| Əhmədcan Aksupiyeviç Aşurov | |
|---|---|
| Təxəllüsü | Əhmədcan Əşiri |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Malıbay aulu, Almatı vilayəti, Şelek rayonu, Qazaxıstan |
| Vətəndaşlığı | Qazaxıstan |
| Milliyyəti | Uyğur türkü |
| Təhsili | Qazaxıstan Dövlət Universiteti |
| Fəaliyyəti | yazıçı, dramaturq |
| Fəaliyyət illəri | 1956 |
| Əsərlərinin dili | uyğur türkcəsi |
| Janrlar | roman, povest, hekayə, dram |
Əhmədcan Aksupiyeviç Əşiri ((Qazaxca: Ахметжан Ақсупиұлы Аширов;1938 – Malıbay aulu, Almatı vilayəti, Şelek rayonu (indiki Yenbekşikazax), Qazaxıstan) — uyğur yazıçısı və dramaturqu, Qazaxıstan Yazıçılar Birliyi Uyğur Ədəbiyyatı bölümünün başqanı
Həyatı
| ]Əhmədcan Aksupiyeviç Əşiri 1938-ci ildə Qazaxıstanın Almatı vilayətinin Şelek rayonunun (indiki Yenbekşikazax) Malıbay aulunda doğulmuşdur. 1956-cı ildə Panfilov adına Pedaqoji məktəbi bitirmişdir, 1961-ci ildə isə Qazaxıstan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsindən məzun olmuşdur. Təhsilini bitirdikdən sonra bir sıra işlərdə işləmiş, o cümlədən Qazaxıstan radiosunda redaktor vəzifəsində çalışmışdır. İbray Altınsarina adına Elmi-Tədqiqat Pedaoji İnstitutunun aspiranturana daxil olmuşdur. Bir müddət Talqar rayonunda müəllim işləmişdir. Daha sonra "Kommunizm tuği" (hazırda "Uyğur avazı") qəzetində ədəbiyyat və incəsənət şöbəsinin müdiri, məsul katib vəzifələrində çalışmışdır. 1982-ci ildən Qazaxıstan Yazıçılar Birliyi Uyğur Ədəbiyyatı bölümünün başqanı vəzifəsində çalışır. 1986-cı ildə Qazaxıstan Yazıçılar Birliyinin IX qurultayında yaradıcılıq qurumunun sədr müavini vəzifəsinə seçilmişdir. O, SSRİ Yazıçılar Birliyi Ədəbiyyat fondunun İdarə Heyətinin üzvü, Almatıda rusca yayınlanan "Prostor" dərgisinin redaksiya heyətinin üzvü seçilmişdir. 1991–1995-ci illərdə "Arzu" dərgisinin baş redaktoru vəzifəsində çalışmışdır. 2002-ci ildən Qazaxıstan Respublikası Dövlət mükafatı komissiyasının üzvüdür. Hazırda Almatı şəhərində yaşayır.
Yaradıcılığı
| ]Əhmədcan Əşiri bədii yaradıcılığa orta məktəbdə oxuduğu illərdə başlamışdır. 1956-cı ildən başlayaraq yazıçının yayınlanan ilk hekayələri "Sabah məltəmi" və "Fərqli insanlar" adlanır. 1965-ci ildə "Belə yaşamaq istərəm" adlı hekayəsi yayınlanmış, daha sonra bir neçə kitabı nəşr edilmişdir. Əsərləri qazax, qırğız, özbək, yakut, türk, eləcə də çeçen-inquş, rus, Ukrayna, Çin dillərinə çevrilmişdir. "Ölməyənlər", "Muğamçı", "Tikan", "İdikut" pyesləri Qazaxıstan Dövlət Uyğur Musiqi Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur. "Belə yaşamaq istərəm" (1965), "Bunu unutamaram" (1969), "Solmayan güllər" (1977) hekayələr, "Tək yovşan" (1980), "Nur Ana" (1988), "İdikut" (2003) romanları işıq üzü görmüşdür. Müəllifin özünəməxsus üslubda qələmə aldığı "İdikut" və "Baurçuk Art Tekin" roman-dialogiyası uyğur türklərinin dövlətçilik tarixindən bəhs edir. Əhmədcan Əşiri tərcümə yaradıcılığı ilə də məşğul olmuş, A. Çexovun "Albalı bağı", K. Şanqitbayevin "Ah, bu dəliqanlılar", Q. Lorkanın "Qanlı düyün" əsərlərini uyğur türkcəsinə çevirmişdir.
Mükafatları
| ]- Əməkdə fərqlənməyə görə
- Qazaxıstan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı (1988)
- "Astana" medalı (1998)
- "İlham" mükafatı (2003) – "İdikut romanına görə"
- Qazaxıstan Respublikasının "Hormət" (Құрмет) ordeni (2009)
- Qazaxıstan Respublikasının müstəqilliyinin 20 illiyi medalı (2011)
- Beynəlxalq "Alaş" ədəbi mükafatı (2012) – "İdikut" dramının tamaşasına görə
Əsərləri
| ]- "Осылай өмір сүргім келеді" аталатын алғашқы (povest) (1965)
- "Мұны ұмытуға болмайды" (1969)
- "Солмайтын гүл" (povestlər) (1977)
- "Жалғыз жалбыз" (roman) (1987)
- "Өлмейтіндер" (1973)
- "Мақамшы" (1979)
- "Дихан" (1984)
- "Жылпос" (1987)
- Дили Зия (roman esse) (2013)
Azərbaycanda yayınlanan kitabları
| ]- İdikut (tarixi roman). Bakı: Zərdabi nəşr, 2020, 502 s.
İstinadlar
| ]- "Uyğur yazıçısı Əhmədcan Əşirinin romanı Bakıda çap edilib". 2 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 yanvar 2021.
Xarici keçidlər
| ]- Məşhur yazıçıdan Azərbaycana zəfər təbriki
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Ehmedcan Aksupiyevic AsurovTexellusu Ehmedcan EsiriDogum tarixi 1938 86 87 yas Dogum yeri Malibay aulu Almati vilayeti Selek rayonu QazaxistanVetendasligi QazaxistanMilliyyeti Uygur turkuTehsili Qazaxistan Dovlet UniversitetiFealiyyeti yazici dramaturqFealiyyet illeri 1956Eserlerinin dili uygur turkcesiJanrlar roman povest hekaye dram Ehmedcan Aksupiyevic Esiri Qazaxca Ahmetzhan Aksupiuly Ashirov 1938 Malibay aulu Almati vilayeti Selek rayonu indiki Yenbeksikazax Qazaxistan uygur yazicisi ve dramaturqu Qazaxistan Yazicilar Birliyi Uygur Edebiyyati bolumunun basqani Heyati span Ehmedcan Aksupiyevic Esiri 1938 ci ilde Qazaxistanin Almati vilayetinin Selek rayonunun indiki Yenbeksikazax Malibay aulunda dogulmusdur 1956 ci ilde Panfilov adina Pedaqoji mektebi bitirmisdir 1961 ci ilde ise Qazaxistan Dovlet Universitetinin filologiya fakultesinden mezun olmusdur Tehsilini bitirdikden sonra bir sira islerde islemis o cumleden Qazaxistan radiosunda redaktor vezifesinde calismisdir Ibray Altinsarina adina Elmi Tedqiqat Pedaoji Institutunun aspiranturana daxil olmusdur Bir muddet Talqar rayonunda muellim islemisdir Daha sonra Kommunizm tugi hazirda Uygur avazi qezetinde edebiyyat ve incesenet sobesinin mudiri mesul katib vezifelerinde calismisdir 1982 ci ilden Qazaxistan Yazicilar Birliyi Uygur Edebiyyati bolumunun basqani vezifesinde calisir 1986 ci ilde Qazaxistan Yazicilar Birliyinin IX qurultayinda yaradiciliq qurumunun sedr muavini vezifesine secilmisdir O SSRI Yazicilar Birliyi Edebiyyat fondunun Idare Heyetinin uzvu Almatida rusca yayinlanan Prostor dergisinin redaksiya heyetinin uzvu secilmisdir 1991 1995 ci illerde Arzu dergisinin bas redaktoru vezifesinde calismisdir 2002 ci ilden Qazaxistan Respublikasi Dovlet mukafati komissiyasinin uzvudur Hazirda Almati seherinde yasayir Yaradiciligi span Ehmedcan Esiri bedii yaradiciliga orta mektebde oxudugu illerde baslamisdir 1956 ci ilden baslayaraq yazicinin yayinlanan ilk hekayeleri Sabah meltemi ve Ferqli insanlar adlanir 1965 ci ilde Bele yasamaq isterem adli hekayesi yayinlanmis daha sonra bir nece kitabi nesr edilmisdir Eserleri qazax qirgiz ozbek yakut turk elece de cecen inqus rus Ukrayna Cin dillerine cevrilmisdir Olmeyenler Mugamci Tikan Idikut pyesleri Qazaxistan Dovlet Uygur Musiqi Teatrinda tamasaya qoyulmusdur Bele yasamaq isterem 1965 Bunu unutamaram 1969 Solmayan guller 1977 hekayeler Tek yovsan 1980 Nur Ana 1988 Idikut 2003 romanlari isiq uzu gormusdur Muellifin ozunemexsus uslubda qeleme aldigi Idikut ve Baurcuk Art Tekin roman dialogiyasi uygur turklerinin dovletcilik tarixinden behs edir Ehmedcan Esiri tercume yaradiciligi ile de mesgul olmus A Cexovun Albali bagi K Sanqitbayevin Ah bu deliqanlilar Q Lorkanin Qanli duyun eserlerini uygur turkcesine cevirmisdir Mukafatlari span Emekde ferqlenmeye gore Qazaxistan SSR Ali Sovetinin Fexri Fermani 1988 Astana medali 1998 Ilham mukafati 2003 Idikut romanina gore Qazaxistan Respublikasinin Hormet Қurmet ordeni 2009 Qazaxistan Respublikasinin musteqilliyinin 20 illiyi medali 2011 Beynelxalq Alas edebi mukafati 2012 Idikut draminin tamasasina goreEserleri span Osylaj omir sүrgim keledi atalatyn algashky povest 1965 Muny umytuga bolmajdy 1969 Solmajtyn gүl povestler 1977 Zhalgyz zhalbyz roman 1987 Өlmejtinder 1973 Makamshy 1979 Dihan 1984 Zhylpos 1987 Dili Ziya roman esse 2013 Azerbaycanda yayinlanan kitablari span Idikut tarixi roman Baki Zerdabi nesr 2020 502 s Istinadlar span Uygur yazicisi Ehmedcan Esirinin romani Bakida cap edilib 2 dekabr 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 yanvar 2021 Xarici kecidler span Meshur yazicidan Azerbaycana zefer tebriki Kateqoriyalar 1938 ci ilde dogulanlarElifba sirasina gore yazici ve sairler
