Əmir Abakaroviç Qurbanov (rus.Амир Абакарович Курбанов; 23 dekabr 1909 [5 yanvar1910], Buynaksk rayonu, Dağıstan MSSR – 1966, Mahaçqala) — qumuq dramaturqu, yazıçı, aktyor və teatr xadimi, Dağıstan MSSR Əməkdar İncəsənət xadimi (1955), Dağıstan MSSR Xalq artisti (1959), SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü (1943).
Əmir Abakaroviç Qurbanov
Təxəllüsü
Əmir Qurbanov
Doğum tarixi
Doğum yeri
Teben Cenqutay aulu, Teymurxanşura uyezdi, Dağıstan vilayəti, Çar Rusiyası
Dağıstan MSSR Əməkdar İncəsənət xadimi (1955), Dağıstan MSSR Xalq artisti
Həyatı
Əmir Qurbanov 23 dekabr 1909-cu ildə Rusiya İmperiyasının Dağıstan vilayəti, Teymurxanşura uyezdi, Teben Cenqutay aulunda yoxsul kəndli ailəsində doğulmuşdur. Milliyyətcə qumuq türküdür. 1916-cı ildə, yeddi yaşında olarkən anası Daqibatı itirmişdir. Bir qədər sonra Denikin ordusuna qarşı vətəndaş müharibəsinə qoşulan atası Abakar ağır yaralanmış və 1920-ci ildə vəfat etmişdir. Beləliklə, ailənin iki oğul və beş bacıdan ibarət yeddi üzvü yetim qalmışdır. 1921-ci ildə Əmir Teben Dequtay aulundakı uşaq evinə sığınmış, iki ildən sonra onu Buynaks uşaq evinə köçürmüşlər. 1925-ci ildə o, Buynaksk Pedaqoşi Məktəbinə daxil olmuş, az sonra Buynaksk Teatr Texnikumuna dəyişilmiş və 1930-cu ildə həmin məktəbi bitirmişdir. Daha sonra Leninqrad İncəsənət Akademiyasının nəzdində fəhlə bölməsini bitirmiş,məzun olduqdan sonra 1932-1937-ci illərdə Qumuq Musiqili Dram Teatrında rejissor kimi fəaliyyət göstərmişdir. Əmir Qurbanov 1937-ci ilin oktyabr ayında NKVD tərəfindən həbs edilərək repressiyaya məruz qalmış və Sibirə sürgün edilmişdir. 1944-cü ilin əvvəlində sürgündən azad edilərək vətənə dönmüşdür. 1947-ci ildə SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvlüyünə qəbul edilmişdir. Bu dövrdə o artıq kifayət qədər tanınmış dramaturq, nasir və aktyor idi. Ömrünün sonuna qədər teatr fəaliyyətindən uzaqlaşmamışdır.
Ailəsi
Həyat yoldaşı Uşkiyat Surxay qızı Səfərəliyeva Qumuq Musiqili Dram Teatrının aktrisası olmuşdur. Daha çox komik rolların ifaçısı kimi tanınmışdır. Əmir Qurbanov 1937-ci ildə həbs edildikdən sonra Uşkiyat xanım ərinin azad edilməsi ilə bağlı gərgin mübarizə aparmış, Kremlə çoxlu sayda şikayət məktubları yazmış, Moskvaya gedərək SSRİ Ali Sovetinin sədri Mixail Kalininlə görüşmüşdür. Bu işdə ona görkəmli qumuq müğənnisi Tatam Muradov dəstək olmuşdur. Uşkiyat Səfərəliyeva 1960-cı ildə Dağıstan MSSR-in Xalq artisti adına layiq görülmüşdür. Ölümü Əmir Qurbanov həyatının son illəri özünü xəstə, yorğun, əsəbi hiss etmiş, bu isə onun yaradıcılıq fəaliyyətinə təsirsiz qalmamışdır. 12 iyul 1966-ci ildə Mahaçqaladakı mənzilində müəmmalı şəkildə dünyasını dəyişmişdir. Bəziləri onun elektrik vurmasından, bəziləri isə bilinməyən hansısa qəsd hadisəsindən öldüyünü təxmin edirlər.
Yaradıcılığı
Əmir Qurbanov bədii yaradıcılığa 1929-cu ildə başlamışdır. O, kumık və Dağıstan teatrının yaradıcılığarından və təşkilatçılarından biridir. Əmir Qurbanov Qafqazda sosialist inqilabinın problemlərə, vətəndaş müharibəsinə və kolxoz quruculuğuna həsr olunmuş otuzdan çox tamaşanın müəllifidir. Onun pyesləri Alim Paşa Salavatov adına Qumuq Musiqili Dram Teatrında, həmçinin bir sıra Dağıstan teatrlarında və Şimali Qafqaz teatrlarında səhnəyə qoyulmuşdur. Əmir Qurbanov, eyni zamanda, 1960-cı ildə nəşr olunan ilk "Dağıstan dramaturqlarının pyesləri" toplusunun tərtibçisidir. O, həmçinin, tamaşaçıların diqqətini əsasən personajın daxili dünyasına yönəldən, qəhrəmanı canlı şəkildə ifadə etməyə çalışan güclü obrazlar yaratmış, istedadlı, olduqca yaradıcı bir teatr aktyorudur. Bir aktyor kimi, Dağıstan, rus və Qərb klassiklərinin əsərlərindəki obrazların unudulmaz səhnə həyatını yarad bilmişdir. Bunların içərisində Nadirşah (M. Xurşilov, "Andalal"), Bolat (A. Salavatov, "Qırmızı partizanlar"), Barxudar (A. Şirvanzadə, "Namus"), Musa (M.Lermontov, "İspanlar"), Otello (Şekspir, "Otello"), Jevakin (N.V. Qoqol, "Evlilik"), Alıpkaç (Mətn Rüstəmovun, musiqisi Həsənovun “Ağacın altında” əsəri), Hacı Murad (L.M. Tolstoy, “Hacı Murad”) və b. obrazlar daha çox diqqəti çəkir. Müəllifin bir neçə nəsr əsəri, xüsusilə “Dağ ətəyində” (1963) povesti ona uğur gətirmişdir.
Mükafatları
Birinci respublika mükafatı (1934)
Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni
Dağıstan MSSR-in Əməkdar İncəsənət xadimi (1955)
Dağıstan MSSR-in Xalq artisti (1959)
Dağıstan MSSR-in Ali Sovetinin Fəxri-fərmanı
Əsərləri
«Çoban Araslan», (1934-cü ildə Birinci Respublika mükafatına layiq göyülmüşdür)
«Əli və Vəli» (komediya, 1935)
«Paxıllıq» (1947)
«Əli dayı» (1948),
«Anamı ərə verirəm» (1964),
«Döngə» (dram),
«Borağan» (nağıl, 1951),
«Asiyatın sevgisi» (dram, 1946),
«Qonşular» (dram, 1948),
«Qarlı dağlarda» (dram, 1952),
«Kaytmazın toyu» (vodevil, 1955),
«Gülüş və kədər»
«Çoban»
«Birinci hərbi komissar»
«Əziz həyat» (M.S.Yəhyaevlə birgə, 1960),
«Avovlu dağlar» (1959),
«Dağ ətəyində» (povest, 1963).
«Kimdir günahkar?… Ana!».
«Beybulla» (Bir pərdəli pyes)
«Ayşad suçludurmu?» (Bir pərdəli pyes)
«Gecə fırtınasında» (Bir pərdəli pyes)
Ədəbiyyat
Говоров С., Кумыкский театр. Махачкала, 1955.
İstinadlar
↑ . 2020-02-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-01.
Avqust 12, 2021
əmir, qurbanov, əmir, abakaroviç, qurbanov, Амир, Абакарович, Курбанов, dekabr, 1909, yanvar, 1910, buynaksk, rayonu, dağıstan, mssr, 1966, mahaçqala, qumuq, dramaturqu, yazıçı, aktyor, teatr, xadimi, dağıstan, mssr, əməkdar, incəsənət, xadimi, 1955, dağıstan,. Emir Abakarovic Qurbanov rus Amir Abakarovich Kurbanov 23 dekabr 1909 5 yanvar 1910 Buynaksk rayonu Dagistan MSSR 1966 Mahacqala qumuq dramaturqu yazici aktyor ve teatr xadimi Dagistan MSSR Emekdar Incesenet xadimi 1955 Dagistan MSSR Xalq artisti 1959 SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvu 1943 1 Emir Abakarovic QurbanovTexellusu Emir QurbanovDogum tarixi 23 dekabr 1909Dogum yeri Teben Cenqutay aulu Teymurxansura uyezdi Dagistan vilayeti Car RusiyasiVefat tarixi 12 iyul 1966 56 yasinda Vefat yeri Mahacqala Dagistan SSSRVetendasligi Rusiya Imperiyasi SSSRMilliyyeti QumuqTehsili Buynaksk Teatr Texnikumu Leninqrad Incesenet AkademiyasiFealiyyeti yazici dramaturq aktyorFealiyyet illeri 1929 1966Eserlerinin dili Qumuqca ruscaIstiqamet sosialist realizmiJanr seir poema pyesMukafatlari Dagistan MSSR Emekdar Incesenet xadimi 1955 Dagistan MSSR Xalq artisti Mundericat 1 Heyati 1 1 Ailesi 2 Yaradiciligi 3 Mukafatlari 4 Eserleri 5 Edebiyyat 6 IstinadlarHeyati RedakteEmir Qurbanov 23 dekabr 1909 cu ilde Rusiya Imperiyasinin Dagistan vilayeti Teymurxansura uyezdi Teben Cenqutay aulunda yoxsul kendli ailesinde dogulmusdur 1 Milliyyetce qumuq turkudur 1916 ci ilde yeddi yasinda olarken anasi Daqibati itirmisdir Bir qeder sonra Denikin ordusuna qarsi vetendas muharibesine qosulan atasi Abakar agir yaralanmis ve 1920 ci ilde vefat etmisdir Belelikle ailenin iki ogul ve bes bacidan ibaret yeddi uzvu yetim qalmisdir 1921 ci ilde Emir Teben Dequtay aulundaki usaq evine siginmis iki ilden sonra onu Buynaks usaq evine kocurmusler 1925 ci ilde o Buynaksk Pedaqosi Mektebine daxil olmus az sonra Buynaksk Teatr Texnikumuna deyisilmis ve 1930 cu ilde hemin mektebi bitirmisdir Daha sonra Leninqrad Incesenet Akademiyasinin nezdinde fehle bolmesini bitirmis mezun olduqdan sonra 1932 1937 ci illerde Qumuq Musiqili Dram Teatrinda rejissor kimi fealiyyet gostermisdir Emir Qurbanov 1937 ci ilin oktyabr ayinda NKVD terefinden hebs edilerek repressiyaya meruz qalmis ve Sibire surgun edilmisdir 1944 cu ilin evvelinde surgunden azad edilerek vetene donmusdur 1947 ci ilde SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvluyune qebul edilmisdir Bu dovrde o artiq kifayet qeder taninmis dramaturq nasir ve aktyor idi Omrunun sonuna qeder teatr fealiyyetinden uzaqlasmamisdir 1 Ailesi Redakte Heyat yoldasi Uskiyat Surxay qizi Sefereliyeva Qumuq Musiqili Dram Teatrinin aktrisasi olmusdur Daha cox komik rollarin ifacisi kimi taninmisdir Emir Qurbanov 1937 ci ilde hebs edildikden sonra Uskiyat xanim erinin azad edilmesi ile bagli gergin mubarize aparmis Kremle coxlu sayda sikayet mektublari yazmis Moskvaya gederek SSRI Ali Sovetinin sedri Mixail Kalininle gorusmusdur Bu isde ona gorkemli qumuq mugennisi Tatam Muradov destek olmusdur Uskiyat Sefereliyeva 1960 ci ilde Dagistan MSSR in Xalq artisti adina layiq gorulmusdur Olumu Emir Qurbanov heyatinin son illeri ozunu xeste yorgun esebi hiss etmis bu ise onun yaradiciliq fealiyyetine tesirsiz qalmamisdir 12 iyul 1966 ci ilde Mahacqaladaki menzilinde muemmali sekilde dunyasini deyismisdir Bezileri onun elektrik vurmasindan bezileri ise bilinmeyen hansisa qesd hadisesinden olduyunu texmin edirler 1 Yaradiciligi RedakteEmir Qurbanov bedii yaradiciliga 1929 cu ilde baslamisdir O kumik ve Dagistan teatrinin yaradiciligarindan ve teskilatcilarindan biridir Emir Qurbanov Qafqazda sosialist inqilabinin problemlere vetendas muharibesine ve kolxoz quruculuguna hesr olunmus otuzdan cox tamasanin muellifidir Onun pyesleri Alim Pasa Salavatov adina Qumuq Musiqili Dram Teatrinda hemcinin bir sira Dagistan teatrlarinda ve Simali Qafqaz teatrlarinda sehneye qoyulmusdur Emir Qurbanov eyni zamanda 1960 ci ilde nesr olunan ilk Dagistan dramaturqlarinin pyesleri toplusunun tertibcisidir O hemcinin tamasacilarin diqqetini esasen personajin daxili dunyasina yonelden qehremani canli sekilde ifade etmeye calisan guclu obrazlar yaratmis istedadli olduqca yaradici bir teatr aktyorudur Bir aktyor kimi Dagistan rus ve Qerb klassiklerinin eserlerindeki obrazlarin unudulmaz sehne heyatini yarad bilmisdir Bunlarin icerisinde Nadirsah M Xursilov Andalal Bolat A Salavatov Qirmizi partizanlar Barxudar A Sirvanzade Namus Musa M Lermontov Ispanlar Otello Sekspir Otello Jevakin N V Qoqol Evlilik Alipkac Metn Rustemovun musiqisi Hesenovun Agacin altinda eseri Haci Murad L M Tolstoy Haci Murad ve b obrazlar daha cox diqqeti cekir Muellifin bir nece nesr eseri xususile Dag eteyinde 1963 povesti ona ugur getirmisdir 1 Mukafatlari RedakteBirinci respublika mukafati 1934 Qirmizi Emek Bayragi ordeni Dagistan MSSR in Emekdar Incesenet xadimi 1955 Dagistan MSSR in Xalq artisti 1959 Dagistan MSSR in Ali Sovetinin Fexri fermaniEserleri Redakte Coban Araslan 1934 cu ilde Birinci Respublika mukafatina layiq goyulmusdur Eli ve Veli komediya 1935 Paxilliq 1947 Eli dayi 1948 Anami ere verirem 1964 Donge dram Boragan nagil 1951 Asiyatin sevgisi dram 1946 Qonsular dram 1948 Qarli daglarda dram 1952 Kaytmazin toyu vodevil 1955 Gulus ve keder Coban Birinci herbi komissar Eziz heyat M S Yehyaevle birge 1960 Avovlu daglar 1959 Dag eteyinde povest 1963 Kimdir gunahkar Ana Beybulla Bir perdeli pyes Aysad sucludurmu Bir perdeli pyes Gece firtinasinda Bir perdeli pyes Edebiyyat RedakteGovorov S Kumykskij teatr Mahachkala 1955 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 Kurbanov Amir Abakarovich 2020 02 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 01 Menbe https az wikipedia org w index php title Emir Qurbanov amp oldid 5790549, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
