Ötən əsrin əvvəllərində, 1912-1913-cü illərdə tanınmış xeyriyyəçi Əjdər bəy Aşurbəyov tərəfindən Bakı şəhərində tikilib istifadəyə verilmiş məscid Azərbaycanda mötəbər dini ibadət mərkəzlərindən biridir. Bu müqəddəs məbəd müsəlmanların birliyinin rəmzi kimi ilk vaxtlar "İttifaq" məscidi adı ilə tanınmışdır.
Bakı müsəlmanlarının ən qədim və iri ibadətgahlarından olan bu məscid Hacı Əjdərbəyin şəxsi büdcəsi hesabına tikilib. O zaman bu ziyarətgah 400 nəfərin ibadəti üçün nəzərdə tutulub. Ancaq sovet hökuməti dağıldıqdan sonra bu məscidə də ziyarətə gələnlərin sayı xeyli artdığından ərazidə böyük sıxlıq yaranırdı. Elə bu səbəbdən də Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi məscidin yenidən qurulmasını, ibadət otaqlarının sayını artırmağı qərara alıb. Hesablamalara görə, yenidənqurma işləri başa çatdıqdan sonra burada 2000-ə yaxın dindar ibadət edə biləcək.
Bakının mərkəzində qərar tutmuş, özü kimi tarixi də qədim və zəngin olan Əjdərbəy məscidinin özəlliyi ondadır ki, o həm də xalq arasında Əjdərbəy, Göy məscid və ya İttifaq məscidi kimi adlanır.
Məscidin tikilmə tarixi çox maraqlıdır. Deyilənlərə görə, Nabat xanım Xocabəy qızı Aşurbəyli - Rzayeva Təzəpir məscidini tikdirməyə başladıqda qardaşı Əjdər bəy ona kömək təklif edir. Nabat xanım isə cavabında, "əgər belə imkanınız və hünəriniz varsa, gedin, özünüz bir məscid tikdirin" - deyir və köməkdən imtina edir. Belə olduqda Əjdər bəy Aşurbəyov 1905-ci ildə məscid tikdirmək qərarına gəlir və indiki Göy məscidin əsası qoyulur. Beləliklə, məscidin tikilməsi maraqlı təsadüf nəticəsində baş verib. Deyilənlərə görə, məscidin ilk adı İttifaq olub. Əjdər bəy Aşurbəyov məscidi tikdirərkən məramı belə olub ki, bura üz tutan şiələr və sünnilər heç bir maneə olmadan birlikdə namaz qılacaqlar. Bu ənənə bu günə qədər də qorunub saxlanılır. Maraqlıdır ki, Göy məscid bu günə qədər İslam dininin hər iki məzhəbindən olan müsəlmanların birlikdə namaz qıldıqları yeganə məkandır. El arasında məscidin bir neçə adla çağırılmasına gəlincə, bu da təsadüfi deyil. Günbəzinin rənginə görə, tikili el arasında Göy məscid adı ilə çağırılır. Əjdər bəy rəhmətə getdikdən sonra məscidə onun adı əlavə olunur.
Digər müqəddəs yerlər kimi, Göy məscid də sovet hakimiyyəti illərində repressiya hədəfinə tuş gəlib. Elə tikilinin daxilində İslama zidd elementlərin vurulması buna bariz nümunədir. İkinci Dünya müharibəsi illərində məscid ibadət yeri kimi bağlanaraq başqa məqsədlərlə istifadə olunur. Yalnız müharibədən sonra döyüş iştirakçılarının, xüsusilə də Bakıda yaşayan müsəlman tatarların müraciətindən sonra məscid yenidən müsəlmanların ixtiyarına verilir.
Memarlıq üslubuna görə, məscid simvolik görünüşə malikdir. O, həm Kərbəladakı məscidi, həm Məkkədəki Kəbə evini xatırladır. Tikili inşa edilərkən müsəlman Şərqinə məxsus geniş memarlıq nümunələrinə diqqət yetirilib.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 25 may 2010-cu il tarixdə Bakı şəhərində yerləşən Əjdərbəy məscidinin bərpasi ilə əlaqədar tədbirlər haqqında sərəncam imzalayıb. Sərəncamda qeyd olunmuşdur ki, Azərbaycan Respublikasının 2010-cu il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Prezidentinin Ehtiyat Fondundan Əjdərbəy məscidində bərpa işlərinin tamamlanması üçün Bakı şəhər İcra Hakimiyyətinə vəsait ayrılsın.
Dövlət vəsaitləri hesabına aparılan və 2007-ci ilin aprel ayından başlayan təmir bərpa işlərinin ümumi sahəsi 4 min kvadratmetr olan məscidin həyətində ibadət üçün xüsusi sahə də ayrılıb. "Əndərun" adlanan həmin yerdə eyni vaxtda 1000-ə qədər insan ibadət edə biləcək. Bundan başqa, məscid-kompleksdə qurbangah, namaz zalı və daha bir neçə yardımçı otaqlar da tikilib. Alt mərtəbə isə dəstəmaz otağı üçün nəzərdə tutulub.
İstinadlar
. 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-12.
Sərəncam
. 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-12.
. 2010-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-12.
. 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-12.
Xarici keçidlər
anl.az
"Hacı Əjdərbəy" məscidi scwra.gov.az
Avqust 02, 2021
əjdərbəy, məscidi, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, göy, məscid, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, 1912, ildə, inşa, edilmişdir, ittifaq, məscidi, kimi, tanınır, mema. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Goy mescid Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ejderbey mescidi 1912 ci ilde insa edilmisdir Ittifaq mescidi kimi de taninir Memari Ziver bey Ehmedbeyovdur Ejderbey mescidi40 23 09 sm e 49 50 16 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanSeher Baki BakiYerlesir S Vurgun kucesi 76Memar Ziver bey EhmedbeyovTikilme tarixi 1912Uslubu Sirvan Abseron memarliq mektebiVeziyyeti Berpa olunub Azerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 120KateqoriyaMescidEhemiyyetiOlke ehemiyyetliEjderbey mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllarLayihesi RedakteOten esrin evvellerinde 1912 1913 cu illerde taninmis xeyriyyeci Ejder bey Asurbeyov terefinden Baki seherinde tikilib istifadeye verilmis mescid Azerbaycanda moteber dini ibadet merkezlerinden biridir Bu muqeddes mebed muselmanlarin birliyinin remzi kimi ilk vaxtlar Ittifaq mescidi adi ile taninmisdir 1 Baki muselmanlarinin en qedim ve iri ibadetgahlarindan olan bu mescid Haci Ejderbeyin sexsi budcesi hesabina tikilib O zaman bu ziyaretgah 400 neferin ibadeti ucun nezerde tutulub Ancaq sovet hokumeti dagildiqdan sonra bu mescide de ziyarete gelenlerin sayi xeyli artdigindan erazide boyuk sixliq yaranirdi Ele bu sebebden de Qafqaz Muselmanlari Idaresi mescidin yeniden qurulmasini ibadet otaqlarinin sayini artirmagi qerara alib Hesablamalara gore yenidenqurma isleri basa catdiqdan sonra burada 2000 e yaxin dindar ibadet ede bilecek Bakinin merkezinde qerar tutmus ozu kimi tarixi de qedim ve zengin olan Ejderbey mescidinin ozelliyi ondadir ki o hem de xalq arasinda Ejderbey Goy mescid ve ya Ittifaq mescidi kimi adlanir Mescidin tikilme tarixi cox maraqlidir Deyilenlere gore Nabat xanim Xocabey qizi Asurbeyli Rzayeva Tezepir mescidini tikdirmeye basladiqda qardasi Ejder bey ona komek teklif edir Nabat xanim ise cavabinda eger bele imkaniniz ve huneriniz varsa gedin ozunuz bir mescid tikdirin deyir ve komekden imtina edir Bele olduqda Ejder bey Asurbeyov 1905 ci ilde mescid tikdirmek qerarina gelir ve indiki Goy mescidin esasi qoyulur Belelikle mescidin tikilmesi maraqli tesaduf neticesinde bas verib Deyilenlere gore mescidin ilk adi Ittifaq olub Ejder bey Asurbeyov mescidi tikdirerken merami bele olub ki bura uz tutan sieler ve sunniler hec bir manee olmadan birlikde namaz qilacaqlar Bu enene bu gune qeder de qorunub saxlanilir Maraqlidir ki Goy mescid bu gune qeder Islam dininin her iki mezhebinden olan muselmanlarin birlikde namaz qildiqlari yegane mekandir El arasinda mescidin bir nece adla cagirilmasina gelince bu da tesadufi deyil Gunbezinin rengine gore tikili el arasinda Goy mescid adi ile cagirilir Ejder bey rehmete getdikden sonra mescide onun adi elave olunur Diger muqeddes yerler kimi Goy mescid de sovet hakimiyyeti illerinde repressiya hedefine tus gelib Ele tikilinin daxilinde Islama zidd elementlerin vurulmasi buna bariz numunedir Ikinci Dunya muharibesi illerinde mescid ibadet yeri kimi baglanaraq basqa meqsedlerle istifade olunur Yalniz muharibeden sonra doyus istirakcilarinin xususile de Bakida yasayan muselman tatarlarin muracietinden sonra mescid yeniden muselmanlarin ixtiyarina verilir Memarliq uslubuna gore mescid simvolik gorunuse malikdir O hem Kerbeladaki mescidi hem Mekkedeki Kebe evini xatirladir Tikili insa edilerken muselman Serqine mexsus genis memarliq numunelerine diqqet yetirilib Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyev 25 may 2010 cu il tarixde Baki seherinde yerlesen Ejderbey mescidinin berpasi ile elaqedar tedbirler haqqinda serencam imzalayib 2 Serencamda qeyd olunmusdur ki Azerbaycan Respublikasinin 2010 cu il dovlet budcesinde nezerde tutulmus Azerbaycan Prezidentinin Ehtiyat Fondundan Ejderbey mescidinde berpa islerinin tamamlanmasi ucun Baki seher Icra Hakimiyyetine vesait ayrilsin 3 4 Dovlet vesaitleri hesabina aparilan ve 2007 ci ilin aprel ayindan baslayan temir berpa islerinin umumi sahesi 4 min kvadratmetr olan mescidin heyetinde ibadet ucun xususi sahe de ayrilib Enderun adlanan hemin yerde eyni vaxtda 1000 e qeder insan ibadet ede bilecek Bundan basqa mescid kompleksde qurbangah namaz zali ve daha bir nece yardimci otaqlar da tikilib Alt mertebe ise destemaz otagi ucun nezerde tutulub 5 Istinadlar Redakte Haci Ejderbey mescidi 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 08 12 Serencam Serencam imzalayib 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 08 12 Mescidin berpasi 2010 05 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 08 12 Ibadetgah 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 08 12 Xarici kecidler Redakteanl az Haci Ejderbey mescidi scwra gov azMenbe https az wikipedia org w index php title Ejderbey mescidi amp oldid 5892176, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
