Əli Məmməd oğlu Məmmədov 1930-cu ildə Gürcüstanın Türklər toplu yaşayan Borçalı bölgəsinin Faxralı kəndində doğulmuşdu. Bu bölgədə aşıqlar çox yaşadığından əlinə qələm alıb bədii yaradıçılıqla məşğul olmaq istəyən də, sinəsinə sazı qaldırıb aşıqlıq həvəsinə düşən də heca vəznində şeirlər yazır.
Əli Məmməd oğlu da yaradıcılığa orta məktəbdə oxuyarkən başlayıb. Orta məktəbi bitirdikdən sonra üç il məcburi əsgərlik xidmətini başa vurub. Sonra Bakıdakı Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində oxuyub. 1952-1957-ci illərdə Universitetdə oxuyarkən xarici ölkələr ədəbiyyatı fənnindən dərs deyən müəllimləri Əli Sultanlı ona Roma və Yunan poeziyasından seçmələri tərcümə etməyi tapşırıb. Müəlliminin tapşırığını uğurla yerinə yetirdiyinə görə Əli Sultanlı onun tərcümələrini hazırladığı Roma və Yunan ədəbiyyatı antologiyasına daxil edib.
Universiteti bitirdikdən sonra Faxralıya qayıdan Əli Məmməd oğlu məktəbdə müəllimlik etmiş, kəndlərinin başı üzərində ucalan Səngərli dağının adını özünə ləqəb götürmüşdür. Səngərli ləqəbilə yazdığı şeirlərini Bolnisi rayonundakı “Qələbə bayrağı”, Tbilisidəki “Şərqin şəfəqi”, “Sovet Gürcüstanı”, “Azərbaycan gəncləri”, “Ədəbiyyat və incəsənət”, “Sovet kəndi” qəzetlərində nəşr etdirmişdi. 1961-ci ildə onu Gürcüstanın paytaxtındakı A.S.Puşkin adına Tbilisi Dövlət Pedoqoji İnstitunun Azərbaycan bölməsində xarici ölkələr ədəbiyyatı fənnindən dərs deməyə dəvət etmişlər.
Xarici ölkə ədəbiyyatından dərs dediyinə görə mövzunu tələbələrə yaxşı anlatmaq, onlar üçün oxu materialı hazırlamaq məqsədilə çoxlu tərcümələr etmişdir.
Əli Səngərlinin yaradışılıdında Türk xalqlarının taleyindən bəhs edən şeirlər xususilə seçilir. Bu şeirlərdə yüksək bədii dəyər, forma axtarışları ilə yanaşı bir üsyankarlıq, etiraz da var. Gəray xanın xanımının ölümündən kədərini bildirmək üçün sarayında tikdirdiyi çeşmə-bulaq çoxlarını təsirləndirib və bu mövzuda gözəl bədi əsərlər də yaradılıb. A.S. Puşkin də “Bağşasaray fantanı” əsərini bu əvəzsiz abidədən ilhamlanaraq yaradıb.
Əli Səngərlinin 19-cu əsrdə yaşamış Krımlı Aşıq Qədirə həsr etdiyi şeir də olduqca önəmlidir. Haqsızlığa etiraz edən, millətinin bu durumuna üzülən Əli Səngərli şeirinin sonunu məşhur bir bayatının bir misrasını dəyişməklə tamamlayır.
Şair min illiklərdən keçib gələn “başımdan tüstü qalxdı”, “kipriyimdə od ağlar” kimi deyimləri, ”buradan bir atlı keçdi” misrasını “buradan bir el köçdü” kimi verməklə şeirin bədii dəyərini artırır.
Şairin “Tatar qızı”, “Sınayar”, “Türk oğlu”, “Oğuz” və başqa şeirlərində də Türklərin dərdlərindən yazır.
Əli Səngərli təkcə Krım Türkləri üçün narahat olmur. Qazax şairi Oljas Süleymenova həsr etdiyi “Qum ətri qoxladım” və “Rusiya” şeiri də üsyankarlığıyla seçilir.
Sovetlər Birliyi dönəmində Əli Səngərli haqqında televiziyada, radioda, qəzetlərdə təbliğ, tərənnümə rast gəlinmir. Ona fəxri adlar da verilmədi. Amma onun şeirlərini aşıqlar sevə-sevə məclislərdə oxudular. Ömrünün son illərinədək müəllimlik edən şair çoxlu şeirləri yazsa da, Sovetlər Birliyi çökənədək kitabı çıxmadı. Şair ixtiyar çağlarında şeirlərini toplayaraq öz xərcilə “Şair ürəyi”, “Bu köhnə dünyada təzə nə var ki...”, “Uzaqlarda qalan dünyam” kitablarını çap etdirdi.
Şair Əli Səngərli 2009-cu ilin aprelin 23-də haqqa qovuşmuş və doğulduğu kənddə dəfn edilmişdir. Onun şeirləri isə Azərbaycan gənclərində milli hissləri gücləndirir və vətənpərvərliyi coşdurur.
Avqust 05, 2021
əli, səngərli, əli, məmməd, oğlu, məmmədovdoğum, tarixi, 1930, ildoğum, yeri, gürcüstan, borçalı, faxralı, kəndivəfat, tarixi, aprel, 2009, ilvəfat, yeri, gürcüstan, borçalı, faxralı, kəndimilliyyəti, azərbaycanlıəsərlərinin, dili, azərbaycan, diliali, shamil,. Eli SengerliEli Memmed oglu MemmedovDogum tarixi 1930 cu ilDogum yeri Gurcustan SSR Borcali Faxrali kendiVefat tarixi 23 Aprel 2009 cu ilVefat yeri Gurcustan Borcali Faxrali kendiMilliyyeti AzerbaycanliEserlerinin dili Azerbaycan diliali shamil tr gg 26 233 Heyati RedakteEli Memmed oglu Memmedov 1930 cu ilde Gurcustanin Turkler toplu yasayan Borcali bolgesinin Faxrali kendinde dogulmusdu Bu bolgede asiqlar cox yasadigindan eline qelem alib bedii yaradiciliqla mesgul olmaq isteyen de sinesine sazi qaldirib asiqliq hevesine dusen de heca vezninde seirler yazir Eli Memmed oglu da yaradiciliga orta mektebde oxuyarken baslayib Orta mektebi bitirdikden sonra uc il mecburi esgerlik xidmetini basa vurub Sonra Bakidaki Azerbaycan Dovlet Universitetinin Filologiya fakultesinde oxuyub 1952 1957 ci illerde Universitetde oxuyarken xarici olkeler edebiyyati fenninden ders deyen muellimleri Eli Sultanli ona Roma ve Yunan poeziyasindan secmeleri tercume etmeyi tapsirib Muelliminin tapsirigini ugurla yerine yetirdiyine gore Eli Sultanli onun tercumelerini hazirladigi Roma ve Yunan edebiyyati antologiyasina daxil edib Universiteti bitirdikden sonra Faxraliya qayidan Eli Memmed oglu mektebde muellimlik etmis kendlerinin basi uzerinde ucalan Sengerli daginin adini ozune leqeb goturmusdur Sengerli leqebile yazdigi seirlerini Bolnisi rayonundaki Qelebe bayragi Tbilisideki Serqin sefeqi Sovet Gurcustani Azerbaycan gencleri Edebiyyat ve incesenet Sovet kendi qezetlerinde nesr etdirmisdi 1961 ci ilde onu Gurcustanin paytaxtindaki A S Puskin adina Tbilisi Dovlet Pedoqoji Institunun Azerbaycan bolmesinde xarici olkeler edebiyyati fenninden ders demeye devet etmisler Xarici olke edebiyyatindan ders dediyine gore movzunu telebelere yaxsi anlatmaq onlar ucun oxu materiali hazirlamaq meqsedile coxlu tercumeler etmisdir Eli Sengerlinin yaradisilidinda Turk xalqlarinin taleyinden behs eden seirler xususile secilir Bu seirlerde yuksek bedii deyer forma axtarislari ile yanasi bir usyankarliq etiraz da var Geray xanin xaniminin olumunden kederini bildirmek ucun sarayinda tikdirdiyi cesme bulaq coxlarini tesirlendirib ve bu movzuda gozel bedi eserler de yaradilib A S Puskin de Bagsasaray fantani eserini bu evezsiz abideden ilhamlanaraq yaradib Eli Sengerlinin 19 cu esrde yasamis Krimli Asiq Qedire hesr etdiyi seir de olduqca onemlidir Haqsizliga etiraz eden milletinin bu durumuna uzulen Eli Sengerli seirinin sonunu meshur bir bayatinin bir misrasini deyismekle tamamlayir Sair min illiklerden kecib gelen basimdan tustu qalxdi kipriyimde od aglar kimi deyimleri buradan bir atli kecdi misrasini buradan bir el kocdu kimi vermekle seirin bedii deyerini artirir Sairin Tatar qizi Sinayar Turk oglu Oguz ve basqa seirlerinde de Turklerin derdlerinden yazir Eli Sengerli tekce Krim Turkleri ucun narahat olmur Qazax sairi Oljas Suleymenova hesr etdiyi Qum etri qoxladim ve Rusiya seiri de usyankarligiyla secilir Sovetler Birliyi doneminde Eli Sengerli haqqinda televiziyada radioda qezetlerde teblig terennume rast gelinmir Ona fexri adlar da verilmedi Amma onun seirlerini asiqlar seve seve meclislerde oxudular Omrunun son illerinedek muellimlik eden sair coxlu seirleri yazsa da Sovetler Birliyi cokenedek kitabi cixmadi Sair ixtiyar caglarinda seirlerini toplayaraq oz xercile Sair ureyi Bu kohne dunyada teze ne var ki Uzaqlarda qalan dunyam kitablarini cap etdirdi Sair Eli Sengerli 2009 cu ilin aprelin 23 de haqqa qovusmus ve doguldugu kendde defn edilmisdir Onun seirleri ise Azerbaycan genclerinde milli hissleri guclendirir ve vetenperverliyi cosdurur Menbe https az wikipedia org w index php title Eli Sengerli amp oldid 5531599, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
