Əsmə
Əsmə, əsməçiçəyi (lat. Anemone) – qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Əsmə | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Anemone | |||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||
| Anemone L. | |||||||||||||||
| Sinonimlər | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
.JPG.html){kind=link}
Sinonimləri
- Anemoclema (Franch.) W. T. Wang
- AnemonastrumHolub
- Anemonidium(Spach) Holub
- AnetillaGalushko
- ArsenjeviaStarod.
- EriocapitellaNakai
- JurtseviaÁ. & D. Löve
Mümkün olunan sinonimləri:
- BarneoudiaGay
- HepaticaMill.
- KnowltoniaSalisb.
- MiyakeaMiyabe & Tatew.
- OreithalesSchltdl.
- PulsatillaMill.
Sources: GRIN, ING, FNA
Növləri
Azərbaycanın dərman bitkiləri
- Altay əsməsi (Anemone altaica Fisch. ex Mey.) (=Anemonoides altaica (C.A.Mey.) Holub)
- Çələng əsməsi (Anemone coronaria L.)
- Dixotomik əsmə (Anemone dichotoma L.) (=Anemonidium dichotomum (L.) Holub)
- Əyilgən əsmə (Anemone flaccida Fr. Schmidt) (=Anemonoides flaccida (Fr. Schmidt) Holub)
- Yuxu əsməsi (Anemone pulsatilla L.) (=Pulsatilla vulgaris Mill.)
- Radde əsməsi (Anemone raddeana Regel) (=Anemonoides raddeana (Regel) Holub)
- Qaymaqçiçəyinə bənzər əsmə (Anemone ranunculoides L.) (=Anemonoides ranunculoides (L.) Holub)
Digər növləri
- Anthopleura aureoradiata
- Anemone acutiloba
- Anemone baicalensis
- Anemone blanda
- Anemone canadensis
- Anemone caroliniana
- Anemone chinensis
- Anemone cylindrica
- Anemone deltoidea
- Anemone drummondii
- Anemone hepatica
- Anemone hortensis
- Anemone hupehensis
- Anemone jamesonii
- Anemone lancifolia
- Anemone multifida
- Anemone narcissiflora
- Anemone nemorosa
- Anemone occidentalis
- Anemone oregana
- Anemone parviflora
- Anemone quinquefolia
- Anemone riparia
- Anemone sylvestris
- Anemone thomsonii
- Anemone trifolia
- Anemone tuberosa
- Anemone virginiana
Bu bitkinin adı yunanca "anemonos" sözündən götürülmüşdür, mənası "külək" deməkdir. Şimal yarımkürəsinin mülayim iqlim zonalarında və rayonlarında bitən əsmənin 120 növü məlumdur. Bitkinin mədəni formalarının 50 növü yaşıllaşdırmada istifadə olunur. Taclı əsmə (A. coronaria) qalın, ətli kökümsovlu, düzgövdəli, kök üstündə olan yarpaqlı, rozetli və tək, iri çiçəklıri olan çoxillik bitkidir. Çiçəklərin rəngi müxtəlif: ağ, çəhrayı, qırmızı, mavi ya da bənövşəyi olur. Əkindən əvvəl əsmənin kök yumrularını isti suda 24 saat islatmaq lazımdır. Əsmənin kök yumrusunu bir neçə hissəyə bölməklə çoxaltmaq olar. Hər hissədə bir tumurcuq olmalıdır. Kəsiklərə döyülmüş kömür səpirlər. Toxumla çoxaltdıqda birinci il kök yumrularının yaxşı inkişaf etməsi məqsədilə qönçələri kəsmək lazımdır ki, bitki çiçəkləməsin. Azərbaycanda əsmə cinsinin 5 növü yayılmışdır. Zəhərli olmasına baxmayaraq, əksəriyyəti dekorativ bitkilərdir.
Məlumat mənbəsi
- Tofiq Məmmədov (botanik) "Gülçülük ensiklopediyası": Bakı: "Azərbaycan"-2016. http://dendrologiya.az/?page_id=112 2019-11-17 at the Wayback Machine
- Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- . 2009-01-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-01.L. | accessdate = 2008-05-15 | author = Germplasm Resources Information Network (GRIN) | authorlink = Germplasm Resources Information Network | date = 2007-05-10 | work = Taxonomy for Plants | publisher = USDA, ARS, National Genetic Resources Program, National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland }}
- International Organization for Plant Information (IOPI). "Plant Name Search Results". International Plant Names Index. İstifadə tarixi: 2008-04-18.
- "5. Anemone Linnaeus". Flora of North America. 3. İstifadə tarixi: 2008-05-16.