fbpx
Wikipedia

Əşrəf Hacıyev

Avqust 05, 2021

Əşrəf Əhmədpaşa oğlu Hacıyev – Azərbaycan jurnalistikasının görkəmli nümayəndəsi, publisist, yazıçı, nasir, dramaturq, tərcüməçi, ssenarist, milli mətbuat tarixi üzrə mütəxəssis-tədqiqatçı. Azərbaycan Jurnalistlər İttifaqının üzvü (1958), əməkdar jurnalist (1989).

Əşrəf Hacıyev
azərb. Əşrəf Əhmədpaşa oğlu Hacıyev‎
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı, Azərbaycan SSR
Vəfat tarixi (69 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan
Vətəndaşlığı Azərbaycan
Milliyyəti Azərbaycanlı
Atası Əhmədpaşa Hacıyev
Təhsili Azərbaycan Dövlət Universiteti
İxtisası Jurnalistika
Fəaliyyət illəri 1950 - 2001
Əsərlərinin dili Azərbaycanca
Rusca
Janr Povest, hekayə, nağıl
İlk əsəri Peşmançılıq
Tanınmış əsərləri İtkin atanın oğlu (povest)
Daş güzgü (povest)

Həyatı

Əşrəf Hacıyev 1931-сi il dekabrın 11-də Bakıda anadan olmuşdur. Həmin vaxt onun valideynləri burada təhsil alırdılar. Uşaqlığı Qutqaşen (indi Qəbələ) rayonunun Hacallı kəndində keçmişdir. 1949-cu ildə Qəbələ şəhər orta məktəbini əla qiymətlərlə bitirmişdir. Orta məktəbdə istər dəqiq və təbiət, istərsə də humanitar elmləri təmsil edən bütün fənləri mükəmməl mənimsədiyinə baxmayaraq, onun geniş maraq dairəsində ən mühüm məqamı bədii ədəbiyyat tuturdu, bu sahədə qələmini də sınamışdı. Yazıçı olmaq arzusu ilə sənədlərini Azərbaycan Dövlət Universiteti (indi Bakı Dövlət Universiteti) filologiya fakültəsinin Azərbaycan dili və ədəbiyatı şöbəsinə verir. Lakin sərbəst mövzuda yazdığı inşa imtahan komissiyasının diqqətini cəlb etdiyindən xüsusi yazı istedadını nəzərə alıb, özündən də soruşmadan onu həmin fakültənin nəzdindəki jurnalistika şöbəsinə qəbul etmişlər. 1949-1954-cü illərdə universitetdə jurnalistika sənətinin sirlərinə yiyələnən gənc bu peşəyə həmişəlik bağlanmış, ömrünü Azərbaycan ədəbiyyatı və mətbuatının inkişafına həsr etmişdir. Universiteti bitirən kimi, 1954-cü ilin avqustunda onu Azərbaycan Komsomolu Mərkəzi Komitəsində (ALKGİ MK) təbliğat və təşviqat şöbəsinin mətbuat üzrə təlimatçı vəzifəsinə işə götürmüşlər (1954-1956). Həmin illərdə onun respublikanın müxtəlif mətbuat orqanları ilə uzun illər davam edən əməkdaşlığının təməli qoyulmuş, imzası müntəzəm olaraq mətbuat səhifələrində görünməyə başlamışdır. Bilavasitə yaradıcılıqla məşğul olmaq həvəsi onu 1956-cı ilin dekabrında «Azərbaycan gəncləri» qəzetinin redaksiyasına gətirmiş, uzun illər (1956-1969) o, qəzetdə aparıcı olan təbliğat və təşviqat şöbəsinin müdiri olmuşdur. Azərbaycan KP MK yanında Partiya Tarixi İnstitutunda baş elmi işçi işlədiyi illərdə (1969-1977) də mətbuatdan uzaq düşməmişdir. 1977-ci ildə «Kommunist» qəzetinin (1991-ci ildən «Xalq qəzeti») dəvəti ilə yenidən redaksiya işinə qayıdan Əşrəf Hacıyev burada iyirmi il (1977-1997) işləmişdir: arada on il fərq olmaqla iki şöbəyə: «sovet quruculuğu» və «partiya həyatı» şöbələrinə rəhbərlik etmişdir. 1990-1997-ci illərdə «Xalq qəzeti»nin Mingəçevir şəhəri mərkəz olmaqla Yevlax, Ağdaş, Göyçay, Qəbələ, Ucar, Zərdab rayonları üzrə bölgə müxbiri olmuşdur. 1989-cu ildə o, Azərbaycan mətbuatının inkişafındakı xidmətlərinə görə «Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Jurnalisti» fəxri adına layiq görülmüşdür. Ömrünün son illərində «Respublika» qəzetində şöbə müdiri, ədəbi redaktor (1997-2001) vəzifələrində çalışmışdır. Əşrəf Hacıyev gənclik illərindən fəal həyat mövqeyi və ictimai fəallığı ilə fərqlənirdi. Tələbəlik illərində fakültə komsomol təşkilatının katibi, işlədiyi institutda, redaksiyalarda ilk partiya təşkilatının katibi seçilmişdir. Azərbaycan jurnalistlərinin qurultaylarının nümayəndəsi olmuş, Azərbaycandan olan nümayəndə heyətlərinin tərkibində ümumittifaq səviyyəli elmi və dövlət tədbirlərində iştirak etmişdir. 2001-ci il iyulun 5-də Bakıda vəfat etmişdir. Əşrəf Hacıyev 1956-cı ildə ailə həyatı qurmuşdur. Həyat yoldaşı Naibə Əfəndiyeva pedaqoqdur, uzun illər orta məktəbdə rus dili və əbəbiyyatı fənnindən dərs demişdir. Hazırda pensiyadadır. İki övladı: bir qızı və bir oğlu, iki nəvəsi vardır.

Yaradıcılığı

Əşrəf Hacıyevin artıq tələbəlik illərində mətbuatda yazıları dərc edilmişdi. 50-ci illərin ortalarından müntəzəm və fasiləsiz yaradıcılığa başlamış, ömrünün sonuna qədər, 45 il qələm əlindən düşməmişdir. Əsərlərini «Ə.Hacıyev» və «Əşrəf Hacıyev» imzaları ilə yazırdı. Onun ədəbi-bədii, elmi-publisistik irsi respublikada Azərbaycan və rus dillərində, uşaq mətbuatı da daxil olmaqla nəşr olunan onlarla qəzet və jurnal səhifələrinə səpələnmiş minlərlə məqaləni, çoxsaylı nəsr və dram əsərlərini, ssenarilər, mətbuat tarixinə dair elmi araşdırma və tərcümələri özündə ehtiva edir. Bu zəngin irs çoxşaxəli, cəmiyyət həyatının, demək olar, bütün sahələrini əhatə edib, mövzusuna görə olduqca geniş (iqtisadiyyat, tarix, ədəbiyyat, incəsənət, hüquq, elm, mədəniyyət, əxlaq-mənəviyyat məsələləri, siyasət, ideologiya, son illərdə müharibə, Qarabağ, torpaqlarımızın işğalı, qaçqınlar problemi və s.), janr-forma baxımından rəngarəngdir. Yazıçı-publisist Azərbaycan ədəbiyyatında yeni istiqamətlərin yaradılmasının başlanğıcında durmuşdur. Müxtəlif illərdə onun «İtkin atanın oğlu» povesti, «Eynəkli kişi», «Son görüş», «Daş güzgü» hekayələr topluları, «Qırmızı dalğalar» (pyes) adlı bədii, «Məhəbbət könül çırağıdır», «İksir», «Günəş nəslinə məktublar», «Milyonlar belə yaranır», «Şirvanın şöhrəti», «Yerli Sovetlər və kənddə mədəniyyət», «Müseyib Dadaşov» və s. elmi, publisist kitabları nəşr olunmuşdur. Əşrəf Hacıyevin 19 kitabı (vəfatından sonra buraxılan «Bir qız, bir oğlan, bir də ovçu Qurban» nağıllar kitabı da daxil olmaqla) onun böyük irsinin yalnız kiçik bir hissəsini təşkil edir. Qəzet və jurnlallarda dərc edilmiş publisistikasının böyük hissəsi, xeyli bədii əsəri kitab kimi hələ çap edilməmiş, arxivində ümumiyyətlə işıq üzü görməyən əlyazmaları mövcuddur.

Publisistika

Operativlik, ciddi jurnalist araşdırması, irəli sürdüyü mülahizələrində faktlara və məntiqə söykənən əsaslılıq, sosial əhəmiyyətli məsələlər qoyub onların həlli yollarını tapma, şərh edilən problemə geniş, miqyaslı, ən başlıcası, daima insan amili prizmasından baxışın daxili dialoqla və ideyalılıqla birləşməsi, məsələnin üzdə görünməyən tərəflərinə, mahiyyətinə istinad, milli ruh, xalq müdrikliyinə müraciət, kəsər, sərrast, səlis, ifadəli gözəl dil Əşrəf Hacıyevin publisistikasının səciyyəvi xüsusiyyətlərindəndir. Onun məqalələri geniş oxucu kütləsinə təsir edərək ictimai reaksiya oyadır, ictimai rəy formalaşdırırdı. Publisistn-yazıçı mühakimə-mülahizələrində sərbəst, müstəqil, prinsipial və cəsarətlidir. Bir çox hallarda hadisələrin qiymətləndirilməsində rəsmən qəbul edilmiş, vərdişə çevrilmiş şablon, standart rəyləri alt-üst edərək, özünün əks mövqeyini bildirir, fikrini əsaslandıraraq, məsələyə yeni baxış formalaşdırırdı. Bu cəhətdən müxtəlif illərə aid «Qanun insanın vicdanıdır» (1961), «Rüsvayçılıq ömürdən uzun olur» (1966), «Ölmüş şirə təpik vuran çox olar. Siyasi portretə ştrixlər» (1993), «Düşməni heç hesab edən özü heç olar. «Qabusnamə» motivləri» (1993), «Xoş niyyətlər üzərində qara kölgələr» (1995), «Azərbaycan gələcəyə baxır» (1998), «Xocalı faciəsi düşündürür» (2001) və b. məqalələri səciyyəvidir. Eyni zamanda onun jurnalistikanın özünə elm və peşə kimi nəzəri, analitik-tənqidi yanaşması vardır. «Daim publisist işi görməli», «Yolla bir qoca gedir…» (1964), «Jurnalist zamanın burulğanında» (1996), «Jurnalistikada hərc-mərclik» (1997), «Yanlış başa düşülən demokratiya və söz azadlığı» (1998) kimi bir sıra əsərləri dövrün jurnalistikasının özünürefleksiya nümunələridir.

Sosioloji əsərləri

Azərbaycanda ilk gender tədqiqatı

Əşrəf Hacıyevin «Məhəbbət könül çırağıdır» (1965) kitabı Azərbaycanda ailə sosial institutu və ailə-nikah münasibətlərinə həsr edilmiş ilk sosioloji tədqiqat əsəri – ilk gender tədqiqatıdır. Əsər 50-60-cı illərdə Azərbaycan cəmiyyətində gender münasibətlərinin geniş mənzərəsini, müəllifin dediyi kimi, «canlı həyat materialı», yəni redaksiyaya gələn yüzlərlə oxucu məktubu əsasında canlandırar. Halbuki gender sözü «sosial cins» mənasında təfsir edilmiş istilah kimi elmə Qərbdə 60-ci illərin sonlarından, Azərbaycanda isə yalnız 90-cı illərin sonlarından daxil olmuşdur. Həmin vaxtdan da respublikada yeni istiqamətə maraqla bərabər bu sahədə araşdırmalara başlanılmışdır. Beləliklə, Əşrəf Hacıyev «Məhəbbət könül çırağıdır» kitabı ilə genderə sosio-mədəni fenomen kimi baxışı qabaqlamışdır.

Kəndin sosio-mədəni problemləri

«Yerli Sovetlər və kənddə mədəniyyət» kitabı (1989) Azərbaycan kəndinin sosio-mədəni məsələlərinə və onların həllində yerli Sovetlərin fəaliyyətinin roluna həsr edilmişdir. Ə.Hacıyev kəndin sosial tərəqqisini, kənd və şəhər arasındakı fərqin silinməsini bilavasitə kənddə mədəniyyətin inkişafı ilə əlaqələndirir. Kənd rayonlarında mövcud vəziyyəti əks etdirən çoxlu faktik və sosioloji materiallar əsasında o, kəndliləri mədəniyyətə cəlb etməyin forma və vasitələrini təhlil eldir və bu sahədəki nöqsanların, çətinliklərin aradan qaldırılmasının yollarını göstərir.

Tarixə dair tədqiqatlar

Ə.Hacıyev Partiya Tarixi İnstitutunda işlədiyi illərdə XIX əsrin sonu-XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan mətbuatının tarixini, xüsusilə də partiya və dövlət xadimi, keçən əsrin mürəkkəb 30-cu illərində Azərbaycan dövlətinə başçılıq etmiş – Azərbaycan SSR MİK-nin sədri olmuş Sultanməcid Əfəndiyevin publisist irsini dərindən araşdırmışdır. Onun əsərlərinin üzə çıxarılması, seçilməsi, tərtibi, iki cilddə (təxminən 34 ç.v. həcmində material) toplanmasına böyük əmək sərf etmişdi. Sultanməcid Əfəndiyevin 1977-ci ildə bir cilddə işıq üzü görən «Seçilmiş əsərləri» toplanılan bu materialı yalnız qismən əks etdirirdi. Ə.Hacıyevin S.M.Əfənliyevin publisistikasına həsr edilən, institutun elmi şurası tərəfindən bəyənilmiş və çapa məsləhət görülmüş monoqrafiyası isə çap edilmədi. Lakin həmin mövzuda elmi məqalələri respublikanın elmi jurnallarında dərc edilmişdir. O, dövrü mətbuatda əlamətdar günlər münasibətilə inqilabi keçmişimizi, ictimai, siyasi, dövlət xadimlərinin həyat və fəaliyyətini əks etdirən silsilə tarixi oçerklərlə çıxış etmişdir. «Müseyib Dadaşov» kitabı (1971) məşhur fəhlə, inqilabçının həyat və fəaliyyətinə həsr edilmiş, «Şirvanın şöhrəti» (1974) Zaqafqaziyada ilk dövlət təsərrüfatı olan Qaraçala sovxozunun tarixindən bəhs edir. Ə.Hacıyev mərkəzi «Azərbaycan gəncləri» və Quba rayonunda çıxan «Şəfəq» qəzetlərinin 50 illiyinə həsr edilən tarixi oçerk-bukletlərin tərtibçi-müəllifidir.

Bədii əsərləri

Nəsr

Əşrəf Hacıyevin ədəbi-bədii nəsr əsərləri (povest, hekayə və novellaları, əfsanə və nağılları) insana və təbiətə, vətənə sevgi ilə aşılanmışdır. Onun hekayə və novellaları psixoloji dərinliyi, incə müşahidələri, həyati milli obrazları, qəlbi riqqətə gətirən səmimiliyi, xüsusi lirizmi ilə seçilir. Bir sıra hekayələri Azərbaycan yazıçılarının əsərlərindən ibarət toplulara daxil edilmişdir. Yazıçının «Ana və qız» hekayəsi 1972-ci ildə radioda keçirilən ən yaxşı hekayə müsabiqəsinin qalibi olmuşdur. Həmin illərdə onun «Ana və qız», «Dördüncü ildə», «Məktub» və b. hekayələri radio ilə «Bədii qiraət» verilişində tez-tez səsləndirilirdi. «Zərnişanın qızı» novellası rus dilində Eldar Şərifovun tərcüməsində «Literaturnı Azerbaydjan» (1981, № 2) jurnalında dərc edilmişdir. «Yol üstündə ağac» novellasını Yusif Gədikli türk dilinə tərcümə edib özünün tərtib etdiyi «Dost elindən gələn durna» adlı «müasir Azərbaycan hekayələri» antologiyası»na (İstanbul, 1987) daxil etmişdir. «Peşmançılıq» adlanan hekayə isə hələ 1958-ci ildə Bolqarıstanda türk dilində çıxan «Filiz» uşaq qəzetində çap edilmişdir.

Azərbaycan detektivinin başlanğıcında

Əşrəf Hacıyevin «Onun qanı ürəyimdədir» sənədli povesti (həmmüəllif Musa Qocayev) detektiv janrında olub, Azərbaycanda detektiv ədəbiyyatın banisi sayılan Cəmşid Əmirovun janrın təməlini qoyduğu «Sahil əməliyyatı» povestindən (1958) sonra yazılan ikinci bu tip əsərdir. Əsasında real cinayət hadisəsi duran povest «Azərbaycan gəncləri» qəzetində ardıcıl olaraq (1960-cı ilin 18, 21, 23, 28, 30 dekabr, 1961-ci ilin 4,6 yanvar saylarında) dərc edilmiş, böyük maraqla qarşılanmış, lakin kitab formatında çıxmamışdır. Müxtəlif cinayət işləri, məhkəmə prosesləri ilə bağlı olub maraqlı detektiv kimi oxunan jurnalist təhqiqatlarının onun yaradıcılığında öz yeri vardır. Bu növ məqalələrində o, özünün «Qanun insanın vicdanıdır», «Düz yol əxlaqla qanun arasındadır» tezislərini rəhbər tutaraq, ədalətin bərpasında məhz hüquq ilə əxlaqın vəhdətinə istinad edir və bunu tərbiyə hadisəsi kimi səciyyələndirirdi.

Dramaturgiya

Əşrəf Hacıyevin uşaqlar üçün yazdığı ilk pyesləri: «Medalyon», «Qırmızı ləpirçilər» Mədəniyyət sarayının uşaq bölməsində – «Şəfəq» Azərbaycan pioner teatrında 60-cı illərdə tamaşaya qoyulmuşdur. 1971-ci ildə inqilabçı Bünyad Sərdarovun həyatından bəhs edən «Qırmızı dalğalar» dramı Bakı Şəhər Xalq Yaradıcılığı Evinin nəşriyyatında ayrıca kitab şəklində çap edilmişdir. 70-ci illərdə Ə.Hacıyev bir-birinin ardınca radio üçün pyeslər yazır. Onun «Yüksək gərginlik» (1972), «Odlu tellər» (1972), «Briqadanın sabahı» (1973), «İki göy arasında» (1973), «Qızıl buxta» (1974), «Gözəllər zinəti» (1975), «Varislər» (1977), «Məsləhət» (1979) adlı pyesləri Bakı teatrlarının tanınmış artistlərinin ifasında radio teatrında səsləndirilmişdir. Bu radio-pyeslərdən ikisi: «Yüksək gərginlik» və «Varislər» və televiziya üçün yazılmış «Gül ətri» pyesi (1972) AzərbaycanTeleviziya və Radio Komitəsinin keçirdiyi ədəbi musabiqələrin qalibi kimi mükafatlara layiq görülmüşdür. Əşrəf Hacıyevin «Gözəllər zinəti» radio-pyesinin 1975-ci il iyulun 12-də premyerası olmuş tamaşası radio dinləyiciləri tərəfindən xüsusilə rəğbətlə qarşılanmış və uğur qazanmışdır. Əsər təkcə maraqlı süjeti, quruluşu (Həsən Əbluc) və gözəl aktyor oyunu ilə (rolları Şahmar Ələkbərov, Amalya Pənahova, Həsən Əblucun özü, Əminə Yusifqızı, Zemfira Sadıxova, Bahadur Nəbiyev ifa edirdilər) deyil, həm də məhz yeni, dərin, aktual ideyası ilə ictimaiyyətin diqqətini cəlb etmişdi. Dramaturq burada 70-ci illərdə sovet cəmiyyətində özünü göstərən, tədricən ziyalı mühitinə də sirayət edən meşanlaşmanın eybəcər təzahürlərinə qarşı çıxırdı. Bir qədər sonra Əşrəf Hacıyev həmin radio-pyesi teatr üçün yenidən işləmiş (bu işdə Ş.Xurşud da iştirak etmişdi) və dram yeni «Məhəbbət novellası» adı ilə rejissor Ağakişi Kazımov tərəfindən Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşıçılar Teatrının səhnəsində tamaşaya (premyerası 26 iyun 1977-ci ildə olmuşdur) qoyulmuşdur. 1978-ci ildə tamaşa televiziya üçün lentə yazılmış, teatrın Moskvadakı qastrolları zamanı Malı teatrın səhnəsində göstərilmişdir. Həmin lirik dram «Qızıl zəncir» adı ilə İrəvan Azərbaycan Dövlət Dram Teatrında rejissor Tofiq Ağayevin quruluşunda səhnələşdirilmiş (ilk tamaşası 10 iyul 1978-ci il tarixində baş tutmuşdur) və uzun illər teatrda uğurla oynanılmışdır. 1987-1990-cı illərdə, azərbaycanlıların dədə-baba torpaqlarından qovulduqları zaman, İrəvan teatrı da deportasiya edildi. 1989-cu ildən teatrın yaradıcı truppası öz fəaliyyətini Bakıda davam etdirir, tamaşalar qoyur, «Qızıl zəncir» yenə də onun repertuarındadır.

Ssenarilər

Əşrəf Hacıyev «Azərbaycanfilm» kinostudiyasının sifarişi ilə iki sənədli filmə ssenari yazmışdır. Onlardan birincisi, «Ömür-gün sevdası» adlı qısametrajlı film 1976-cı ildə Kəlbəcər rayonunun dağlarında çoxəsrlik adətlərinə, möhkəm ailə ənənələrinə sadiq sadə, əməksevər, xoşbəxt kənd sakinlərinin, uzun ömür yaşamış müdrik qocaların iştirakı ilə çəkilmişdir. Filmdə rayonun kəndlərinin çoxunda yüz il ərzində bir boşanma hadisəsinin belə baş verməməsindən danışılırdı. Burada insanlar həyatlarında bircə dəfə və ömürlük evlənirdilər. Buna görə filmin birinci adı «Toy bir dəfə olar» idi. Hadisələrin faciəvi gedişatı həmin filmi bu gün tarixi sənədə, nostaljili xatirəyə çevirmişdir. 1993-cü ilin aprelində Kəlbəcəri ermənilər işğal etdikdən sonra yerli sakinlər öldürülmüş, öz yurd-yuvalarından, minilliklər yaşadıqları torpaqlardan didərgin salınmışlar. İkinci film tammetrajlı olub, 1977-ci ildə prokata «Oktyabrın şəfəqləndirdiyi yol» adı ilə (ilkin adı «Lenin və Azərbaycan» idi) buraxılmışdır.

Tərcümələr

Əşrəf Hacıyev bədii, elmi, siyasi ədəbiyyatın tərcüməsi ilə məşğul olmuşdur. Onların arasında, fransız yazıçısı Qabriel Jildas-Andriyevskinin «Həmid üçün at yoxdur!» povesti, A.P.Çexov, Edmondo de Amiçis, O. Henri, Vasili Bakovun irsindən hekayələr, F. Dürrenmattın pyesi, F. T. Morqunun «Çörək və insanlar» kitabı və b. vardır

Kitablar

Bədii əsərləri və publisistikası

  • Milyonlar belə yaranır. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1959.
  • İtkin atanın oğlu (povest). Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1961.
  • Günəş nəslinə məktublar. Bakı: Uşaq və Gənclər Ədəbiyyatı Nəşriyyaatı, 1962.
  • Həyatın mənası. Bakı: Azərnəşr, 1963.
  • Eynəkli kişi (hekayələr). Bakı: Azərnəşr, 1964.
  • Məhəbbət könül çırağıdır: Bakı, Azərnəşr, 1965.
  • Qırmızı dərə. Bakı, Gənclik: 1967.
  • Təbliğatçının canlı sözü. Bakı: Gənclik, 1967.
  • İksir. Bakı: Maarif, 1967, 31 səh., tirajı 3000.
  • Biz sizinləyik. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1968.
  • Qırmızı dalğalar. Bakı «Krasnıy Vostok», 1971.
  • Müseyib Dadaşov. Bakı Azərnəşr, 1971.
  • Şirvanın şöhrəti. Bakı: Azərnəşr, 1974.
  • Son görüş (hekayələr). Bakı Gənclik, 1977.
  • Daş güzgü (novellalar). Bakı: Yazıçı, 1988.
  • Yerli Sovetlər və kənddə mədəniyyət. Bakı: Azərnəşr, 1989.
  • Bir qız, bir oğlan, bir də ovçu Qurban. (nağıllar). Bakı: «Adiloğlu», 2002.

Tərtib etdiyi kitablar

  • «Azərbaycan gəncləri» – 50. Bakı: «Kommunist» nəşriyyatı, 1969.
  • «Şəfəq» – 50. Quba qəzeti haqqında tarixi oçerk-buklet. Bakı: «Kommunist» nəşriyyatı, 1972.
  • Sultanməcid Əfəndiyev. Seçilmiş əsərləri. Bakı: Azərnəşr, 1977.

Tərcümə etdiyi kitalar

  • Qabriel Jildas-Andriyevski. Həmid üçün at yoxdur! Bakı :Azərnəşr, 1965.
  • Morqun F.T. Çörək və insanlar. Bakı:Azərnəşr, 1974.
  • Şerbitski V. V. Sovet Ukraynası. Bakı: Azərnəşr, 1979.

Dram əsərləri

Teatr pyesləri

  • 1966 — Medalyon.
  • 1968 — Qırmızı ləpirçilər
  • 1971 — Qırmızı dalğalar
  • 1977 — Məhəbbət novellası («Gözəllər zinəti» radio-pyesi (1975) əsasında teatr üçün yenidən işlənmə)
  • 1978 — Qızıl zəncir («Gözəllər zinəti» radio-pyesi (1975) əsasında teatr üçün yenidən işlənmə)

Rado-pyeslər

  • 1972 — Yüksək gərginlik
  • 1972 — Odlu tellər
  • 1973 — Briqadanın sabahı
  • 1973 — İki göy arasında
  • 1974 — Qızıl buxta.
  • 1975 — Gözəllər zinəti
  • 1977 — Varislər
  • 1979 — Məsləhət
  • 1981 – Alma bağı

Televiziya pyesi

  • 1972 — Gül ətri

Ssenarilər

  • 1976 — Ömür-gün sevdası (qısametrajlı sənədli film)
  • 1977 — Oktyabrın şəfəqləndirdiyi yol (tammetrajlı sənədli film)

Mənbə

  • Yusifoğlu A. Xalqa xidmətdə keçən ömür. // «Müxbir» jurnalı, № 10, oktyabr, 1989, s. 25-27.
  • Xalqa həsr olunmuş ömür. [Əşrəf Hacıyevin anadan olmasının 70 illiyinə həsr olunur]. // «Respublika» qəzeti, 29 mart 2002-ci il, № 70, s. 6.
  • Xeyirxah ruhlu kitab haqqında. [Əşrəf Hacıyevin «Bir qız, bir oğlan, bir də ovçu Qurban» adlı yeni kitabı haqqında]. // «Dirçəliş–XXI əsr», jurnalı, 2002, avqust, № 54, s.196.
  • Əşrəf Hacıyev. // Teymur Əhmədov. XX əsr Azərbaycan yazıçıları: Ensiklopedik məlumat kitabı. Bakı, «Nurlar» NPM, 2004, s. 291.
  • Piriyev Qüdrət. Sözu şərəfləndirən publisist. // «Xalq qəzeti», 22 iyul 2007-ci il, № 160, s.
  • Hacıyeva Arzu. Əşrəf Hacıyevin «Məhəbbət könül çırağıdır» əsəri gender tədqiqatı kimi. // Gender, demokratiya, sülh mədəniyyyəti (ikinci buraxılış). Bakı, 2009. s. 100-107.
  • Hacıyeva Arzu. Məhəbbət könül çırağıdır: Azərbaycanda ilk gender tədqiqatı haqqında. // «Respublika» qəzeti, 7 mart 2012, № 054 (4343), s. 5.
  • Akimova Elnarə. Uşaq ədəbiyyatı nəşrlərinin çağdaş vəziyyəti. // «Ədəbiyyat qəzeti», 10 avqust 2016-cı il.
  • Azərbaycan jurnalistikasında işıqlı iz. (Əşrəf Hacıyev həmkarlarının xatirələrində). // «Mədəniyyət» qəzeti, 29 mart 2017-ci il, № 23, s. 15.

Avqust 05, 2021
əşrəf, hacıyev, əşrəf, əhmədpaşa, oğlu, hacıyev, azərbaycan, jurnalistikasının, görkəmli, nümayəndəsi, publisist, yazıçı, nasir, dramaturq, tərcüməçi, ssenarist, milli, mətbuat, tarixi, üzrə, mütəxəssis, tədqiqatçı, azərbaycan, jurnalistlər, ittifaqının, üzvü,. Esref Ehmedpasa oglu Haciyev Azerbaycan jurnalistikasinin gorkemli numayendesi publisist yazici nasir dramaturq tercumeci ssenarist milli metbuat tarixi uzre mutexessis tedqiqatci Azerbaycan Jurnalistler Ittifaqinin uzvu 1958 emekdar jurnalist 1989 Esref Haciyevazerb Esref Ehmedpasa oglu Haciyev Dogum tarixi 11 dekabr 1931Dogum yeri Baki Azerbaycan SSRVefat tarixi 5 iyul 2001 69 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi AzerbaycanMilliyyeti AzerbaycanliAtasi Ehmedpasa HaciyevTehsili Azerbaycan Dovlet UniversitetiIxtisasi JurnalistikaFealiyyet illeri 1950 2001Eserlerinin dili Azerbaycanca RuscaJanr Povest hekaye nagilIlk eseri PesmanciliqTaninmis eserleri Itkin atanin oglu povest Das guzgu povest Mundericat 1 Heyati 2 Yaradiciligi 2 1 Publisistika 2 2 Sosioloji eserleri 2 2 1 Azerbaycanda ilk gender tedqiqati 2 2 2 Kendin sosio medeni problemleri 2 3 Tarixe dair tedqiqatlar 2 4 Bedii eserleri 2 4 1 Nesr 2 4 2 Azerbaycan detektivinin baslangicinda 2 5 Dramaturgiya 2 6 Ssenariler 2 7 Tercumeler 2 8 Kitablar 2 8 1 Bedii eserleri ve publisistikasi 2 8 2 Tertib etdiyi kitablar 2 8 3 Tercume etdiyi kitalar 2 9 Dram eserleri 2 9 1 Teatr pyesleri 2 9 2 Rado pyesler 2 9 3 Televiziya pyesi 2 9 4 Ssenariler 3 MenbeHeyati RedakteEsref Haciyev 1931 si il dekabrin 11 de Bakida anadan olmusdur Hemin vaxt onun valideynleri burada tehsil alirdilar Usaqligi Qutqasen indi Qebele rayonunun Hacalli kendinde kecmisdir 1949 cu ilde Qebele seher orta mektebini ela qiymetlerle bitirmisdir Orta mektebde ister deqiq ve tebiet isterse de humanitar elmleri temsil eden butun fenleri mukemmel menimsediyine baxmayaraq onun genis maraq dairesinde en muhum meqami bedii edebiyyat tuturdu bu sahede qelemini de sinamisdi Yazici olmaq arzusu ile senedlerini Azerbaycan Dovlet Universiteti indi Baki Dovlet Universiteti filologiya fakultesinin Azerbaycan dili ve edebiyati sobesine verir Lakin serbest movzuda yazdigi insa imtahan komissiyasinin diqqetini celb etdiyinden xususi yazi istedadini nezere alib ozunden de sorusmadan onu hemin fakultenin nezdindeki jurnalistika sobesine qebul etmisler 1949 1954 cu illerde universitetde jurnalistika senetinin sirlerine yiyelenen genc bu peseye hemiselik baglanmis omrunu Azerbaycan edebiyyati ve metbuatinin inkisafina hesr etmisdir Universiteti bitiren kimi 1954 cu ilin avqustunda onu Azerbaycan Komsomolu Merkezi Komitesinde ALKGI MK tebligat ve tesviqat sobesinin metbuat uzre telimatci vezifesine ise goturmusler 1954 1956 Hemin illerde onun respublikanin muxtelif metbuat orqanlari ile uzun iller davam eden emekdasliginin temeli qoyulmus imzasi muntezem olaraq metbuat sehifelerinde gorunmeye baslamisdir Bilavasite yaradiciliqla mesgul olmaq hevesi onu 1956 ci ilin dekabrinda Azerbaycan gencleri qezetinin redaksiyasina getirmis uzun iller 1956 1969 o qezetde aparici olan tebligat ve tesviqat sobesinin mudiri olmusdur Azerbaycan KP MK yaninda Partiya Tarixi Institutunda bas elmi isci islediyi illerde 1969 1977 de metbuatdan uzaq dusmemisdir 1977 ci ilde Kommunist qezetinin 1991 ci ilden Xalq qezeti deveti ile yeniden redaksiya isine qayidan Esref Haciyev burada iyirmi il 1977 1997 islemisdir arada on il ferq olmaqla iki sobeye sovet quruculugu ve partiya heyati sobelerine rehberlik etmisdir 1990 1997 ci illerde Xalq qezeti nin Mingecevir seheri merkez olmaqla Yevlax Agdas Goycay Qebele Ucar Zerdab rayonlari uzre bolge muxbiri olmusdur 1989 cu ilde o Azerbaycan metbuatinin inkisafindaki xidmetlerine gore Azerbaycan Respublikasinin Emekdar Jurnalisti fexri adina layiq gorulmusdur Omrunun son illerinde Respublika qezetinde sobe mudiri edebi redaktor 1997 2001 vezifelerinde calismisdir Esref Haciyev genclik illerinden feal heyat movqeyi ve ictimai fealligi ile ferqlenirdi Telebelik illerinde fakulte komsomol teskilatinin katibi islediyi institutda redaksiyalarda ilk partiya teskilatinin katibi secilmisdir Azerbaycan jurnalistlerinin qurultaylarinin numayendesi olmus Azerbaycandan olan numayende heyetlerinin terkibinde umumittifaq seviyyeli elmi ve dovlet tedbirlerinde istirak etmisdir 2001 ci il iyulun 5 de Bakida vefat etmisdir Esref Haciyev 1956 ci ilde aile heyati qurmusdur Heyat yoldasi Naibe Efendiyeva pedaqoqdur uzun iller orta mektebde rus dili ve ebebiyyati fenninden ders demisdir Hazirda pensiyadadir Iki ovladi bir qizi ve bir oglu iki nevesi vardir Yaradiciligi RedakteEsref Haciyevin artiq telebelik illerinde metbuatda yazilari derc edilmisdi 50 ci illerin ortalarindan muntezem ve fasilesiz yaradiciliga baslamis omrunun sonuna qeder 45 il qelem elinden dusmemisdir Eserlerini E Haciyev ve Esref Haciyev imzalari ile yazirdi Onun edebi bedii elmi publisistik irsi respublikada Azerbaycan ve rus dillerinde usaq metbuati da daxil olmaqla nesr olunan onlarla qezet ve jurnal sehifelerine sepelenmis minlerle meqaleni coxsayli nesr ve dram eserlerini ssenariler metbuat tarixine dair elmi arasdirma ve tercumeleri ozunde ehtiva edir Bu zengin irs coxsaxeli cemiyyet heyatinin demek olar butun sahelerini ehate edib movzusuna gore olduqca genis iqtisadiyyat tarix edebiyyat incesenet huquq elm medeniyyet exlaq meneviyyat meseleleri siyaset ideologiya son illerde muharibe Qarabag torpaqlarimizin isgali qacqinlar problemi ve s janr forma baximindan rengarengdir Yazici publisist Azerbaycan edebiyyatinda yeni istiqametlerin yaradilmasinin baslangicinda durmusdur Muxtelif illerde onun Itkin atanin oglu povesti Eynekli kisi Son gorus Das guzgu hekayeler toplulari Qirmizi dalgalar pyes adli bedii Mehebbet konul ciragidir Iksir Gunes nesline mektublar Milyonlar bele yaranir Sirvanin sohreti Yerli Sovetler ve kendde medeniyyet Museyib Dadasov ve s elmi publisist kitablari nesr olunmusdur Esref Haciyevin 19 kitabi vefatindan sonra buraxilan Bir qiz bir oglan bir de ovcu Qurban nagillar kitabi da daxil olmaqla onun boyuk irsinin yalniz kicik bir hissesini teskil edir Qezet ve jurnlallarda derc edilmis publisistikasinin boyuk hissesi xeyli bedii eseri kitab kimi hele cap edilmemis arxivinde umumiyyetle isiq uzu gormeyen elyazmalari movcuddur Publisistika Redakte Operativlik ciddi jurnalist arasdirmasi ireli surduyu mulahizelerinde faktlara ve mentiqe soykenen esasliliq sosial ehemiyyetli meseleler qoyub onlarin helli yollarini tapma serh edilen probleme genis miqyasli en baslicasi daima insan amili prizmasindan baxisin daxili dialoqla ve ideyaliliqla birlesmesi meselenin uzde gorunmeyen tereflerine mahiyyetine istinad milli ruh xalq mudrikliyine muraciet keser serrast selis ifadeli gozel dil Esref Haciyevin publisistikasinin seciyyevi xususiyyetlerindendir Onun meqaleleri genis oxucu kutlesine tesir ederek ictimai reaksiya oyadir ictimai rey formalasdirirdi Publisistn yazici muhakime mulahizelerinde serbest musteqil prinsipial ve cesaretlidir Bir cox hallarda hadiselerin qiymetlendirilmesinde resmen qebul edilmis verdise cevrilmis sablon standart reyleri alt ust ederek ozunun eks movqeyini bildirir fikrini esaslandiraraq meseleye yeni baxis formalasdirirdi Bu cehetden muxtelif illere aid Qanun insanin vicdanidir 1961 Rusvayciliq omurden uzun olur 1966 Olmus sire tepik vuran cox olar Siyasi portrete strixler 1993 Dusmeni hec hesab eden ozu hec olar Qabusname motivleri 1993 Xos niyyetler uzerinde qara kolgeler 1995 Azerbaycan geleceye baxir 1998 Xocali faciesi dusundurur 2001 ve b meqaleleri seciyyevidir Eyni zamanda onun jurnalistikanin ozune elm ve pese kimi nezeri analitik tenqidi yanasmasi vardir Daim publisist isi gormeli Yolla bir qoca gedir 1964 Jurnalist zamanin burulganinda 1996 Jurnalistikada herc merclik 1997 Yanlis basa dusulen demokratiya ve soz azadligi 1998 kimi bir sira eserleri dovrun jurnalistikasinin ozunurefleksiya numuneleridir Sosioloji eserleri Redakte Azerbaycanda ilk gender tedqiqati Redakte Esref Haciyevin Mehebbet konul ciragidir 1965 kitabi Azerbaycanda aile sosial institutu ve aile nikah munasibetlerine hesr edilmis ilk sosioloji tedqiqat eseri ilk gender tedqiqatidir Eser 50 60 ci illerde Azerbaycan cemiyyetinde gender munasibetlerinin genis menzeresini muellifin dediyi kimi canli heyat materiali yeni redaksiyaya gelen yuzlerle oxucu mektubu esasinda canlandirar Halbuki gender sozu sosial cins menasinda tefsir edilmis istilah kimi elme Qerbde 60 ci illerin sonlarindan Azerbaycanda ise yalniz 90 ci illerin sonlarindan daxil olmusdur Hemin vaxtdan da respublikada yeni istiqamete maraqla beraber bu sahede arasdirmalara baslanilmisdir Belelikle Esref Haciyev Mehebbet konul ciragidir kitabi ile gendere sosio medeni fenomen kimi baxisi qabaqlamisdir Kendin sosio medeni problemleri Redakte Yerli Sovetler ve kendde medeniyyet kitabi 1989 Azerbaycan kendinin sosio medeni meselelerine ve onlarin hellinde yerli Sovetlerin fealiyyetinin roluna hesr edilmisdir E Haciyev kendin sosial tereqqisini kend ve seher arasindaki ferqin silinmesini bilavasite kendde medeniyyetin inkisafi ile elaqelendirir Kend rayonlarinda movcud veziyyeti eks etdiren coxlu faktik ve sosioloji materiallar esasinda o kendlileri medeniyyete celb etmeyin forma ve vasitelerini tehlil eldir ve bu sahedeki noqsanlarin cetinliklerin aradan qaldirilmasinin yollarini gosterir Tarixe dair tedqiqatlar Redakte E Haciyev Partiya Tarixi Institutunda islediyi illerde XIX esrin sonu XX esrin evvellerinde Azerbaycan metbuatinin tarixini xususile de partiya ve dovlet xadimi kecen esrin murekkeb 30 cu illerinde Azerbaycan dovletine basciliq etmis Azerbaycan SSR MIK nin sedri olmus Sultanmecid Efendiyevin publisist irsini derinden arasdirmisdir Onun eserlerinin uze cixarilmasi secilmesi tertibi iki cildde texminen 34 c v hecminde material toplanmasina boyuk emek serf etmisdi Sultanmecid Efendiyevin 1977 ci ilde bir cildde isiq uzu goren Secilmis eserleri toplanilan bu materiali yalniz qismen eks etdirirdi E Haciyevin S M Efenliyevin publisistikasina hesr edilen institutun elmi surasi terefinden beyenilmis ve capa meslehet gorulmus monoqrafiyasi ise cap edilmedi Lakin hemin movzuda elmi meqaleleri respublikanin elmi jurnallarinda derc edilmisdir O dovru metbuatda elametdar gunler munasibetile inqilabi kecmisimizi ictimai siyasi dovlet xadimlerinin heyat ve fealiyyetini eks etdiren silsile tarixi ocerklerle cixis etmisdir Museyib Dadasov kitabi 1971 meshur fehle inqilabcinin heyat ve fealiyyetine hesr edilmis Sirvanin sohreti 1974 Zaqafqaziyada ilk dovlet teserrufati olan Qaracala sovxozunun tarixinden behs edir E Haciyev merkezi Azerbaycan gencleri ve Quba rayonunda cixan Sefeq qezetlerinin 50 illiyine hesr edilen tarixi ocerk bukletlerin tertibci muellifidir Bedii eserleri Redakte Nesr Redakte Esref Haciyevin edebi bedii nesr eserleri povest hekaye ve novellalari efsane ve nagillari insana ve tebiete vetene sevgi ile asilanmisdir Onun hekaye ve novellalari psixoloji derinliyi ince musahideleri heyati milli obrazlari qelbi riqqete getiren semimiliyi xususi lirizmi ile secilir Bir sira hekayeleri Azerbaycan yazicilarinin eserlerinden ibaret toplulara daxil edilmisdir Yazicinin Ana ve qiz hekayesi 1972 ci ilde radioda kecirilen en yaxsi hekaye musabiqesinin qalibi olmusdur Hemin illerde onun Ana ve qiz Dorduncu ilde Mektub ve b hekayeleri radio ile Bedii qiraet verilisinde tez tez seslendirilirdi Zernisanin qizi novellasi rus dilinde Eldar Serifovun tercumesinde Literaturni Azerbaydjan 1981 2 jurnalinda derc edilmisdir Yol ustunde agac novellasini Yusif Gedikli turk diline tercume edib ozunun tertib etdiyi Dost elinden gelen durna adli muasir Azerbaycan hekayeleri antologiyasi na Istanbul 1987 daxil etmisdir Pesmanciliq adlanan hekaye ise hele 1958 ci ilde Bolqaristanda turk dilinde cixan Filiz usaq qezetinde cap edilmisdir Azerbaycan detektivinin baslangicinda Redakte Esref Haciyevin Onun qani ureyimdedir senedli povesti hemmuellif Musa Qocayev detektiv janrinda olub Azerbaycanda detektiv edebiyyatin banisi sayilan Cemsid Emirovun janrin temelini qoydugu Sahil emeliyyati povestinden 1958 sonra yazilan ikinci bu tip eserdir Esasinda real cinayet hadisesi duran povest Azerbaycan gencleri qezetinde ardicil olaraq 1960 ci ilin 18 21 23 28 30 dekabr 1961 ci ilin 4 6 yanvar saylarinda derc edilmis boyuk maraqla qarsilanmis lakin kitab formatinda cixmamisdir Muxtelif cinayet isleri mehkeme prosesleri ile bagli olub maraqli detektiv kimi oxunan jurnalist tehqiqatlarinin onun yaradiciliginda oz yeri vardir Bu nov meqalelerinde o ozunun Qanun insanin vicdanidir Duz yol exlaqla qanun arasindadir tezislerini rehber tutaraq edaletin berpasinda mehz huquq ile exlaqin vehdetine istinad edir ve bunu terbiye hadisesi kimi seciyyelendirirdi Dramaturgiya Redakte Esref Haciyevin usaqlar ucun yazdigi ilk pyesleri Medalyon Qirmizi lepirciler Medeniyyet sarayinin usaq bolmesinde Sefeq Azerbaycan pioner teatrinda 60 ci illerde tamasaya qoyulmusdur 1971 ci ilde inqilabci Bunyad Serdarovun heyatindan behs eden Qirmizi dalgalar drami Baki Seher Xalq Yaradiciligi Evinin nesriyyatinda ayrica kitab seklinde cap edilmisdir 70 ci illerde E Haciyev bir birinin ardinca radio ucun pyesler yazir Onun Yuksek gerginlik 1972 Odlu teller 1972 Briqadanin sabahi 1973 Iki goy arasinda 1973 Qizil buxta 1974 Gozeller zineti 1975 Varisler 1977 Meslehet 1979 adli pyesleri Baki teatrlarinin taninmis artistlerinin ifasinda radio teatrinda seslendirilmisdir Bu radio pyeslerden ikisi Yuksek gerginlik ve Varisler ve televiziya ucun yazilmis Gul etri pyesi 1972 AzerbaycanTeleviziya ve Radio Komitesinin kecirdiyi edebi musabiqelerin qalibi kimi mukafatlara layiq gorulmusdur Esref Haciyevin Gozeller zineti radio pyesinin 1975 ci il iyulun 12 de premyerasi olmus tamasasi radio dinleyicileri terefinden xususile regbetle qarsilanmis ve ugur qazanmisdir Eser tekce maraqli sujeti qurulusu Hesen Ebluc ve gozel aktyor oyunu ile rollari Sahmar Elekberov Amalya Penahova Hesen Eblucun ozu Emine Yusifqizi Zemfira Sadixova Bahadur Nebiyev ifa edirdiler deyil hem de mehz yeni derin aktual ideyasi ile ictimaiyyetin diqqetini celb etmisdi Dramaturq burada 70 ci illerde sovet cemiyyetinde ozunu gosteren tedricen ziyali muhitine de sirayet eden mesanlasmanin eybecer tezahurlerine qarsi cixirdi Bir qeder sonra Esref Haciyev hemin radio pyesi teatr ucun yeniden islemis bu isde S Xursud da istirak etmisdi ve dram yeni Mehebbet novellasi adi ile rejissor Agakisi Kazimov terefinden Azerbaycan Dovlet Genc Tamasicilar Teatrinin sehnesinde tamasaya premyerasi 26 iyun 1977 ci ilde olmusdur qoyulmusdur 1978 ci ilde tamasa televiziya ucun lente yazilmis teatrin Moskvadaki qastrollari zamani Mali teatrin sehnesinde gosterilmisdir Hemin lirik dram Qizil zencir adi ile Irevan Azerbaycan Dovlet Dram Teatrinda rejissor Tofiq Agayevin qurulusunda sehnelesdirilmis ilk tamasasi 10 iyul 1978 ci il tarixinde bas tutmusdur ve uzun iller teatrda ugurla oynanilmisdir 1987 1990 ci illerde azerbaycanlilarin dede baba torpaqlarindan qovulduqlari zaman Irevan teatri da deportasiya edildi 1989 cu ilden teatrin yaradici truppasi oz fealiyyetini Bakida davam etdirir tamasalar qoyur Qizil zencir yene de onun repertuarindadir Ssenariler Redakte Esref Haciyev Azerbaycanfilm kinostudiyasinin sifarisi ile iki senedli filme ssenari yazmisdir Onlardan birincisi Omur gun sevdasi adli qisametrajli film 1976 ci ilde Kelbecer rayonunun daglarinda coxesrlik adetlerine mohkem aile enenelerine sadiq sade emeksever xosbext kend sakinlerinin uzun omur yasamis mudrik qocalarin istiraki ile cekilmisdir Filmde rayonun kendlerinin coxunda yuz il erzinde bir bosanma hadisesinin bele bas vermemesinden danisilirdi Burada insanlar heyatlarinda birce defe ve omurluk evlenirdiler Buna gore filmin birinci adi Toy bir defe olar idi Hadiselerin facievi gedisati hemin filmi bu gun tarixi senede nostaljili xatireye cevirmisdir 1993 cu ilin aprelinde Kelbeceri ermeniler isgal etdikden sonra yerli sakinler oldurulmus oz yurd yuvalarindan minillikler yasadiqlari torpaqlardan didergin salinmislar Ikinci film tammetrajli olub 1977 ci ilde prokata Oktyabrin sefeqlendirdiyi yol adi ile ilkin adi Lenin ve Azerbaycan idi buraxilmisdir Tercumeler Redakte Esref Haciyev bedii elmi siyasi edebiyyatin tercumesi ile mesgul olmusdur Onlarin arasinda fransiz yazicisi Qabriel Jildas Andriyevskinin Hemid ucun at yoxdur povesti A P Cexov Edmondo de Amicis O Henri Vasili Bakovun irsinden hekayeler F Durrenmattin pyesi F T Morqunun Corek ve insanlar kitabi ve b vardir Kitablar Redakte Bedii eserleri ve publisistikasi Redakte Milyonlar bele yaranir Baki Usaqgencnesr 1959 Itkin atanin oglu povest Baki Usaqgencnesr 1961 Gunes nesline mektublar Baki Usaq ve Gencler Edebiyyati Nesriyyaati 1962 Heyatin menasi Baki Azernesr 1963 Eynekli kisi hekayeler Baki Azernesr 1964 Mehebbet konul ciragidir Baki Azernesr 1965 Qirmizi dere Baki Genclik 1967 Tebligatcinin canli sozu Baki Genclik 1967 Iksir Baki Maarif 1967 31 seh tiraji 3000 Biz sizinleyik Baki Usaqgencnesr 1968 Qirmizi dalgalar Baki Krasniy Vostok 1971 Museyib Dadasov Baki Azernesr 1971 Sirvanin sohreti Baki Azernesr 1974 Son gorus hekayeler Baki Genclik 1977 Das guzgu novellalar Baki Yazici 1988 Yerli Sovetler ve kendde medeniyyet Baki Azernesr 1989 Bir qiz bir oglan bir de ovcu Qurban nagillar Baki Adiloglu 2002 Tertib etdiyi kitablar Redakte Azerbaycan gencleri 50 Baki Kommunist nesriyyati 1969 Sefeq 50 Quba qezeti haqqinda tarixi ocerk buklet Baki Kommunist nesriyyati 1972 Sultanmecid Efendiyev Secilmis eserleri Baki Azernesr 1977 Tercume etdiyi kitalar Redakte Qabriel Jildas Andriyevski Hemid ucun at yoxdur Baki Azernesr 1965 Morqun F T Corek ve insanlar Baki Azernesr 1974 Serbitski V V Sovet Ukraynasi Baki Azernesr 1979 Dram eserleri Redakte Teatr pyesleri Redakte 1966 Medalyon 1968 Qirmizi lepirciler 1971 Qirmizi dalgalar 1977 Mehebbet novellasi Gozeller zineti radio pyesi 1975 esasinda teatr ucun yeniden islenme 1978 Qizil zencir Gozeller zineti radio pyesi 1975 esasinda teatr ucun yeniden islenme Rado pyesler Redakte 1972 Yuksek gerginlik 1972 Odlu teller 1973 Briqadanin sabahi 1973 Iki goy arasinda 1974 Qizil buxta 1975 Gozeller zineti 1977 Varisler 1979 Meslehet 1981 Alma bagiTeleviziya pyesi Redakte 1972 Gul etriSsenariler Redakte 1976 Omur gun sevdasi qisametrajli senedli film 1977 Oktyabrin sefeqlendirdiyi yol tammetrajli senedli film Menbe RedakteYusifoglu A Xalqa xidmetde kecen omur Muxbir jurnali 10 oktyabr 1989 s 25 27 Xalqa hesr olunmus omur Esref Haciyevin anadan olmasinin 70 illiyine hesr olunur Respublika qezeti 29 mart 2002 ci il 70 s 6 Xeyirxah ruhlu kitab haqqinda Esref Haciyevin Bir qiz bir oglan bir de ovcu Qurban adli yeni kitabi haqqinda Dircelis XXI esr jurnali 2002 avqust 54 s 196 Esref Haciyev Teymur Ehmedov XX esr Azerbaycan yazicilari Ensiklopedik melumat kitabi Baki Nurlar NPM 2004 s 291 Piriyev Qudret Sozu sereflendiren publisist Xalq qezeti 22 iyul 2007 ci il 160 s Haciyeva Arzu Esref Haciyevin Mehebbet konul ciragidir eseri gender tedqiqati kimi Gender demokratiya sulh medeniyyyeti ikinci buraxilis Baki 2009 s 100 107 Haciyeva Arzu Mehebbet konul ciragidir Azerbaycanda ilk gender tedqiqati haqqinda Respublika qezeti 7 mart 2012 054 4343 s 5 Akimova Elnare Usaq edebiyyati nesrlerinin cagdas veziyyeti Edebiyyat qezeti 10 avqust 2016 ci il Azerbaycan jurnalistikasinda isiqli iz Esref Haciyev hemkarlarinin xatirelerinde Medeniyyet qezeti 29 mart 2017 ci il 23 s 15 Menbe https az wikipedia org w index php title Esref Haciyev amp oldid 5531726, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.