nehayet uzum tursusunun kimyevi yollarla sinxonin ve basqa alkoloidler vasitesile sag ve sol caxir tursularina ayrila bildiyini gostermisdir Uzum tursusu 2040C de eriyen berk maddedir Suda maxir tursularinndan pis hell olur kristallasdirdiqda iki molekul su ile kristallasir Mehlulda ve buxar halinda uzum tursusu oz ozune parcalanir sag ve sol caxir tursularini emele getirir Menbe RedakteM Movsumzade P Qurbanov Uzvi kimya Maarif 1983 Menbe https az wikipedia org w index php title Caxir tursusu amp oldid 4794738, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.